2024-03-28T14:40:26Z
http://www.jgeoqeshm.ir/?_action=export&rf=summon&issue=17646
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
چشم انداز تغییرات اقلیمی در غرب ایران بر اساس سناریوهای واداشت تابشی و ریزمقیاس گردانی مدل آماری SDSM
حسن
زهره وندی
علی محمد
خورشید دوست
بهروز
ساری صراف
چشمانداز تغییرات اقلیمی آینده جهت اطلاع از میزان تغییرات و ارائه راهکارهای لازم جهت سازگاری با شرایط جدید از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در این پژوهش به بررسی چشمانداز تغییرات دما و بارش در ایستگاههای سینوپتیک منتخب در غرب کشور پرداخته شد. بدین منظور از دادههای مدل جهانی CanESM2 تحت سناریوی واداشت تایشی (RCP 2.6، RCP 4.5 و RCP 8.5) و مدل ریزمقیاس گردانی آماری SDSM بهره گرفته شد و تغییرات ماهانه و بلندمدت آن در دو دوره زمانی مختلف (2065-2046 و 2099-2080) نسبت به دوره پایه (2005-1961) مورد بررسی قرار گرفت. جهت اطمینان از کالیبراسیون و صحتسنجی مدل SDSM از معیارهای MAE، MSE، RMSE، R2 و نمودارهای مقایسهای استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی معیارهای مختلف حاکی از کار آیی مناسب این مدل برای منطقه مورد مطالعه است. نتایج حاصل از چشم انداز مدل نیز نشان داد که در دوره 2065-2046 میزان بارش در بیشتر ایستگاهها (به جز سرپل ذهاب) و بیشتر ماههای سال نسبت به دوره پایه کاهش مییابد. ولی در دوره (2099-2080) در همه ایستگاهها، میزان بارش نسبت به دوره پایه کاهش پیدا خواهد کرد. از نظر دمای حداقل و حداکثر نیز در همه دورهها و در هر دوره نسبت به دوره قبل میزان دما نسبت به دوره پایه افزایش خواهد یافت. بر اساس متوسط بلند مدت نیز انتظار میرود در منطقه مورد مطالعه میزان بارش به میزان 6 درصد کاهش و دمای حداقل و حداکثر به ترتیب به میزان 2 و 9/1 سلسیوس نسبت به دوره پایه افزایش یابد.
بارش
تغییر اقلیم
دما
RCP
SDSM
2021
02
19
1
14
http://www.jgeoqeshm.ir/article_151894_108f1a53df184b78b8d07d5837eff64b.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
واکاوی مولفههای کیفیِ میانافزایی در بافت تاریخی تبریز (نمونههای موردی: مجموعهی تجاری مشروطه و صاحبالامر در بازار تاریخی)
مینو
قره بگلو
آزیتا
بلالی اسکویی
ایلقار
اردبیلچی
تدقیق بر میانافزایی در بافت تاریخی نیازمند اتخّاذ رویکردی بینرشتهای میان شهرسازی، حفاظت و معماری است. فصل مشترک میان این سه حوزهی مطالعاتی نیز، ضرورت ایجاد هماهنگی بین ساختار جدید و بافت قدیم میباشد. دستیابی به این، نیز نیازمند توجّه به دو مفهوم"انسجام" و "تداوم" با وجود تغییر در ابعاد مختلف بافت تاریخی بهواسطهی میانافزایی، است که در سایهی آن بتوان میان بافت و بنای جدید ارتباطی که موجب هماهنگی است، برقرار کرد. بنابراین این پژوهش با مطالعهی ارزیابی مخاطبان از دو میان افزاییِ صورت گرفته در بازار تاریخی تبریز، در پی بررسیِ تأثیرِ تغییر در ابعاد کالبدی و غیرکالبدی بافت تاریخی بعد از میانافزاییها بر ارزیابیِ آنها از مولفههای کیفیِ است. براین اساس طبق منطق قیاسی، با مطالعهی کتابخانهای، مدل تحقیق و پرسشنامه تدوین و به کمک مطالعات میدانی، برای هر یک از دو مجموعهی مشروطه و صاحبالامر 175 پرسشنامه تکمیل شد. دادههای حاصل نشان میدهد که ارزیابی مخاطبان از اثرپذیریِ تداوم و انسجام بافت تاریخی از تغییر ابعاد مختلف بعد از میانافزایی وابسته به شاخصههای بنای میانافزا متغیّر خواهد بود و تدوین مدلی که واجد اولویتبندی بوده و در مطالعات پیشین مطرح شده است، ممکن نیست.
انسجام
تداوم
میانافزایی
بافت تاریخی
بازار تبریز
2021
02
19
15
31
http://www.jgeoqeshm.ir/article_128063_5de5b8f2c221e91672030857a89a6e8d.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تحلیل حمایت از حقوق پناهندگان در دولت محلی ایالت کالیفرنیا
سید مرتضی
موسوی دارانی
ابومحمد
عسگرخانی
مریم
مرادی
امروزه مسائل پناهندگان در جهان بیش از پیش در حال توجه و تأمل است و در میان حمایت از حقوق آنها اهمیت دارد؛ در این بین در کشورهایی که در تقسیمبندی سیاسی-جغرافیایی آنها ایالت یا استان از خودمختاری و استقلال نسبی برخوردار است هرکدام از ایالات قوانین و مقررات ویژهای در ارتباط با پناهندگان و پذیرش آن-ها دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تحلیل حمایت از حقوق پناهندگان در دولت محلی ایالت کالیفرنیای آمریکا انجام شد. مطابق یافتههای پژوهش حاضر، موضوع پناهندگان به طور رسمی در اسناد بینالمللی به بعد از جنگ جهانی دوم و تأسیس سازمان ملل متحد برمیگردد. مطابق این کنوانسیون دولتهای متعهد حق اخراج، اعاده یا بازگرداندن پناهنده را ندارند و حقوق مروبط به کسب تابعیت و حق آزادی رفت و آمد را برای پناهندگان به رسمیت میشناسند. در این کنوانسیون سایر حمایتهای حقوق در حوزه اشتغال، حق مراجعه به دادگاه، آموزش و تأمین اجتماعی به رسمیت شناخته شده است. در قوانین ایالات متحده آمریکا نیز مطابق اعلامیه حقوق و وظایف آمریکائی، ایالاتمتحده وظیفه دارد حقوق بشر همه پناهندگان را به طور یکسان اعم از مهاجرین قانونی و غیر قانونی تضمین کند، که شامل حقوق شخصی، آزادی، رفتار انسانی، حداقل تضمینهای دادرسی مناسب، برابری و عدم تبعیض و حمایت از زندگی خصوصی و خانوادگی میباشد. در همین راستا دولت محلی کالیفرنیا انواع حقوق و حمایتهای قانونی برای پناهندگان و فرزندان آنها را فراهم کرده است که مهمترین آنها در حوزه بهداشت و خدمات عمومی، آموزش، و کار است.
پناهنده
حقوق پناهنده
حق آموزش
حق کار
دولت محلی کالیفرنیا
2021
02
19
33
44
http://www.jgeoqeshm.ir/article_122354_6b31622de601979f4c3c541ed4ac83d6.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
ارزیابی موانع و چالش های شکل گیری شاخص های شهر سبز در نواحی منطقه 13 کلان شهر تهران
ابوالفضل
نوری
علیرضا
پورشیخیان
حسین
اصغری
رفعت
شهماری
رشد سریع جمعیت و گسترش شهر نشینی در کلانشهر تهران در دهه های اخیر منجر به افزایش مصرف منابع و انتشار آلودگی ناشی از آن شده است. ادامه این روند می تواند تعادل اقتصادی و اجتماعی درون آن را برهم زند و عدم تعادل اکولوژیک منطقه شهری که در آن قرار گرفته است، را موجب شود . این امر درست خلاف اصول توسعه پایدار برای شهر تهران و محیط زیست آن است. منطقه مورد بررسی در این پژوهش، منطقه 13 کلانشهر تهران است که در شرق شهر تهران و با وسعتی حدود 1283 هکتار می باشد و از این سطح حدود 930 هکتار به بافت پر شهری و مابقی اراضی نظامی ، صنایع ، حرایم و ... می باشد. همچنین پارک جنگلی سرخه حصار با مساحتی حدود 394 هکتار در خارج محدوده قانونی و در حاشیه منطقه قرار دارد که از ویژگی های بارز آن برای تبدیل شدن به شهر سبز است. از طرف دیگر قرار گیری این منطقه در حاشیه شرقی تهران و وجود کاربری وسیع نظامی و صنعتی می تواند موانع بزرگی بر سر راه پایداری شهری و شکل گیری شهر سبز باشد. بر این اساس پژوهش حاضر سعی دارد، تا ساختار فضایی-کالبدی موجود منطقه 13 را در چارچوب شاخصهای شهر سبز مورد سنجش قرار دهد و ظرفیت ها و چالش های شکل گیری شهر سبز در سطح نواحی آن را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد.
شهر سبز
منطقه 13 تهران
توسعه پایدار
پایداری شهری
2021
02
19
45
61
http://www.jgeoqeshm.ir/article_137354_8de209b7508e66e73973f31155b78c51.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تحلیل روند تغییرات سطوح توسعه یافتگی در نواحی روستایی بخش تیکمهداش با استفاده از مدل موریس
کیومرث
خداپناه
برخورداری از خدمات مختلف زیربنایی و تسهیلات اجتماعی و اقتصادی، از اساسی ترین شاخصهای توسعه در هر واحد برنامه ریزی بویژه مناطق روستائی می باشد. برای موفقیت در برنامه ریزی و رسیدن به توسعه اولین گام، بررسی و شناخت واقعی از سطح برخورداری، توانمندی ها، محدودیت ها و عدم تعادل های منطقه ای می باشد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و هدف از انجام آن سنجش سطح توسعه یافتگی نقاط روستایی بخش تیکمه داش و رتبه بندی آنها از نظر میزان برخورداری از امکانات و تسهیلات مختلف می باشد، جامعه آماری تحقیق، شامل 4 دهستان اوجان شرقی، سهندآباد، عباس شرقی و غربی بوده و برای جمعآوری دادههای موردنیاز از دو روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش و تعیین سطح توسعه یافتگی ، 27 متغیر در شاخص های مختلف اقتصادی، اجتماعی و کالبدی در سطح دهستان اتنخاب و به منظور تحلیل نابرابرهای توسعه ی روستایی، از روش ضریب تغییرات(C.V.) استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که سطوح برخورداری دهستان های بخش با یکدیگر متفاوت بوده و با توجه به ضریب کلی برخورداری، برخوردارترین دهستان (اوجان شرقی) نسبت به محرومترین دهستان (عباس شرقی) حدود 34/1 برابر برخوردار می باشد. تفاوت سطوح برخورداری در زمینه های کالبدی و اجتماعی بیشتر از زمینه اقتصادی است. همچنین یافته های تحقیق نشان می دهد که نقاط روستایی این بخش هنوز برای دستیابی به توسعه ی متوازن، یکپارچه و پایدار راه طولانی در پیش رو دارد.
توسعه
توسعه ی اقتصادی
توسعه ی اجتماعی توسعه ی کالبدی
توسعه یافتگی.C.V
2021
02
19
63
73
http://www.jgeoqeshm.ir/article_125215_b843af2989c850aad11eb764d1d36e96.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تبیین الگوی تاب آوری اجتماعی در سکونتگاه های غیررسمی با تاکیدبر کیفیت زندگی نمونه موردی محله خط4 حصارکرج
محسن
رحیمی
بهمن
کارگر
رشد شهرنشینی و تمایل جمعیتهای انسانی به محیطهای شهری، اهمیت مفهوم کیفیت زندگی شهری را بیش از پیش نمودارساخته است ،سکونتگاه های غیررسمی که بازتابی از کاستی ها و نارسایی های سیاست های دولتی و بازار رسمی محسوب می شوددارای مشکلات عدیده ای ازجمله کیفیت پایین زندگی است محله خط 4 حصار کرج به عنوان یکی از سکونتگاه های غیررسمی بحرانی که به علل مختلف از جمله آلودگی، کیفیت پایین مسکن، نبود امکانات و زیرساخت های شهری، مواد مخدر، جرم دارای کیفیت زندگی پایینی بوده که میزان رضایت مندی ساکنان در حد نامطلوبی قرار داده است و به عنوان یکی مناطقی است که دارای معضلات بسیاری در زمینه کیفیت زندگی ساکنان می باشد باتوجه به هم پوشانی برخی ویژگیهای تاب آوری اجتماعی با سکونتگاههای غیر رسمی باشدپژوهش حاضر درپی ارائه الگویی جهت بهبود وضعیت کیفیت زندگی در سکونتگاههای غیررسمی به روش توصیفی –تحلیلی با استفاده از اسنادکتابخانه ای وداده های میدانی( پرسش نامه و مصاحبه) می باشدوبه بررسی تاثیر مولفه های تاب آوری اجتماعی برامنیت درمحله خط4حصارکرج بعنوان یکی ازمناطق بحرانی در سکونتگاههای غیررسمی پرداخته شده که پس از جمع آوری پرسشنامه،نتایج حاصله با استفاده از نرم افزارهایSPSS,SMAR PLS مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفتکه نتایج حاصله نشان دهنده تاثیر مستقیم مولفه های مشارکت،آموزش،امنیت، عدالت،انعطاف پذیری،تعاملات در تاب آوری اجتماعی برکیفیت زندگی در محله خط 4 حصارکرج می باشدو الگوی ارائه شده بعنوان مدلی جدید با توجه به نتایج آزمونهای انجام شده مورد تایید قرارگرفته است.
