مطالعه اثرات ژئومورفولوژیکی و نئوزمین ‌ساخت با تأکید بر توان لرزه‌خیزی گسل‌ها و مخاطرات ناشی از آن‌ها (مطالعه موردی: نمین، آستارا، تالش)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه جغرافیایی طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 استاد گروه جغرافیایی طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی شواهد ژئومورفولوژیکی فعالیت‌های نئوزمین‌ساختی بویژه توان ‌لرزه‌‌زایی گسل‌ها و مخاطرات ناشی از آن است. منطقه مورد مطالعه منطقه آستارا در شمال غربی گیلان می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد، شاخص‌های ژئمورفولوژیکی، تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 مربوط به سال2020، عکس‌های هوایی، نقشه‌ های زمین شناسی و توپوگرافی منطقه؛ گسل‌های آستارا، هیر، نئور و سنگور به ترتیب توان لرزه‌زایی برابر با 031/6، 877/5 ، 103/9؛ 834/5، 701/5، 094/7؛ 031/6، 877/5، 103/9 و 497/5، 400/5 و 660/3 ریشتر را دارند. بر اساس نتایج حاصل از نقشه پهنه‌بندی خطر زمین‌لرزه، شهرهای نمین، عنبران، لوندویل و اسالم در پهنه خطر بسیار زیاد زمین‌لرزه قرار دارد. هم‌چنین، شهر آستارا در پهنه خطر زمین‌لرزه زیاد قرار گرفته است. علاوه براین، شهرحویق در پهنه خطر متوسط و شهرهای هشتپر و ابی‌بیگلو در پهنه خطر بسیار کم قرار گرفته‌ است. شهر آستارا در پهنه خطر زیاد حرکات دامنه‌ای و شهرهای هشتبر، حویق و آبی‌بیگلو در پهنه خطر متوسط حرکات دامنه‌ای قرار گرفته است. با توجه به نتایج حاصل از پهنه‌بندی خطر فرسایش، شهرهای اسالم، لوندویل، عنبران و نمین در پهنه‌های خطر بسیار زیاد قرار گرفته‌اند. هم‌چنین، شهر آستارا در پهنه خطر زیاد قرار گرفته است. هم‌چنین، شهر آبی‌بیگلو در پهنه خطر متوسط و شهرهای حویق و هشتبر در پهنه‌های خطر کم قرار گرفته‌اند. با توجه به نقشه پهنه‌بندی خطر سیلاب، در محدوده مورد مطالعه شهرهای نمین و عنبران در پهنه خطر بسایر زیاد، شهرهای آستارا، لوندویل و اسالم در پهنه خطر زیاد و شهرهای هشتپر، آبی-بیگلو و حویق در پهنه خطر متوسط قرار گرفنه‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of geomorphological and neozemic effects with emphasis on seismicity of faults and their hazards (Case study: Namin, Astara, Talesh)

نویسندگان [English]

  • Vida Irani 1
  • Mousa Abedini 2
  • Fariba Esfandiary Darabad 2
1 PhD student, Department of Natural Geography (Geomorphology), Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran
2 professor in Geomorphology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil. Iran
چکیده [English]

The purpose of the current research is to investigate the geomorphological evidence of neo-geological activities, especially the seismic potential of faults and the risks caused by it. The studied area is Astara region in the northwest of Gilan. The results show, geomorphological indicators, Landsat 8 satellite images related to 2020, aerial photos, geological maps and topography of the region; Astara, Hir, Neor, and Sangur faults have seismic power equal to 6.031, 5.877, and 9.103; 5/834, 5/701, 7/094; They have 6.031, 5.877, 9.103 and 5.497, 5.400 and 3.660 Richter. According to the results of the earthquake risk zoning map, the cities of Namin, Anbaran, Lundville and Islam are located in the high earthquake risk zone. Also, the city of Astara is located in the zone of high earthquake risk. In addition, Shahr Haweiq is in the medium risk zone and Hashtpar and Abi-Bigelo cities are in the very low risk zone. The city of Astara is in the zone of high risk of landslides and the cities of Hashtbar, Hoveik and Abibi-Bigelo are in the zone of medium risk of landslides. According to the results of erosion risk zoning, the cities of Islam, Lundville, Anbaran and Nemin are placed in very high risk zones. Also, the city of Astara is in a high danger zone. Also, the city of Abi-Bigelo is in the medium risk zone and the cities of Hoveik and Hashtbar are in the low risk zones. According to the flood risk zoning map, the cities of Nemin and Anbaran are in the high risk zone, the cities of Astara, Lundville and Islam are in the high risk zone, and the cities of Hashtpar, Abi-Bigelo and Haweik are in the medium risk zone. are

