2024-03-29T12:24:40Z
http://www.jgeoqeshm.ir/?_action=export&rf=summon&issue=18548
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تحلیل الزامات و مشکلات توسعۀ پلتفرم مرجع برای توسعۀ هوشمندسازی شهرها (مطالعۀ موردی: شهر کرمان)
مرضیه
افضلی
مهدی
مدیری
رحمت الله
فرهودی
مهمترین بخش زیرساختی نرم افزاریِ پایگاه اطلاعاتی در یک شهر هوشمند، پلتفرم نرم افزاری آن است. پلتفرم نرم افزاری برای شهرهای هوشمند شامل یک محیط میان افزار متمرکز که از توسعه دهندگان نرم افزار در طراحی، اجرا، استقرار و مدیریت برنامه های کاربردی برای شهرهای هوشمند تعریف می کند. این تحقیق به دنبال یافتن الزامات یک پلتفرم نرم افزاریِ جامع برای شهر موزد مطالعه و یافتن چالش های اصلی و مشکلات تحقیق باز در توسعۀ نسل چنین سیستم عامل هایی است. نتایج این مطالعه نشان داد که پلتفرم های موجود در پروژه های هوشمندسازی شهرهای دنیا، دارای معایبی است و ما را به توسعۀ یک پلتفرم مرجع نوین هدایت می کند. چهار جزء اصلی این پلتفرم مرجع عبارت است از: CPS، IoT، BD و رایانش ابری. این الگوی جدید می تواند به عنوان پلتفرم مرجع توسط شرکت های مهندسی داخل طراحی و بومی سازی شود. بر اساس نظر کارشناسان پلتفرم نرم افزاری جامع برای مدیریت هوشمند شهر کرمان که می بایست در سیستم مدیریت هوشمند شهر مستقر باشد، وجود ندارد. نبود پلتفرم معماری جامع در این شهر باعث شده داده های تولید شده توسط سنسورهای معدود نتواند عملاً مورد استفاده قرار بگیرد. ده عامل از توسعۀ سریع چنین پلتفرم هایی در هوشمندسازی این شهر جلوگیری می نماید که بایستی مد نظر شرکت های طراحی کنندۀ آنها قرارگیرد. این مشکلات عبارت است از: حریم خصوصی، مدیریت داده ها، ناهمگونی، مدیریت انرژی، ارتباطات، مقیاس پذیری، امنیت، کمبود آزمایشگاه، مدل های شهری و نگهداری پلتفرم.
پلتفرم نرم افزاری مرجع
هوشمندسازی
پایگاه اطلاعاتی
رایانش ابری
شهر کرمان
2021
07
23
1
18
http://www.jgeoqeshm.ir/article_128858_df0a158637f2429389fe777954debe76.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تحلیل فضایی جرائم سرقت در شهر ایلام با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)
محمدرضا
پورغلامی سروندانی
وحید
بارانی پسیان
عادل
خانی
هر جرم دارای ظرف مکان و زمان است که آن را از دیگر رفتارها متمایز میسازد و باعث میشود تا رفتار مجرمانه در واحد مکان، توزیع فضایی یکسانی نداشته باشد موضوع این پژوهش تحلیل فضایی سرقت های پنجگانه ( منزل، مغازه، اماکن خصوصی، اتومبیل، وسایل و قطعات و لوازم اتومبیل) در شهر ایلام بوده که به شناسایی الگوی های فضایی و علل شکل گیری کانونهای هر کدام از سرقت ها مورد بررسی قرار گرفته است.پژوهش حاضر از نظر نوع و هدف کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی می باشد. اطلاعات مورد نیاز پژوهش با روش اسنادی تهیه شده است. بدین منظور تعداد 7071مورد جرم سرقت ثبت شده به عنوان جامعه آماری مورد مطالعه قرارگرفته است. با استفاده از آزمونهای آماری در محیط ARCGIS، کانونهای سرقت ها در شهر ایلام شناسایی و مورد تجزیه و تحلیل فضایی قرارگرفته است.ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ وﻗﻮع ﺟﺮاﻳﻢ ﺳﺮﻗﺖ در شهر ایلام از اﻟﮕﻮﻫﺎی ﻣﻜﺎﻧﻲو زﻣﺎﻧﻲ خاصی ﭘﻴﺮوی ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺮاﻳﻢ در ساعات پایانی شب رخ ﻣﻲ دﻫﺪ و با محیط شهری، مناطق حاشیه نشین و محل اسکان طبقات متوسط و بالای جامعه و وضعیت اقتصادی نامناسب در ایلام ارتباط دارد. ﻣﻬﻢ ترین ﻛﺎﻧﻮن ﻫﺎی ﺟﺮم ﺧﻴﺰ در شهر در جهت غربی شرقی و دارای کشیدگی می باشدواﻳﻦ اﻣﺮ وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ را از ﻧﻈﺮ وقوع ﻧﺸﺎن می دﻫﺪ.
تحلیل فضایی
جرائم ﺳﺮﻗﺖ
ایلام
سیستم اطلاعات جغرافیایی
2021
07
23
19
40
http://www.jgeoqeshm.ir/article_129054_7cd7733e2a67e38716da5941b0a6c676.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تحلیل تأثیر سیاست بر گردشگری در منطقه آزاد اروند
هما
طاهری
امیر
گندمکار
حجت
مهکویی
احمد
خادم الحسینی
موقعیت ژئوپولیتیک منطقه آزاد اروند و ضرورت تأمین امنیت منطقهای از طریق تدابیر غیر نظامی در منطقه حساس خلیج فارس از سویی، و توجه ویژه به درآمدهای جایگزین در راستای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی و بدون نفت از سوی دیگر، توسعه مناطق آزاد تجاری مثل اروند برپایه فعالیت هایی نظیرتوسعه گردشگری را براساس قابلیت های سرشاری که از نظرعمق ژئوپلتیکی در این زمینه دارد ضروری ساخته است. در این راستا در پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت های پیمایشی- میدانی، ضمن بهره گیری از تکنیک SWOT مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیداتی که می تواند از منظر سیاسی بر توسعه گردشگری منطقه اثرگذار باشد؛ مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفته است. بر این اساس جهت شناسایی و تعیین میزان اولویت عوامل موثر بر گردشگری منطقه با استفاده از تدوین پرسشنامه در قالب طیف لیکرتی، تعداد40 سوال با رویکرد کالبدی، طبیعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی طراحی و با نظرسنجی از کارشناسان و مدیران محلی اصلاح و هدفمند گردید. پرسشنامه ها یبن200نفر(30نفراساتید وکارشناسان گردشگری، 85نفرگردشگر،40 نفر بومی منطقه و45 نفر از کارکنان گردشگری و آژانس های مسافرتی) توزیع و تکمیل گردید. نتایج حاصل نشان داد که رویکرد انتخابی در زمینه تدوین راهبردها و استراتژیهای توسعه گردشگری منطقه آزاد اروند از منظر سیاسی، رویکرد کمینه- بیشینه یا استراتژیهای بازنگری(WO)می باشد که هدف آن استفاده از فرصت ها و قابلیت های بیرونی جهت تقویت و ارتقای ضعف هایی است که این ناحیه در برنامه ریزی گردشگری با آن رو به رو می باشد.
منطقه آزاد اروند
سیاست
گردشگری
توسعه اقتصادی
تکنیک SWOT
2021
07
23
41
56
http://www.jgeoqeshm.ir/article_129802_b8abde12faaab4d67d118550598f770a.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
مطالعه و تحلیل زمینه ای راهکارهای ایجاد ساز و کار ورود کلان شهر تهران به فرایند جهانی شدن
علیرضا
شه بخش
معصومه
حافظ رضازاده
غلامرضا
میری
فرآیند جهانی شدن تأثیر چشم گیری بر ساختار فعالیتهای اقتصادی و اشتغال بر جای گذارده و همچنین بر نقش و اهمیت شهرها و به ویژه کلان شهرها به مثابه نیروی محرکه توسعه اقتصادی- اجتماعی در مقیاس ملی و منطقهای افزوده است. لذا هدف پژوهش حاضر مطالعه و تحلیل راهکارهای ایجاد ساز و کار ورود کلان شهر تهران به فرایند جهانی شدن می-باشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و نوع تحقیق کاربردی است. جهت بررسی راهکارهای ایجاد ساز و کار ورود کلان شهر تهران به فرایند جهانی شدن با استفاده، از روش دلفی استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات ابتدا با استفاده از مصاحبه با نخبگان و کارشناسان ابعاد و مقولههای اصلی تعیین و بعد به تفسیر هر یک از آنها پرداخته شد. طبق نتایج در مرحله کدگذاری باز 49 مفهوم از متون مصاحبه استخراج گردید. در مرحله بعد، کدهای اولیه به علت تعداد فراوان آنها به کدهای ثانویه تبدیل شد، در این مرحله شاخصها به دو بعد اصلی (سیاستهای کلان ملی و سیاستهای مدیریت شهری) و 12 مقوله (بهبود فضای کسب و کار، ایجاد مناطق تجارت آزاد در نقاط مختلف کشور، انعقاد پیمانهای تجاری بین المللی و منطقهای، ترکیب بخش خصوصی و دولتی، حضور دولت در بخش ایجاد زیر ساختها، جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی، عضویت در سازمان تجارت جهانی، اولویت جهانی شدن با اقتصاد، افزایش اختیارات استانها در اداره امور، توسعه و گسترش خدمات پیشرفته تولید، کاهش مهاجرت افراد غیر متخصص به تهران، با بهبود فضای کسب کار، سهولت و جذب سرمایه گذاری خارجی) تقسیمبندی شدند.
ساز و کار جهانی شدن
شهر جهانی شانگهای
کلانشهر تهران
2021
07
23
57
81
http://www.jgeoqeshm.ir/article_130377_09129bc0140e45f3a22961e86f81e6c0.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تحلیلی ژئوپلیتیکی بر تهدیدات پیوسته کشورهای جنوب خلیج فارس با محوریت عربستان سعودی علیه ایران تا 2025میلادی (1404)
کیومرث
یزدان پناه درو
بهادر
زارعی
علی
کرد
با توجه به رقابت های منطقه ای عربستان با جمهوری اسلامی ایران، تحولات یاد شده موجبات واگرایی و بروز تنش هایی در روابط دوکشور شده است با توجه به اینکه ظاهرا روند اوضاع در منطقه در راستای مواضع و منافع عربستان قرار ندارد، بنابر این جمهوری اسلامی ایران می باید از هر اقدامی که به تشدید تنش در روابط و ارایه تصویر نامطلوب از ایران نزد عربستان سعودی منجر شود اجتتناب ورزد.دو کشور ایران و عربستان سعودی بنا بر موقعیت ژئوپلیتیکی خود در منطقه خلیج فارس از مهمترین بازیگران منطقهای در حوزه جنوب غرب آسیا به شمار می آیند. این دو کشور سالیان متمادی است که به نوعی رقیب منطقه ای یکدیگر محسوب شده و این رقابت در عصر حاضر به بالاترین سطح خود رسیده است. از سویی دیگر دو کشور با بهره مندی از موقعیت استراتژیک در منطقه دارای اهمیت استراتژیک و ژئواستراتژیک می باشند. رقابت های ژئوپلیتیک و ایدئولوژیک ایران وعربستان سعودی درمناطق حساس جنوبغرب آسیا بویژه منطقه خلیج فارس و تحولات سالیان اخیر یمن و مواجه غیر مستقیم در سوریه، تجلی حاکم شدن الگوی تعارضی منطقه است. .این مقاله سعی دارد با تمرکز بر رویکرد فوق و در یک جامع نگری در سطح راهبردی، این موضوع را بررسی و با توجه به ارتقاء کشمکش ژئوپلیتیکی دو کشور به سطح تهدید مستقیم و رویارویی های احتمالی در آینده، کیفیت و سطح تهدیدات همسایه جنوبی علیه امنیت ملی ایران را در بازه زمانی پنج ساله مورد ارزیابی قرار دهد. در پایان راهکارهای راهبردی برای موضوع هم ارائه شده است.