سکونتگاه غیررسمی
تاب آوری اجتماعی
کیفیت زندگی
محله خط4حصارکرج
2021
02
19
75
91
http://www.jgeoqeshm.ir/article_125216_79293aa8f68fb7f7ec7f10563a7b5f62.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
روش تحلیل لایه ای علّی (CLA) و کاربرد آن در واکاوی عمیق مسائل در سیستم های آشوبناک شهری و منطقه ای
علی
توبچی ثانی
محمود
محمدی
سعید
خزایی
در دوره تورم شهری و لگام گسیختگی شهرنشینی، شاهد تقابل دو سیستم پیچیده زمین یعنی زیستکره (زمین، دریا و جو) و تکنولوژی کره (شهرها، صنعت، تجارت و دولت) هستیم. از سویی ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺳﺮیعتر از ﻫﺮ زﻣﺎن دﻳﮕﺮی در ﺣﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺳﺖ و دستخوش و آبستن تحولات گسترده. این تغییر و تحول گسترده با پیروی از روندی غیر خطی، پیچیدگی و عدم قطعیتهای فراوانی را رقم میزند که نحوه مواجهه با آن را بسیار مشکل مینماید. در چنین شرایطی دریافتهایم که برنامهریزان شهری و سیاستگذاران، رویکرد آیندهمدار کارامدی ندارند که به آنها این توانایی را دهد که از تغییرات قریبالوقوع، آمادهشدن موثر (فعّال) برای پیامدهای متعاقب و پرداختن به پیچیدگیهای ذاتی و سردرگم پیشی بگیرند. یکی از مهمترین دلایل این مسأله، ناکارآمدی ابزارهای شناختی در تصمیمگیری و برنامهریزی رایج و جاری است. در بسیاری موارد، عدم درک صحیح شرایط و علل پدیدهها و نیز تبعیت فرایند برنامهریزی از مراحل کلیشهای، باعث بروز مشکلات متعدد در جامعه هدف برنامهریزی و عدم تحقق طرحها و برنامهها میشود. روش تحلیل لایهای علّی یکی از روشهای بسیار مهم و تأثیرگذار در حوزه آیندهپژوهی است که به دنبال ترکیب و یکپارچه سازی دیدگاههای تجربی، تعبیری، انتقادی و یادگیری حین عمل است و بر مبنای آن میتوان تحلیل بسیار عمیقتری از علل مسائل پیچده در فضای آشوبناک شهری ارائه داد و از پی آن تصمیماتی مقرون به واقعیت گرفت
برنامهریزی جامع - عقلانی
آیندهپژوهی
روش تحلیل لایهای علی
تغییر و پیچیدگی
پساساختارگرایی
2021
02
19
93
110
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126265_25c33dda87c4f32a04808b05af0009c5.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
بررسی مؤلفههای مؤثر در توسعه محلی پایدار روستاهای شهرستان گرمسار یا تاکید بر سرمایه اجتماعی
جواد
عسگری
علیرضا
استعلاجی
مجید
ولی شریعت پناهی
توسعه روستایی مستلزم توجه ویژه به نیروی انسانی است و روستاییان به عنوان منابع انسانی مهم بخش کشاورزی، از عاملان اصلی توسعه روستایی به شمار میرود. سرمایه اجتماعی را میتوان از طریق کارکردهـای آن همچون اعتماد، مدارا، همکاری، همبستگیهای گروهی، تـرحم، شـفقت، دلسـوزی، ایثـار و نـوع دوسـتی شناسایی نمود. توسعه پایدار با ایجاد شرایط مطلوب در زمینههای مواد غذایی، بهداشتی، اشتغال، آموزش و نحوه گذر زمان آزاد موجب ایجاد سطح عادی در زندگی میشود؛ بنابراین برای دستیابی به توسعه پایدار شهری که هدف از آن بهبود وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اعضای جامعه است، تشکیل و تقویت سرمایه اجتماعی از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از بررسی تأثیر سرمایهی اجتماعی در توسعهی پایدار محلههای شهری مورد مطالعه در روستاهای شهرستان گرمسار و حوزههای نفوذ. سؤال اصلی مقاله این است که آیا مؤلفههای سرمایههای اجتماعی بر شکلگیری توسعه ی پایدار محله ایی در سطح محلات محدوده ی مورد مطالعه مؤثر است؟ روش این مقاله توصیفی تحلیل است. نتایج مقاله نشان میدهد که میان سرمایه اجتماعی ساکنان و پایداری محله، رابطه معنیداری برقرار است. این سرمایه بیش از آن که به بهبود محیط کالبدی محله اثرگذار باشد، بر توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی محله مؤثر است
سرمایه اجتماعی
در توسعه محلی
پایدار
روستا
گرمسار
2021
02
19
111
139
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126315_a25c747d41b8033b55b2206085b87103.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
بررسی زمینه های توسعه کارآفرینانه گردشگری روستایی (نمونه موردی : نقاط روستایی شهرستان کرج)
ابوالفضل
پوریان
پروانه
زیویار
علیرضا
استعلاجی
وحید
بارانی پسیان
تاثیرات گردشگری برتوسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع مختلف منجر شده است که امروزه از گردشگری به عنوان یک ابر صنعت یاد کنند. این در حالی است که با توجه به مشکلات و نارسایی های ناشی سبک زندگی مدرن ، مناطق روستایی از اولیت بالاتری به منظور مقاصد گردشگری در نزد گردشگران برخوردارند که این امر می تواند زمینه های توسعه کارآفرینی درمناطق روستایی را محقق سازد. در این پژوهش با نگرش آمایش گردشگری و هدف بررسی زمینه های توسعه کارآفرینی در روستاهای شهرستان کرج در راستای جذب گردشگران و رونق کسب وکار در روستاهای هدف با روش های علمی با استفاده از ابزار پرسشنامه به بررسی عوامل و زمینه های توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری روستایی مورد شناسایی قرار گرفته است بر این اساس نتایج به دست آمده از طریق آزمون T در گروه گردشگران حکایت از نامناسب بودن ظرفتهای موجود در حوزه های اجتماعی و فرهنگی ، زیست محیطی و کالبدی است در حالی که از نظر کارشناسان این ظرفیت ها وجود دارد هم چنین نتیجه آزمون آنووا نیز بیانگر ان است که از نظر گردشگران و مردم محلی (تا حدودی) ظرفیت های کارآفرینانه در زمینه های اجتماعی و فرهنگی ، زیست محیطی و کالبدی در سطح شهرستان وجود ندارد امری که مورد تایید کارشناسان نیست
گردشگری روستایی
کارآفرینی
تحلیل عاملی
2021
02
19
141
157
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126317_339cce644d2a1b549e2ac542f78ced1b.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
زمانبندی تولید کارگاهی انعطاف پذیر جغرافیایی- منطقه ای پایدار احتمالی با استفاده از مدل ریاضی الگوریتم تلفیقی فراابتکاری
بیژن
شجاعی برجوئی
سید احمد
شایان نیا
محمدرضا
لطفی
جواد
رضائیان زیدی
در این مقاله، زمانبندی تولید کار کارگاهی در شرایطی که انجام عملیاتها دارای زمانهای احتمالی هستند، مورد بررسی قرار گرفته است. یک مدل ریاضی به همراه رویه حل آن، برای تعیین زمانبندی سیستمهای تولید کار کارگاهی با هدف از بین بردن این نقاط ضعف و درنظر گرفتن شرایط تولیدی بصورت احتمالی و همچنین کاهش هزینههای چندگانه تولیدی ارایه شده است. برای بدست آوردن یک جواب مناسب در یک زمان توجیهپذیر، یک رویه حل تلفیقی بر اساس مدل شبکه عصبی به منظور ایجاد جواب موجه اولیه و الگوریتم Annealing Simulatedبه منظور بهبود عملکرد و کیفیت جواب اولیه و ایجاد جواب بهینه/ نزدیک به بهینه ارایه شده است. برای ارزیابی این روش، چند مساله زمانبندی تولید کار کارگاهی متفاوت حل شده و جوابهای بدست آمده با نرمافزار لینگو به عنوان حد پایین مقایسه شده است. نتایج محاسباتی دو روش نشان دهنده عملکرد مناسب الگوریتم پیشنهادی تحت شرایطی است که مقدار پارامترهای ورودی افزایش مییابد یا به عبارت دیگر مساله بزرگ میباشد. به منظور افزایش انعطافپذیری در کاربرد الگوریتم فوق در شرایط واقعی صنعت، اعداد احتمالی براساس سه توزیع نرمال/ یکنواخت و نمایی از زمان انجام پردازش، به صورت تصادفی تولید میشوند. در عین حال مدل فوق توسط نرمافزارlingo6 برنامهنویسی شده است. در انتها مقایسه نتایج حاصل از حل مثالهای نمونه، بهبودهای موثری را در جوابهای بدست آمده از روش ابتکاری نشان میدهد
زمانبندی کارگاهی
الگوریتم شبیه سازی تبرید
شبکه عصبی
2021
02
19
159
186
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126319_f4240c2043104ffada29eaa575635dc7.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تدوین مدل توسعه گردشگری حلال با رویکرد توسعه پایدار(مورد مطالعه :جزیره کیش)
مسعود
جلالیان
محمد شریف
ملک زاده
وحید رضا
میرابی
به دلیل زیرساختهای تکنولوژیکی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایجاد شده قرن بیست و یکم، پدیده گردشگری یک واقعیت اجتنابناپذیر در رفتار و عمل انسان برای ارضای روح کنجکاوی او خواهد بود. سفر به دیگر نقاط جزو ملزومات زندگی قرن بیست و یکم شده است. در این میان گردشگری گاهی برای مسلمانان با امکانات کمتری صورت میگیرد و مشکلاتی در این زمینه برایشان وجود دارد. از این جهت محدودیتهایی به لحاظ خوراکیها یا تفریحات برای گردشگران مسلمان به وجود میآید. اکثر گردشگران مسلمان، معمولاً پیش از رزرو هتل و بلیت هواپیما، در رابطه با مقصد و امکانات آن بررسی و مطالعهای دارند. به ویژه مسلمانان که لازم است برخی حدود و آداب را رعایت کنند. “گردشگری حلال” موضوعی است که دراینباره مطرح میشود. پژوهش حاضر با رویکرد تحقیق آمیخته انجام می گیرد و جامعه آماری موردنظر خبرگان فعال در عرصه گردشگری می باشند. تعداد نمونه آماری در مرحله کیفی جهت انجام مصاحبه 12 نفر تعیین کفایت می گردد و در مرحله کمی 107 نفر از فعالین و دست اندرکاران حوزه گردشگری کشور انتخاب می شوند. در بعد کیفی از رویکرد تحلیل تم و در بعد کمی بمنظور اعتبار سنجی مدل از روش دلفی و تحلیل عامل تاییدی استفاده می شود . در پایان پس از تعیین مقولات، طبقات کلی مدل توسعه گردشگری حلال در قالب 3 بخش الزامات توسعه گردشگری حلال، ادراک گردشگری و توسعه پایدار مورد شناسایی قرار می گیرند
گردشگری
گردشگری حلال
توسعه پایدار
2021
02
19
187
201
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126320_15cbd4ed588dfbf78212b6c065abc382.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تبیین و تحلیل شاخص ها و اصول مادی و معنوی آرمان شهر اسلامی
احمد
عرب عامری
هاشم
امیری
مصیب
عباسی
زهرا
سرجوانی شیراز
حسین
محمدی
بی تردید آنچه در قرآن کریم آمده، کلام حق تعالی جل شأنه است که توسط جبریل امین بر خاتم انبیا(ص) نازل شده تا راهنمای ابدی بشر باشد، پس باید این کتاب آسمانی در همة زمینه های زندگی بشر از جمله ابعاد سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و نحوه چگونه حکومت کردن و کشور داری و امثال آن رهنمودهای کلی را داده یاشد. از آنجایی که قرآن کریم برای اجتماع بشری و محیطی که ابناء بشر در آن رشد و نمو و پرستش خداوند را میکنند اهمیت زیادی داده است، در این تحقیق برآن شدیم تا از دیدگاه شارع مقدس اسلام عناصر ممیزه آرمان شهر اسلامی را مورد واکاوی قرار دهیم. در این تحقیق ویژه گی های ماهوی آرمان شهر اسلامی از جمله، داشتن امنیت پایدار، وجود آرامش و اطمینان، فراوانی رزق و روزی، و... وشاخصه های مادی مانند راه ها و معابر، عدالت محیطی، مکانیابی و ... را به شیوه ی کتابخانه ای مورد بررسی قرار خواهیم داد و نتیجه خواهیم گرفت که شریعت مقدس اسلام برای مدیرت شهری همچون سایر نیازهای اجتماعی جوامع انسانی دستورات و قوانینی فرو فرستاده است و اگر این آموزه ها مورد عنایت قرار بگیرند، سعادت دنیوی نوع بشر تضمین خواهد شد، مهمترین تاکید شریعت مقدس اسلام در این زمینه عبارتند از: امنیت شهروندان ، اطمیان خاطر و روزی فراوان، در متن تحقیق علاوه بر این موارد، احکام و آموزه های مرتبط نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است
مدیریت شهری
امنیت پایدار
عدالت
آرمانشهر اسلامی
2021
02
19
203
218
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126322_6b0fb1704f28b4b023a70fa07a31f8de.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
همجواری مکانی_جغرافیایی: مزیتی در خدمت تدوین الگوی بازاریابی کارآفرینانه در شرکتهای نوپای نوآور
محمدرضا
گیتی نژاد
اسماعیل
حسن پور
اهمیت و ضرورت همجواری جغرافیایی برای بازاریابی کارآفرینانه در شرکتهای نوپای نوآور در اقتصاد کلاسیک و مدرن تأکید شده است. اقتصاد کلاسیک با تمرکز بر صرفه های مربوط به تمرکز صنایع و شرکت های هم سو و هم تکمیل مانند کاهش هزینه ها و صرفه مقیاس و اقتصاد مدرن با تأکید بر مزایای همجواری بنگاهها مانند سرریز دانش، لزوم طراحی سیاستها و ابزارهای مبتنی بر همجواری را مطرح میکنند. در ساختارهای مبتنی بر مجاورت جغرافیایی، تیمها، هسته های فناوری، شرکتهای نوپا و شرکتهای صنعتی در جوار هم مستقر میشوند. شرکتهای نوپا و نوآور در این ساختارها، ضمن برخورداری از زیرساخت مشترک با هزینه کمتر، از همافزایی ناشی از سرریز دانش و فناوری بهره مند میشوند. در این مقاله، ابتدا اهمیت همجواری مکانی-جغرافیایی در شرکتهای نوپای نوآور از دید نظریه های مختلف بیان و سپس ساختارهای متنوع مبتنی بر مجاورت مکانی- جغرافیایی از جمله تسریع کننده، بازاریابی کارافرینانه در شرکت های نوپا و نوآور، متناسب با مراحل دوره عمر شرکتها، بررسی و مقایسه شده است.
