رابطه خشکسالی با کیفیت آب‌های زیرزمینی دشت ابهر با استفاده از SPI و نمودارهای شولر، پایپر و ویلکوکس

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

2 دانشیار دانشگاه پیام نور

چکیده

دسترسی به منابع آب از دیدگاه کمی و کیفی لازمه حیات انسان و فعالیتهای بشری است. لذا حفاظت از این منابع بخصوص آبهای شیرین به عنوان یکی از مهمترین عوامل حفظ سلامت و توسعه همه جانبه جوامع مطرح می‌باشد. پرواضح است که در اولین قدم برای حفاظت و بهره برداری بهینه از این منابع باید آگاهی و شناخت دقیقی از پتانسیل این منابع داشته باشیم و با انجام پایش های مستمر آگاهی همه جانبه ای را به خصوص از تغییرات کیفی آنها بدست آورده و زمینه‌های ایجاد توسعه پایدار را فراهم نمائیم. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که خشکسالی های متناوب و مستمر در سالهای اخیر افت سطح آب زیرزمینی این دشت را شدیدتر نموده و با وجود استقرار صنایع مختلف با آلودگی‌های تبعی خود و ازدیاد مصرف کودهای شیمیایی در تمامی دشت، تغییر چندانی در کاهش کیفیت شیمیایی منابع آب زیرزمینی بوجود نیامده است. نتایج بدست آمده از تفسیر دیاگرامها و نمودارها نمایانگر آن هستند از نظر کشاورزی حدود 63 درصد از منابع انتخابی در رده C2S1 و 37 درصد مابقی در رده C3S1 قرار می‌گیرند. از نظرمصارف صنعتی حدود 82 درصد از نمونه‌ها از نوع خورنده می‌باشند و 16 درصد نمونه‌ها از نوع رسوبگذار محسوب می‌گردند، تنها 2 درصد مابقی نمونه‌ها از نوع متعادل می‌باشند. حدود 55 درصد از نمونه آبها در رده آبهای سخت و 23 درصد در رده کاملاً سخت و مابقی (22 درصد) بعنوان آب‌های نسبتاً سخت معرفی می‌شوند. بیش از 70 تا 80 درصد نمونه‌ها از نظر شرب در رده خوب و مابقی در رده قابل قبول و تنها حدود 3 درصد در رده متوسط قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relationship drought with groundwater quality Abhar plain by using SPI and Schoeller diagrams, Piper and Wilcox

نویسندگان [English]

  • Shokat Moghimi 1
  • Omosalameh Babaee Fine 2
1 Assistant Prof. Dept. of Geography, Islamic Azad University, Central Tehran Branch.
2 Associate Professor, Department of Geography, Payam Noor University
چکیده [English]

Abstract
    Access to water resources from the perspective of quality and quantity necessary for human life and human activities. The protection of these resources, especially fresh water as one of the most important factors is necessary to protect the health and development of communities. It is obvious that the first step for the conservation and optimal utilization of these resources should have the knowledge and identification of potential sources And by doing continuous monitoring of comprehensive knowledge about a qualitative change them to obtain and provide the context of sustainable development. The results show that frequent and persistent drought in recent years has exacerbated the drop in groundwater level plain And despite the establishment of various industries with its natural pollution and increased use of chemical fertilizers in the desert, with little change in reducing the chemical quality of groundwater resources was made. Results of interpretation are diagrams and charts, represent about 63 percent of agriculturally choice in the category C2S1 and C3S1 are 37 percent of the rest of the class. For industrial use about 82% of cases of type are read and 16% of depositing the samples are considered, only 2% of the remaining balance are examples of the type. About 55% of the water in hard water category and 23% in the category of very hard, and the rest (22%) as moderately hard water are introduced. More than 70 to 80 percent of the water in the well and the rest of the acceptable category and only about 3 percent in mid-fall.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quality indicators
  • SPI
  • Schoeller diagrams
  • Piper and Wilcox
  • Abhar Plain
خزانه داری، لیلی، منصوره کوهی، فاطمه زابل عباسی، شهزاد قندهای و شراره ملبوسی (1389) بررسی روند خشکسالی در ایران طی 30 سال آینده (2039-2010)، تهران، چهارمین کنفرانس منطقه‌ای تغییر اقلیم.
دانشور وثوقی، فرناز و یعقوب دین پژوه (1391) بررسی روند تغییرات کیفیت آب زیر زمینی دشت اردبیل با استفاده از روش اسپیرمن، مجله محیط شناسی، سال 38، شماره 4، 17-28.
شریعت پناهی، مجید، محسن رنجبر، فاضل ایرانمنش و مهناز لامعی (1388) اثرات خشکسالی بر فرسایندگی باد و فرسایش در منطقه سیستان با استفاده از تصاویر چند زمانه ماهواره، مجله رشد آموزش جغرافیا، دوره بیست و سوم، شماره 3، 24-18.
عبدی، پرویز و همکاران (1387) بررسی کیفیت شیمیایی منابع آب زیرزمینی دشتهای مهم استان زنجان بر اساس استانداردهای آبیاری اراضی کشاورزی، تبریز: سومین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران.
علیجانی، بهلول و ام السلمه بابایی، 1988، تحلیل فضایی خشکسالی های کوتاه مدت ایران، دانشگاه پیام نور مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای. 121-109.
فتاحی، ابراهیم و عبدا... صداقت کردار (بهار و تابستان، 1386) تحلیل منحنی‌های شدت – مدت و فراوانی خشکسالی مطالعه موردی؛ ایستگاه‌های برگزیده جنوب غرب ایران، مجله جغرافیا و توسعه ص 77- 89.
فرج زاده، حسن (1386) تحلیل و تعیین خشکسالی و ترسالی بر اساس نمایه SPI، DRI و روش نیچه در شمال غرب ایران، مجله رشد آموزش جغرافیا، دوره بیست و دوم، شماره 1، 4-41.
نخعی، محمد و سعید مهدلو ترکمانی (1390) بررسی نوسانات سطح آب زیرزمینی دشت ابهر، ابهر، پنجمین همایش ملی زمین شناسی.
Bhuiyan C., Singh R.P., Kongan F.N., (2006):Monitoring Drought Dynamics in the Aravalli Region (India) using Different Indices based on Ground and Remot Sensing data, International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, vol. 8: 289-302.
Brutsaert, W., (2010) “Annual Drought Flow and Ground Water Storage Trends in the Eastern Half of the United States During the Past two- Third Century, Springer, No. 100, pp. 93- 103.
Machlica A., Stojkovova M. and Fendekova M. (2008) Assessment of hydrological Drought occurrence in Nitra River catchment (Slovakia) in the period 1976-2005. Vol. 10, Geophysical Research Adstracts.
Vicente-Serrano, S.M and.Lopez-Moreno, J.I., (2005), “Hydrological response to different time scales of climatological drought: an evaluation of the standardized precipitation index in a mountainousmediterranean basin”, Hydrology and Earth System Sciences Discussions, No 2, pp. 1221-1246.