ایران
عربستان سعودی
ژئوپلیتیک منطقه ای
رقابت های دو سطحی
تهدیدات جامع
2021
07
23
83
94
http://www.jgeoqeshm.ir/article_131798_2a46b561c5736d0299a04d9c227433ae.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
برسی نیاز آبی زرشک در ایران با استفاده از مدل Aqua crop
حسن
رضایی
غلامعباس
فلاح قالهری
محمد
باعقیده
ایران کشوری است کـه متوسـط بارنـدگی آن حـدود یـک سـوم متوسط بارش جهانی است و از نظر منابع آب به شدت در تنگنا مـی باشد. لذا بهبود کارآیی مصرف آب مبتنی بـر تولیـد بیشـتر در بخـش کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا شبیه سازی مراحل رشد گیاه و در نتیجه پیش بینی نیازآبی، منجـر بـه برنامه ریزی بهتر و مدیریت کاراتر در روند تولید محصول خواهـد شـد. ابزارهای لازم برای کمک به طراحان سیستم های آبیاری جهت مدیریت بهینه آب آبیاری در کشاورزی لازم و ضروری می باشد؛ لذا سازمان فائو با توسعه مدل Aqua cropموجب فراهم شدن این ابزارهای ضروری مدیریتی بخش های مختلف کشاورزی لازم و ضروری می باشد؛ در این تحقیق، برای نیاز آبی کشت زرشک از مــدل گیــاهیAqua Crop اســتفاده گردیــد. بــرای ایــن منظــور،ورودی های لازم به مدل شامل داده های هواشناسی، گیاهی، مدیریت آبیاری، مدیریت مزرعه، ویژگی های خـاک، دوره زمـانی شـبیه سـازی مورد نظر و همچنین شرایط اولیه در مزرعه مـی باشـند. بررسی نقشه پهنه بندی نیاز آبی نشان می دهد که با توجه به شرایط اقلیم ، آب و هوا مناطق شمالی کشور به رغم اینکه برای کشت زرشک توصیه نمی شود نسبت به سایر مناطق کشور کمترین نیاز آبی را دارد. استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی که بهترین مکان در حال حاضر برای کشت زرشک هستند و تولید عمده زرشک در این مناطق هست، نسبت به سایر مناطق نیاز آبی بالاتر دارند . مناطق شمال غرب کشور نیز نیاز آبی متوسط دارند
نیاز آبی"
"زرشک"
"ایران
2021
07
23
95
110
http://www.jgeoqeshm.ir/article_128867_c836ae385141b389c132c1cdd3c5860d.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
بررسی عوامل یکپارچگی مدیریت کلانشهر تهران ؛ چالش ها و راهبردها
محمد تقی
رهنمایی
مهدی
مدیری
علی
خداشاهی
شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته،به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمانها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش های مدیریت کلانشهری تهران است.هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر در عدم تحقق یکپارچگی مدیریت کلانشهر تهران می باشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانهای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیکهای روش عاملی بهرهگیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که با تکیه بر روش تحلیل عاملی تعداد 5 عامل از 52 شاخص و جمعا 66/5درصداز واریانس را تبین می کند.همچنین نتایج به دست آمده نشانگر این است که مولفه اول کسب درآمد شهرداری از طریق تراکم فروشی و ساخت و سازهای انبوه 0/749موله دوم توسعه بیش از حد صنایع در محدوده بلافصل شهری و تخطی از قوانین0/909، مولفه سوم تعدد مراکز تصمیم گیری در مسائل شهری و تداخل وظایف آنان 0/829،مولفه چهارم کمبود سرانه های فرهنگی و اجتماعی در اغلب مناطق شهری(تعداد سینما،کتابخانه)0/970و مولفه پنجم رویکردهای سنتی در مواجه با حل مشکلات زیر ساختی و کالبدی شهر از جمله بزرگراه سازی و احداث پل های طبقاتی 0/854موثرترین عوامل درعدم تحقق یکپارچگی از دید مدیران و کارشناسان شهری شناسایی شده است.
"شهر"
" مدیریت شهری"
" مدیریت یکپارچه شهری"
"کلانشهر تهران"
"تحلیل عاملی"
2021
07
23
111
133
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134743_ea2af7993d053149b9506e50abcdcf4b.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تجلّی ذکر در فضای شهری ایرانی-اسلامی
علی
یزدانی
محمد
نقی زاده
بهناز
امین زاده گوهریزی
شهر اسلامی دارای گنجینه عظیمی از معانی عمیق عرفانی و حکمت الهی است زیرا این شهر ریشه در بنیانهای ژرف تفکر معنوی و الهی دارد و صورت آن حقیقتی است که خود ماوراء عالم صور است؛ از آنجا که دین نمیتواند ظهور و تجلی کند مگر توسط اشکال و صور؛ به این ترتیب، فضای متذکر در تمدن اسلامی، بیشتر یک معنا و فضیلت درونی است؛"محیط" معانی و مفاهیمی را به ذهن انسان القا نموده و در نتیجه ارزشهایی را نیز به او متذکر و یادآور میشود.در این تحقیق، عوامل تجلّی ذکر در فضای شهری جهت ایجاد فضای متذکّر بر پایه نگرش اسلامی-ایرانی تبیین شده است. با رویکرد اکتشافی-تفسیری مفاهیم ایجاد کننده ذکر با بهرهبردن از تفاسیر معتبر در این زمینه، از جستجوی ادبیات علمی و دینی استخراج شد. سپس با روش مصاحبه نیمه ساختار یافته با نخبگان این مضمون کدگذاری مفاهیم مستخرج انجامشده و مورد تحلیل واقع گردیده است. نتایج بهدستآمده، مفاهیم مرتبط "ذکر و موضوع" و همچنین "ذکر و مخاطب" و ارتباط بین آنها را نشان میدهد. مدل نهایی نشان میدهد از مجموعه مفاهیم بهدستآمده، کاربرد موارد "معنویتگرایی و ایجاد تفکر" در اولویت بوده و تداوم کاربرد آنها در طراحی فضاها ضرورت دارد و با در نظر گرفتن این نکته و موقعیتسنجی و مکانسنجی مناسب بر حسب زمان و مکان، فضای متذکّر تجلّی مییابد.
ذکر
فضای شهری
شهر ایرانی- اسلامی
فضای متذکّر
2021
07
23
135
152
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134731_8abfbb9870d1c455af40bd60055aec9d.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
رویکرد عدم قطعیت در ارزیابی آسیب پذیری از زلزله در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مطالعه مورد کلان شهر کرمانشاه
اسماعیل
علی اکبری
مصطفی
طالشی
محمدرضا
کرمی
کیومرث
ملکی
زلزله از جمله سوانح طبیعی است که بیشتر شهرهای جهان با آن مواجه هستند. این مسئله عموما با گسترده ترین دخالتهای نسنجیده انسانی در محیط طبیعی از جمله ساخت و سازهای بی رویه در حریم گسل، فقدان و یا بی توجهی به ضوابط و استانداردهای ساخت و ساز تشدید می شود. ضرورت کاهش آسیب پذ یری شهرها در برابر زلزله، به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی کالبد ی، برنامه ریزی شهری و طراحی شهری محسوب می گردد. در این راستا، اولین گام، شناسایی میزان آسیب پذیری عناصر و اجزای فضای شهری و ارزیابی آن براساس مدلهای موجود در جهت تشخیص مناطق و بافتهای آسیب پذیر شهری برای کاهش اثرات زلزله پرداخت. در مقاله حاضر با بررسی های بنیادی و ارائه مبانی نظری در ارتباط با موضوع و محدوده مورد مطالعه نسبت به تشکیل پایگاه اطلاعاتی مورد نیاز در محیط نرم افزاریArcGIS اقدام گردید و سپس با ایجاد لایه های موثر و دخیل در فرآیند تحلیل و ارزیابی برای هر خوشه به صورت جداگانه مدل فازی اجرا در نهایت نقشه پهنه بندی آسیب پذیری نهایی بدست آمد. ارزیابی میزان آسیبپذیری کاربریها، با توجه به شرایط محدوده مورد مطالعه پرداخته شده است که در نهایت آسیب پذیری کلانشهر کرمانشاه با توجه به معیارهای کمی و کیفی با استفاده از نرم افزار ArcGIS و مدل Fuzzy به صورت نقشه پهنه آسیب پذیر مشخص و راههای کاهش آسیبپذیری بررسی و نتایج بررسیها براساس موقعیت مکانی محدوده ارائه شده است.
آسیب پذیری"
زلزله"
فازی"
سیستم اطلاعات جغرافیایی"
"
کلانشهر کرمانشاه"
2021
07
23
153
174
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134014_8c66912180d73a7a60df4cd9d23d3992.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
بررسی مولفه های جغرافیای سیاسی شکاف دولت و ملت در دولت های جمهوری اسلامی ایران بر اساس مدل امنیتی باری بوزان
یوسف
اکبری
سید فرشید
جعفری
حسن
عیوض زاده
با بررسی تحولات اجتماعی و سیاسی از زمان مشروطیت و پس از آن شکلگیری دولت مدرن در ایران تا به امروز، می توان از شکاف دولت – ملت به عنوان عمیق ترین و فعال ترین شکاف اجتماعی در ایران یاد کرد که بسیاری از لرزه های کوچک و بزرگ بر پیکرهی جامعه و ساختار سیاسی کشور، خواه به صورت خیزشهای انقلابی و ساختارشکنانه و خواه حرکتهای اجتماعی و سیاسی اصلاح طلبانه، همه و همه بر روی این گسل عظیم به وقوع پیوستهاند. بی شک بسیاری از این تحولات، از جنبش مشروطیت، نهضت ملی شدن صنعت نفت تا انقلاب اسلامی ایران و حتی پس از آن شکلگیری حرکتهای اصلاح طلبانه مانند دوم خرداد هفتاد و شش و حتی ناآرامی های سال 96 در کشور جز با مد نظر قرار دادن چنین شکافی قابل تحلیل نیستند. هدف از این پژوهش بررسی فاصله و عدم تحقق شعارهای دولت های مستقر در جمهوری اسلامی ایران با عملکردهایشان بر نزدیکی و یا شکاف بین دولت و ملت بر طبق مدل امنیتی باری بوزان میباشد. در این پژوهش از مدل امنیتی باری بوزان و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته شد. بررسیها نشان داد که فاصله میان شعار با عملکردها و اقدامات و یا عدم اجرایی شدن، شعارهای دولت های مستقر در جمهوری اسلامی ایران در چهار دهه اخیر نشان از شکاف میان دولت و ملت و عدم وجود امنیت در ابعاد سیاسی- اقتصادی و زیست محیطی در جامعه دارد.
شکاف دولت و ملت
شکاف اجتماعی
مدل امنیتی باری بوزان
2021
07
23
175
190
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134015_fc57c7cbec1257bc508bca5f32d89e33.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
پراکندگی جغرافیایی سکونت گاه های مهاجران عرب در ایران قرن نخست هجری
حسین
فرهودی جوراب
مهرناز
بهروزی
لیلا
خان احمدی
عبدالملک بن مروان، پنجمین خلیفه اموی، هنگامی که به خلافت رسید، چند واقعه مهم سیاسی و اقتصادی به وقوع پیوست که موجب استقرار دوباره حکومت امویان گشت. رقیب سیاسی وی در این زمان، عبدالله بن زبیر بود که ادعای خلافت بر مسلمانان را داشت و از مکه بر عراق و برخی از ایالات شرقی فرمان می راند. شورش های پی در پی خوارج و پیوستن ایرانیان به گروه های خارجی و همراهی آنان، در کنار آن شورش ابن اشعث و همراهی ایرانیان و موالی با وی از وقایع مهم سیاسی و اجتماعی دوران عبدالملک هستند. بنابراین، هدف پژوهش، تبیین تغییرات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران در زمان خلافت عبدالملک بن مروان (65- 86 ق.) است. این پژوهش در جهت پاسخگویی به این سوال که در خلافت عبدالملک بن مروان چه تغییرات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در ایران به وقوع پیوسته است؟ از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و مبانی نظری جغرافیای تاریخی بهره برد که به شیوه کتابخانه ای و اسنادی انجام شد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات این نتیجه به دست آمد: مهمترین تغییرات سیاسی، انتخاب حجاج بن یوسف ثقفی به عنوان عامل عراق و شرق و از بین بردن زبیریان رقیب سیاسی مروانیان و همچنین نبردهای طولانی با خوارج و کشتار بسیاری از آنان است. عمده ترین تغییرات اقتصادی، ضرب سکه عربی- اسلامی و گرفتن مالیات ارضی از تمام اراض زراعی و همچنین گرفتن جزیه از نومسلمانان است. و درباره تغییر اجتمایی باید گفت همچنان در ایالات مختلف ایران زردشتیان بسیاری زندگی می کردند.
پراکندگی جغرافیایی
سکونت گاه های مهاجران عرب
ایران قرن نخست هجری
2021
07
23
191
207
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134703_20050774a0f8c62a9d7954788b38275c.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
رویکردی تحلیلی به کیفیت معماری مسکن منطقه 1 تا 3 شهر تهران طی سال های 1357-1397
مهدیه
شاه پروری
بهروز
منصوری
ایرج
اعتصام
هدف اصلی پژوهش حاضر، سنجش کیفیت معماری مسکن شهر تهران در مناطق 1 تا3 طی سال های 1357-1397می باشد. روش تحقیق بر مبنای روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از ابزار پرسشنامه و نرم افزارspss در جهت سنجش معیارها است، ضمن آنکه با استفاده از نرم افزارExpert choice به امتیاز دهی و وزن نسبی هر شاخص پرداخته است. در این راستا نتایج پژوهش حاکی از آن است که، با توجه به آزمون T تک نمونه ای کیفیت معماری مسکن طی سال های 1357-1397 در مناطق 1 تا3 شهر تهران به ترتیب برابر با 21/3 و81/2 می باشد و بیانگر آن است که معماری مسکن طی سال های 1357-1379 دارای مطلوبیت و رضایتمندی بهتری نسبت به سال های بعد بوده است، همچنین امتیاز دهی به کیفیت معماری مسکن طی سال های 1357-1379 برابر با 648/0 و طی سال های1380-1397 برابر با 187/0 بوده است، حال آنکه وزن شاخص نسبی طی سال1357-1397 در کیفیت معماری مساکن شهر تهران544/0 و طی سال های 1380-1397 برابر با 254/0 میباشد. لذا این ارقام بیانگر آن هستند که کیفیت معماری مسکونی طی سال های 1357-1379 از رده مناسب تری نسبت به سال های اخیر برخوردار بوده است.