مجاورت مکانی- جغرافیایی
پارک علم و فناوری
شرکتهای نوپای نوآور
2021
02
19
219
232
http://www.jgeoqeshm.ir/article_155260_1b63c3dbdd2cdd42e24c754387595e40.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
سازگاری با اثر تغییر اقلیم بر معماری با استفاده از شاخص های ماهانی وقانون کسینوس در میانه
انوشیروان
راوند
شهریار
خالدی
داوود
حسن آبادی
تغییراقلیم تاثیرات گسترده ای برجامعه وساختار آن خواهد داشت. در سالهای اخیر در معماری و توسعه شهری اثرات سوء اقلیمی داشته که بعلت عدم توجه به رعایت اصول و قوانین معماری همساز با اقلیم و سود اگری در معماری بوده است که بادر نظرگرفتن دیگر عوامل مهم در سازه ها مانند مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله و ضرورت واهمیت اجرای سازه های منطیق با عناصر وعوامل اقلیمی ؛ باهدف ارائه طرح اقلیمی بطوریکه در تمام شرایط آب وهوایی ساختمانهایی که برطبق اصول مهندسی وارکان طراحی اقلیمی ساخته شوند . درکشور ایران بخصوص شهر میانه برابرشرایط اقلیمی ساز وکارهای مربوطه اتخاذ شد تا هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشدوهم با طرح اقلیمی همساز با معماری ؛ سازه هایی ایجاد شود که به آسایش منجرشود فلذا بااستفاد از تحلیل های سینوپتیکی از طریق جداول ماهانی ، قانون کسینوس منتج شد به این که ساختمان جهت شمالی وجنوبی احداث شود و پنجره ها متوسط انتخاب شوند . دیوارها وکف بنا سنگین. بازمان تاخیر بیش از 8 ساعت باشد . ،جهت تهویه بهتر ؛ خانه های مسکونی مستطیل شکل احداث شوند . محور اصلی بنا بطور کلی عمود برجهت باد غالب باشد چون باد غالب میانه در جهت شمال غربی می وزد مضافا این که میزان تابش در تابستان افزایشی و زمستان در جهات مختلف دیوار کاهشی است
میانه
تغییراقلیم
معماری
قانون کسینوس و ماهانی
2021
02
19
233
245
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126325_7445012aeb5e37b6163bbef7e7cc16ef.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
مکانیابی محل دفن پسماند با استفاده تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)- مطالعه موردی شهر سیریک هرمزگان
محسن
دهقانی قناتغستانی
فرشاد
جوادی زاده
مکانیابی محل دفن زباله بعلت اثرات آن بر روی اقتصاد، اکولوژی و سلامت محیط زیست منطقه یک موضوع اساسی در فرایند طراحی شهری بشمار می رود. مکانهای دفن پسماند بر روی پهنه هایی واقع می شوند که حداقل آسیب پذیری را به محیط زیست و سلامت عمومی وارد می کنند. هدف این مطالعه تعیین مکان مناسب دفن زباله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS )و فرایند تحلیل سلسله مراتبی( (AHP در محدوده مورد مطالعه است. در این پژوهش 30 لایه اطلاعاتی بر اساس عوامل موثر و معیارهای زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فنی در 4 پهنه کاملا مناسب، مناسب، نسبتا مناسب و نامناسب طبقه بندی و نقشه های مورد نظر ترسیم گردید. در این مطالعه شعاع بیش از 30 کیلومتر از مرز محدوده شهری به دلیل فاصله زیاد، حذف گردید. در نهایت جهت انتخاب مناسب ترین مکان دفن پسماند، با تلفیق لایه های اطلاعاتی و اعمال وزن هرلایه در محیط GIS، مکان های مناسب احداث پسماند مشخص شدند. پهنه های نامناسب که مکان های ممنوعه دفن زباله هستند 6/66 درصد، پهنه های نسبتا مناسب 7/29 درصد، پهنه مناسب 5/2درصد و بالاخره پهنه کاملا مناسب برابر 2/1درصد محدوده مورد مطالعه را شامل شده است. در بررسی کفایت فضای مورد نیاز در توسعه آتی و تا سال 1420 معادل 71/10 هکتار زمین مورد نیاز است. در این راستا 6 سایت دفع و دفن بهداشتی پسماند به همراه مساحت آنها جانمایی شدند و مناسب ترین سایت دفن پسماند مشخص شد
محل دفن پسماند
AHP
GIS
شهر سیریک
2021
02
19
247
257
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126327_732a35a4e38584b9434ac4a072edb58c.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
ارزیابی و تحلیل تغییرات رشد فیزیکی شهر یزد و پیش بینی آن با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی طی دوره 2016-1973
علیرضا
دهقانپور فراشاه
محمد علی
سلمانی ندوشن
حجت
رضایی
فرآیند توسعه شهرها در حال حاضر به دلیل افزایش جمعیت مناطق شهری یکی از مهمترین موضوعات پیش روی پژوهشگران مسائل شهری میباشد. با اهمیت موضوع، هدف از این پژوهش ارزیابی و تحلیل تغییرات رشد فیزیکی شهر یزد میباشد. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و جهت بررسی رشد و توسعه فیزیکی منطقه مورد مطالعه در دوره آماری بین سالهای 1973 تا 2016 از تصاویر ماهوارهای لندست استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که محدوده شهر یزد از سال 1998 با رشد 63 درصدی نسبت به دهه قبل شروع به گسترش نموده است. این دوره همزمان با افزایش جمعیت شهری و گسترش خدمات و صنایع در منطقه شهری بوده است، به نحوی که باعث جذب مهاجر از سایر نقاط به سمت شهر یزد گردیده است. از این دوره رشد شهری با یک روند مشخص تحت تأثیر افزایش جمعیت شهری و ورود مهاجران به شهر یزد ادامه یافته است. در ابتدا جهت گسترش شهر یزد به سمت غرب و جنوب غرب و سپس در امتداد مسیر ارتباطی به سمت جنوب شرقی و نهایتاً جنوب بوده است. مهمترین عوامل محدود کننده رشد شهر یزد در سمت شمال وجود تپههای ماسهای، در سمت غرب و جنوب غرب وجود برخی کاربریهای خاص مانند مراکز صنعتی و کارگاهی و فرودگاه، در سمت جنوب وجود کوه و مراکز دانشگاهی و در سمت جنوب شرق و شرق وجود زمینهای زراعی بودهاند. در حال حاضر به دلیل عوامل محدود کننده گسترش شهر یزد در تمامی جهات، رشد عمودی شهر بهترین گزینه میباشد
رشد فیزیکی
سیستم اطلاعات جغرافیایی
توسعه شهر
یزد
2021
02
19
259
273
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126402_200e0b30da951fca4c1d16e3f2de018b.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تبیین نقش گردشگری در توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: دهستان چهارفریضه شهرستان بندرانزلی)
محمدرضا
کاظمی
رفعت
شهماری
سیده صدیقه
حسنی مهر
علیرضا
پورشیخیان
در سالهای اخیر، کارکردهای متنوع گردشگری روستایی در راستای پیشبرد اهداف توسعه پایدار روستایی توجهات بسیاری را به خود جلب نموده است. بنابراین، درک آثار گردشگری روستایی بر شاخصهای مختلف توسعه پایدار روستایی میتواند در راستای دستیابی به اهداف طرحهای توسعه روستایی مفید واقع شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر توسعه گردشگری بر شاخصهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیستمحیطی روستاهای دهستان چهار فریضه شهرستان بندر انزلی است. اطلاعات مورو نیاز پژوهش از طریق منابع اسنادی و مطالعات میدانی بدست آمده است. جامعه آماری شامل روستاییان دهستان چهار فریضه میباشد که بر اساس فرمول کوکران 373 نفر از ساکنان روستاهای منتخب به روش نمونهگیری تصادفی جهت تکمیل پرسشنامه انتخاب شدند. برای پایایی ابزار پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ 895/0 و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای آماری رگرسیون چند متغیره، واریانس و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان داد که توسعه گردشگری روستایی بر شاخصهای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی روستاهای محدوده مورد مطالعه تأثیر مثبتی داشته اما تأثیر آن بر محیطزیست منفی بوده است. نتایج آزمون رگرسیون بیانگر تأثیر توسعه گردشگری بر تمامی متغیرهای مورد بررسی بوده همچنین نتایج آزمون واریانس درونگروهی و بینگروهی هم نشان داد که در رابطه با عامل زیست محیطی بین روستاها تفاوت معنادار وجود ندارد ولی در رابطه با سه عامل دیگر تفاوت معناری بین روستاها مشاهده شد
گردشگری
گردشگری روستایی
توسعه پایدار روستایی
دهستان چهارفریضه
شهرستان بندرانزلی
2021
02
19
275
288
http://www.jgeoqeshm.ir/article_127487_bf5f59a52d0db145d65c5c64ef7aa02b.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
طراحی و تبیین مدل حُکمرانی خوب برای ادارات کل کتابخانههای عمومی کشور
محمد سعید
باقرزاده
مجتبی
طبری
تورج
مجیبی
محمدرضا
باقرزاده
علی
مهدیزاده اشرفی
هدف این تحقیق طراحی و تبیین الگوی حُکمرانی خوب جهت ادارات کل کتابخانههای عمومی کشور با رویکرد تلفیقی می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی- توسعه ای بوده که با بررسی اسناد و مصاحبه به شناسایی شاخص های اولیه پرداخت و 34 شاخصه اکتشافی مطابق تکنیک دلفی دراختیار 37 نفر از خبرگان دانشگاهی و کتابخانه ایی قرار گرفت. نتایج حاصل از تکنیک فن دلفی بر اساس تحلیل عاملی تاییدی به صورت یک الگوی حکمرانی خوب شامل دو بعد، 9 مولفه و 28 شاخص بصورت زیر بوده است: بعد سیاسی (شامل 5 مولفه و 14 شاخص): مولفه پاسخگویی وشفافیت (شامل 3 شاخص)، مولفه عدالت اجتماعی (شامل 3 شاخص)، مولفه قانون محوری اخلاقی (شامل 4 شاخص)، مولفه مشارکت گرایی (شامل 2 شاخص) ومولفه فسادستیزی (شامل 2 شاخص). بعد مدیریتی: (دارای 4 موئلفه و 14 شاخص): مولفه عدالت تعاملی (شامل 4 شاخص)، مولفه کارامدی وتوانمندسازی (شامل 5 شاخص)، مولفه توسعه خلاقانه (شامل 2 شاخص) و مولفه شبکه های مجازی حرفه ای (شامل 3 شاخص). از نظر خبرگان، قانون محوری اخلاقی بعنوان با اولویت ترین و عدالت اجتماعی بعنوان کم اولویت ترین مولفه بعد سیاسی وهمچنین توسعه خلاقانه بعنوان با اولویت ترین و شبکه های مجازی حرفه ای بعنوان کم اولویت ترین مولفه بعدمدیریتی حکمرانی خوب در کتابخانه های عمومی کشور می باشد
حُکمرانی خوب
رویکرد تلفیقی
بعد مدیریتی
بعد سیاسی
2021
02
19
289
310
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126405_e2960df03f4ec66dd0492a72e3a2372c.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تغییرپذیری مکانی – زمانی شاخصهای بهداشتی و آموزشی در بخشهای مختلف ناحیه ساحلی غرب استان گیلان
معصومه
حسن زاده دوگوری
سیده صدیقه
حسنی مهر
رفعت
شهماری
حسین
اصغری
هدف از این پژوهش بررسی تغییرپذیری مکانی و زمانی 4 شاخص بهداشتی و 6 شاخص آموزشی در 8 بخش ساحلی واقع در شهرستانهای آستارا، تالش و رضوانشهر در غرب گیلان است. بدین منظور اطلاعات شاخصهای فوق از سالنامه آماری نفوس و مسکن سالهای 1385، 1390 و 1398 استخراج گردید. سپس با استفاده از شاخص توسعه روستایی (RDI) و شاخص ترکیبی نتایج (CRI)، میزان توسعهیافتگی بخشها در قالب چهار مرتبه D، C، B و A که به ترتیب بیانگر شرایط ضعیف، متوسط، خوب و عالی هستند مشخص گردید. همچنین با بکارگیری شاخص I موران جهانی و محلی، ابتدا معنیداری الگوهای خوشهای، پراکنده و تصادفی هر یک از شاخصها مشخص و سپس نوع مجاورت شاخصها در چهار حالت بالا-بالا (HH)، پایین-پایین (LL)، بالا-پایین (HL) و پایین-بالا (LH) تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان داد RDIی برخی شاخصها از لحاظ مکانی تغییر نشان میدهند ولی از لحاظ زمانی تغییرات زیاد چشمگیر نبوده است. در این راستا نتایج شاخص ترکیبی (CRI) که برآیند دو حوزه آموزشی و بهداشتی است متفاوت بود.و توسعهیافتگی شاخصهای بهداشتی و آموزشی بخش ساحلی غرب استان گیلان در حد ضعیف (مرتبه D) در طی سه دوره سرشماری باقی مانده است. همچنین نتایج آمارههای مکانی نشان از شرایط همگن و تصادفی در توزیع شاخص-های بهداشتی و آموزشی دارد، اما در دو شاخص دبیرستان (دخترانه و پسرانه) حالت خوشهای بالا-پایین (HL) در CRI وجود داشته است. در مجموع در شاخصهای آموزشی و بهداشتی سه دوره تغییرات معنیداری مشاهده نشده و حتی در برخی شاخصها کاهش اتفاق افتاده است
شاخصهای بهداشتی و آموزشی
شاخص توسعه روستایی
شاخص ترکیبی نتایج
آموران جهانی و محلی
ناحیه ساحلی غرب استان گیلان
2021
02
19
311
329
http://www.jgeoqeshm.ir/article_127494_bcec7f14ea7ccd912fc8c8e08d0c99e7.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
طراحی مدل توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی در روستاهای هدف گردشگری
محمدرضا
قلی پور
محمودرضا
چراغعلی
هادی
ثنائی پور
کارآفرینی اکوتوریستم از جمله مهمترین فعالیتهای اقتصادی است که در حال گسترش و استقبال عمومی در سطح جهانی میباشد. در مناطق روستایی اهمیت این موضوع بیشتر است چراکه بهدلیل رکود بخش کشاورزی و مشکلات فراروی جوامع روستایی، راهحل جایگزین سیاستگذاران، توسعۀ کسبوکارهای روستایی است و بهرهبرداری از فرصتهای اکوتوریسم میتواند به بازسازی اقتصاد روستایی و رفاه اجتماعی منجر شود. هدف از انجام این پژوهش طراحی مدل توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری است که به روش آمیخته اکتشافی انجام شد. در مرحله اول با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته و نظرخواهی از خبرگان و مطلعین کلیدی، به استخراج مفاهیم پرداخته شد و با استفاده از روش نظریه برخاسته از دادهها در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی و بهرهگیری از نرمافزار NVivo مدل مفهومی طراحی شد. در مرحله دوم روابط بین مولفهها و ابعاد با استفاده از روش مدلیابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart-PLS بررسی و آزمون شد. جامعه آماری این بخش، مدیران، کارآفرینان و کارشناسان فعال در حوزه اکوتوریسم بود که تعداد نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی مورگان 248 نفر برآورد شد. نمونهگیری در این مرحله به روش تصادفی ساده صورت پذیرفت. نتایج نشان میدهد روابط علّی مثبت و معنیداری بین عوامل فردی، بازاریابی، اقتصادی، فرهنگی، محیطی و حمایتی با توسعه کارآفرینی اکوتوریسم وجود دارد. در انتها نیز پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج پژوهش ارائه شد
اکوتوریسم
توسعه کارآفرینی
رفاه اجتماعی
2021
02
19
331
345
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126434_bc7bf621df2fd1390229ad00e27023d0.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تبیین تاثیر حکمروایی مطلوب شهری بر توانمندسازی شهروندان: یک الگوی سیاست شهری دارایی مبنا
محمد علی
جاوید
عیسی
پیری
محسن
کلانتری
محمدتقی
حیدری
حکمروایی مطلوب شهری لزوما بر کنشگری سیاسی شهروندان مبتنی هست که در واقع منتج از توانمندسازی است. نظام شهروندی در سیستم شهری و سیاسی کشور به دلایل مختلف از جمله تمرکزگرایی فرهنگی – سیاسی و حتی جغرافیایی چندان رشد نکرده است. هم دست یافتن به سطوح مختلف شهروندی مانند آنچه در نظریه شهروندی مارشال آمده است نیازمند کنشگری سیاسی است و هم توانمندسازی. این مقاله به پروبلماتیک سازی این چالش می پردازد. روش تحقیق مقاله تبیینی است و امیدوار است بر غنای ادبیات دانش جغرافیای شهری افزوده باشد. نتایج این مقاله حاکی از آن است که حکمروایی مطلوب مبتنی بر سیاست شهری دارایی مبنا است که هم حامل توانمند سازی است و هم بر فرایند سازی کنشگری سیاسی شهروندان و جامعه مدنی تاکید می کند. نتایج این مقاله حاکی از آن است که حکمروایی مطلوب مبتنی بر سیاست شهری دارایی مبنا است که هم حامل توانمند سازی است و هم بر فرایند سازی کنشگری سیاسی شهروندان و جامعه مدنی تاکید می کند.