کلیدواژه‌ها [English]

  • Astara
  • fault
  • seismicity
  • geomorphological hazards

مراجع

آزادی­خواه، اﻣﻴﻦ و ﻫﻤﻜﺎران (1388). ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﻣﻌﺪﻧﻲﺳﻨﮓ آﻫﻦﮔﻞﮔﻬﺮﺳﻴﺮﺟﺎن، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺎرﺑﺮدی، ﺷﻤﺎرة 3.
اسدی، ز. زارع، م. 1394، برآورد توان لرزه ­زایی گسل­ها و ارزیابی بزرگای زمین­لرزه­های پیش از تاریخ از داده­های زمین­لغزش: مطالعه موردی در دره نور (البرز مرکزی)، علوم زمین، 24(95): 67-78.
اسفندیاری، فریبا.، غفاری گیلانده، عطا.، لطفی، خداداد. 1393. بررسی توان لرزه زایی گسل ها و برآورد تلفات انسانی ناشی از زلزله در مناطق شهری مطالعه موردی: (شهراردبیل). پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، سال دوم، شماره 4.
حسینی، ع. فتاحیان، س. ا. ملکان، ج. 1399، تحلیل فضایی محدوده­های ایمن در برابر زلزله با استفاده از تصمیم­گیری­های چندمعیاره و منطق فاری؛ مرد مطالعه منطقه 20 تهران، علوم و تکنولوژی محیط زیست، 22(1): 154-166.
رابطی، د. ده ­بزرگی، م. حکیمی­آسیابر، س. نوزعیم، ر. 1397، بررسی زمین­ساخت فعال با استفاده از شاخص­های ژئومورفولوژی در حوضه سپیدرود، البرز غربی، پژوهش­های ژئومورفولوژی کمی، 7(2): 140-157.
رجبی، معصومه و آقاجانی، کامیلا. 1389. بررسی گسل ها، توان لرزه زایی و خطر زمین لرزه در مخروط افکنه های شمال شرق دریاچه ارومیه. فصلنامه جغرافیای طبیعی سال سوم، شماره 7.
رﺟﺒﻲ،ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ. آﻗﺎﺟﺎﻧﻲ،ﻛﺎﻣﻴﻼ. 1389. ﺑﺮرﺳﻲﮔﺴﻞﻫﺎ ، ﺗﻮانﻟﺮزه زاﻳﻲ و ﺧﻄﺮ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزه در ﻣﺨﺮوط اﻓﻜﻨﻪﻫﺎی ﺷﻤﺎل ﺷﺮق درﻳﺎﭼﻪ اروﻣﻴﻪ، ﻓﺼﻞﻧﺎﻣﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎی ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﺳﺎلﺳﻮم، ﺷﻤﺎره 7.
روستایی، شهرام.، زمردیان، محمدجعفر.، رجبی، معصومه.، مقامی مقیم، غلامرضا. 1388. نقش فعالیتهای تکنتونیکی در شکل گیری و گسترش مخروط افکنه های دامنه جنوبی الاداغ. جغرافیاو توسعه، 13، 137-156.
رﻳﺎﺿﻲراد، زﻫﺮه ﺳﺎدات وﻫﻤﻜﺎران. 1388. ﺑﺮرﺳﻲ ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ و ﻟﺮزه ﺧﻴﺰی در ﻧﻮﺷﻬﺮ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻻ، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ زﻣﻴﻦ، ﺳﺎل ﭼﻬﺎرم، ﺷﻤﺎره 4.
سهرابی، آ. بیگی، س. 1395، بررسی شاخص­ های ژئومورفیک و مورفوتکتونیکی برای ارزیابی تکتونیک فعال در محدوده آبدوغی، شمال­شرق یزد، ایران مرکزی، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 16(40): 7-28.
شایان، س. زارع، غ. 1392، تعیین محدوده ­های خطر زمین ­لرزه در مخروط­ افکنه­ های فعال با روش تحلیل فضایی بربریان (مطالعه موردی: مخروط افکنه گرمسار)، برنامه­ ریزی و آمایش فضا، 17(2): 93-121.