مسکن
کیفیت معماری مسکن
مسکن معاصر
مناطق 1 تا3 شهر تهران
2021
07
23
209
218
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134704_6521a64ee9f978aff36e42d1af556175.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تحلیل آماری نقش دولت الکترونیک در بهبود اجرای خط مشی های کیفی صادرات نفت وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران با ارائه مدل تحقیق (مطالعه موردی: شرکت پایانه نفتی جزیره خارگ)
یونس
بهادری
سنجر
سلاجقه
سمانه
مهدیزاده
امین
نیک پور
پژوهش حاضربا هدف تجزیه و تحلیل اماری نقش دولت الکترونیک در بهبود شاخصهای کیفی صادرات نفت وزرات نفت جمهوری اسلامی ایران درشرکت پایانه نفتی جزیره خارگ در سال 1398 انجام شده است. جامعه آماری در پژوهش حاضر کارکنان شرکت پایانه نفتی جزیره خارگ به تعداد 1500 نفر بوده که از بین آن ها تعداد 306 نفر با استفاده از جدول مورگان انتخاب گردید. روش تحقیق در این پژوهش بر مبنای توصیفی استنباطی میباشد. در پژوهش حاضر به منظور انتخاب افراد نمونه از روش تصادفی ساده استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه ها با استفاده از نظرات استاد راهنما و اساتید گروه و خبرگان و با استفاده از تکنیک دلفی تایید شده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 85 % تعیین گردید که نشان دهنده پایایی مناسب اندازهگیری میباشد. یافته های تحقیق نشان داد که بدلیل توسعه سریع مسئولیتهای دولت در اجرای خط مشی های مطالبه شده از سوی جامعه اقتصادی، بکار گیری فناوریهای پیشرفته در قالب دولت الکترونیک و همچنین بکارگیری نقشهای حساس و الزام اور، موفقیت جامعه در دستیابی به الگوهای مدرن و تسهیل و تسریع صادرات نفت توسط سازمانهای دولتی و نیز سازمانهای متولی در بخش خصوصی با تکیه بر تحلیلهای اماری متقن و شاخصهای کاربردی اعمال شده بسیار مبرم و اثربخش خواهد بود. همچنین نتایج نشان داد که نقشهای دولت الکترونیک و نیز اجرای خط مشی کیفی رابطه بسیار حائز اهمیت و با محوریت اجرای خط مشی کیفی تاثیر مثبت و معناداری دارد.
دولت الکترونیک
اجرای خط مشی کیفی
صادرات نفت
2021
07
23
219
237
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134705_d26a57e30833b57212ee297fbaf5d7e7.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
اقلیم، جغرافیا و مخاطرات طبیعی در سازههای باستانی مطالعه موردی مدرسه غیاثیه خر گرد و مقایسه آن با بنای سلطانیه
سیده فهیمه
میرحسینی
رضا
شعبانی
محمدرضا
سعیدی هرسینی
هایده
خمسه
مدرسه غیاثیة خر گرد در شهرستان خواف، شامل یک صحن بوده که چهار ایوان و حجرههایی در دو طبقه آن را احاطه کرده است. این بنا تقریباً 100 سال بعد از بنای سلطانیه و در سالهای پایانی زندگی شاهرخ پسر تیمور (850 ه./1447 م) به اتمام رسید. بنای سلطانیه، بلندترین گنبد آجری جهان و بزرگترین بنای آرامگاهی دوران اسلامی در ایران است. هر دوی این سازهها در مسیر جریانات جوی حاصل شده از عوارض جغرافیایی منطقهی خود قرارگرفتهاند که بهعنوان مناطق مهم بادخیز کشور به شمار میآیند. در پژوهش حاضر ما قصد داریم تا آسیبها و فرسایشهای ناشی از وزش بادهای مخرب و همچنین شرایط جغرافیایی و اقلیمی بر روی این دو سازه را شناسایی کرده و به ارائه یک راهکار مناسب در این زمینه بپردازیم. روش تحقیق بهکاررفته در این مقاله بهصورت تحلیلی و توصیفی همراه با مطالعات آزمایشگاهی و کتابخانهای بوده و همچنین روش و ابزار مورد استفاده در پژوهش؛ بررسی اسناد و مدارک مکتوب، مطالعات میدانی و آزمایشگاهی است. نتایج بررسیها حاکی از آن است که انجام آزمایشهای مربوط به تأثیرات دما، رطوبت و باد بر روی مصالح مدرسه غیاثیه و همچنین مقایسه این نتایج با اطلاعات کسبشده در ارتباط با سلطانیه، تأثیر اقلیم و جغرافیا را در فرسایش این دو بنا به خوبی نشان میدهد. موقعیتهای مشترک مکانی تخریب در این دو بنا و عملکرد یکسان مصالح در هر یک از آنها موضوع بحث اقلیم و جغرافیا را بر ایجاد این آسیبدیدگیها و فرسودگیها، بیشازپیش تائید مینماید.
اقلیم و جغرافیا
مدرسه غیاثیه خر گرد
گنبد سلطانیه
تخریب و آسیبدیدگیها
عملکرد مصالح
2021
07
23
239
250
http://www.jgeoqeshm.ir/article_141278_09fac3c63ceb288107ac460d5333525d.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تحلیل فضایی - مکانی میزان مشارکت اجتماعی در بازآفرینی بافت ناکارآمد شهری (مطالعه موردی: شهر بیرجند)
آرش
علیزاده بیرجندی
کتایون
علیزاده
حمید
جعفری
هدف مطالعه حاضر تحلیل فضایی – مکانی میزان مشارکت اجتماعی در بازآفرینی بافتهای ناکارآمد شهر بیرجند با استفاده از مدلهای تصمیم گیری است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش تحقیق از نوع توصیفی _ تحلیلی میباشد. روش گردآوری داده ها و اطلاعات در این پژوهش؛ میدانی و کتابخانهای است. برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون t تک نمونهای و به منظور سطحبندی بافتهای ناکارآمد از مدل ویکور (VIKOR) استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش، شامل ساکنین شش بافت ناکارآمد در منطقه یک بیرجند است که حجم نمونه آن 381 نفر است. نتایج نشان داد که میزان مشارکت اجتماعی این بافتها در طرحهای بازآفرینی شهری اندک و ناکافی بوده و بیشترین عامل موثر در افزایش مشارکت مردم در این بافتها؛ مولفه شفافیت و اعتمادسازی است. سطحبندی بافتهای ناکارآمد به لحاظ میزان مشارکت اجتماعی در بازآفرینی شهری با مدل VIKOR نشان داد که محلات جوادیه و کارگران به ترتیب با ارزش Q به میزان 0 و 21/0 در رتبههای اول و دوم (وضعیت مطلوب) و محلات چهاردرخت و هفده شهریور با Q به میزان 442/0 و 584/0 در رتبه سوم و چهارم (وضعیت نیمه مطلوب) و محله ته ده با ارزش Q به میزان 722/0 در رتبه پنجم و محله موسیبنجعفر با Q به ارزش 1 و ضعف در شاخصهای تعلق مکانی، شفافیت و اعتمادسازی، انسجام اجتماعی، تمایل به مشارکت و نوع مشارکت در جایگاه آخر قرار گرفته است.
مشارکت اجتماعی
بازآفرینی
بافت ناکارآمد
شهر بیرجند
2021
07
23
251
270
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134745_9bfcf8ed21da17a67ab7d21ef5da441e.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
ارائه مدل توسعه مدیریت رقابتپذیری شرکتهای تولیدی کشاورزی در استان فارس با رویکرد ترکیبی
مهری
فیروزبخت
ایمان
حکیمی
هدف از این تحقیق ارائه مدل توسعه رقابت پذیری شرکتهای تولیدی کشاورزی در استان فارس است . در این راستا به شناسایی مولفه های موجود درمدل توسعه مدیریت رقابت پذیری با رویکرد ترکیبی کیفی و کمی پرداخته شده است. جامعه مورد مطالعه در بخش کیفی شامل خبرگان حوزه رقابتپذیری با تمرکز بر بخش کشاورزی و در بخش کمی شامل کلیه مدیران شرکتهای تولیدی کشاورزی استان فارس، به عبارتی 188 مدیر میباشد. حجم نمونه در بخش کیفی شامل 10 خبره و در بخش کمی با توجه به فرمول کوکران ، 64 نفر در نظر گرفته شد. برای جمعآوری دادهها از مصاحبه نیمه ساختار یافته در بخش کیفی و پرسشنامه در بخش کمی استفاده شده است که روایی آن به صورت روایی محتوا توسط خبرگان و روایی سازه و ساختار توسط تحلیل عاملی تاییدی در نرمافزار smart pls2 به علت حساس نبودن این نرم افزار به نوع توزیع دادهها ، مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی در نرم افزار spss23 بررسی و تأیید گردید. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای کلموگروف- اسمیرنوف،آزمون فریدمن و از آزمون تحلیل عاملی تأییدی و مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد مولفه های موجود در مدل توسعه مدیریت رقابت پذیری به ترتیب کمترین اولویت تا بیشترین اولویت به صورت امکانات ویژه و امنیت غذایی، تخصیص بهینه منابع، استراتژی ها و راهبردهای عملیاتی،عوامل تولید داخلی، مدیریت رقابت پذیری، نیروی کار و اشتغال، نوآوری و تنوع محصولات، رقابت نسبی و فضای رقابتی.
توسعه
رقابتپذیری
روش آمیخته کیفی و کمی
2021
07
23
271
291
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134746_9d417a2c4e466b22e18904c347e51923.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تبیین مدل بومی توسعه اجتماعی (مطالعه موردی: شهر زنجان)
یونس
اسکندری
غلامرضا
معمارزاده
مصطفی
جعفری
ناصر
حمیدی
هدف از این پژوهش تبیین مدل بومی و ارزیابی آن در محلههای شهر زنجان بود. در این پژوهش با توجه به هدف و ماهیت پژوهش از روش پژوهش ترکیبی در دو قالب روش داده بنیاد و روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش، خبرگان جامعۀ علمی و متخصصان دانشگاهی بودند که به روش نمونهگیری هدفمند با 12 نفر مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته به عمل آمد. جامعۀ آماری در بخش کمی پژوهش، شامل ساکنین محلههای شهر زنجان که به روش نمونهگیری خوشهای و بصورت هدفمند محلههای 25 گانه انتخاب شدند. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیده و پرسشنامه محقق ساخته در محلهها توزیع گردید. نتایج بخش کیفی نشان داد که مدل توسعه اجتماعی شهر زنجان شامل 5 بعد، 19 مولفه و 52 شاخص می باشد. پس از ارائه مدل، بر اساس 5 بعد استخراج شده فرضیه سازی شد و تاثیر ابعاد همبستگی و وفاق اجتماعی، عدالت اجتماعی، کیفیت زندگی، امنیت اجتماعی و اخلاق توسعۀ اجتماعی بر توسعه اجتماعی شهر زنجان با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS مورد ارزیابی قرار گرفت. روائی سازه پرسشنامه به همراه پایایی ترکیبی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که بعد همبستگی و وفاق اجتماعی به اندازه727/ ، بعد عدالت اجتماعی به اندازه513/0، بعد کیفیت زندگی به اندازه 770/0، بعد امنیت اجتماعی به اندازه 411/0 و بعد اخلاق توسعۀ اجتماعی به اندازه 589/0 بر توسعه اجتماعی در شهر زنجان تاثیر گذار هستند.
توسعه اجتماعی
همبستگی و وفاق اجتماعی
عدالت اجتماعی
کیفیت زندگی
امنیت اجتماعی
2021
07
23
293
313
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134747_6d54f61ca25cfd0f4bd0d432494bd5d5.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
نقش حقوق بین الملل در توسعه پایدار محیط زیست
اله مراد
کشاورز
سید باقر
میرعباسی
احسان
کامرانی
محیط زیست امانت مشترک و از مصادیق نسل سوم حقوق بشر است، لذا محقق ناگزیر از پرداختن به مباحث حقوق بین الملل، توسعه پایدار محیط زیست، و آثار سوء مصرف انرژی های فسیلی است که می بایست مفهوم محیط زیست از مفهوم نرم خارج و به صورت حقوق سخت و یک اصل کلی حقوق بین الملل تبدیل شود، چنان چه می شود رد پای ایجاد عرف بین الملل را در زمینه حفظ محیط زیست دید، این واقعیت که مسیر توسعه فرا روی جهانیان، لزوم استفاده از انرژی بیشتر و احتمال آلودگی محیط زیست را دارد، بخش اعظم ذهن دانشمندان را به خود اختصاص داده و روابط پیچیده اجتماعی و نوع رفتار و تعامل انسان و محیط و آثار منفی دخالت انسان در نظم طبیعی، ضرورت حاکمیت قوانین و تضمین اجرای آن را می طلبد و این موضوع هم در جوامع توسعه یافته و هم در حال توسعه صادق است .محیطزیست موضوعی است که امروزه دیگر بصورت جزیرهای نمی توان در مورد آن بحث و عمل کرد.محیطزیست موضوعی است که امروزه دیگر بصورت جزیرهای نمی توان در مورد آن بحث و عمل کرد.