حکمروایی مطلوب
سیاست دارایی مبنا
توانمد سازی
تبیین
2021
02
19
347
358
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126499_637c98f0e65a67fa05b831eb03acba2b.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
ایمن سازی فضاهای بی دفاع شهری و نقش آن در کاهش وقوع جرایم شهری (مورد شهر یاسوج)
مجید
ریاحی پور
محسن
کلانتری
عیسی
پیری
محمدتقی
حیدری
امروزه توجه به مفهوم امنیت شهروندان و روشهای ارتقاء آن، به عنوان یکی از اولویت های اساسی حرفه مندان و تئوری پردازان شهری تبدیل شده است. جدای از اثرات اجتماعی و فرهنگی ناشی از برنامه ریزی و طراحی محیط های امن شهری بر الگوهای رفتار شهروندی و بهبود کیفیت محیطی نواحی سکونتی، تبیین ویژگیها و اثرات مترتّب بر نقش کالبدی شهر بر کاهش جرایم شهری و یا کاستن از وقوع جرم، موضوع مستقل و با اهمیتی است که در قالب تئوریهای نوین شهرسازی بدان اشاره می شود. بنابراین توجه به نقش کالبدی شهر (برنامه ریزی و طراحی شهری) در کاهش و پیشگیری از جرایم شهری اهمیت اساسی دارد و بایستی مفاهیم، اصول، پارادایم ها و استراتژیهای مربوط به آن، مورد اشاره قرار گیرد. این امر از آن جهت دارای اهمیت است که امروزه در فرایندهای طراحی فضاهای شهری کمتر به پتانسیل های بالقوه مناطق شهر و ساختمانها در کاهش یا جلوگیری از جرائم توجه می شود. رویکرد حاضر را می توان طراحی کارآمد و بهینه محیط مصنوع در کاهش جرائم شهری قلمداد کرد که در بهبود کیفیت زندگی و افزایش رضایتمندی شهروندی تاثیر بسزایی دارد. هدف از نوشتارحاضر ، بررسی و تحلیل مفاهیم و اصول مرتبط با رویکردایمن سازی و طراحی فضاهای بی دفاع شهری و نقش آن در کاهش وقوع جرایم شهری است. روش تحقیق مقاله ، توصیفی _ تحلیلی است که با روش تحلیل استنباطی، داده های مستخرج از پرسشنامه با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS.22 و SmartPLS2.0.3 ارائه شده است. در نهایت با استفاده از نتایج حاصل شده و به کارگیری مدل معادلات ساختاری، به اولویت بندی میزان تاثیرگذاری مولفه های مختلف در ایمن سازی و طراحی فضاهای بی دفاع شهری و نقش آن در کاهش وقوع جرایم شهری و تحلیل همبستگی بین معیارها پرداخته شده است.
ایمن سازی
طراحی
فضاهای بی دفاع شهری
جرایم شهری
2021
02
19
359
376
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126500_1d5301f42403d77263336dd8619b7a38.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
چالشهای تحقق دموکراسی در عراق با تاکید بر اقلیم کردستان ( 2003 الی 2019)
عبدالرحیم
قادری
مجتبی
مقصودی
محمد مهدی
مجاهدی
صادق
زیباکلام
تحقق دموکراسی در عراق بهویژه در اقلیم کردستان با چالشهای عدیدهی فرهنگی ـ اجتماعی، اقتصادی و سیاسی امنیتی مواجه است که به سدی در مسیر دموکراتیزاسیون بدل شدهاند. مقالهی حاضر در تلاش است تا به این سوال بپردازد که «چالشهای تحقق دموکراسی در عراق با تمرکز بر اقلیم کردستان کدامند و چگونه به مانعی در مسیر دموکراتیزاسیون بدل شدهاند؟» در پاسخ اولیه می توان اذعان کرد که «عراق و بهویژه اقلیم کردستان از 2003 تا 2019 طیفی از چالش ها در مسیر گذار به دموکراسی از قبیل خشونت علیه اقلیتها، ظهور رادیکالیسم اسلامی، غلبهی فروملیگرایی، بحران رانتیریسم، شکاف در لایههای نخبگان ملی و نیز مداخلات خارجی مواجه بوده است». یافتههای مقاله نیز صحت این مولفهها را در کنار موضوعاتی از قبیل نظام قضایی نا عادلانه و توسعهی اقتصادی نامتوازن بهعنوان موانع تحقق دموکراسی در این کشور را تایید می نماید. این پژوهش از روش ترکیبی کمی و کیفی در یک مطالعه واحد بهطور همزمان بهره میبرد تا ضمن تفسیر تاریخی با بررسی روندها، ابعاد و کمیتها به تشریح و تبیین سوال اصلی بپردازد. روش جمعآوری دادهها از نوع اسنادی و از منابع کتابخانهای و اسناد و آمارهای معتبر است؛ بعلاوه در این مقاله از منابع کردی با رویکرد چند علتی به جای رویکرد تک علتی – تقلیلی استفاده شده است تا درک عمیقتری از وضعیت چالش عدم تحقق دموکراسی در عراق با تمرکز بر اقلیم ارائه شود
دموکراتیزاسیون
عراق
اقلیم کردستان
اقتدارگرایی
رانتیریسم
2021
02
19
377
400
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126587_5c2896a64cf2b99d1bb9e69a1d064d39.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تحلیل توسعهیافتگی روستاها با استفاده از مدل AHP (مورد مطالعه: دهستان پسیخان بخش مرکزی رشت)
محسن
قربانزاد کهنه سری
سیده صدیقه
حسنی مهر
رفعت
شهماری اردجانی
حسین
اصغری
روستاها با توجه به نقش مهمی که در نظام تولید و اشتغال کشور دارند و همچنین با توجه به سکونت حجم قابل توجهی از جمعیت که در خود جای دادهاندکه در توسعه مناطق نقش مهمی را برعهده دارند؛ هدف از این رساله، بررسی تحلیل توسعهیافتگی روستاها با استفاده از مدل AHP در دهستان پسیخان بخش مرکزی شهرستان رشت است. روش جمع آوری اطلاعات بصورت میدانی و کتابخانه ای و روش تحقیق بصورت توصیفی– تحلیلی است که از آمار و اطلاعات موجود در فرهنگ آبادی ها در طی دوره های آماری استفاده شده است. بر طبق نتایج روستای کلش طالشان و آتشگاه از روستاهای نسبتاً توسعه یافته و سایر مناطق روستایی از روستاهای توسعه نیافته دهستان می باشند اگرچه مطالعات این تحقیق نشان می دهد که توانمندی های زیادی در سطح روستاهای دهستان در جهت رسیدن به توسعه روستایی وجود دارد؛ اما در وضعیت فعلی سکونتگاه های روستایی شهرستان رشت دچار عدم تعادل و توازن در سطح توسعه یافتگی بوده و توسعه روستاهای این شهرستان با چالش ها و موانع جدی مواجه است. این امر حاکی از آن است که سکونتگاه های روستایی شهرستان رشت دچار عدم تعادل و توازن در سطح توسعه یافتگی بوده است که پیشنهاد می گردد در صورت امکان به کمک دهیاری ها و شوراهای روستایی روستاها برخوردار از خدمات گردند. استفاده از پتانسیل های گردشگری روستاها می تواند به خدمات رسانی و برخورداری روستاها کمک نماید تا روستاها بتوانند به روستاهای توسعه یافته تبدیل وضعیت نمایند
تحلیل
توسعهیافتگی
روستا
روش AHP
دهستان پسیخان
2021
02
19
401
412
http://www.jgeoqeshm.ir/article_127481_afc4b84017733173b0976775a7b7d3b5.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
واکاوی نقش شهروندان در تحقق برند شهری از منظر مداخلات طرح های توسعه شهری با روش پژوهش ترکیبی (نمونه موردی: شهر بیرجند)
حمید
فخیم زاده
هادی
سروری
محمدهادی
مهدی نیا
مهدی
محمودزاده واشان
این پژوهش با روش پژوهش ترکیبی، قصد دارد بر اساس ادراکات و ترجیحات ذهنی ساکنان شهر، اثر طرح های توسعه شهری به عنوان بنیاد ترین ابزار شکل دهی شهرها در تحقق برند شهری را تبیین و پس از شناخت مولفه های تاثیرگذار با طرح پژوهش اکتشافی، مدل معادلات ساختاری را ایجاد نماید. بدین منظور5 معیار، 8 زیرمعیار و 14 شاخص مورد بررسی و جمع آوری اطلاعات قرار گرفتند. قلمرو مطالعاتی، شهر بیرجند و جامعه آماری پژوهش در بخش راهبرد کیفی با روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی انتخاب و شامل 19 نفر از خبرگان و مدیران شهری و در بخش کمی با روش نمونه گیری تصادفی ساده، 383 شهروند مورد پرسش قرار گرفته اند. مدل پژوهش نشان داد از دید شهروندان، طرح های توسعه شهری بر مولفه های سرزندگی و مهاجرت بیشترین اثر مثبت را در راستای تحقق برنامه های برندسازی شهری دارند. همبستگی بین مولفه ها نشان داد بیشترین ارتباط بین مولفه های مهاجرت و سرزندگی به میزان 0.87 و بازاریابی و سرزندگی به میزان 0.849 و کمترین تاثیر نیز مربوط به تاثیر متقابل کیفیت محیطی و بازاریابی به میزان 0.633 می باشد. تحلیل یافته های مصاحبه ها نیز مشخص کرد تلاش در جهت بهبود تصویر رسانه ای نامناسب، پراکنده و در برخی مواقع نامنطبق بر واقعیات شهر، جلب مشارکت های ذهنی و اجرایی ساکنان بافت های قدیمی، توانمندسازی ساکنان و مدیریت حضور مهاجران افغان و در عین حال بهره گیری از چند فرهنگی بودن شهر با حضور آنان می تواند به تحقق برند شهری کمک نماید
طرح های توسعه شهری
برندسازی شهری
شهروندان
روش تحقیق ترکیبی
شهر بیرجند
2021
02
19
413
424
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126588_269f97d64bb623bc0c1d5215e1d17589.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
اصول و ضوابط طراحی مجموعه های ورزشی(مطالعه موردی: شهرستان کرج)
فرشته
گل زاده
زهرا
حمیدی
محمد حسین
فتحی
ورزش یک پدیده ای همگانی است و با گسترش آن مردم و قشرهای گوناگون یک جامعه از فوایدش بهره مند می شوند، لذا جهت حفظ سلامت و رشد جسمی وروحی اهمیت دادن به ورزش نقشی اساسی در بهبود کیفیت زیستی و افزایش معیارهای زندگی مطلوب شهروندان را داراست. معماری ایرانی از جایگاه رفیعی در تاریخ ایران زمین برخوردار است و از گذشته تا به حال دارای شاخصه های متفاوتی بوده اند که آن را از سبک و سیاقهای دیگر بناها جدا می سازد. این مؤلفه ها شامل هندسه علمی و هنرهای ابداعی برگرفته از اندیشه های معنوی شخص میشود با توجه به انواع تحقیق بنیادی، نظری، کاربردی و علمی، تحقیق حاضر از حیث هدف کاربردی است روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع روش تحقیقی- تحلیلی و با روش کتابخانه ای و میدانی صورت خواهد گرفت که در نهایت منجر به طراحی می شود.
مجموعه ورزشی
معماری
ورزش
فضا
طراحی
2021
02
19
425
441
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126636_cd97028224582381465e294ebd91cc0f.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تاثیر شکل شهر بر فرهنگ: رویکردی تاریخی
مریم
خستو
شهرهای امروزی با تغییرات فرهنگی بارزی مواجه هستند که از عوامل متعددی نشات گرفته است؛ یکی از این عوامل، شکل شهر است که بر رفتار مردم و با ثابت شدن این رفتارها در طول زمان بر فرهنگ آن ها تاثیرگذار بوده است. در حقیقت ساختار و ظاهر شهرهای کنونی با فرهنگ گذشته ایران تفاوت بارزی دارد که این تفاوت، در برخی موارد آثار واضحی را در مسائل فرهنگی دربرداشته است. هدف این مقاله بررسی چگونگی تاثیر شکل شهر بر فرهنگ در طول زمان است. فرهنگ به دو دسته مادی و غیرمادی تقسیم می شود؛ اگر مواردی نظیر سبک زندگی، ارتباطات، رسوم و به طور کلی فعالیت های مردم را که ملموس هستند، به عنوان فرهنگ مادی به حساب آوریم، فرهنگ غیرمادی شامل چهار عنصر درونی زبان، ارزش ها، هنجارها و باورها می شود. منظور از فرهنگ در این پژوهش فرهنگ غیرمادی است. روش پژوهش آمیخته و ترکیبی از روش های کیفی و کمی اسنادی، میدانی و پیمایشی است. این نوشتار عمدتاً با رویکرد آسیب شناسی فرهنگ نوشته شده است و با مقایسه زمانی رفتارها و آداب شهری با پرسش از مردم (ساکنان منطقه 8 تهران) این نتیجه حاصل شد که بسیاری از اعتقادات و رفتارها و واژگان به مرور زمان تحت تاثیر شکل شهر قرار گرفته اند و دچار تغییرات شده اند. از سوی دیگر بر اساس یافته های میدانی و تهیه پرسشنامه از متخصصین حوزه شهرسازی در نهایت این نتیجه حاصل شد که به ترتیب زبان، هنجارها، ارزش ها و باورها از کالبد شهر تاثیر می پذیرند
شکل شهر
فرهنگ مادی و غیرمادی
تغییرات فرهنگی
منطقه ۸ تهران
2021
02
19
443
459
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126637_7e0c2f35028d52539ea0a203085d513b.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
مکان یابی فضای سبز درون شهری منطقه 6 کلان شهر اهواز با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره در محیط GIS
آنا
مرحمتی
سولماز
دشتی
جعفر
مرشدی
پارکها و فضاهای سبزشهری یکی از مهمترین کاربریهای شهری میباشند،که وضعیت توزیع آنها در سطح شهرها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.منطقه۶شهر اهواز به لحاظ توزیع فضای سبزشهری از وضعیت مناسبی برخوردار نمیباشد،به همین علت دستیابی به پهنههای مناسب جهت ایجاد فضای سبز در این منطقه هدف اصلی این پژوهش است.برای دستیابی به این هدف از روش ارزیابی چندمعیاره در محیط GIS استفاده گردید.برای انجام روش مذکور ابتدا معیارهای موثر در مکانیابی فضای سبزشهری با روش دلفی مشخص گردیدند،که شامل معیار مراکز مسکونی،مراکز آموزشی،شبکه ارتباطی،فضای سبز موجود، مراکز فرهنگی،تراکم جمعیت، مراکز صنعتی و مراکز ورزشی میباشد.در گام بعدی از نقشه کاربری اراضی شهر اهواز لایههای معیارهای موردنظر استخراج شدند و ارزشگذاری گردیدند.همچنین برای وزندهی به لایهها از روشAHPاستفاده شد و در نهایت با روی همگذاری لایه های وزندار به کمک روش همپوشانی نقشه نهایی تهیه گردید.باتوجه به نتایج از کل مساحت این منطقه64/647هکتار(53/47درصد) برای ایجاد فضای سبز شهر مناسب میباشد،که در نواحی شمال به سمت غرب منطقه متمرکز شده است و از میان تمام پهنه ها،پهنه خوب بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است(88/30درصد).نتایج ارزیابی حاکی از آنست که فضای سبز منطقه6اهواز باتوجه به معیارهای مکانیابی از پراکنش مناسبی برخوردار است و از طرفی،زمینهای مناسب برای ایجاد فضای سبزتناسب زیادی با نقشهکاربری اراضی در منطقه6کلانشهر اهواز دارند پیشنهاد میشود برای دستیابی به نتیجه قبل قبولتر بازنگری کلی در تهیه و اجرای طرحهای جامع و تفصیلی در خصوص مکانیابی فضاهای سبز شهر اهواز و توجه مدیران شهری به پتانسیلها و محدودیتهای موجود در منطقه جهت ارایه خدمات بهتر انجام گیرد
مکانیابی
فضای سبز
AHP
GIS
اهواز
2021
02
19
473
484
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126641_311dcd5c3ac0a6fe3d3bc57ced4f05ad.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
الزامات دیدگاه اقتصاد سیاسی برای حل بحرانهای ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه
اسماعیل
مکرمی
حیدر
لطفی
مجید
ولی شریعت پناهی
علی اصغر
اسماعیل پورروشن
هدف اصلی این مقاله عبارت است از بررسی الزامات دیدگاه اقتصاد سیاسی برای حل بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه میباشد. سوال اصلی مقالهاین است که مولفههای اقتصاد سیاسی در منازعات منطقه خاورمیانه چه نقشی دارند؟ روش این مقاله کیفی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه است و داده های پژوهش نیز با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی تبیین خواهند شد. نتایج مقاله نشان می دهد که مولفههای ژئواکونومیک در منازعات منطقه خاورمیانه نقش ثانویه را برای ایجاد همگرایی و از طرفی نقش اصلی را برای منازعه افرینی دارند. ظهور افکار ناسیونالیستی مانند پان عربیسم، پان ترکیسم و پان ایرانیسم و توطئه های بیگانگان و منفعت طلبان با ایجاد تفرقه میان مذاهب مختلف اسلامی، ضعف رهبران در اداره امور جامعه و هم چنین وجود برخی حکومت های اقتدارگرا، این منطقه را تبدیل به کانونی از تحولات و تنش ها در دنیای کنونی کرده است. هم چنین بحران مشروعیت در کشورهای عربی و موج بیداری تحت تأثیر دموکراسی خواهی، درگیری های سیاسی و مذهبی درون منطقه ای، ناآرامی های اجتماعی و بی ثباتی سیاسی در اثر جنبش های آزادی خواهی از دیگر عوامل آسیب پذیری کشورهای منطقه است. همه این عوامل دست به دست هم می دهند تا کشورهای عرب منطقه در اثر تدابیر نادرست سیاسی، ضعیف ترین و با وجود منابع عظیم نفتی، وابسته ترین ملت کشورهای منطقه به خارج محسوب شوند
بحران ژئوپلیتیکی
منطقه خاورمیانه
اقتصاد سیاسی
خلیج فارس
2021
02
19
484
510
http://www.jgeoqeshm.ir/article_127725_46866c7a7f860ab487db30b3e6e9e019.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
رقابتهای ژئوپلیتیکی قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای در عراق و تاثیر آن بر امنیت ملی کشور ایران
عبدالکریم
انصاری
حیدر
لطفی
مجید
ولی شریعت پناهی
پیروز
مجتهدزاده
هدف اصلی این پژوهش عبارت است از تبیین رقابتهای ژئوپلیتیکی قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای در عراق و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که چالش های امنیت ملی ایران در عراق بعد از سقوط صدام حسین در سال 2003 تا 2019 چه بوده است؟ روش تحقیق از نظر نوع، آمیخته(دو فاز کیفی و کمی) است. بخش کیفی مبتنی بر کدگذاری چند مرحلهای است. بخش کمی از نظر نوع توصیفی پیمایشی، از نظر هدف کاربردی خواهد بود. جامعه آماری شامل متخصصان و صاحب نظران فعال در حوزه علوم سیاسی و روابط بین الملل خواهد بود. نمونه آماری برابر 371 نفر از اساتید علوم سیاسی و دانشجویان علوم سیاسی و روابط بین الملل و به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب خواهند شد. ابزار پژوهش شامل روشهای مصاحبه (رونوشت)، روش دلفی و پرسشنامه است. جهت روایی ابزار پژوهش ابتدا از کارشناسان علوم سیاسی و روابط بین الملل جهت ارزیابی محتوایی و صوری نظرخواهی خواهد شد. سپس پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ در مرحله مقدماتی (مطالعه راهنما) و پایانی ارزیابی خواهد شد. نهایتاً ساختار پرسشنامه و سازه پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی خواهد شد
رقابت های ژئوپلیتیکی
قدرت های منطقه ای و بین المللی
عراق
امنیت ملی
ایران
2021
02
19
511
531
http://www.jgeoqeshm.ir/article_127726_8a59d6cc07a16187f994502e0da1e795.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
بررسی روند مشارکت شیعیان عراق در ساختار قدرت سیاسی این کشور از 2003 تاکنون و تاثیر آن بر نفوذ منطقهای ایران
مهران
شیرازی
محمد
اخباری
مجید
ولی شریعت پناهی
پس از فروپاشی رژیم بعث عراق این کشور به دورانی گام نهاد که مهمترین ویژگی آن به قدرت رسیدن بازیگران داخلی جدید در ساختار سیاسی است. با توجه به تغیرات پیش آمده در کشور عراق پس از سال ۲۰۰۳، شیعیان که در طول تاریخ عراق در موضع ضعف قرار داشتند توانستند نفوذ قابل توجهی در ساختار دولت عراق به وجود آورند. هدف اصلی از انجام این پژوهش عبارت است از بررسی روند مشارکت شیعیان عراق در ساختار قدرت سیاسی این کشور از 2003 تاکنون و تاثیر آن بر نفوذ منطقهای ایران است. سوال اصلی رساله این است که مشارکت شیعیان عراق در ساختار قدرت سیاسی این کشور از 2003 تاکنون چگونه بوده و تاثیر آن بر نفوذ منطقهای ایران تا چه اندازه حائز اهمیت است؟ این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و براساس منابع کتابخانهای نگاشته شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که ساختار قدرت سیاسی در عراق بعد از 2003 زمینه کنشگری شیعیان عراق را در کنار سایر گروه ها فراهم کرده است. شیعیان عراق از تاثیر گذارترین گروه های سیاسی در عرصه سیاسی عراق خواهند بود. پیوند فرهنگی و مذهبی شیعیان ایران و عراق می تواند ابزارهای نرم نفوذ منطقه ای ایران را تسهیل نماید.
نفوذ منطقهای
شیعیان عراق
ایران
مشارکت سیاسی
2021
02
19
533
570
http://www.jgeoqeshm.ir/article_127727_1c8332290dfda57bb6d7255ff873f8f7.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تهدیدات امنیت ملی در مناطق مرزی: مطالعه موردی استانهای کردستان و کرمانشاه
بهروز
مرادی
داود
حسن آبادی
پیروز
مجتهد زاده
حیدر
لطفی
امروزه مرزهای سرزمینی در زمره یکی از مهمترین مسائل ملی و بین المللی به شمار میروند. تأمین امنیت ملی از اولویت های دولت ها در سیاست گذاری ملی و منطقه ای محسوب گردیده که همواره در تدوین آن تلاش می شود؛ تهدیدها، چالش ها و فرصت ها شناسایی و نیز تأثیر مکانهای مختلف جغرافیایی بر آن مدنظر قرار گیرد. وضعیت مرز در اوضاع سیاسی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یک کشور تاثیر مستقیم دارد. هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی تهدیدات امنیت ملی در مناطق مرزی در استانهای کردستان و کرمانشاه. سوال اصلی مقاله این است که تهدیدات امنیت ملی ایران در مناطق مرزی استانهای کردستان و کرمانشاه کداماند؟ با توجه به حساسیت امنیت در مرزهای غربی کـشور و اهـمیت موضوع، تاکنون کمتر مطالعهای پیرامون این مسئله در استان های کردستان و کرمانشاه انجام گرفته اسـت از ایـنرو این پژوهش بر آن است تا شـاخصهای مـؤثر بـر امنیت ملی در استان های کردستان و کرمانشاه را بررسی نماید. ایـران کـشوری است که در همزیستی با کشورهای همسایه از موقعیتهای همسان/ ناهمسان ژئوپلیتیک، ژئواکونومی و ژئوکالچر بـرخوردار اسـت. نتایج مقاله نشان میدهد که مهمترین تهدیدات امنیت ملی ایران در مناطق مرزی استانهای کردستان و کرمانشاه عبارتاند از: تهدیدات دفاعی، تهدیدات سیاسی، تهدیدات اجتماعی، تهدیدات اقـتصادی، تهدیدات امنیتی
امنیت ملی
مناطق مرزی
کردستان
کرمانشاه
2021
02
19
571
596
http://www.jgeoqeshm.ir/article_127729_b924761d3ef97246117f970711a192cc.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
مناسب سازی فضاهای شهری با تأکید بر نیازهای افراد معلول جسمی- حرکتی (مطالعه موردی: بلوار آیت الّله خمینی شهر قدیم هشتگرد)
مهرنوش
قدسی
توسعه و ایجاد محیط های مناسب شده و بدون مانع برای همه آحاد جامعه با ظرفیت های جسمی و حرکتی، ذهنی و روانی متفاوت اقدامی ضروری بوده و موجب ارتقاء کیفیت زندگی در هر جامعه، بخصوص در کشور ماست. مناسب سازی فضاهای شهری، از جمله رویکردهای عدالت محورانه در برنامه ریزی و مدیریت شهری معاصر محسوب می شود. هدف از این پژوهش تحلیل و بررسی تاثیر کمی و کیفی حضور کم توانان جسمی-حرکتی در بلوار آیت الّله خمینی شهر قدیم هشتگرد که از خیابان های پر رفت و آمد و دارای تنوع کاربری فراوان می باشد از منظر مناسب سازی و ارائه راهبردهایی بر اساس شناخت نقاط قوت و ضعف در کنار محدودیت ها و فرصت ها در منطقه مورد مطالعه و الویت بندی معضلات موجود بر اساس استانداردها و پتانسیل های آن بوده است. روش شناسی انجام این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و از منظر چارچوبِ پژوهش، توصیفی-تحلیلی است که به شیوه پیمایشی انجام شده است. جهت ارزیابی کیفی از پرسشنامه استفاده شد. طبق خروجی نرم افزار spss ضریب 0/8 حاکی از روایی و اعتبار قابل قبول پرسشنامه داشت. یافته ها حاکی از آن است که در حال حاضر بیشترین میزان رضایت مربوط به فضاهای پارک ها و کمترین آن مربوط به فضاهای عمومی است.
