ارائه الگوهای بهینه توسعه گردشگری در روستاهای هدف گردشگری ایران مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان گیلان

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره)

2 دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره)

3 استاد گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره)

چکیده

گردشگری روستایی یکی از اشکال گردشگری گذران اوقات فراغت می باشد که امروز به دلیل مشکلات و انواع آلودگی های شهری افراد ساکن درشهر از آن جهت گذران اوقات فراغت بهره می برند تا حدودی از نظر روحی روانی و جسمی آمادگی کافی جهت کارهای روز مره آن خود در شهر را بدست بیاورند. یکی از راه های توجه به روستاها و محرومیت زدایی از آنها، کمک به حفظ و گسترش جاذبه­ها و زمینه­های مورد علاقه گردشگران در روستاها، متناسب با شرایط محلی روستاها است. برنامه ریزی برای توسعه صنعت گردشگری و اجرای طرح­های آن با مشارکت مردم و نهادهای محلی، می تواند در حاشیه خود باعث توسعه کسب و کار و بهبود شرایط محیطی روستا شود. دولت‌ها توجه جدی به توسعه گردشگری روستایی برای تحقق اهداف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی داشته‌اند و در ایران نیز همگام با برنامه‌های توسعه کلان و ملی، در این بخش نیز اقداماتی صورت گرفته است. با توجه به اهمیت و نقش گردشگری روستایی و وظایف حاکمیتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کلان کشور در این حوزه، اقدامات و برنامه‌هایی را با عناوین و موضوعات مختلف توسعه‌ای انجام شده است. برای تحقق اهداف و برنامه‌ریزی عملیاتی و کاربردی نسبت به شناسایی روستاهای با قابلیت و توان گردشگری به عنوان مناطق روستایی پیشتاز تحت عنوان روستاهای هدف گردشگری اقدام نموده است که در هر استان به تناسب ظرفیت آن، تعدادی روستا را شامل می شود و در استان گیلان 5 روستای هدف گردشگری مصوب و دارای مطالعه در این پژوهش مورد بررسی قرار خواهد گرفت. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی با هدف کاربردی و منظور از این پژوهش ارائه الگوهای بهینه توسعه گردشگری در روستاهای مورد نظر استان گیلان بود. روش انجام پژوهش مطالعه کتابخانه ای و جمع آوری داده میدانی به روش پیمایشی انجام گرفت. تحلیل داده ها از طریق آزمون های Tتک نمونه ای، تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA) و توکی بهره گرفته شد. نتایج آن در همه روستاها نشان از ارتباط بین توسعه گردشگری روستایی در روستاهای هدف گردشگری استان گیلان و مؤلفه های اثرگذار بر الگوهای اجرایی در محدوده مورد مطالعه بود. در پایان بر اساس نتایج مطالعات میدانی، شرایط توپوگرافی و طبیعی روستا، مشاهدات و مصاحبه های شفاهی با اهالی روستا، ارائه الگوی اجرایی گردشگری متناسب با هر روستا اقدام گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Provide optimal patterns of tourism development in the villages of tourism destination of Iran Case study: Tourism destination villages of Guilan province

نویسندگان [English]

  • Hassan Mirzaei 1
  • Nasrollah Fallahtabar 2
  • Alireza Estelaji 3
چکیده [English]