حقوق بین الملل
محیط زیست
توسعه پایدار
الزامات بین المللی
میراث مشترک
2021
07
23
315
332
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134749_5c7f2612deb7c47909d1a74e107bad29.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
طراحی و تبیین الگوی بازاریابی کسب وکارهای خانگی محور روستایی با رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد: مورد مطالعه صنایع دستی
صادق
ولی نژاد
ابراهیم
عباسی
پرویز
سعیدی
محمود رضا
مستقیمی
مروری دقیق بر یافته های پژوهش های پیشین در مورد کسب وکارهای خانگی همواره این سوال اساسی را مطرح می کند که کسب وکارهای خانگی محور از چه الگو یا شیوه هایی به منظور سازماندهی و توسعه فرایند بازاریابی خود بهره می گیرند؟ از اینرو هدف اصلی این تحقیق طراحی الگوی بازاریابی کسب وکارهای خانگی است که در آن ضمن مشارکت نظری و توسعه مرزهای دانش بازاریابی در مشاغل خانگی و همچنین مشارکت عملی و الگوشناسی فعالیتهای بازاریابی فعالان این قبیل کسب وکارها با بهره گیری از رویکرد کیفی، با کنکاشی نوپردازانه و ایجاد همگرایی مؤثر بین دو حوزه بازاریابی و کارآفرینی به تبیین چگونگی و چیستی فرایند بازاریابی و اجزای سازنده آن در کسب وکارهای خانگی بخش صنایع دستی پرداخته خواهد شد. نتایج بررسی نشان داد که بر اساس مدل پارادایمی داده بنیاد، بازاریابی کسب وکارهای خانگی به عنوان مقوله محوری بر پایه شرایط علی فرد کارآفرین، ایجاد مزیت رقابتی، توسعه نوآوری، مدیریت منابع، بهبود فرایند کاری، تمرکز بر منابع فرصت و بهره گیری از رویکردهای علمی و استراتژیک؛ راهبردها و اقدامات مبتنی برمدیریت کسب وکار، ارتباطات، مشتری، اصلاحات رفتاری و آموزش؛ شرایط زمینه ای با رویکردهای شناختی، هنجاری و تنظیمی؛ شرایط مداخله گر درونی، بیرونی، عملکردی و ساختاری؛ و با پیامدها و نتایج فردی، سازمانی و فرهنگی- اجتماعی ساختاردهی شده است.
الگوی بازاریابی
کسب و کارهای خانگی
رویکرد کیفی
صنایع دستی
2021
07
23
333
348
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134750_88f51ac5a801e96b06b10881a21d1aca.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
میادین شهری به عنوان فضای عمومی در زندگی اجتماعی و ارائه راهبردهایی به منظور ارتقای تعامل اجتماعی
بهاره
صفری شیخ علی کلایه
زهره
ترابی
امروزه، تأثیر رشد تکنولوژی بر زندگی مردم و جامعه ما قابل توجه، اجتنابناپذیر و همچنین نگرانکننده است. نقش فضاهای عمومی شهری در زندگی اجتماعی کماهمیتتر و قابل توجهتر شده است. به مباحث زندگی اجتماعی در فضاهای عمومی و روابط با ایجاد شهری پویا در برنامهریزی و طراحی شهری توجه چندانی نشده است. روش تحقیق مورد استفاده از نوع تحلیلی و توصیفی است. این سوال که چگونه فضاهای عمومی شهری (بخصوص میادین) می تواند شهروندان را به افزایش تعامل اجتماعی تشویق کند، مطرح میشود. این مطالعه به عوامل مؤثر از دیدگاه انسانی میپردازد که میتواند در دستیابی به طراحی موفق یک میدان عمومی شهری کمک کند. هدف از این کار، درک این مسئله است که چگونه میتوان زندگی و رفتارهای اجتماعی را در فضاهای عمومی (میادین) بهبود بخشید و به تبع آن راهبردهای موثری در این ارتباط و چارچوب طراحی متناسب ارائه گردد. هدف از این کار، درک این مسئله است که چگونه میتوان زندگی و رفتارهای اجتماعی را در فضاهای عمومی (میادین) بهبود بخشید و به تبع آن راهبردهای موثری در این ارتباط و چارچوب طراحی متناسب ارائه گردد.
میدان
فضای عمومی
تعامل اجتماعی
حقوق شهروندی
2021
07
23
349
361
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134752_ba08d6d1182dcb00d9d5d112207ad995.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
ارائه الگوی بهینه توسعه گردشگری در روستاهای هدف گردشگری ایران مطالعه موردی: روستای فورگ در استان خراسان جنوبی
سمانه
چوبداری
علیرضا
استعلاجی
محسن
رنجبر
گردشگری روستایی منبع با ارزشی برای اشتغال زایی و درآمد است و می تواند وسیله ای برای توسعه اجتماعی و اقتصادی جوامع روستای و حمایت از محیط زیست و فرهنگ روستایی می باشد که با بهره گیری مناسب از منابع طبیعی، انسانی امکان رشد اقتصادی و توسعه را فراهم میکند و نقش مهمی در متنوع سازی اقتصاد جوامع روستایی دارد و زمینه ساز ایجاد فرصت های جدیدی در نواحی روستایی از جمله اشتغال سودآور در بخش های غیرکشاورزی افزایش درآمد روستاییان و کاهش تفاوت های درآمدی بین روستاییان و شهرنشینان، کاهش مهاجرت روستاییان به شهرها و کم کردن مشکلات شهرهای بزرگ می شود. هدف این پژوهش بررسی توسعه گردشگری روستاهای هدف گردشگری فورگ واقع در استان خراسان جنوبی و ارایه الگوی بهینه توسعه گردشگری می باشد. استان خراسان جنوبی با قدمت تاریخی دارا بودن آثار تاریخی و طبیعی ملی و جهانی و تنوع صنایع دستی علی رغم این ظرفیت های بلقوه، مهم روستاهای منطقه در اقتصاد گردشگری ناچیز بوده و جایگاه در خوری ندارد و در فقر و تهیدستی بسر می برند. از اینرو روستای هدف گردشگری فورگ به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی به ارایه الگوی بهینه توسعه گردشگری در روستاهای مورد نظر می-پردازد. روش انجام پژوهش با مطالعه کتابخانه ای و جمع آوری داده های میدانی و توزیع پرسشنامه به روش پیمایشی انجام میشود تحلیل داده ها از طریق آزمون T تک نمونه ای،و توکی بهره گرفته شده است.
گردشگری
گردشگری روستایی
توسعه روستایی
الگو بهینه
روستاهای هدف گردشگری
2021
07
23
363
382
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134753_96ee3beb38732f4eb4d78ff6cf904bea.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
چالش ها و فرصت های دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در شرایط ژئوپولیتیکی جدید
آرزو
قلی پور نوروزی
کیهان
برزگر
بهزاد
شاهنده
. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران طی چهار دهه گذشته دچار یک تحول سخت افزاری (ساختاری) و نرم افزاری (اهداف و برنامه ها) در جهت برجسته تر شدن نقش و جایگاه اقتصاد در سیاست خارجی شده است. اگرچه این تغییر به پایداری و نهادینه سازی نقش عوامل اقتصادی در روابط خارجی ایران منجر نگردید، اما به عنوان میراث و تجربه ای انکارناپذیر، بستر لازم را برای پی گیری اهداف اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران فراهم آورده است. با این حال جمهوری اسلامی ایران همچنان تاثیر شرایط درونساختاری اقتصادی –سیاسی و برون ساختاری اقتصادی- سیاسی بهره برداری مطلوبی از ظرفیت های دیپلماسی اقتصادی نداشته است. از این رو ، دغدغه نوشتار حاضر واکاوی الزامات، ضروریات و چالش های بکارگیری و بهره برداری از ظرفیت های دیپلماسی اقتصادی است. در این راستا با روش توصیفی و تحلیلی بر اساس مطالعات کتابخانه ای و رصد رسانه های جمعی ضمن تبیین چالش های پیش روی دیپلماسی اقتصادی در ابعاد داخلی و خارجی، ظرفیت ها و الزامات دیپلماسی اقتصادی برای ایران در شرایط جدید نظام ژئوپولیتیکی جهانی( بعد از اعلام استراتژی دیپلماسی محور دولت جدید ایالات متحده آمریکا) مد نظر قرار داده ایم.
دیپلماسی اقتصادی"
ژئوپولیتیک"
سیاست خارجی"
"
منافع ملی"
2021
07
23
383
405
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134754_608810779c910bcd5759c40b1c5096c0.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تدوین استراتژی و اولویت بندی استراتژی های توسعه گردشگری کلان شهر تبریز با استفاده از روش SWOT و QSPM
مصطفی
شگوری
بشیر
بیگ بابایی
پرویز
نوروزی ثانی
.هدف اصلی این پژوهش تدوین استراتژی و اولویت بندی استراتژی های توسعه پایدار گردشگری کلان شهر تبریز با استفاده از روش SWOT وتکنیک QSPM است. این تحقیق از نظر ماهیت کاربردی و از نظر روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی محسوب می شود بدین منظور با استفاده از داده های بدست آمده به تعیین ابعاد چهار گانه مدل SWOT پرداخته شده وبر پایه نتایج بدست آمده ، راهبردهایی برای وضعیت های مختلف تعیین گردید و در نهایت با استفاده از ماتریس برنامه ریزی کمی (QSPM) هریک از راهبردها با استفاده از مولفه های چند گانه مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفتند.نتایج نمره بدست آمده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی برابر با 53/2 و ماتریس عوامل خارجی برابر با 56/2 است. تحلیل همزمان ماتریس های عوامل داخلی و خارجی ، وضعیت کلی کلان شهر تبریز را در خانه شماره 1 نشان داد که لزوم استفاده موثر از چنین وضعیتی ،اتخاذ راهبردهای تهاجمی یا رشد و توسعه (SO) در رابطه با توسعه صنعت گردشگری در کلان شهر تبریز می باشد.همچین سنجش کمی راهبردها نشان داد از بین راهبردهای تدوین شده ، ضرورت توجه به برنامه ریزی گردشگری پایدار شهر تبریز(SO7)، تاکید برتوسعه گردشگری فرهنگی – تاریخی کلان شهر تبریز به دلیل تعدد بناهای تاریخی و وجود مزیت های نسبی این نوع گردشگری(SO5) با داشتن بالاترین نمره (به ترتیب 90/5 و 85/5) دارای بیشترین جذابیت و راهبرد ایجاد هماهنگی بین نهاد ها و بخش های مختلف دولت ، مردم ،کارآفرینان(SO9) با نمره 90/4 دارای کمترین جذابیت بین استراتژی های رشد می باشد.