معلول جسمی-حرکتی
مناسب سازی
فضاهای شهری
هشتگرد
2021
02
19
597
611
http://www.jgeoqeshm.ir/article_153613_794e81f3d32b5808f2d78e7bd8a4bd0a.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تبیین و اولویت بندی زیست پذیری مناطق شهری (مورد مطالعه: شهر زاهدان)
یونس
شهنوازی
محمود رضا
انوری
مریم
کریمیان بستانی
هدف پژوهش حاضر؛ تبیین زیست پذیری مناطق شهری (مورد مطالعه: شهر زاهدان) میباشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. در این مورد مطالعات جامعی در خصوص شاخصهای تحقیق در محدوده مورد مطالعه انجام و سپس برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از تکنیک FUZZY استفاده شده است. نتایج اولویتبندی ابعاد نشان داد که وضعیت ابعاد خدمات و زیرساخت شهری و مدیریت شهری در سطح مطلوب، وضعیت بعد تاریخ شهری در سطح متوسط و وضعیت ابعاد اقتصاد شهری و محیط شهری در سطح نامطلوب و کمی نامطلوب میباشد که این نشانگر وضعیت زیست پذیری شهر زاهدان در سطح متوسط است. همچنین در استنتاج وضعیت شاخصهای مورد مطالعه در تعیین زیست پذیری شهری هر یک از 5 منطقهی مورد مطالعه در شهر زاهدان مقدار نافازی نهایی به عنوان خروجی سیستم استنتاج فازی در نرمافزار متلب برای منطقه 5 برابر است با 81/0 که سطح زیاد زیست پذیری شهری و برای منطقه 3 که برابر است با 38/0 که سطح بسیار کم زیست پذیری را نشان میدهد
زیست پذیری شهری
مناطق
پایداری
توسعه
زاهدان
2021
02
19
613
630
http://www.jgeoqeshm.ir/article_127746_7e3763adc81e5f7273ebf2d82b4c7779.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های منطقه ای و بین المللی در سواحل دریای عمان و اثر آن بر توسعه ایران
امین
سهرابی
حیدر
لطفی
مجید
ولی شریعت پناهی
داود
حسن آبادی
تعریف علمی ژئوپلیتیک در قالب یک مفهوم ترکیبی قابل تـبیین است که در آن سه عنصر اصلی جغرافیا، قدرت و سیاست دارای خصلتی ذاتی هستند. منطقهی دریای عمان یکی از مناطق صاحب موقعیت ژئوپلیتیک است که نقش بسیار مهمّی در معادلات نظامی و اقتصادی جهان دارد. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی رقابتهای ژئوپلیتیکی قدرتهای منطقهای و بینالمللی در سواحل دریای عمان و اثر آن بر توسعه ایران. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای در سواحل دریای عمان کدام اند و این رقابت های چه تاثیری بر توسعه ایران خواهد گذاشت؟ روش این مقاله کیفی است و داده های مورد نیاز مقاله به شیوه کتابخانه گردآوری شده اند. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز توصیفی- تبیینی است. نتایج مقاله نشان می دهد که منطقه دریای عمان به دلیل نزدکی و همجواری با منطقه مکران و خلیج فارس و نیز تنگه هرمز و البته برخورداری از مولفه های ژئوپلتیک فرهنگی عرصه رقابت قدرت های منطقه ای و جهانی بوده است و توسعه کشورهای منطقه را امنیتی نموده است
دریای عمان
ژئوپلیتیک
خلیج فارس
تنگه هرمز
2021
02
19
631
651
http://www.jgeoqeshm.ir/article_127751_25c3002441ae446013557df15a81484b.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تطبیق راهبردهای مدیریت صیانت برتوسعه پایدارحریم منطقه 4 تهران با حریم مناطق کلانشهرهای توسعه یافته
علیرضا
خانی اوشانی
ناصر
اقبالی
پروانه
زیویار
حمید رضا
جودکی
از مهمترین چالشهای فعلی شهرها موضوع مدیریت حریم و صیانت آن می باشد به طوری که رشد و شکل گیری بی ضابطه این پسکرانه های شهری،مغشوش وکانون مشکلات عدیده بوده و تفاوت نامتجانس و بی ثباتی معنی دار پهنه های حریم با محدوده شهرها محسوس می باشند .حریم شهرداری منطقه 4 تهران نیز در نظام توسعه پایدار طی دهه های گذشته با چالشهای اساسی روبرو بوده و هدف کلی این تحقیق، تطبیق راهبردهای مدیریت صیانت برتوسعه پایدارحریم منطقه 4 تهران با حریم مناطق کلانشهرهای موفق و توسعه یافته و شناسایی چالشهای محدوده مورد مطالعه و ارائه راهبردهایی متناسب جهت دستیابی به توسعه پایدار می باشد.تحقیق پیش رو از لحاظ نوع پژوهش(کمی و کیفی) با استناد به اینکه دارای محدوده مورد مطالعه (محیط پژوهش) می باشد از نوع کمی،پیمایشی واثبات گرایانه بوده و همچنین از لحاظ هدف،تحقیقی کاربردى و توسعه ای و بر مبنای ماهیت و روش کار،تحقیقی از نوع تطبیقی و تحلیلی وتکنیک جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی (کتابخانه ای (می باشد . نتایج این تطبیق منجر به خروجی و یافته های دو رویکرد اصلی در برنامه ریزی حریم شهرها، الف:"کمربند سبز"راهبردهای اصلی کشورهای اروپایی و ب:"محدوده اعمال قدرت فرا مرزی"راهبردهای اصلی ایالت متحده آمریکا گردید و درپایان با استناد به یافته های پژوهش،دست آوردها و نتایج علمی و پژوهشی عام و در سطح کلان درارتباط با حریم کلیه شهرها و همچنین خاص و خرد در ارتباط با حریم شهرداری منطقه 4 تهران جهت رفع چالشهای موجود و دستیابی به توسعه پایدار ارائه می گردد
راهبرد
حریم
مدیریت صیانت
توسعه پایدار
حریم منطقه 4 کلانشهر تهران
2021
02
19
653
674
http://www.jgeoqeshm.ir/article_128078_ef08e092b3cd293029fcac5b19bd8b06.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
طراحی الگویی بومی برای موفقیت کسب و کار با توجه به ویژگی های روانشناختی مناطق جغرافیایی ایران
احمد
جعفری
مجید
نصیری
سید محمد رضا
حسینی
پرویز
سعیدی
این مطالعه براساس رویکرد اکتشافی از نوع آمیخته( کمی - کیفی) انجام شده است. در بخش نخست براساس مطالعات کتابخانهای و سپس مصاحبههای تخصصی به شناسایی شاخصهای موفقیت کسبوکار با رویکرد روانشناختی مبادرت ورزیده شد. پس از مرحله تحلیل کیفی به توزیع پرسشنامه و گردآوری دادهها از خبرگان شهرکهای صنعتی استان سمنان پرداخته شد و مولفه های اصلی و فرعی موفقیت در کسب و کار با رویکرد روانشناختی استخراج شده. در روش تحقیق در بخش کیفی، خبرگان نظری و تجربی شامل اساتید دانشگاه و مدیران شرکت صنعتی استان سمنان شامل 10 نفر از خبرگان بودند که به روش غیر تصادفی از نوع گلوله برفی انتخاب شدند و در بخش کمی، جامعه آماری تعداد 325 نفر است. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 176 نفر برآورد شده است که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند دادهها در بخش کیفی به روش مصاحبه انجام گرفته که جمع آوری با استفاده از دلفی فازی غربالگری شده و برای سطح بندب مولفه ها و مدلسازی از روش ISM استفاده شده است سپس در بخش کمی نیز از رویکرد حداقل مربعات جزئی و نرمافزار Smart PLS استفاده شد و در نهایت الگوی موفقیت کسب و کار در ایران با توجه به ویژگی های روانشناختی و شخصیتی کارآفرینان در بخش صنعت استان سمنان طراحی گردید
فرصت
کارآفرینی اقتصادی
تجارت الکترونیک
حوزه بانکی
2021
02
19
675
699
http://www.jgeoqeshm.ir/article_128080_8cf33e14aaddd05048b5d0685d146d4b.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
پهنه بندی کشت زعفران در استان خوزستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
مصطفی علی
نقی زاده
گیاهان زراعی برای رشد و نمو و تکامل مراحل فنولوژیکی خود نیازمند شرایط مناسب محیطی هوا، آب و خاک میباشند. محصول زعفران سازگاری خوبی با آب و هوای خشک و نیمه خشک دارد. تحقیق حاضر به منظور پهنه بندی کشت زعفران در استان خوزستان و تعیین نواحی مستعد این محصول به وسیله نرم افزار GIS می باشد. برای انجام این تحقیق از داده های هواشناسی 12 ایستگاه سینوپتیک در سطح استان در یک دوره آماری 20 ساله(2006-1987) به صورت میانگین ماهانه و داده های روزانه استفاده شده است. در این تحقیق به وسیله مقایسه رگرسیونی، شباهت اقلیمی ایستگاههای استان خوزستان و شهرستان تربت حیدریه(یکی از نواحی زعفران خیز ایران) از نظر بارش و دما مشخص شد و سپس دیگر شرایط اقلیمی برای محصول زعفران مورد بررسی قرار گرفته است. برای تهیه نقشه های مورد نظر و به منظور وزن دهی به هر یک از پارامترها بر اساس اولویت، از مدلAHP استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد با توجه به شرایط اقلیمی و محیطی مطلوب برای گیاه زعفران( مانند: بارش، ارتفاع، شیب، تابش آفتاب و همچنین یخبندان)، نواحی شمالی و شرقی استان خوزستان مستعد و مناسب برای کشت محصول زعفران می باشد. در استان خوزستان با فاصله گرفتن از نواحی شمالی و شمال شرقی، شرایط برای کشت زعفران نامطلوب و با محدودیت مواجه می شود
پهنه بندی
زعفران
GIS
استان خوزستان
2021
02
19
701
714
http://www.jgeoqeshm.ir/article_128140_67ac036cbd6edbaea3163e7453a82897.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
بررسی رابطه بین ارزشهای فرهنگی و شکل گیری چشم انداز فضاهای مسکونی در محدوده محله قصردشت شیراز
حمید رضا
زراعت پیشه
خسرو
موحد
وحیده
حجتی
رشد جمعیتی شهر شیراز در محدوده محله قصردشت در دوره معاصر، منجر به ساخت فضاهای مسکونی گسترده و تخریب چشم انداز محله شده است. هدف این تحقیق، بررسی رابطه بین ارزشهای فرهنگی و شکل گیری چشم انداز فضاهای مسکونی می باشد. جامعه آماری این پژوهش محله قصردشت شیراز می باشد. روش نمونه گیری به صورت ساده تصادفی است. نوع تحقیق در پژوهش پیمایشی (زمینه یابی) می باشد و روش تحقیق همبستگی به رابطه میان متغیرها پرداخته است. مدل تحلیل عاملی مسیر در نرم افزار لیزرل جهت پیش بینی ارتباط متغیرها مستقل، وابسته و میانجی شامل؛ ارزشهای فرهنگی، چشم انداز و ادراک را مورد کنکاش قرار داده است. پرسشنامه محقق ساخته است. و روایی و پایایی پرسشنامه بوسیله نظر اساتید و الفا کرونباخ در نرم افزار اس پی اس بررسی می شود. و به صورت خود پرسشگر به صورت نمونه گیری غیر احتمالی پر می شود. نتایج در دو سطح آمار توصیفی (مدت سکونت) و استنباطی (همبستگی و سطح معنی داری رابطه) مورد بررسی قرار می گیرد. در مدل تحلیل عاملی مسیر رابطه میان متغیرهای؛ مستقل (ارزشهای فرهنگی)، وابسته (چشم انداز) و میانجی (ادراک) تایید شده است. متغیر وابسته عناصر طبیعی ارتباط بیشتری با ارزشهای فرهنگی دارد و این موضوع بیانگر این است که عناصر طبیعی نقش مهم تری بر کیفیت چشم انداز دارد. و در سطح معنی داری رابطه بین مولفه های ارزشهای فرهنگی رابطه مستقیم و معنی دار می باشد، اما مولفه های، آداب و رسوم و مسولیت پذیری دارای رابطه مستقیم و معنی دار نمی باشد
ارزشهای فرهنگی
چشم انداز
ادراک
محله قصردشت
2021
02
19
715
734
http://www.jgeoqeshm.ir/article_128835_ea1e3f0eaca880a00f09044c034d02c3.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
مقایسهی وضعیت حاکمیت قانون در مدیریت شهری قبل و بعد از انقلاب
سید ابوطالب
نوری همپا
خیراله
پروین
محمدحسن
حبیبی
هدف از این پژوهش شناسایی و ردیابی موانع و مسائل اجرایی برنامههای حوزهی مدیریت شهری و نقش و جایگاه قانون در آن میباشد. روش: در این تحقیق از روش کتابخانهای یا اسنادی با ابزار یعنی فیشبرداری استفاده شده است. یافتهها: تصویر وضع موجود سامانۀ مدیریت شهری در ایران، تصویری مغشوش است. امور جاری در کشورها براساس مجموعه قوانین آنها اداره میگردد و قوانین و مقررات، نقش ابزار اجرایی مدیران شهری را به عهده دارد. اما، علیرغم گسترش شهرها و به تبع آن پیچیدهتر شدن مسائل شهری و گسترش حیطۀ وظایف مدیران شهری، هنوز هم قانون مصوب 1334 شهرداری (با اصلاحات) به عنوان قانون اصلی در شهرداری تهران به حساب میآید و این امر موجب بروز مشکلات عدیدهای گردیده است. نتیجهگیری: مطالعهی منابع و ماخذ حقوقی، ناکارآمدی و قدیمی بودن قوانین مدیریت شهری را نشان میدهد که روزآمدی این قوانین موجبات ساماندهی بخشی از مشکلات این حوزه را فراهم مینماید. یکی از اقداماتی که میتواند جهت اصلاح روندهای نادرست و یا بهبود وضع موجود موثر واقع شود، آسیب شناسی اجرای طرحهای شهری است و از این طریق میتوان راههایی را برای جلوگیری از شدت یافتن مسائل و ریشهکن کردن آنها پیشنهاد داد.