Considering the importance and role of rural tourism and the duties of the sovereignty of the Cultural Heritage Organization, handicrafts and tourism in planning and policy makers of the country in this area, actions and plans have been carried out with various topics and development issues. In order to realize the goals and operational planning and applied to identify the villages with the capacity and potential of tourism as the leading areas of rural tourism destination, which in each province, according to its capacity, includes a number of villages and in the province of Guilan, 5 The target tourism village approved and studied in this study will be considered.The descriptive - analytical research methodology was applied with the purpose of this research and presented the optimal patterns of tourism development in the villages of Guilan province. The research method was library research and field survey data was collected by survey method. Data analysis was performed using T-test, one-way ANOVA and Tukey. Its results in all villages indicate the relationship between rural tourism development in the villages of tourism destination of Guilan province and effective factors on the executive patterns in the study area. In the end, based on the results of field studies, the topographical and natural conditions of the village, observations and oral interviews with the villagers, a tourism model was proposed for each village.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Tourism destination villages
  • Rural tourism development
  • Executive program
  • Guilan province
اکبرپور، محمد، اربابی، محمد، 1394، واکاوی موانع توسعه گردشگری در روستاهای هدف گردشگری استان خراسان شمالی، فصلنامه میراث و گردشگری.
آیین نامه ایجاد، اصلاح، درجه بندی و نرخ گذاری تأسیسات گردشگری مصوب 1394.
آیین نامه نصاب اراضی قابل واگذاری به فعالیت گردشگری در خارج از حریم شهرها و روستاها مصوب 1394.
بازنگری طرح هادی روستای امام زاده ابراهیم، 1389، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گیلان، مهندسین مشاور خزر بنیان درفک.
پریزادی، طاهر، یعقوبی درمیان، مهدی،1389، سطح بندی فضایی برخورداری روستاهای هدف گردشگری استان سیستان بلوچستان، فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، سال دوم ،شماره 5، پاییز.
توافقنامه دو جانبه منعقد شده بین سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، 1386.
خسروبیگی برچلویی، رضا ، تقیلو، علی اکبر، شایان، حمید، درویشی، حسن، 1392، بررسی سطح کیفی خدمات گردشگری و تأثیر آن در جذب گردشگر در مناطق روستایی، مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری در محور شیراز- یاسوج، مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه گلستان، سال سوم، شماره مسلسل هفتم، بهار .
دفتر مناطق نمونه و زیرساخت‌های گردشگری، 1395.
راسق قزلباش، سلیمان ،1388،گردشگری روستایی و لزوم توجه به آن در برنامه های توسعه وآبادانی روستاها، مسکن و محیط روستا.
رضائی مهریزی، ملیحه (1394)، به­کارگیری اصول و روش­های طراحی محیطی برای کنترل و کاهش میزان آب­های سطحی در فضاهای شهری (مطالعه موردی: منطقه 22)، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی محیط زیست، دانشگاه تهران.
رضوانی، محمدرضا، 1387، توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، چاپ اول، مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و بدری، سیدعلی (تابستان 1382)، ارزیابی پیامدهای اقتصادی ادغام روستاها پس از حادثۀ زلزله از دیدگاه توسعۀ پایدار: مورد روستاهای بالکور و جمال‌آباد از شهرستان طارم علیا، مدرس علوم انسانی، دورۀ 7، شمارۀ 2، صص 60-23.
سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، 1396.
سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395
شادی، محمدعلی، 1396، تدوین شاخص های روستاهای هدف گردشگری ایران وارزیابی آنها؛ مطالعه موردی:روستاهای نمونه استان سمنان، رساله دکتری رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، استاد راهنما دکتر مسعود مهدوی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
طرح بازنگری روستای حاجی بکنده، 1391، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، استان گیلان، مهندسین مشاور خزر بنیان درفک.
طرح هادی روستای امام زاده هاشم، 1388، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گیلان، مهندسین مشاور خزر بنیان درفک.
طرح هادی روستای قلعه رودخان و حیدرآلات، 1382، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گیلان، مهندسین مشاور آتیه سازان.
طرح هادی هدف گردشگری روستای داماش، 1391، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گیلان. مهندسین مشاور خزر بنیان درفک.
قانون افزایش بهره‌وری کشاورزی، مصوب سال 1389 و اصلاحات بعدی آن.
قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت(۲) مصوب 1393.
قانون الحاق موادی به قانون تنظیم از مقررات مالی دولت مصوب 27/11/1380
قانون امور گمرکی کشور، مصوب سال ،1390.
قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی.
قانون برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی.
قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مصوب 1382.
قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی، مصوب سال 1372، مجلس شورای اسلامی.
قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، مصوب سال 1346.
قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها مصوب 1376 و اصلاحات بعدی .
قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقاء نظام مـالی کشور مصوب سال 1394.
لطیفی، سمیه، نادری مهدیی، کریم، زلیخایی سیار، لیلا، 1392، موانع مؤثر بر توسعه فعالیت های گردشگری در نواحی روستایی همدان با تأکید بر روستاهای هدف گردشگری، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، سال سوم، شماره 9.
میرزائی، حسن، 1393، تأثیر توانمنـد­سازی جوامع محلی در توسعه گردشگری روسـتایی، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما خانم دکتر شهره تاج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
نوری، سید هدایت الله، سوری، فرشاد،  کاظمی، زینب، غلامی، علیرضا، 1391، بررسی تبلیغات شفاهی و تحلیل تأثیر آن بر جذب گردشگران، روستایی مطالعه موردی روستاهای هدف گردشگری شهرستان پاوه، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی،سال دوازدهم، شماره، 24.
خاتون آبادی، سید احمد؛ راست قلم، مهدی؛ 1390، سنجش ارکان چهارگانه گردشگری روستایی با استفاده از تکنیک SWOT مطالعه موردی؛ روستاهای هدف گردشگری استان چهارمحال و بختیاری، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 25، شماره 3، پاییز.
Getz, D. (1987). Tourism Planning and Research: Traditions, Models and Futures. Paper Presented at The Australian Travel Research Workshop. Bunbury. Western Australia.