توسعه گردشگری
گردشگری پایدار
SWOT
QSPM
تبریز
2021
07
23
407
421
http://www.jgeoqeshm.ir/article_130347_c96214d7fc3b7ca87bf91c389a9fc8b1.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تدوین سناریوهای آینده اسکان غیررسمی پهنه جنوبی حریم کلانشهر تهران
عصمت
خان محمدی
رحیم
سرور
علیرضا
استعلاجی
اسکان غیررسمی یک چالش عمده برای حکمرانی در سراسر جهان و موضوعی کلیدی در مطالعات شهری و برنامه ریزی شهری است. چرا که اسکان غیررسمی تنها متعلق به فقرای شهری نیست بلکه برای طبقه متوسط و حتی نخبه جهان سوم نیز حائز اهمیت است. بنابراین نیاز به رویکردهایی است که باعث کاهش مسائل و مشکلات ناشی از گسترش سکونتگاههای غیر رسمی و جلوگیری از ادامه گسترش آنها شود. برای دستیابی به این امر، نیروهای تأثیرگذار و پیشران سکونتگاه های غیر رسمی باید شناسایی شوند و مناطق احتمالی گسترش و پیشروی اسکان غیررسمی آینده شناسایی و در برنامه ریزی های شهری آینده و ساماندهی اسکان غیررسمی مورد توجه قرار گیرند. با توجه به گسترش اسکان غیررسمی در پهنه جنوبی حریم کلانشهر تهران و مشکلات مدیریتی متعددی که به بار آورده است، که از جمله دغدغه های مهم مدیریت منطقه کلانشهری تهران محسوب می شود. در این راستا در پژوهش حاضر روش تحقیق براساس هدف کاربردی و برحسب ماهیت تحقیق تحلیلی- اکتشافی میباشد و برای تحلیل از روشهای جدید آینده-پژوهی یعنی سناریو پردازی استفاده شده است، نتایج نشان می دهد اسکان غیررسمی در تهران و حریم آن بیش از آنکه تحت تأثیر چهارچوب ساختارهای درون منطقه ای باشد خود از تغییرات و سیاستگذاریهای کلان کشوری تأثیر پذیرفته است . بنابراین با توجه به وضعیت نیروهای کلیدی و تأثیرگذار چهار سناریو برای آینده اسکان غیررسمی در پهنه جنوبی حریم پایتخت ارائه شد که متناسب با هر سناریو راهبردهای کلی ارائه شده است
"اسکان غیررسمی"
"مدیریت شهری"
" آینده نگاری"
" سناریو"
"حریم تهران"
2021
07
23
423
447
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134757_d6400b4cc9f5a7bde11776e057861b45.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
اقتصاد سیاسی قاچاق کالا و پیامدهای امنیتی و سیاسی آن در ایران
رضا
التیامی نیا
قاچاق تبعات و ابعاد منفی زیادی برای کشور می تواند در پی داشته باشد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که عوامل موثر بر پدیده قاچاق در ایران کدامند و تاثیرات آن بر امنیت و اقتدار ملی کشور چیست. با استفاده از تجارب چین در مبارزه با قاچاق کالا و ارز چه راهکارهایی در این زمینه وجود دارد.هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر گسترش اقتصاد غیر رسمی، قاچاق کالا و ارز و دستیابی به مکانیسمهای موثر جهت مقابله با قاچاق در کشور می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد قاچاق و اقتصاد زیر زمینی پیامدهای منفی برای امنیت ملی،حکمرانی و اقتصاد کشور در پی دارد. در ایران عمل قاچاق به دلیل اینکه منجر به کاهش درآمدهای حیاتی دولت،واردات کالاهای قاچاق خطرناک و تهدید نظم عمومی و تعادل اجتماعی می شود نگران کننده است. قاچاق باعث تهدید اقتدار و حاکمیت دولت می شود. قاچاق کالا و ارز در کشور، کاهش تولیدات داخلی، کاهش تقاضا برای تولیدات داخلی، کاهش سودآوری و سرمایه گذاری در تولید و بخشهای مختلف اقتصاد کشور، و به تبع آن کاهش اشتغال و افزایش بیکاری را در پی داشته و در نهایت با کاهش اقتدار و حاکمیت دولت، امنیت ملی کشور به مخاطره می افتد. روش پژوهش حاضر،توصیفی –تحلیلی از نوع کیفی است و شیوه جمع آوری داده ها استفاده از منابع کتابخانه ای و منابع لاتین می باشد.
اقتصاد سیاسی
قاچاق کالا
پیامدهای امنیتی و سیاسی
حکمرانی
2021
07
23
449
469
http://www.jgeoqeshm.ir/article_132373_70e67774dc885b86e412af7163aa8b07.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
بررسی تاثیر جاذبه های ناملموس بر توسعه گردشگری شهرهای اسلامی (نمونه مورد کلانشهر تبریز)
رحیم
حیدری چیانه
شهریور
روستایی
سلمان
فیضی زنگیر
در دنیای امروز جاذبه های مقاصد گردشگری به دلیل فرایند جهانیشدن و تأکید بر عناصر ملموس و فیزیکی، بخصوص در مقاصد شهری بیشتر شبیه هم شده اند و این امر باعث شده است تا امروزه توسعه مقاصد گردشگری شهرهای اسلامی و هدف نهایی آن یعنی متمایزسازی مقاصد به فرایندی دشوار و کم اثر تبدیل شود. همچنین به نظر می رسد به دلیل ماهیت اصیل و ریشه دار میراث و فرهنگعامه در شهرهای اسلامی، تأکید بر جایگاه جاذبه های ناملموس این شهرها می تواند به توسعه هرچه بیشتر گردشگری اسلامی آنان کمک نماید. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی تاثیر جاذبه های ناملموس بر توسعه گردشگری شهرهای اسلامی است. در این راستا پس از مطالعه مبانی نظری و پیشینه تحقیق، سازه ها و مدل مفهومی تحقیق طراحی گردید. این پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بوده و از روش نمونه گیری در دسترس استفاده نموده است. حجم نمونه مورد بررسی 384 نفر از گردشگران ورودی به شهر تبریز بودند. حداقل حجم نمونه لازم برای تکمیل پرسشنامههای این پژوهش ۳۸۴ نفر در نظر گرفتهشد. برای تحلیل دادهها و آزمون فرضیههای پژوهش از مدلسازی معادلات ساختاری با نرمافزار Smart PLS استفادهشده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که جاذبه های ناملموس گردشگری تأثیر معنی داری بر توسعه گردشگری شهرهای اسلامی دارند. همچنین این یافته ها حاکی از آن بود که جاذبه های ناملموس گردشگری تأثیر معنی داری نیز بر ابعاد توسعه گردشگری شهرهای اسلامی شامل ارزش و فواید ادراک شده، حمایت و مشارکت و پایداری توسعه دارد.
"جاذبه های ناملموس"
"توسعه گردشگری"
"شهرهای اسلامی"
"کلانشهر تبریز"
2021
07
23
471
485
http://www.jgeoqeshm.ir/article_128860_859d3d53bfc6add1b606897a856aab90.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
طراحی مدل برنامهریزی توسعه کارآفرینی با رویکرد تابآوری استراتژیک در کسبوکارهای نوپای گردشگری
انوشیروان
ظهیری
هادی
ثنائی پور
عبدالغنی
رستگار
این پژوهش با هدف طراحی مدل برنامهریزی توسعه کارآفرینی با رویکرد تابآوری استراتژیک در کسبوکارهای نوپای گردشگری انجام شده است. یکی از جنبههای بروز و ظهور فعالیتهای کارآفرینانه، ایجاد کسبوکار در حوزه گردشگری است. بر اساس آمارهای جهانی، گردشگری یکی از بزرگترین و سریعترین صنایع در حال رشد در جهان است. کسبوکارهای گردشگری همانند انواع دیگر کسبوکارها، با چالشهایی مواجهند که نیازمند برنامه-ریزی برای آن است..یکی از این چالشها، آمادهسازی برای مقابله با بحران است و ضروریست کسبوکارها برای شناسایی مخاطرات آماده شده و تابآوری خود را ارتقا دهند. این پژوهش به روش دادهبنیاد انجام شده و جامعه آماری متشکل از 18 نفر از خبرگان تجربی و دانشگاهی بود که با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. فرآیند جمعآوری دادهها با استفاده از مصاحبههای عمیق انجام شده و مفاهیم در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل و در نهایت با تلفیق و ترکیب مفاهیم و دستهبندی آنها، الگوی پارادایمی پژوهش ارائه گردید. در انتها نیز پیشنهادهایی با هدف ارتقاء توسعه کارآفرینی با رویکرد تابآوری استراتژیک در کسبوکارهای نوپای گردشگری ارائه شد.
برنامهریزی
توسعه کارآفرینی
تابآوری استراتژیک
گردشگری
2021
07
23
487
504
http://www.jgeoqeshm.ir/article_132544_70e7a4b3178e5e9303decfb35aef9637.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
بررسی پیکرهبندی فضایی بازارهای سنتی شهرها بر اساس تکنیک چیدمان فضا (نمونه موردی: بازار سنتی شهر قزوین)
میترا
بیگ محمدی
مریم
چرخچیان
جمال الدین
سهیلی
بازار به عنوان کانون اصلی اقتصادی و اجتماعی شهر سنتی ایرانی با تغییرات و دگرگونیهای مختلفی مواجه بوده است، اما امروزه به عنوان یک فضای اجتماع محور نیز مدنظر قرار گرفته میشود. پیکرهبندی فضایی که به نحوه چیده شدن فضاها در کنار یکدیگر و ارتباط متقابل آنها با هم میپردازد در ارتقا کیفیت و کارکرد فضاهای معماری و شهری اثرگذار است. از اینرو بررسی پیکرهبندی فضایی بازارهای سنتی شهرها بر اساس تکنیک چیدمان فضا به عنوان یک فضای اجتماع محور که دارای سرزندگی هستند هدف اصلی پژوهش میباشد که در بازار سنتی قزوین به مورد ارزیابی قرار گرفته شده است.تحقیق حاضر بر اساس ماهیت و قلمرو موضوعی در حوزه تحقیقات کاربردی_توسعه-ای است و از نظر روش انجام تحقیق ترکیب روش شبیهسازی و توصیفی_تبینی میباشد. پس از گردآوری داده ها و اطلاعات نیز برای تجزیهوتحلیل آنها از نرم افزار depth map و تئوری چیدمان فضا برای شناخت تاثیر پیکرهبندی فضایی_کالبدی مطالعه موردی بهره برده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که راستهی بازار بدلیل دارا بودن سیستم محوری، خطوط دید طولانی دارای هم پیوندی بالا میباشد در نتیجه پیکرهبندی تقویت و تعاملات اجتماع ارتقا مییابد. همچنین در با گذاشتن چهار سوق در محل تقاطع دو راسته بازار اصلی به نوعی فضای مقعر حاصل از تقاطع را تبدیل به فضای محدب نموده و موجب افزایش کارکرد اجتماعی بازار است.
پیکرهبندی فضایی
بازارهای سنتی
تکنیک چیدمان فضا
بازار سنتی قزوین
2021
07
23
505
519
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134976_11f4985cb6cca83a466c85a41e538c6a.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
مکان یابی بهینه استقرار پایگاه های امداد و نجات در شرایط وقوع زلزله (مطالعه موردی: بخش مرکزی و چاهورز شهرستان لامرد)
بابک
اجتماعی
محمد
غلامی
زهرا
پربار
کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی ، شرایط زمین شناختی ، ژئومورفولوژیکی در زمره کشورهای بلا خیز جهان محسوب می شود. در سالهای اخیر احداث پایگاههای امداد و نجات در دستور کار مدیریت بحران قرار گرفته است . یکی از موارد قابل توجه قبل از احداث این پایگاهها ، انتخاب مکان جغرافیایی مناسب برای استقرار این کاربری هاست. این پژوهش با هدف مکان یابی بهینه استقرار پایگاههای امداد و نجات در شرایط وقوع زلزله در بخش مرکزی و چاهورز شهرستان لامرد انجام شده است. در مرحله اول به شناسایی عوامل موثر بر مکان گزینی این نوع پایگاهها پرداخته شده و سپس با استفاده از نرم افزار GIS Arc ، تهیه نقشه فاصله لایه های اطلاعاتی، طبقه بندی و ارزش گذاری درونی لایه ها و در نهایت وزن دهی و همپوشانی لایه ها به اولویت بندی نقاط مختلف برای ایجاد پایگاههای امداد و نجات در شرایط وقوع زلزله پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن است که در بخش های مرکزی و چاهورز شهرستان لامرد مناسب تر است که چهار سطح مدیریتی در نظر گرفته شود تا در مواقع بروز حادثه زلزله، امدادرسانی به موقع و مناسب تر در تمام نقاط صورت گیرد. این چهار سطح عبارتند از " اولویت اول روستای خره(دهستان سیگار در بخش مرکزی)، اولویت دوم روستای لشکون(دهستان حومه در بخش مرکزی)، اولویت سوم روستای نعمه(دهستان شیخ عامر بخش چاهورز) و اولویت چهارم روستای باسردو(دهستان حومه در بخش مرکزی)
مکان یابی
مدیریت بحران
زلزله
پایگاه امداد و نجات
شهرستان لامرد
2021
07
23
584
598
http://www.jgeoqeshm.ir/article_135051_aa1128bb29f062a95c875565243d6456.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تدوین مدل توسعه دیپلماسی شهری با توجه به ظرفیت های جهانی سازی (نمونه موردی: شهر تهران)
امیرمحمد
ضرغام پور بویراحمدی
وحید
بیگدلی راد
محمد رضا
خطیبی
جهان در حال نزدیکتر شدن هر چه بیشتر، به واسطه نوآوری های عمده در حوزه ارتباطات و تبادل اطلاعات و دسترسی هر چه بیشتر، امکان تبادلات هر چه بیشتر شهرها و کشورها را فراهم آورده است. بر این اساس شهرهای جهان میتوانند با ایجاد شبکه ها، تشکل ها و سازمان های مستقل امکان بهره گیری هر چه بیشتر از دانش و تجربه یکدیگر را به دست بیاورند که این امر از طریق دیپلماسی شهری میسر است. هدف از این پژوهش تدوین مدل دیپلماسی شهری با توجه به ظرفیت های جهانی سازی در شهر تهران می باشد. روش پژوهش کیفی بوده و بعد از تحلیل محتوی کیفی و کدگذاری با پرسش نامه 80 متخصص دانشگاهی و مدیران شهری و همینطور مصاحبه با 20 کارشناس شاخص ها استخراج و غربال گری شد. این نظرات در نرم افزار 2020 MAXQDA وارد شد. در ابتدا کدگذاری آزاد در قالب مفاهیم پراکنده مورد توجه کارشناسان به انجام رسید. نتایج این تحلیل در سه مرحله شامل کدگذاری آزاد، گدگذاری محوری و در نهایت کدگذاری انتخابی به انجام رسیده است.