حاکمیت قانون
مدیریت شهری
قبل از انقلاب
بعد از انقلاب
2021
02
19
735
752
http://www.jgeoqeshm.ir/article_133355_172228e3e746fdce5929e4abbc9f7906.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
بازآفرینی فضاهای شهری با رویکرد کیفیت زندگی در منطقه 15 تهران
زهره
یوسف زاده
علی
نوری کرمانی
حسین
حاتمی نژاد
محمد مهدی
حسینزاده
مفهوم کیفیت زندگی شهری در فرایند توسعه شهرها حلقهای مفقوده در همه وجوه زندگی شهری است. یکی از راه حلهای تصمیمگیران و مدیران شهری جهت توسعه و ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان در هر منطقه، بکارگیری رویکرد بازآفرینی شهری است. منطقه 15 با شش ناحیه درمحدوده قانونی شهر و یک ناحیه در حریم استحفاظی بعنوان محدوده مطالعاتی این پژوهش جهت بررسی میزان سطح کیفیت زندگی ساکنان از جنبههای(اجتماعیـفرهنگی،اقتصادی، کالبدی زیست محیطی،مدیریتی)انتخاب شده است.جمعآوری دادهها از روشپرسشنامهای، تهیه نقشهها در محیط Gis و انجام تحلیل آماری دادهها از طریق نرم افزار (Spss و Pls )صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شهروندان منطقه مطالعاتی میباشد. حجم نمونه با استفاده از مدل کوکران تعداد 384 پرسشنامه تکمیل ودادهها از روشهای تحلیل مسیر، تحلیل عاملی، تی، تک نمونهای، وهمبستگی کانونی مورد آزمون قرارگرفتند. طبق یافتههای تحقیق بیشترین تاثیراز شاخصهای بازآفرینی، بعد کالبدی با میانگین شاخص 11/3 و در شاخصهای کیفیت زندگی نیز بعد کالبدی با میانگین شاخص 90/2 میباشد. در تحلیل تاثیرات مولفههای بازآفرینی بر مولفههای کیفیت زندگی بیشترین تأثیر در بازآفرینی با بعدکالبدی مولفههای" دسترسی به خدمات" با 44/0 = β ، و"ساختمانها" با 25/0 = β و "شبکه اتصالات جادهای و دسترسی بزرگراه شهری" با 17/0 = β ، به ترتیب رتبه اول تا سوم بوده است. لذا فقط دربخش کالبدی منطقه یکسری اقدامات توسعه انجام گرفته است ولی منجر به بهبود وارتقاء سطح کیفیت زندگی شهروندان در حد مطلوب نگردیده و همین موجبات نارضایتی ساکنان را بوجود آورده است.
بازآفرینی
فضاهای شهری
کیفیت زندگی
منطقه پانزده
تهران
2021
02
19
753
774
http://www.jgeoqeshm.ir/article_133982_1cc451a9f8172b37a5d398126f641055.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
نقش توسعه شهری در کیفیت زندگی در ابعاد اقتصادی روستاهای حوزه نفوذ منطقه۲۲ تهران
مجید
کاشانی
علیرضا
استعلاجی
مجید
ولی شریعت پناهی
محسن
رنجبر
بهبود ساختار اقتصادی و سنجش میزان کیفیت زندگی روستایی و شناسایی عوامل بهبوددهندة آن، به سیاستگذاران , و برنامه ریزان برای افزایش سطح کیفیت زندگی کمک می کند ،بسیاری از روستاها یی که در حوزه نفوذ کلانشهر ها و شهرهای بزرگ قرار دارند با بی توجهی به ساختار اقتصادی ،که منجر به تغییر در ساختار کیفیت زندگی روستائیان شده است .بنا براین هدف این پژوهش نقش توسعه شهری در کیفیت زندگی در ابعاد اقتصادی روستاهای حوزه نفوذ منطقه۲۲ تهران می باشد ،داده های تحقیق از طریق تنظیم پرسشنامه های مختلف، مطالعات میدانی و اسنادی برای8 روستای حوزه نفوذ منطقه ۲۲ تهران جمع آوری شده است و با استفاده از روش شناسی توصیفی تحلیلی، پیمایش به صورت میدانی و با نظر خواهی از مردم بوسیله آزمون کروسکال والیس موردبررسی قرار گرفته است که بر اساس فرمول کوکران 352 خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است و 4مولفه و 19 گویه در ابعاد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت نتایج بدست آمده از تحقیقات میدانی و ارزیابی شاخص های مذکور،بیانگر این مطلب است که که روستا های حوزه نفوذ منطقه22 تهران به لحاظ دار بودن مشکلاتی همچون اقتصاد غیررسمی و پایین بودن سطح درآمد رضایتمندی از کیفیت زندگی در مولفه های اقتصادی در بین این روستاها تفاوتهای زیادی وجود داردودر مجموع کیفیت زندگی در محدوده مورد مطالعه در ابعاد اقتصادی در سطح متوسط قرار دارد.
توسعه اقتصادی
کیفیت زندگی
روستاهای حوزه نفوذ
منطقه22 تهران
2021
02
19
775
800
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134013_54224cba7fb3fd199686f7c1ecb53b20.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تبیین راهبردی جایگاه ایران در ساختار ژئوپلیتیکی جدید خاورمیانه از۲۰۱۱تا۲۰۲۰
علی اکبر
مازندرانی
علی اصغر
اسماعیل پورروشن
ریباز
قربانی نژاد
مجید
ولی شریعت پناهی
پژوهش حاضر با توجه به جایگاه منحصر به فرد جمهوری اسلامی ایران به تبیین راهبردی جایگاه ایران درساختار ژئوپلتییکی جدید خاورمیانه پرداخته است و به منظور تحلیل یافته های تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی – توسعه ای بهره برده است. جامعه آماری تحقیق حاضر از کلیه کارشناسان حوزه های علوم نظامی و جغرافیای سیاسی تشکیل شده است که حجم نمونه آن تعداد 35 نفر تخمین زده شد. به منظور تحلیل یافته های تحقیق نیز از طریق مدل آزمون بینومال تست و میانگین در نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج نشان داد کاهش تنش ها و واگرایی های منطقه ای و افزایش نفوذ سیاسی، فرهنگی و مذهبی از جمله مهمترین راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در ساختار ژئوپلیتیکی نوین خاورمیانه خواهد بود و گسترش گروهک های تروریستی، تغییر رویکرد کشورهای منطقه در قبال تحریم های آمریکا، افزایش نفوذ آمریکا در مرزهای ایران و افزایش نزدیکی روابط اسرائیل و عربستان از جمله مهمترین چالش های فراروی جمهوری اسلامی ایران در در ساختار ژئوپلیتیکی جدید خاورمیانه است.
خاورمیانه
ژئوپلیتیک
نفوذ منطقه ای
جمهوری اسلامی ایران
2021
02
19
801
825
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134993_15dfa8fef8f7a0b1fec106aa902847ab.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تعامل طراحی شهری و تغییر اقلیم مبتنی بر نظریه ها
علیرضا
حسنی
سید مجید
مفیدی شمیرانی
مکانیابیهای ناکارآمد، الگوهای حملونقل سنتی، به کار بردن الگوهای جدید شهرسازی بدون در نظر گرفتن پایههای نظری متناسب با شرایط اقلیمی بخش مهمی از محیط انسانساخت را شامل میشوند که منشأ اصلی پدیده تغییراقلیم است. لذا بازتعریف اصول پایه شهرسازی در راستای رویکرد تغییراقلیم از یکسو منجر به ایجاد محیطی پایدار میشود و از سوی دیگر اثرات سو بر ایجاد پدیده تغییراقلیم را کاهش میدهد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی ارتباط دوسویه بین ساختار طراحی شهری و پدیده تغییراقلیم در یک فرایند چرخهای، است. پژوهش حاضر تحقیقی بنیادی است که در آن از رویکرد تفسیرگرایی کمک گرفتهشده است. تکنیک بهکاررفته در این رویکرد، تحلیل محتوای کیفی است. دستاورد پژوهش حاضر بازتعریف ساختارهای طراحی شهری و تغییراقلیم در انطباق با محیط انسانساخت، ارائه چارچوب برنامهریزی و طراحی شهری مبتنی بر کاهش اثرات سو بر پدیده تغییراقلیم و ارائه الگوی مفهومی تعامل طراحی شهری (بعد رویهای و ماهوی) و تغییراقلیم در یک ساختار منسجم میباشد
طراحی شهری
تعییر اقلیم
بعد ماهوی
بعد رویه ای
2021
02
19
461
472
http://www.jgeoqeshm.ir/article_126640_0d19ee7392c96061b9ec4f80acb500db.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
تحلیل ریسک زیست محیطی ناشی از آلودگی هوا در کلانشهر تهران و ارایه راهکارهای حقوقی و اجرایی منطبق بر توسعه پایدار شهری
مریم
احمدی
عسگر
جلالیان
علی
فقیه حبیبی
هدف پژوهش، تحلیل ریسک زیست محیطی آلودگی هوا در شهر تهران است. تحقیق از نوع کاربردی است که براساس دادههای آماری بازه زمانی 1386 تا 1397 انجام شده است. برای سنجش و مقایسه تطبیقی آلایندههای هوای تهران، از شاخص کیفیت هوا و استانداردهای سالانه مربوط به آلایندهها استفاده شد. روش ارزیابی ریسک نیز الگوی سه متغیره ویلیام فاین بوده است. نتایج بیانگر آن بوده است که میانگین غلظت سالانه دو آلاینده ذرات معلق (PM2.5 و PM10) در تمام سالها بالاتر از استاندارد بوده و سه آلاینده دیاکسید نیتروژن، دیاکسید گوگرد و منواکسید کربن از روند متغیری برخوردار بودهاند و ازن نیز نسبت به سال مبدا، دارای وضعیت بهتری است. از سوی دیگر، احتمال وقوع ریسک آلودگی ناشی از آلایندههای هوا در سطح شهر تهران، نسبتاً زیاد بوده و امتیاز 5 برای آن ثبت میگردد. همچنین؛ در خصوص میزان تماس با آلایندههای شاخص نیز، امتیاز 6 که بیانگر تماس هفتهای چندبار و بین 6 تا 8 ساعت میباشد، و میزان پیامد نیز امتیاز 6 را کسب کرده است. در مجموع، میتوان چنین عنوان نمود که رتبه ریسک زیست محیطی آلودگی هوا در سطح شهر تهران، عدد 180 بوده که نشانگر وضعیت اضطراری و «سطح ریسک متوسط» است و لازم است تا توجهات لازم در اسرع وقت صورت گیرد. به منظور کاهش آلودگی هوای شهر تهران لازم است تا براساس اصول توسعه پایدار شهری اقدامات لازم صورت گیرد.
تحلیل ریسک
آلودگی هوا
توسعه پایدار شهری
آلایندههای هوا
کلانشهر تهران
2021
02
19
826
843
http://www.jgeoqeshm.ir/article_135954_045ee83e9ac24f7fdfadedd2f72865fd.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
ارزیابی معیارهای برنامهریزی بناهای بلندمرتبه از دیدگاه زیباشناسی منظر در راستای طرح جامع شهری و برنامه ریزی سیستمی؛ موردپژوهی: منطقه 22 تهران
علیرضا
آریان مهر
الهام
پورمهابادیان
مهدی
محمودی
چکیدهمنظر شهری به عنوان یک از مهمترین مباحث شهری باید همواره جنبههای بصری و زیبایی شناختی خود را حفظ نماید. یکی از مهمترین مسائلی که نظر طراحان شهری را به خود جلب نموده، مسئله منظر عینی شهر و اغتشاش بصری آن است. از سویی دیگر، جغرافیای شهرها سرشار از بناهای بلندمرتبه و اصول و معیارهایی است که میبایست در طراحی کلانشهرها مورد بررسی و توجه قرار گیرد. برهمین اساس، تحقیق حاضر به بررسی دیدگاههای زیباشناسی در مقوله منظر شهری و تأثیر آن بر ساختمانهای بلندمرتبه میپردازد. در این ضمن فراخوانی معیارهای بلندمرتبهسازی از دیدگاه نظریهپردازان، متخصصین معمار و شهرساز و همچنین ساکنین و غیرساکنین، بهرهبرداری شود و به-منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و دادههای، روشهای کیفی و کمی به صورت توامان به کار برده شده است، بدینصورت که برای تجزیه و تحلیل دادههای کیفی از روش تحلیلی کیو، و جهت آنالیز دادههای میدانی، از نرمافزار تحلیل آماری SPSS استفاده شده است. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که در برنامهریزیها و طرحهای شهری در حوزه جغرافیای شهرها باید نسبت به طراحی و ساخت بناهای بلندمرتبه به نحوی اقدام نمود که به سیما و منظر شهری مطلوب کمک نماید. در این خصوص تدوین اصول و ضوابط ساخت ساختمانهای بلندمرتبه توسط مدیریت شهری و وزارت راه و شهرسازی متناسب با ویژگیهای هر شهر توصیه میشود. در پایان نیز اولویت های معیاربندی زیباشناسی منظر شهری در جغرافیای کلانشهرها مورد اشاره قرار گرفته است.
کلمات کلیدی: بلندمرتبهسازی
کلانشهر
زیباییشناسی
منظر شهری
برنامه ریزی سیستمی
2021
02
19
844
868
http://www.jgeoqeshm.ir/article_130344_9a1312096c009b8ebd691a3dccbe4d7d.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
سنجش وضعیت اجتماعی و اقتصادی شاخص های ترکیبی کیفیت زندگی (مطالعه موردی: نواحی چهارگانه شهر چابهار)
پریسا
قادری
مریم
کریمیان بستانی
معصومه
حافظ رضازاده
نواحی شهری مراکز اصلی رشد اقتصادی، اجتماعی در هر کشوری هستند و خود را به عنوان جذابترین نقاط برای ایجاد ثروت، کار، خلاقیت و نوآوری اثبات کردهاند. اما در عین حال این نواحی با چالشهای مهمی نیز در زمینههای تخریب فیزیکی و محیطی، محرومیت اجتماعی، ناامنی، بیکاری، کمبود مسکن، ترافیک و حاشیهنشینی روبرو هستند که این مشکلات کیفیت زندگی شهری را به شدت کاهش میدهد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر سنجش وضعیت اجتماعی و اقتصادی شاخصهای ترکیبی کیفیت زندگی (مطالعه موردی: نواحی چهارگانه شهر چابهار)، میباشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم افزار (SPSS) استفاده شد. نتایج آزمون تی تک نمونهای نشان داد میانگین گویههای اقتصادی و اجتماعی کیفیت زندگی در ابعاد عینی و ذهنی در ناحیه 1 و 4 شهر چابهار با مقدار میانگین به دست آمده کمتر از حد متوسط عدد (3)، گویای سطح پایین کیفیت زندگی در این نواحی میباشد. همچنین در ناحیه 2 و 3 میانگینهای به دست آمده بالاتر از حد متوسط عدد (3)، گویای سطح کیفیت زندگی بالا در این نواحی میباشد. نتایج آزمون کروسکال والیس، نشان داد، رضایتمندی ساکنان ناحیه 2، از وضعیت اقتصادی و اجتماعی بیشتر از سایر نواحی شهر چابهار است. در نهایت تحلیل همبستگی نشان دهنده رابطه مستقیم و معنیدار در سطح آلفای 01/0 میان ابعاد اقتصادی با ابعاد اجتماعی وجود دارد. یعنی با بهبود کیفیت زندگی در هر یک از ابعاد مورد بررسی بعد دیگر هم بهبود پیدا میکند.
وضعیت اجتماعی و اقتصادی
نواحی شهری
شاخصهای ترکیبی کیفیت زندگی
شهر چابهار
2021
02
19
869
890
http://www.jgeoqeshm.ir/article_130365_b83b2e69d2647ec67cc872947d6d6a4b.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
سنجش میزان تفاوت تاب آوری جوامع شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی نمونه موردی شهرستان گلپایگان
امیر
صفایی
مجید ولی
شریعت پناهی
محسن
رنجبر
بتول
باهک
بهرام
آزادبخت
هدف پژوهش حاضر سنجش میزان تفاوت تاب آوری جوامع شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی در شهرستان گلپایگان است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی-توسعهای و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی- تحلیلی است. در فرآیند پژوهش، ابتدا مبانی نظری تاب آوری و سوابق مطالعاتی آن موردمطالعه قرار خواهدگرفت. جامعه آماری پژوهش را سرپرستان خانوار دو جامعه شهری و روستایی شهرستان گلپایگان تشکیل میدهند که براساس سرشماری سال 1395 برابر با 90086 نفر برابر با 30419 خانوار بوده است. برای انتخاب حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است که به وسیله آن تعداد 379 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شد. جهت تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش از آزمون تی تک نمونهای و تحلیل رگرسیون خطی استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونهای نشان داد که وضعیت تابآوری اجتماعی در جوامع شهری برابر با 117/3 و در روستاها برابر با 831/2 ارزیابی شده است. وضعیت تابآوری اقتصادی در جوامع شهری برابر با 232/3 و در روستاها برابر با 779/2 ارزیابی شده است. وضعیت تابآوری کالبدی- محیطی در جوامع شهری برابر با 282/3 و در روستاها برابر با 109/3 ارزیابی شده است. وضعیت تابآوری نهادی در جوامع شهری برابر با 207/3 و در روستاها برابر با 101/3 ارزیابی شده است. نتایج رگرسیون خطی نشان داد که شاخص اقتصادی با ضریب بتای 434/0 بیشترین تاثیر را بر جوامع شهری و روستایی دارد و شاخص نهادی با ضریب بتای 167/0 کم-ترین تاثیر را داشته است.
"مخاطرات طبیعی"
" تاب آوری"
"جوامع شهری و روستایی"
"آزمون تی تک"
"شهرستان گلپایگان"
2021
02
19
891
908
http://www.jgeoqeshm.ir/article_165638_4b0f31cc8371fd9481c33c2f857e9707.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
بررسی تاثیر عوامل محیطی جغرافیایی کیفیت مسکن بر میزان سلامت محیطی ساکنان(مطالعه موردی:منطقه 6 شهر شیراز)
عبدالرسول
امیری
طاهره
نصر
حامد
مضطرزاده
امروزه محل سکونت افراد چه از بعد اجتماعی و چه از بعد فیزیکی از تعیین کنندههای مهم سلامت محسوب میشود و هرگونه مداخله موفق به منظور ارتقای سطح سلامتی و بهداشت بدون شناخت محیط زندگی امکان پذیر نیست. این پژوهش در صدد آن است که با بررسی کیفیت مسکن آپارتمانی و شناخت عواملی که دردستیابی به سلامت محیطی و بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی ساکنان اثرگذار است گام نهاده و موجب کاهش حداکثری آلودگی محیط زیست طبیعی و مصنوع گردد. روش تحقیق این مقاله، روش ترکیبی(کمی-کیفی) و از نوع تحقیق همبستگی است و به لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته است. پس از بررسی-های با روش نمونهگیری تصادفی ساده مجتمع مسکونی APS در بلوار معالی آباد شهر شیراز شناسایی شد. حجم اطمینان با سطح احتمال 95 در صد، احتمال خطای 5 درصد و با این فرض که 50 در صد از جمعیت پاسخ یکسانی بدهند، برابر 112نفر تعیین گردید که به منظور اطمینان بیشتر به 115 نفر افزایش یافت. در پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر کیفیت مسکن بر سلامت محیطی ساکنان از پرسشنامه ای با 16 گویه در قالب درجه بندی لیکرت و به صورت پنج درجه ای(از بسیار موافقم تا بسیار مخالفم) به گویهها که با بررسی و شناخت زیر عاملهای متغیر مستقل( کیفیت مسکن) و متغیر وابسته( سلامت محیطی) تهیه شده بود پاسخ داده شده است.
مسکن
کیفیت مسکن
سلامت محیطی
ساکنان
2021
02
19
909
921
http://www.jgeoqeshm.ir/article_165897_599e546a2968913a97f888e97aaf5a4a.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
ارزیابی عملکرد شاخص های کیفیت زندگی (مطالعه موردی: منطقه دو شهری بندر ماه شهر)
عباس
معروف نژاد
کیفیت زندگی از دهه ی1960 به یکی از موضوعات مورد علاقه در علوم اجتماعی تبدیل شد، زیرا در این دهه مشخص شد که رشد و توسعه اقتصادی لزوماً منجر به بهبود زندگی مردم یک کشور نمی شود. مفهوم ترقی و پیشرفت به عنوان هدف توسعه جهانی درآغاز قرن بیستم که بیشتر رنگ و بویی اقتصادی داشت، به تدریج جای خود را به مفهوم جامع تر؛ کیفیت زندگی داده است. لذا توجه به نقش کیفیت زندگی، یکی از ضروریات هر جامعه است. روش این پژوهش، از نظر هدف کاربردی است و براساس روش توصیفی و تحلیلی است. هدف اصلی تحقیق سنجش و تحلیل شاخص های کالبدی- اقتصادی، خدماتی- زیستی و اجتماعی- فرهنگی در کیفیت زندگی ناحیه صنعتی شهر بندر ماه شهر است. داده های تحقیق براساس پرسشنامه گردآوری و برای ارزیابی پایایی ابزار پژوهش، از روش کرونباخ استفاده شده است. تعداد نمونه از طریق روش کوکران (376 نفر از ساکنان منطقه مورد مطالعه) و نوع نمونه برداری، به صورت تصادفی ساده بوده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS وآزمون های t وf و اسپیرمن و همچنین روش بسط فازی مورد ارزیابی قرارگرفته است. نتایج نشان می دهد، بر اساس آزمون t با اطمینان 95 درصد، بین زیر شاخص های مورد بررسی تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین براساس مدل بسط فازی شاخص کالبدی- اقتصادی در مجموع با درجه بزرگتری نهایی 211/10، کمترین تاثیر را در افزایش سطح کیفیت زندگی داشته و بعد از آن شاخص های های خدماتی- زیستی با 733/7 و اجتماعی فرهنگی899/3 قرار دارند.
ارزیابی
کیفیت زندگی
منطقه شهری
ناحیه صنعتی
بندر ماه شهر
2021
02
19
922
942
http://www.jgeoqeshm.ir/article_166004_c04557f049ecd955e2a0464a30897b2a.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
شناسایی و اولویتبندی عوامل کششی موثر بر گردشگری جنگل (مورد مطالعه: گردشگران پارک ملی گلستان)
مصطفی
محمّدی
سیّد محمّد
میرتقیان رودسری
امروزه، تمرکز اصلی راهبردهای مدیریت جنگل در سطح ملی و منطقهای، استفاده از جنگلها با اهداف گردشگری میباشد. با توجه به ارتباط انتخاب مقصد سفر با انگیزههای گردشگری، بررسی عوامل کششی (عوامل موثر بر انتخاب مقصد) به منظور پیشبینی رفتارهای آتی سفر گردشگران اهمیت مییابد. هدف از انجام این تحقیق شناسایی و اولویتبندی عوامل کششی موثر بر گردشگری مبتنی بر جنگل بوده است. جامعهی آماری این تحقیق شامل گردشگران، جنگل و پارک ملی گلستان میباشد که با استفاده روش نمونهگیری تصادفی ساده، حجم نمونه 196 نفر بدست آمد. ابزار اصلی جمعآوری دادها، پرسشنامهی محقق ساخته بود و پایایی پرسشنامه از طریق آزمون آلفای کرونباخ (813/0=α) و روایی آن به صورت روایی صوری تایید گردید. در تجزیه و تحلیل دادهها از رویکرد تحلیل عاملی اکتشافی (شناسایی) از طریق نرمافزار SPSS24 و از تکنیک تاپسیس فازی (اولویتبندی) استفاده شد. نتیجه تحلیل عاملی اکتشافی، طبقهبندی 39 معیار در 12 عامل، تحت 4 متغیر کلان (بومشناختی، جاذبه، دسترسیپذیری و خدمات مکمل) بود. همچنین با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی متغیرهای جاذبه، خدمات مکمل، بومشناختی و دسترسیپذیری در اولویتهای اول تا چهارم قرار گرفتند. به علاوه در متغیر جاذبه، محیط و منابع طبیعی مقصد به عنوان مهمترین عامل شتاخته شدند. بر اساس یافتهها، اطلاعرسانی (معرفی) و تبلیغات هر چه بیشتر دربارهی تنوع فضاها، پارکهای جنگلی، مناظر و چشماندازهای جنگلی و پدیدههای جوّی و و نیز برگزاری تورهای پرندهنگری، منظرگردی و عکاسی در جنگل و پارک ملی گلستان پیشنهاد میگردد. سایر یافتهها مورد بحث قرار گرفته و نتایج و پیشنهادات ارایه شدند.
انگیزههای گردشگری
تاپسیس فازی
تحلیل عاملی اکتشافی
عوامل کششی
گردشگری جنگل
2021
02
19
943
956
http://www.jgeoqeshm.ir/article_133527_f60b36313112568b6905fb390f4acce4.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
شناسایی ابعاد جغرافیایی الگوی کسب و کار الکترونیک در حوزه گردشگری سلامت در ایران
محمود
صوفی
احمد
مهرابیان
حسین
دیده خانی
روح الله
سمیعی
تحقیق حاضر با هدف ارائه الگوی کسب و کار الکترونیک در حوزه گردشگری سلامت ایران انجام گردید. این تحقیق از جمله تحقیقات آمیخته (کیفی- کمی) اجرا گردید. جامعه آماری بخش کیفی شامل خبرگان حوزه گردشگری سلامت و کسب و کارهای الکترونیکی بودند که در موضوع پژوهش تجربه و آگاهی لازم را داشتند. نمونهگیری با روش گلوله برفی انجام شد و پس از مصاحبه با 14 نفر به اشباع نظری رسید. در بخش کمی جامعه آماری شامل خبرگان دانشگاهی، متخصصان حوزه کسب و کار، صاحبان شرکتهای موفق در حوزه گردشگری سلامت و متخصصان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بود که به صورت هدفمند تعداد 130 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته بود. در بخش کیفی تحقیق از کدگذاری باز و محوری مطابق با اصول روش کیفی استفاده گردید. بهمنظور اعتباریابی الگو و ارائه الگوی نهایی از روش آماری معادلات ساختاری استفاده شد. فرآیند تجزیه و تحلیل دادهها در نرم افزارهای SPSS و PLS انجام گردید. با توجه به نتایج حاصل، برازش الگو مورد تایید قرار گرفت. الگوی درآمدی شناسایی شده در 2 دسته شامل عدالت جغرافیایی با 7 مولفه و پوشش جغرافیایی با 6 مولفه دستهبندی گردیدند. بنابراین پیشنهاد میشود در توزیع منابع، امکانات و تجهیزات مرتبط با حوزه گردشگری سلامت در تمام مناطق جغرافیایی عدالت رعایت شده و همچنین با پوشش همه جانبه بر حسب مناطق مختلف جغرافیایی کشور، در توسعه این حوزه و ارتقاء سطح سلامت جامعه کمک شایانی نمود.
گردشگری سلامت
کسب و کار
الکترونیک
جغرافیا
2021
02
19
957
967
http://www.jgeoqeshm.ir/article_172694_70d514a0781c291169b63516ead2908e.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1399
10
41
بررسی و تحلیل معیارهای الگوی فضایی خانههای معماری سنتی در شهرهای منطقه آذربایجان
سعیده
داداشی
سیمون
آیوازیان
زهره
ترابی
درحالیکه توجه به معماری برخاسته از شیوهی زندگی، باورهای جامعهی بومی و بستر شهر که طی زمان تحت تأثیر عوامل مکانی و فرهنگی، شکل و محتوای خاصی یافته است، میتواند سبب افزایش رضایتمندی، تعلق به فضا و به طور کلی برآوردن نیازهای واقعی ساکنین شود. عدم سازگاری مسکن با هویت و فرهنگ ساکنین، بستر شکلگیری آن و خواستهها و نیازهای واقعی بهرهبرداران که از شیوهی زندگی آنان نشأت میگرد، از مشکلاتی است که مسکن امروزه با آن مواجه است و به جای آنکه تأمینکنندهی تمامی نیازهای انسان اعم از کمی و کیفی و اجتماعی باشد، صرفاً به رفع نیازهای مادی بسنده کرده است.هدف اصلی این تحقیق بررسی و تحلیل معیارهای الگوی فضایی خانههای معماری سنتی شهرهای منطقه آذربایجان است. پژوهش حاضر براساس کاربرد نتیجه و از نظر هدف در زمره پژوهشهای کاربردی است و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات در زمره تحقیقات توصیفی و غیرآزمایشی است. در این پژوهش به منظور بررسی نظریههای مرتبط با پژوهش، بیان اصطلاحات و پیشینه پژوهش از روش توصیفی و کتابخانهای به کمک روش تحلیل محتوا پرداخته شده است. تحلیلهای انجامشده بر روی خانههای مورد مطالعه نشان از تفاوت ویژگیهای کالبدی بین آنهاست. براساس نتایج بهدستآمده خانههای شهرهای منطقه آذربایجان دارای بالاترین امتیاز از نظر معیارهای عدم اشرافیت و دید، ویژگی نقاط انتقالی، ارتباط با اقلیم محیط و طبیعت و جذابیت محیطی است. از نقاط ضعف در خانههای منطقه آذربایجان نسبت به سایر خانهها میتوان به معیارهای عدم تقویت نشانهها و عدم تعیین مناسب جهت مسیر یا فضاها اشاره نمود.
الگوی فضایی
خانههای تاریخی
فضاهای ارتباطدهنده
منطقه آذربایجان
2021
02
19
968
994
http://www.jgeoqeshm.ir/article_172210_40a08ea610c6cf3f5f224f15949369e8.pdf