TY - JOUR ID - 138284 TI - تحلیل کیفی ادراک اتمسفری در تجربه معماری (نمونه موردی: آثار منتخب معماری معاصر ایران) JO - فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای) JA - JGEOQ LA - fa SN - 2228-6462 AU - نیک فطرت کرد محله, مرتضی AU - ذبیحی, حسین AU - شاهچراغی, آزاده AD - دانشجوی دکتری، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، تهران. AD - دانشیار گروه معماری و شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. AD - دانشیار گروه معماری ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 11 IS - 44 SP - 752 EP - 774 KW - ادراک اتمسفری KW - پدیدارشناسی KW - مرلوپونتی KW - ادراک چند حسی DO - 10.22034/jgeoq.2021.138284 N2 - مبحث ادراک اتمسفری در معماری به‌عنوان یک راهکار مناسب از هم‌زیستی عاطفی انسان در تعامل با مکان، نوعی گفتمان پدیدارشناسانه با رویکرد به زیبایی‌شناختی نوین است. این پژوهش به جایگاه بدن در فرایند ادراک حسی اتمسفری از منظر پدیدارشناسی ادراک مرلوپونتی می‌پردازد. روش این پژوهش، کیفی و تحلیلی و تفسیری با زمینه پدیدارشناسی ادراکات حسی بدنمند و از منظر اندیشه‌های مرلوپونتی و همچنین با روش کدگذاری آزاد، محوری و گزینشی انتخاب‌شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ادراک اتمسفری منجر به تقویت رابطه میان تجربه واقعی و ابعاد ذهنی می‌گردد تا از دل این احساس تقویت‌شده، تجربه‌ای ژرف از فضا و زمان، فراروی مخاطب حادث شود و در توضیح معنای معمارانه نقش ایفا می‌کند. همگرایی قابلیت‌های ادراکی بامعنای جسمانی، از فروکاهیدن اثر معماری به فرمالیسم صرف و ترکیب‌بندی‌های اغواگرایانه که از هرگونه منطق مادی و تجربه وجودی خالی‌شده است، جلوگیری می‌کند. لذا از طریق ادراک پیشاتاملی و بلاواسطه در بستری از اتمسفر معمارانه، چهارچوب‌ها، افق‌ها و عرصه‌های برای تجربه کردن و فهم جهان بر ما گشوده می‌شود.نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که ادراک اتمسفری از طریق یکی شدن مخاطب با فضا و ادغام ادراک حافظه و تخیل در فرایندی بدنی رخ می‌دهد و ماهیت شهودی و بدنمندی دارد و قابلیت اثر معماری را در همراه ساختن و جهت‌دهی رفتار مخاطبان برجسته می‌کند. مؤلفه‌هایی همچون ماده و بافت، نور و سایه، توده و جرم، هندسه و مقیاس، بستر و زمینه پیرامونی، جزییات معماری و اقلیم در فرایند خلق ادراک اتمسفری نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کنند. UR - http://www.jgeoqeshm.ir/article_138284.html L1 - http://www.jgeoqeshm.ir/article_138284_f2bb58e0ee7bf8ab930b41b7929173c9.pdf ER -