دیپلماسی شهری
جهانی سازی
شهر جهانی
تهران
2021
07
23
520
534
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134978_c88aeb3ec56055835b8d12c758912c45.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تحلیل وضعیت کالبدی سکونتگاه های غیررسمی و عوامل موثر در ایجاد شرایط فعلی آنها (مطالعه موردی: شهرک جعفرآباد کرمانشاه)
ندا
گلپایگانی
غلامرضا
میری
محمود رضا
انوری
هدف پژوهش حاضر، تحلیل وضعیت کالبدی سکونتگاههای غیررسمی و عوامل موثر در ایجاد شرایط فعلی آنها در شهرک جعفرآباد کرمانشاه، میباشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، توصیفی و استنباطی از نرم افزار (SPSS) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، سرپرستان خانوار در شهرک جعفرآباد (68000)، خانوار است که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین شد. نتایج وضعیت کالبدی شهرک جعفرآباد نشان داد، اغلب سکونتگاههای غیررسمی شهرک جعفرآباد از تراکم بالای جمعیتی برخورداند. همچنین در اغلب سکونتگاههای غیررسمی تعداد خانوار در واحد مسکونی و ساختمانی از میانگین تعداد خانوار در واحدهای مسکونی بخشهای متعارف و استاندارد شهری، بیشتر است. نتایج بررسی عوامل موثر در ایجاد شرایط کالبدی فعلی سکونتگاههای غیررسمی در شهرک جعفرآباد با استفاده از آزمونT تک نمونهای نشان داد که، در تمامی عوامل مطرح شده، میانگین به دست آمده بالاتر از حد متوسط عدد 3، میباشد، که این نشان دهنده میزان تاثیر زیاد این عوامل در ایجاد شرایط کالبدی فعلی سکونتگاههای غیررسمی در شهرک جعفرآباد میباشد. همچنین ارتباط معناداری بین عوامل موثر و ایجاد شرایط کالبدی فعلی سکونتگاههای غیررسمی با سطح معناداری 000/0، وجود دارد. در نهایت به منظور بررسی نقش این عوامل در ایجاد شرایط نامناسب کالبدی سکونتگاههای غیررسمی، از رگرسیون چندگانه به روش گام به گام استفاده شده است. نتایج نشان داد که، متغیر مستقل با متغیر وابسته (عوامل موثر مدیریتی، ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی)، دارای رابطه معناداری در سطح 05/0=P میباشد.
وضعیت کالبدی
سکونتگاههای غیر رسمی
شهرک جعفرآباد
کرمانشاه
2021
07
23
534
552
http://www.jgeoqeshm.ir/article_135088_701bf586ad10d3e629ada06687fdd7e2.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
ارزیابی و اهمیت سنجی شاخصهای توسعه میان افزا در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر زاهدان)
معصومه
حافظ رضازاده
مهیار
میر
داود
شهرکی
رشد جامعه شهری دارای سابقهی طولانی است و با افزایش جمعیت و مهاجرتهای گسترده به شهر، امکان برنامهریزی دقیق جهت دست یافتن به نیازهای مختلف اشتغال، سکونت، آموزش، بهداشت و... کاهش یافته است. در نتیجه امروزه توسعه میان افزا به عنوان یکی از رویکردهای شهرسازی کارآمد مورد توجه قرار گرفته است. توسعه میان افزا ساختارهای جدید را به ساختار شهر پیوند میدهد و نوسازی و بهسازی و به نوعی دوباره قابل استفاده نمودن مناطق شهری موجود و توزیع عادلانه را برعهده دارد. لذا هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و اهمیت سنجی شاخصهای توسعه میان افزا در مناطق شهری زاهدان میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. بدین منظور در گردآوری دادهها، از روش کتابخانهای و مطالعات میدانی و از نرم افزار Expert Choice و مدلهای WASPAS و مدل Mamdani Fuzzy جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج رتبهبندی شاخصها با استفاده از از نرم افزار Expert Choice نشان داد، از بین شاخصهای توسعه میان افزا، شاخصهای دسترسی به خدمات و تسهیلات و تعاملات و مشارکت اجتماعی با وزن به دست آمده ۱۱۳/۰، بالاترین رتبه را به خود اختصاص دادهاند. نتایج مدل WASPAS نشان داد، منطقه یک در رتبه نخست، بر اساس شاخصهای توسعه میان افزا قرار دارد. در نهایت نتایج رتبهبندی مناطق شهری بر اساس معیارهای توسعه میان افزا با استفاده از مدل مدل Mamdani Fuzzy نشان داد، در تمامی معیارهای توسعه میان افزا در مناطق پنجگانه شهر زاهدان، منطقه یک و پنج بالاترین رتبه را به خود اختصاص دادهاند.
اهمیت سنجی
شاخصهای توسعه میان افزا
مناطق شهری
زاهدان
2021
07
23
553
568
http://www.jgeoqeshm.ir/article_135159_0222a61244ffebf6f4ce6ff34acddb03.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تحلیل راهبردی مدیریت مطلوب روستایی و کارآفرینی بر مبنای اقتصاد گردشگری روستای میقان
علی
اکبری
عباس
یعقوب نژاد
فرناز
سعیدی نیا
امیرحسین
فتاحی
در نزدیکی شهر اراک، روستای میقان با ظرفیتهای خاص خود، میتواند بر اساس مدیریت مطلوب روستایی، بستری برای پیادهسازی مبانی توسعه پایدار مبتنی بر گردشگری باشد. در این پژوهش ضمن معرفی مبانی مدیریت روستایی و توسعه پایدار روستایی، پس از تحلیل ویژگیهای روستای میقان، به تشریح جاذبههای گردشگری آن پرداخته شده است. در این پژوهش، رویکرد تحقیق کیفی است و روش تحقیق پیمایشی-توصیفی و تحلیی-پیمایشی بر پایه مطالعات اسنادی و میدانی است. برای پاسخ به پرسشهای تحقیق بر مبنای تکنیک تحلیلی SWOT ۵۰ نفر از متخصصان بهعنوان جامعه نخبگان مورد توزیع پرسشنامه قرار گرفتند. بر مبنای نظر پرسششوندگان، تحلیلهای حاصل از SWOT نشان میدهد که قوت و ضعفهای موجود در روستا بهمثابه عوامل درونی مدیریت راهبردی امتیاز ۳.۱۲۸ و فرصتها و تهدیدهای بیرونی امتیاز ۳.۴۸۶ را کسب کردهاند. بر اساس امتیازهای مشخصشده در دادههای میدانی، مهمترین نقاط قوت روستا عبارتاند از: وجود سیستم گازرسانی، وجود قابلیتهای طبیعی مثل تالاب و چشمه، وجود جاذبههای جغرافیایی مانن تالاب؛ مهمترین نقاط ضعف عبارتاند از: نبود آب کافی و از بین رفتن قناتها و پایین رفتن آبهای زیرزمینی، مهاجرت تعداد زیادی از مردم و کم شدن جمعیت. مهمترین فرصتها عبارتاند از:احداث اقامتگاه بومگردی، امکان رونق صنعت گردشگری، امکان گسترش کشاورزی و دامداری، امکان جذب گردشگر و مهمترین تهدیدها عبارتاند از: احتمال تمام شدن آبهای زیرزمینی، خشک شدن منابع آبی و مهاجرت به شهر، عدم توجه به کمبود آب و آبیاری. بر همین اساس در انتها جدول تحلیل راهبردهای مدیریت روستایی مبتنی بر توسعه گردشگری روستای میقان ارائه شده است.
مدیریت روستایی
اقتصاد گردشگری
کارآفرینی روستایی
گردشگری روستایی
روستای میقان
2021
07
23
568
584
http://www.jgeoqeshm.ir/article_130359_6ac490517777797aff49891cb350c471.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
برنامهریزی و سازماندهی راهبردی فضا در منطقه خلیج فارس؛ مطالعهی موردی جزیره قشم
بازرگان
امیری
حیدر
لطفی
ساماندهی فضا و به ویژه فضای جغرافیایی یکی از موضوعات اصلی رشتهی جغرافیایی سیاسی به شمار میرود. سازمان فضایی یعنی روابط بین انسان، فضا و فعالیتهای انسان در فضا که به چگونگی پراکنش، توزیع و جهت فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی و کنش متقابل آنها مربوط است. هدف اصلی این مقاله برنامهریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس و جزیره قشم است. سؤال اصلی مقاله این است که چگونگی پراکنش، توزیع و جهت فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی و کنش متقابل آنها در منطقه خلیج فارس به ویژه در قشم چگونه است؟ سازماندهی مناسب کار و انسان در گستره سرزمین غایت اصلی تمام برنامهریزیها در سطوح مختلف است. اگرچه در سطح خرد مکانیابی جهت حداکثر نمودن سود کار و در واقع جانمایی بهتر فعالیتها پیامد فضایی این نوع برنامهریزی است ولی این جانمایی در راستای هدف بالاتر یعنی چیدمان منطقی فعالیتها در پهنه سرزمین ایفای نقش میکند. به عبارت دیگر پروسه ساماندهی فضای جغرافیایی از سطح آمایش ملی شروع و با تدوین برنامههای میان مدت توسعهای و برنامهریزی کلان اقتصادی به سطح برنامهریزی خرد منتهی میشود. تحقیق حاضر کیفی است که در آن سعی شده است با استفاده از منابع کتابخانهای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی به برنامهریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس مطالعهی موردی جزیره قشم پرداخته شود.
برنامهریزی
سازماندهی فضا
منطقه خلیج فارس
جزیره قشم
ایران
2021
07
23
598
627
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134540_1d17b4ac530ed16bdaf36196a9914774.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تبیین روان شناسی محیطی معیارهای کیفیت فضایی مجتمع های مسکونی در ارزیابی عملکرد مبنا
الهام
بهبود
سعید
حقیر
مریم
اختیاری
به طور عمده POE در مطالعات غربی بیشتر به جنبههای عملکردی ساختمان میپردازند و هر ساخته و فرآورده انسانی از مباحث زمینهای و رفتاری تأثیر میپذیرد. با توجه بهنظر خبرگان معاصر(ادبیات تحقیق) اولویت مولفه-های ارزیابی در ایران به ترتیب، شامل ارزیابی: ۱- فنی و تکنیکی؛ ۲- رفتاری؛ ۳- حقوقی و اقتصادی؛ و ۴- عملکردی است. ارزیابیهای پس از سکونت را به دو دسته تقسیم میکند: ارزیابیهای پس از سکونت قیاسی و ارزیابیهای پس از سکونت مولد. در ارزیابیهای پس از سکونت قیاسی، پژوهشگر به منظور ایجاد هنجارها یا درک تغییرات در قبل و بعد از اجرای یک طراحی جدید، به مقایسه بین فضاها می-پردازد. ارزیابیهای پس از سکونت قیاسی به احتمال بیشتری مستلزم روشهای عینی ازجمله روشهای مورد استفاده در مقیاسهای پرسشنامه استانداردشده هستند که بر این اساس در این پژوهش ارزیابی مبتنی بر پرسشنامه مدنظر بوده است. در این پژوهش ارزیابی رفتاری، در زمینههای ادراک روانشناختی محیطی با تاکید بر مولفهها و شاخصهای روانشناختی محیطی در حوزه کیفیتسنجی فضایی مدنظر است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی و بنا به ماهیت بنیادین بوده و از روش فراتحلیل نیز در جمعبندی مطالعات و تنسیق سوابق مطالعاتی در این رابطه بهره برده است. یافتههای تحقیق نیز به اولویتسنجی فاکتورها و معیارهای کیفیت روانشناختی مجتمعهای مسکونی با ارزیابی عملکردمبنا اشاره دارد که بیشترین میزان اولویتهای کاربران از مولفهها عبارتند از: قلمرو همسایگی، فضای شخصی، محرمیت، تعاملپذیری، فضاهای مشاع، سیالیت فضایی، انعطافپذیری فضایی، سرزندگی فضایی، درونگرایی، هویتمندی، کاهش استرس، ازدحام و تراکم و پویایی فضایی.
مجتمع های مسکونی "
" کیفیت کالبدی "
" روان شناسی محیطی "
" ارزیابی عملکرد مبنا
2021
07
23
628
644
http://www.jgeoqeshm.ir/article_135378_e92009a549fc0219243f95183c0c070e.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
بررسی جغرافیای اجتماعی زنان در سروده های پروین اعتصامی و دکترین جبران مضاعف آلفردآدلر
فریبا
صادقی پهناب مجله
ناهید
اکبری
سوزان
جهانبان
یکی از بخشهای اصلی مورد بحث در جغرافیای اجتماعی، جغرافیای اجتماعی زنان شهری است. پروین اعتصامی، از شاعران برجستهی عصر مشروطه و دوره حکمرانی رضاشاه است که اشعارش، در حوزهی ادبیات از مضامین اخلاقی، اجتماعی و سیاسی برخوردار است و یکی از مضامین مطرح ایشان، سیمای زنان شهری است. در این پژوهش، تلاش بر آن است تا با یک رویکرد جغرافیایی اجتماعی زنان شهری، به این پرسش پاسخ داده شود که انواع واکنشها و بازتاب عقدههای حقارت و شیوههای جبران در برابر جامعهی حاکم، با توجه به دکترین جبران مضاعف آدلر در اشعار پروین اعتصامی چیست؟ روش انجام این پژوهش توصیفی تحلیلی است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که با توجه به مؤلفههای جغرافیای اجتماعی زنان شهری می توان گفت که از آنجا که اعتصامی در سرودههای خود، به ترسیم هویت و جایگاه زنان در جامعهی سنتی و مردسالار اهمیت ویژهای داده است، نتایج حاکی از آن است که نادیده گرفته شدن او و همجنسانش در جامعهی تحت تسلط فضای مردسالارانه، موجب ایجاد احساس حقارت و عقدههای ناشی از آن شده است. با توجه به اوضاع و شرایط حاکم بر جامعه در عصر پروین، شاعر برای جبران مضاعف به عنوان نمایندهی زنان محروم و سرخورده، سیمای زنان جامعه را برجسته و مهم جلوه میدهد.
جغرافیای اجتماعی
محیطهای شهری
سکونتگاههای غیررسمی
کیفیت زندگی شهری
2021
07
23
645
663
http://www.jgeoqeshm.ir/article_135980_f541b670835254eca9c518bd022bb0ec.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تاثیر ابعاد کالبدی و اقتصادی کیفیت زندگی بر ماندگاری جمعیت سکونتگاه های روستایی مطالعه موردی: روستاهای بخش رضویه شهرستان مشهد
ناهید
گلی
مهدی
جهانی
ابوالفضل
بهنیافر
کیفیت زندگی مفهومی چندوجهی، نسبی، متأثر از زمان و مکان و ارزشهای فردی و اجتماعی است که دارای ابعاد عینی و بیرونی، ذهنی و درونی است. از این رو، معانی گوناگونی برای افراد و گروههای مختلف بر آن مترتب است. همچنین کیفیت زندگی برای هر یک از افراد جامعه پاسخگوی یکی از نیازهای حیاتی بوده و از این رو در دهههای اخیر، گرایش دولتها به فراهم کردن کیفیت زندگی برای نگه داشتن جمعیت در مناطق روستایی بسیار درخور توجه است. در این مقاله سعی شده است تأثیر اقتصادی و کالبدی کیفیت زندگی بر ماندگاری جمعیت سکونتگاههای روستایی ناحیه شناسایی و مورد تجزیهوتحلیل قرار گیرد. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. محدوده جغرافیایی مورد مطالعه بخش رضویه شهرستان مشهد و جامعه آماری روستائیان 12 روستا از این بخش با جمعیت 2570 و حجم نمونه 356 خانوار از روستاییان است که با استفاده از فرمول کوکران تعیین گردیدهاند. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرنباخ حدود 931/0 بهدست آمده است. روش نمونهگیری طبقهای در انتخاب روستاهای نمونه بکار گرفته شد. برای جمعآوری اطلاعات از مطالعات کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) و تجزیه و تحلیل دادهها از تکنیک معادلات ساختاری و نرمافزار Smart PLS نسخه 3 استفاده شده است. نتایج نشان داد که کیفیت زندگی در ناحیه مورد مطالعه از نگاه روستاییان در بعد کالبدی دارای شرایط مناسبتری نسبت به بعد اقتصادی است.
کیفیت زندگی روستایی
بعد اقتصادی
بعد کالبدی
ماندگاری جمعیت روستایی و بخش رضویه
2021
07
23
664
679
http://www.jgeoqeshm.ir/article_135974_20875494dfca44d2edbf516c988e1e70.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تبیین نقش, جایگاه و تاثیرپذیری برنامه ریزی معماری در سیستم برنامه ریزی کالبدی
بابک
فدوی انبیائی
حسین
ذبیحی
حمید
ماجدی
مقاله حاضر ارائه بخشی از مطالعات و پژوهش تفصلیلی انجام شده در حیطه برنامه ریزی معماری و مفاهیم مرتبط با آن در حوزه برنامه ریزی کالبدی و نظریه های برنامه ریزی می باشد. دانسته است که محصول و فرآورده معماری حاصل اندرکنش متغییرهایی چند لایه و متعدد است که یا جزئی از بخش تحلیل شامل مطالعات پایه و برنامه ریزی معماری و یا متعلق به ترکیب در فرآیند طراحی شامل ایده پردازی و فرم دهی به محصول می گردند.لذا بازشناسی و تدقیق مفاهیم مرتبط با برنامه ریزی معماری در شناسایی فرآیند طراحی ضروری بوده و از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این مقاله سعی در بازشناسی برنامه ریزی معماری وتبیین نقش و جایگاه و تاثیر پذیری آن از طریق بررسی پیوند ها و ارتباط با برنامه ریزی کالبدی ,که خود تشکیل دهنده کلیتی سیستماتیک است, خواهد بود. در این خصوص , جهت رفع ابهام در مفاهیم به تدقیق تعاریف برنامه ریزی پرداخته شده و ضمن توجه به مفاهیم آنتروپی و نگاتروپی در برنامه ریزی , در قدم بعدی با سیر تحول تاریخی نظریه های برنامه ریزی و بررسی تطبیقی گونه های برنامه ریزی پیگیری گردیده و در نهایت با تبیین فرآیند برنامه ریزی کالبدی , جایگاه برنامه ریزی معماری و نیز انواع آن و ویژگی های هر یک معین می گردد. هدف از انجام پژوهش , بررسی برنامه گرا بودن محصول و فرآورده معماری است که از طریق شناسایی برنامه ریزی معماری به عنوان خرد ترین مقیاس سیستم برنامه ریزی کالبدی میسر و اثبات می گردد.
برنامه ریزی معماری
برنامه ریز کالبدی
نظریه های برنامه ریزی
آنتروپی و نگاتروپی در برنامه ریزی
2021
07
23
680
696
http://www.jgeoqeshm.ir/article_134948_ff695d313c66960692dcad8dc062f9c9.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تحلیل و اولویت بندی عوامل موثر در کاهش آسیب پذیری شهرها از مخاطرات طبیعی (مطالعه موردی: شهر زابل)
مهدی
مباشری
محمود رضا
انوری
سید غلامرضا
میری
امروزه آمار جهانی، در زمینه مخاطرات طبیعی، این مهم را نشان میدهد که هنوز این بحرانها با وجودپیشرفتهای فنآوری،برای شهرها خطرآفرین هستند.بر این اساس، میبایست به طور علمی موضوع بحرانهای محیط طبیعی توجه قرار گیرد و از آنجا که هزینهها و امکانات برای کاهش اثرات بحرانهای محیط طبیعی به طور متناسب و شایسته وجودندارد،بنابراین با حداقلهای موجود، متناسب با نوع بحرانها، شهرها را متناسب با آنها برنامه ریزی و طراحی نمود تا بتوان آسیبهای این نوع بلایا را به حداقل رساند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، تحلیل و اولویتبندی عوامل موثر در کاهش آسیبپذیری شهر زابل از مخاطرات طبیعی است.روش تحقیق، تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای، اسنادی و میدانی میباشد،همچنین جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSSو AMOS و مدل AHP فازی استفاده گردید.نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد، هر یک از عوامل مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی و طبیعی در کاهش آسیب پذیری کالبدی شهر زابل در مقابل مخاطرات طبیعی تاثیر زیادی دارند.نتایج آزمون رگرسیون چندگانه خطی نشان داد، بین عوامل مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی و طبیعی و کاهش آسیبپذیری شهرزابل از مخاطرات طبیعی ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد. نتایج تحلیل ناپارمتری همبستگی نرم افزار AMOS نشان دهنده وجود رابطه مستقیم و معنیدار در سطح آلفای 01/0 میان عامل مدیریتی با عوامل اقتصادی، اجتماعی و طبیعی است.همچنین بین عوامل مدیریتی و اقتصادی با عوامل اجتماعی و طبیعی نیز رابطه مستقیمی مشاهده میشود.نتایج مدل AHP فازی، نشان داد،در بین عوامل مطرح شده،عامل مدیریتی با وزن نرمال شده 422/0،مهمترین عامل در کاهش مخاطرات طبیعی شناخته شده است.
کاهش آسیب پذیری
کالبد شهر
مخاطرات طبیعی
زابل
2021
07
23
697
713
http://www.jgeoqeshm.ir/article_136074_6ec4bcae601e93433a97cfa930ae4ad5.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
مداخله دولت در صنعت خودروسازی با تاکید بر مولفه های مدیریت توسعه پایدار کشوری
علیمردان
عظیمی فشی
سیدمحمد
قاری سیدفاطمی
صابر
نیاورانی
علی اکبر
گرجی ازندریانی
توسعه پایدار کشوری مبتنی بر معیارها و اولویت های بومی مندرج در اسناد بالادستی از جمله سند چشم انداز توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1404 در همه حوزه های اقتصادی از جمله صنعت خودروسازی مورد نظر می باشد. توسعه پایدار کشوری در صنعت خودروسازی مبتنی بر مولفه هایی هم چون خصوصی سازی، حکمرانی مطلوب ، شفافیت و مبارزه با فساد می باشد. وجود مالکیت دولتی و یا مداخلات دولتی از جنس مالکانه در صنعت خودروسازی به دلایل متعدد به یک چالش اساسی مبدل شده است که فساد را تزاید و امکان اعمال حکمرانی مطلوب را که یکی از مولفه های اصلی در زمینه تحقق توسعه مدیریت پایدار است ، با کندی مواجه می سازد. سوال اصلی تحقیق حاضر آن است که رهیافت های حقوقی مداخله دولت ها در ادوار جمهوری اسلامی ایران در صنعت خودروسازی با توجه به مولفه های مدیریت توسعه پایدار کشوری چیست؟ نتیجه تحقیق حاضر که با رویکرد توصیفی –تحلیلی صورت گرفته است ؛آن می باشد که در ادوار مختلف جمهوری اسلامی ایران، رهیافت های حاکم بر مداخله دولت در صنعت خودروسازی، به سه دسته رهیافت حفاظت از محیط زیست، حمایت از حقوق مصرف کنندگان و حفظ یا اعاده نظم اقتصادی تقسیم می شوند. با این حال، از این بین سه رهیافت، مداخله دولت در ایران در صنعت خودروسازی که عمدتا به هدف حفظ یا اعاده نظم اقتصادی صورت پذیرفته است ، نه تنها برآمدی عینی و حقوقی در زمینه توسعه پایدار کشوری نداشته است بلکه موجبات توسعه فساد اداری و اقتصادی شده است.