شکری، پ. ده­بزرگی، م. حکیمی­آسیابر، س. 1397، بررسی مورفوتکتونیکی غرب البرز مرکزی با استفاده از شاخص ­های ژئومورفیک، پژوهش­ های ژئومورفولوژی کمی، 7(4): 105-124.
عابدینی، م. کرمی، ف. سرمستی، ن. 1394، ارزیابی فعالیت گسل تبریز با شاخص­های ژئومورفیک، تکنیک سنجش از دور و GIS، هیدروژئومورفولوژی، 5: 17-40.
عزتی، م. آق­آتابای، م. 1393، تحلیل زمین ­ساخت فعال حوضه­ ی بجنورد با کمک شاخص­ های مورفوتکتونیکی، پژوهش ­های ژئومورفولوژی کمی، 2(4): 130-144.
کرمی، ف. رجبی، م. اباذری، ک. 1397، تحلیل ناهنجاری­ های شبکه زه کشی و ارتباط آن با تکتونیک فعال در حوزه­ های آبریز شمال تبریز، پژوهش ­های ژئومورفولوژی کمی، 7(1): 30-47.
مددی، عقیل.، مختاری، داود.ف شیرزادی، حمدیه.، مهرورز، ارسلان. 1395. بررسی عملکرد نئوتکتونیک بر مخروط افکنه ها با تاکید بر توان لرزه خیزی گسل ها (منطقه مورد مطالعه: دامنه های شمال غرب سهند). جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره هجدهم.
موسوی حرمی، رضا. 1377. رسوب شناسی، انتشارات آستان قدس رضوی. چاپ پنجم. 474 ص.
میلان، ف. نعمتی، م. 1397، شاخص­ های زمین­ ریخت­ شناختی، زمین ­ساخت جنبا و لرزه­ خیزی حوضه­ های لوت و جازموریان (استان کرمان)، زمین­ شناسی محیط زیست، 12(42): 33-45.
یمانی، م. علیزاده، ش. 1395، برسی فعالیت­ های نو زمین ­ساخت حوضه آبخیز کرج از طریق شاخص­های ژئومورفیک، فصل­نامه جغرافیای طبیعی، 9(31): 1-18.
Erdik, M. Demircioglu, M. Sesetyan, K. Durukal, E. Siyahi, B. , 2004. Earthquakehazard in Marmara Region, Turkey, soil Dynamics and EarthquakeEngineering 24 (2004) 605-631.
Han, L. Zhang, J. Zhang, Y. Ma, Q. Alu, S. Lang, Q. 2019, Hazard Assessment of Earthquake Disaster Chains Based on a Bayesian Network Model and ArcGIS, Geo-Information, 8(210): 1-15.
Hannich, Dieter, Et al ., 2006. A GIS-based study of earthquake hazard as atool for the microzonation of Bucharest, Engineering Geology 87(2006) 13-32.
Kaller, E. A. Pinter, N. 2002, Active Tectonics, Earthquake Uplift, and Landscape. Prentice Hall, Newjersey.
Lantada, N. Pujades, L. Barbat, A., 2009. Vulnerability index and capacity spectrum based methods for urban seismic risk evaluation. A comparison, NetHazards 51(2009) 501- 524.
Valkanou, K. Karymbalis, E. Papanastassiou, D. Soldati, M. Chalkias, Ch. Gaki-Papanastassiou, K. 2019, Assessment of Neotectonic Landscape Deformation in Evia Island, Greece, Using GIS-Based Multi-Criteria Analysis, Geo-Information, 10(118): 1-27.
 

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار