قابلیت‌ها و تنگناهای صیادی و پرورش آبزیان در آمایش مناطق محروم ساحلی (مطالعه موردی: پسابندر، چابهار، سیستان و بلوچستان‌)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران-

2 *دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.

چکیده

پسابندر به واسطه تنوع گونه‌های مختلف آبزیان می‌تواند به منطقه‌ای برای صادرات و محلی برای ارز آوری کشور تبدیل گردد. توسعه این فعالیت منجر به ایجاد مشاغل متنوعی می‌شود که می‌تواند فقدان بازار کار داخلی برای جذب نیروی کار فعال را تا حدودی جبران نماید. علاوه بر بحث توسعه شیلات و امر صیادی و اشتغال می‌توان این ناحیه را به یک قطب ماهیگیری ورزشی و تفریحی تبدیل نمود، خصوصاً در ایامی از سال که هوا در سایر نقاط کشور سرد است و عملاً امکان انجام این نوع فعالیت وجود ندارد که از همین طریق می‌توان اقدام به جذب گردشگران ساحلی نمود. هدف این پژوهش بررسی قابلیت‌ها و تنگناهای منطقه پسابندر برای امر صیادی و پرورش آبزیان در منطقه و کشور است. سوال اصلی مقاله حاضر این است که آیا منطقه پسابندر امکانات بالقوه ای برای صید ماهی و پرورش آبزیان دارد؟ روش جمع‌آوری داده‌ها به صورت توصیفی - تحلیلی و میدانی می‌باشد که با استفاده از مدل SWOT مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سپس با شناسایی نقاط ضعف و تهدید، تبدیل آن‌ها به نقاط قوت و فرصت، به انتخاب راهبردها در راستای آمایش منطقه پسابندر می‌پردازد. در این پژوهش پس از بررسی توان بالقوه امکانات ماهیگیری منطقه پسابندر به بررسی تأثیر توسعه این عوامل در آمایش منطقه و به تبع آن رفع محرومیت اقتصادی مردم منطقه می‌پردازیم. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که نقاط قوت و فرصت‌های صیادی پسابندر بسیار زیاد است و می‌تواند نقش مؤثری در آمایش این منطقه ایفا نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Capabilities and bottlenecks of aquaculture in coastal deprived areas (Case study: Pasabandar, Chabahar, Sistan and Baluchestan)

نویسندگان [English]

  • Nazia Malek Mahmoudi 1
  • heidar lotfi 2
1 PhD Student of Political Geography, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran.
2 Associate Professor, Department of Geography, Faculty of Humanities, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran.
چکیده [English]

Development and aquaculture in the preparation of coastal deprived areasCase Study: Pasabandar, Chabahar, Sistan and Baluchistan Pasabandar is one of the areas that, despite its many fisheries capacities, has not yet take advantages of its benefits. Due to the diversityy of different aquatic species, can become an export and exchange area of the country. The expansion of this activity leads to the creation of a variety of jobs that may partially offset the lack of a domestic labor market and create a field for whom that is searching for job. In addition of development of fisheries and fishing, the area can be turned into a recreational fishing hub, specifically during the cold seasons,automatically because of such a great situation many tourists will travel and have their vacation in this area. The purpose of this study is to investigate the potential of the Pasbandar area for fisheries and aquaculture in the region and Iran. The method of data collection is descriptive-analytical and field-work, which is analyzed by SWOT model and then by identifying weaknesses and threats and converting them into strengths and opportunities, is tried to propose the strategies in order to promote spatial planning. This study, after examining the potential of fishing facilities in the Pasabandar area, will assert the impact of developing of these factors in spatial planning and consequently eliminating the economic deprivation of the people of the Pasabandar. The results show that there are many potential strengths and opportunities which can play a significant role in preparing this area.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Landscaping
  • Fishing
  • Passband
  • Fishery facilities
ابراهیم زاده، عیسی، (1389)، آمایش سرزمین و برنامه ریزی محیطی در حنوب شرق ایران، انتشارات اطلاعات، تهران
احمدی، حسین، ملک محمودی، نازیا، (1391)«امنیت فرهنگی پشتوانه اقتدار ملی در منطقه مکران»،. مقاله ارائه شده در اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران
اسماعیلی، عبدالکریم، )1372،) بررسی کارایی اقتصاد صید و صییادی در شهرستان بندر لنگه، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، استاد راهنما: یزدانی، سعید، دانشگاه تهران، گروه اقتصاد کشاورزی.
اطلس تاریخ بنادر ودریانوردی ایران – سازمان بنادر ودریانوردی (1395)
دقیقی، صادق، مطیعی، لیال، لنگرودی، سید حسن، (1388)، «نقش تعاونیهای پره صیادی در توسیعة اقتصیاد روستایی، مطالعة موردی: دهستان دهکال» ، تعاون، دورة 20، شمارة 208 و 209.
رجب بیگی، مجتبی، مهران یاسمی (1389) مدیریت شیلاتی، چاپ اول، تهران – انتشارات موسسه آموزش عالی عملی و کاربردی جهاد کشاورزی
زیاری، کرامت الله (1388) مکتب ها، نظریه ها و مدل های برنامه و برنامه ریزی منطقه‌ای، دانشگاه تهران
پیرس، جان، کنت رابینسون، ریچارد (1395). برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک. ترجمۀ خلیلی شورینی، دکتر سهراب. انتشارات یادواره کتاب، چاپ پنجم صفحات 307-309
حسن زاده محمدی، محمد علی، (1390)، اقتصادحمل و نقل دریایی، نشر آرامش، چاپ پنجم، تهران
سازمان شیلات ایران (1389) سالنامه آماری شیلات 1379- 87
سازمان شیالت ایران سالنامة آماری شیالت ایران 95-1391(1396)، معاونت برنامه ریزی و مدیریت منابع، گروه برنامه ریزی و آمار، دفتر برنامه و بودجه، سازمان شیالت ایران، نوبت اول، تهران.
سازمان شیلات ایران، سالنامة آماری شیلات ایران 85- 1376(1386)،، دفتر برنامه و بودجه، گروه برنامه ریزی و آمار، سازمان شیلات ایران، مؤسس رؤیتسازان، تهران
 ﺻﺒﻮری، ﻣﺤﻤﺪ، ﺻﻴﺪاﻳﻲ، ﺳﻴﺪ اﺳﻜﻨﺪر، ﺗﻘﺪﻳﺴﻲ، احمد.)پاییز 1392)، «راﻫﺒﺮدهای مناسب ﺗﻮﺳﻌﻪ ی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖهای ﻫﺎی ﻣﺎﻫﻴﮕﻴﺮی در روﺳﺘﺎﻫﺎی ﺳﺎﺣﻠﻲ درﻳﺎی ﻋﻤﺎن ﻣﻮرد: ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺟﺎﺳﻚ»، جغرافیا و توسعه شماره 32
صبوری، محمد، صیدایی، اسکندر (1398)، «واکاوی نقش فعالیت‌های ماهیگیری کوچک‌مقیاس در توسعة اقتصادی و اجتماعی روستاهای ساحلی مکران؛ مطالعة موردی: شهرستان جاسک»، دوره 9، شماره 2، صفحات 102-81.  
مصاحبه با مهرداد میرزایی معاون صید و بنادر ماهیگیری اداره کل شیلات سیستان و بلوچستان، ایرنا خرداد 1398
مرکز آمار ایران (1395) نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395، استان سیستان و بلوچستان
 