مدیریت توسعه پایدار
حمایت از حقوق مصرف کننده
مقررات گذاری
2021
07
23
714
731
http://www.jgeoqeshm.ir/article_141157_a31bea4fa869fb6a9e913a514eaba156.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تبیین مولفه های پیاده سازی مدیریت جانشین پروری و ارائه مدل در سازمان های ورزشی
روناک
اکبری
علی
زارعی
فرشاد
تجاری
زینت
نیک آئین
هدف پژوهش حاضر، تبیین مولفه های پیاده سازی مدیریت جانشین پروری و ارائه مدل در سازمان های ورزشی است روش پژ وهش حاضر توصیفی – پیمایشی و به لحاظ هدف، کابردی است. جامعه آماری تحقیق ، کلیه مدیران و کارشناسان ادارات ورزش و جوانان ایران می باشد که تعداد آنها برابر با 460 نفر میباشد. که با مراجعه به جدول مورگان تعداد 210 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد به منظور تعیین روایی پرسشنامه از دیدگاه متخصصین و اساتید مدیریت ورزشی استفاده شد و جهت تعیین پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ (780/0) استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار spss21 و Liserel نسخه 8.8 استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که متغیرهای ارزیابی عوامل فردی ، ارزیابی عوامل سازمانی ، ارزیابی عوامل فرایندی، تعیین خط مشی ، ارزیابی کاندیداها ، توسعه کاندیداها و متغیر ارزیابی اثربخشی قابلیت پیش بینی میزان پیاده سازی نظام جانشین پروری در سازمان های ورزشی را دارند. لذا شناسایی عوامل کلیدی در مدیریت موثر جانشین پروری و تجزیه و تحلیل نرخ تاثیر آن در سازمان های ورزشی امری ضروری می باشد
جانشین پروری
سازمانهای ورزشی
مدل سازی
2021
07
23
732
746
http://www.jgeoqeshm.ir/article_138285_510ad31004ad3162267ccbfde451a6de.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
نقش عدالت جغرافیایی در شیوه های جایگزین حل و فصل اختلافات تجاری بین المللی و تحریم ها
سعید
سام دلیری
محمود
جلالی
احمد
محمدی
به دنبال گسترش یکنواخت نظارت های تجاری که در سال های اخیر از سوی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپایی اعمال شده است ؛ حل و فصل خصوصی اختلافات تجارتی فرامرزی با مشکلات و چالش های جدیدی مواجه شده است . یکی از این اقدامات ، اعمال تحریم های بین المللی بوده که از جمله در مورد کشور ما نیز به کرات مورد استعمال قرار گرفته است . با توجه به وقوع این تحریم ها ، قطعا قراردادها و موافقت نامه های بین طرفین تحریم شده و سایر افراد تحت الشعاع قرار گرفته و در موارد بسیاری اجرای آن ها را با مشکل و یا حتی غیرممکن مواجه می سازد . در مقاله حاضر با توجه به قواعد داوری محاکم داوری تجاری بین المللی از جمله اتاق بازرگانی بین المللی ، دادگاه داوری لندن و هم چنین کنوانسیون های بین المللی مرتبط به ویژه کنوانسیون بیع بین المللی کالاها به این سوال پاسخ خواهیم پرداخت که تحریم ها چه تاثیری بر داوری تجاری بین المللی دارد ؟ نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت است که تحریم ها به پنج صورت بر داوری تجاری بین المللی تاثیر می گذارد : تاثیرات بر داوران ، تاثیرات بر محاکم داوری بین المللی ، تاثیرات بر اجرای آرای داوری بین المللی ، تاثیرات بر حقوق قراردادها و نهایتا تاثیرات بر طرفین قرارداد . هم چنین دولت های تحریم کننده عموما، این تحریم ها را به عنوان یک قاعده (( سیاست عمومی )) در جریان داوری های تجاری بین المللی مورد استناد قرار داده اند
فورس ماژور
شیوه جایگزین حل و فصل اختلافات تجاری بین المللی
تحریم
داوری تجاری بین المللی
2021
07
23
747
760
http://www.jgeoqeshm.ir/article_148419_6b2495f88424c57352e0bf8582db5e7c.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
حفاظت از محیط زیست در نظام سیاست گذاری ملی و بین المللی
محمدرضا
نوجوان
جمال
بیگی
امروزه محیط زیست و حفاظت از آن به ارزش اخلاقی و اجتماعی تبدیل شده است که حمایت قانونی از آن بسیار لازم به نظر می رسد. در کشور ما شمار قوانینی که در راستای حمایت از محیط زیست وضح گردیده است زیاد می باشد و این قوانین غالبا در بر گیرنده حمایت کیفری از محیط زیست می باشند اما متأسفانه در عمل رویه قضایی حمایت چندانی از محیط زیست نمی کند. در واقع سیاست کیفری ایران به عنوان بخشی از سیاست جنایی تنهایی قادر به رفع مشکلات زیست محیطی نمی باشد و باید همراه با اقدامات اداری و فرهنگی و اقتصادی باشد. تحولات اجتماعی و صنعتی در جوامع مختلف مباحث جدیدی را برانگیخته و حتی دسته جدیدی از جرایم را مطرح نموده است که در این راستا می توان از جرایم زیست محیطی به عنوان یکی از اشکال جدید بزهکاری یاد کرد. باید به جای تکیه بر قواعد حقوقی به ترویج قواعد اخلاقی مربوط به محیط زیست پرداخت، تصویب قوانین همیشه راه حل مشکل نیست؛ اما برای حفاظت از محیط زیست وجود قوانین و مقررات کارآمد می تواند مفید باشد. قوانین فراوانی به تصویب مقنن رسیده و اسناد متعدد بین المللی وجود دارد تا محیط زیست را از تخریب محافظت کند، اما برای تاثیر گذاری هر چه بیشتر کیفری می بایست جنبه های دیگر سیاست جنایی همچون سیاست جنایی مشارکتی و سیاست قضایی نیز در زمینه حفاظت از محیط زیست تقویت گردد.
محیط زیست
سیاست گذاری ملی
اسناد بین المللی
سیاست جنایی
2021
07
23
761
777
http://www.jgeoqeshm.ir/article_138737_d1e3f9edad3939df285bca90bce4b0d2.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی حقوق عمومی نسبت به جرایم زیست محیطی
امیر رضا
دانا
محمود
قیوم زاده
محمد ابراهیم
شمس ناتری
در راستای حمایت از محیط زیست و بدنبال آن مسئول شناختن اشخاص حقوقی حقوق عمومی که بزرگترین عامل تخریب و نابودی محیط زیست هستند درقوانین خلا جدی مشاهده می شود و این درحالیست که مهمترین وخطرناک ترین جرائم توسط اشخاص حقوقی حقوق عمومی که اصولا صنایع مهم و بزرگ را در اختیار دارند ارتکاب می یابد. دربررسی قوانین ایران درماده 688 قانون مجازات اسلامی در می یابیم ،ماده ای عام و کلی وضع شده است که می توان آن را ناظر به جرائم زیست محیطی درمفهوم عام دانست هرچند که مسئولیت اشخاص حقوقی دراین ماده صراحتا اشاره نشده است اما ازعبارت هراقدامی و مرتکبین دراین ماده می توان مسئولیت اشخاص حقوقی را نیز ا حراز کرد البته درنظام حقوقی ایران درقبال جرائم زیست محیطی به صورت محدود جزئی و پراکنده درسایرقوانین مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی پذیرفته شده است و اشاره ای به نوع شخص حقوقی نشده است. یافته های این تحقیق که براساس روش تحلیلی-توصیفی و استفاه از ابزار کتابخانه ای و فیش برداری بدست آمده، نشان می دهد که بر اساس قوانین داخلی و اسناد بین المللی همچون کنفرانس استکهلم، قراردادهای چهارگانه 1946 ژنو و دیگر اسنادی که در رساله به آن ها اشاره شده است، اشخاص حقوقی اعم از اشخاص حقوقی حقوق عمومی و حقوق خصوصی در جرایم زیست محیطی دارای مسئولیت کیفری و مدنی هستند و برای این جرایم ارتکابی توسط آن ها مجازات های مختلفی از جمله جرایم مالی و غیر مالی در نظر گرفته شده است.
محیط زیست
مسئولیت کیفری
اشخاص حقوقی
2021
07
23
778
794
http://www.jgeoqeshm.ir/article_151619_f60955d117d6be0a82d1f8c7a97c2c6d.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
روند توسعه گردشگری در ایران با اقامتگاه های بوم گردی
مسعود
منتظری شاه توری
علیرضا
استعلاجی
مجید
ولی شریعت پناهی
هدف این پژوهش بررسی روند توسعه گردشگری در ایران با شرایط اقامتگاه های متنوع بوم گردی می باشد. این مطالعه به لحاظ هدف کاربردی است و از نظر روش توصیفی و تحلیلی است در واقع حاصل مطالعه می تواند راهنمای مناسبی برای اجرای مطلوب موضوع باشد. و دراین صورت وضعیت موجود با توصیف صورت می گیرد که در نهایت به تحلیل منتهی می شود و در آخر می تواند الگوی مناسب برای جذب گردشگران با انگیزه آشنائی با سنت و اداب و رسوم باشد. در این مطالعه برای تعیین پایایی پرسشنامه با تاکید بر همسانی درونی سوالات از طریق محاسبه ضریب الفای کرانباخ عمل شده است که با نرم افزار22 SPSSبرای مجموعه سوالات مربوط به هر متغییر اقدام شده است در نهایت آزمون همبستگی نشان داد که 6 فرضیه مورد ارزیابی قرار داد که هر شش فرضیه تایید شدند .یعنی گردشگری با اقامت در فضای های سنتی و بومی کشورمان قابل اجراست، اقامت گردشگران در اقامتگاههای بوم گردی دارای پیامدهای مثبت است، بین وجود جاذبههای طبیعی، زیرساختی، مدیریتی و فرهنگی توسعه گردشگری از دیدگاه مردم محلی و بومی رابطه معنی داری وجود دارد، بین توسعه گردشگری و افزایش جذب گردشگر رابطه معنی داری وجود دارد، بین وجود جاذبههای طبیعی، زیر ساختی، مدیریتی و فرهنگی در مناطق و توسعه گردشگری رابطه معنی داری وجود دارد و بین رضایت گردشگران وارد شده به مناطق و توسعه گردشگری از دیدگاه گردشگران رابطه معنی داری وجود دارد.
بوم گردی "
برنامه ریزی گردشگری "
اقامت متنوع "
"
مدل SWOT
2021
07
23
778
789
http://www.jgeoqeshm.ir/article_155871_372d681ec6f3baf416551e261df7ca7b.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
واکاوی توزیع زیرساخت های گردشگری در سکونتگاههای روستایی مبتنی بر رویکرد عدالت اجتماعی(مورد مطالعه: دهستان دیناچال شهرستان رضوانشهر)
محمدرضا
سلیمی سبحان
فرهاد
جوان
نحوه توزیع خدمات و امکانات در سکونتگاههای روستایی از یک سو درجه توسعهیافتگی و برخورداری متناسب این نواحی را نشان میدهد و از سوی دیگر نشانگر برنامهریزی و سیاستگذاری غیرمتمرکز است و تا حد زیادی میتواند رابطه مستقیمی با پایداری نواحی روستایی داشته باشد. بنابراین برای رسیدن به توسعه پایدار روستایی لزوم توزیع متعادل و عادلانه خدمات به سکونتگاههای روستایی و به ویژه محروم ضروری است. از این رو پژوهش حاضر باهدف واکاوی توزیع زیرساختهای گردشگری با رویکرد عدالت اجتماعی در سکونتگاههای روستایی دهستان دیناچال شهرستان رضوانشهر تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی ـ تحلیلی است. در این پژوهش جامعه آماری، روستاهای دهستان دیناچال(24 روستا) در شهرستان رضوانشهر است. در این تحقیق سطح برخورداری سکونتگاههای روستایی با 8 شاخص کلی در 28 شاخص جزیی صورت گرفت. با بهرهگیری از مدل ویکور و تحلیل خوشهای مورد تحلیل قرار گرفت. برای وزن دهی شاخصها از روش آنتروپی شانون استفاده گردید و جهت تحلیل دادهها و اطلاعات از مدل ویکور و تحلیل خوشهای در GIS و Excelاستفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که نخست، نحوه توزیع خدمات و امکانات در روستاهای محدوده مورد مطالعه متفاوت است به طوری که روستای اردجان(0.086) برخوردارترین و روستای کیش خاله(0.996) محرومترین روستای دهستان به لحاظ شاخصهای توسعه محسوب شد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل خوشهای نشان داد که 4 روستا(17درصد) در وضعیت برخوردار، 14 روستا(58 درصد) در وضعیت نیمه برخوردار و 6 روستا(25 درصد) در وضعیت محروم از لحاظ شاخصهای توسعه قرار دارند.
خدمات
سکونتگاههای روستایی
گردشگری
عدالت اجتماعی
شهرستان رضوانشهر
2021
07
23
790
806
http://www.jgeoqeshm.ir/article_164784_f4dfb07ea986f4bd949bf98f18f78384.pdf
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
2228-6462
2228-6462
1400
11
43
تبیین الگوی مدیریت فضای جغرافیای سیاسی و گفتمان سیاسی پس از انقلاب اسلامی در ایران
اعظم
یوسفی
سازماندهی امور یک کشور از طریق نهادهایی است که در فضای جغرافیایی از قدرت و اختیار برخوردار هستند. قدرت و اختیار در فضاهای جغرافیایی یا از طریق سلطه جبری شکل می گیرد یا از طریق واگذاری قدرت و اختیار از سوی ملت به حکومت که در حال حاضر الگوی واگذاری قدرت از سوی ملت به حکومت ها پدیده رایج در ساختار سیاسی اغلب کشورهای جهان است. گفتمان انقلاب اسلامی، پیش از پیروزی انقلاب، در صورتبندی خود در مواجهه با دیگر گفتمانهای سیاسی، به تعریف خود و مفصلبندی دالهای خود پرداخت و توانست در فضای سیاسی ناشی از انقلاب، خود را متمایز کرده و به بیان گفتمانی «هژمون» کند. دالهای اصلی گفتمان انقلاب اسلامی، حول دال مرکزی «اسلام سیاسی» مفصلبندی شدند. و همین مسئله، موجب شد که این گفتمان با اقتضائاتی روبهرو شود که برخی تحولات در آن روی دهد. از آنجایی که مبنای اساسی انقلاب اسلامی، اسلام سیاسی فقاهتی بود و ولیفقیه در رأس این نظام حضور داشت، هر گونه تحول در این گفتمان باید سویهای فقهی نیز داشته باشد. در این مقاله کوشش شده است با رویکردی توصیفی - تحلیلی، اهم شاخصهای مؤثر در الگوی مدیریت سیاسی فضای جغرافیای سیاسی ایران مختص به جمهوری اسلامی تبیین شده و نظرگاه جدیدی در خصوص شناخت تکوین حکمرانی در کشور ارائه شود. یافته های تحقیق بیانگر آن است که در ساختار قدرت جمهوری اسلامی عواملی همچون تمرکزگرایی ، مصلحت و حکم حکومتی نیز موثر می باشند و این گفتمان ها در بسیاری جاها نقش بسیار پررنگی در مدیریت سیاسی ایران دارند.
"؛ مدیریت سیاسی"؛ حکم حکومتی"؛ فضای جغرافیای سیاسی"؛
"؛ گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی"
2021
07
23
807
823
http://www.jgeoqeshm.ir/article_177820_2e68c1f43c2ddb79d36d740d1b8393c2.pdf