مطیعی لنگرودی، سید حسن، حیدری، زهرا، (1391،)«متنوع سازی اقتصاد روستاهای ساحلی بی تأکید بر گردشگری صیادی، مورد مطالعه: روستاهای ساحلی شهرسیتان تنکابن»، فصلنامه فضا و توسعه اقتصاد روستایی، دورة 1، شمارة 1، تهران، صفحات 36-19.
مطیعی لنگرودی، سید حسن، حیدری، زهرا، (1391،)«متنوع سازی اقتصاد روستاهای ساحلی بی تأکید بر گردشگری صیادی، مورد مطالعه: روستاهای ساحلی شهرسیتان تنکابن»، فصلنامه فضا و توسعه اقتصاد روستایی، دورة 1، شمارة 1، تهران، 36-19.)
 نوربخش، حسین، (1370،) پژوهشی پیرامون صید دریا و آبزیان خلیج فارس، انتشارات امیرکبیر، چاپ اول، تهران.
ویسی، هادی، (1395) «بررسی ظرفیت های توسعه گردشگری در سواحل مکران و تأثیر آن بر توسعه پایدار منطقه ای»، مجموعه مقالات همایش " فرآوری پتانسیل های ژئوپلتیکی توسعه در کرانه های اقیانوسی جنوب شرق کشور "تهران –وزارت کشور، صفحات 950-941
 
Aghazadeh, Esmail, (1994). fisheries economic analysis and policy, FAO consultant, Mymensingh, Bangladesh, Available on (http://www.fao.org/docrep/field/003/ac385e/ AC385E00.htm#TOC).
 Béné, C., Steel, E., Kambala Luadia, B., and Gordon, A., (2009). Fish as the “Bank in the Water”: Evidence from Chronic-Poor Communities in Congo, Food Policy, Vol 34, Pp 108- 118.
Béné, Christophe, & Bj __ rn Hersoug and Edward, H., Allison., (2010). Not by Rent Alone
Bonfiglioli, Angelo and Khaled ibrahim, Hariri., (2004). small–scale Fisheries in Yemen social assessment and development prospects, food and agriculture organization the World Bank, 113 p.
FAO, (2003). ‘Strategies for Increasing the Sustainable Contribution of Small-scale Fisheries to Food Security and Poverty Alleviation’, Committee on Fisheries, 25th Session. Rome: Food and Agriculture Organization.
F.A.O. a, (2005). Increasing the Contribution of Small-Scale Fisheries to Poverty Alleviation and Food Security, FAO. Fisheries Technical Paper, No 10, Rome, 97 P.
Giriappa, S., (1994). Role of Fisheries in Rural Development, delhi: daya publishing house, 173 P.
Allison, E., (2004). The fisheries sector, livelihoods and poverty reduction in Eastern and Southern Africa, In: Ellis, F., Freeman, A. (Eds.), Rural Livelihoods and Poverty Reduction Policies, Routledge, London, Pp 256–273.
.Development Policy Review, Vol 28 (3), Overseas Development Institute, Pp 325-358. 
.FAO., (2010). trends and emerging issues of The Gulf fisheries: A Regional perspective, Regional commission for fisheries, Oman, 13 P.
FAO., (2016). The State of World Fisheries and Aquaculture Contributing to food security and nutrition for all, Rome, 200 p.
Nal, V.U., and R., Franquesa, J., (2010), A comparative study on socio economic indicators and viability in small-scale fisheries of six districts along the Turkish coast, Appl, Ichthyol, Vol 26, Pp 26–34.