ارزیابی کیفیت بصری و ذهنی منظر شهری ائل‌گلی شهر تبریز (ورودی خیابان ائل گلی تا میدان خیام)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز،ایران

2 استادیار گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی،تبریز،ایران

3 دانشیار گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز ، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز،ایران

چکیده

امروزه سیما و منظر شهری تحت تاثیر اغتشاشات و نابسمانی بصری چهره ای نامطلوب به خود گرفته که این امر باعث شده در این تحقیق به بررسی نقش زیباسازی در ارتقاء کیفیت منظر شهری با هدف تحلیل و ارزیابی چگونگی ارتباط مابین منظر شهری و بلندمرتبه‌ها دربلوار 45 متری ائل گلی تبریز جهت افزایش کیفیت بصری منظر شهری محدوده مورد مطالعه مابین ورودی ائل گلی تا میدان خیام پرداخته شود. روش تحقیق عمدتاً توصیفی، تحلیلی و میدانی است. مهم‌ترین بخش تحقیق که به آزمون یافته‌های آن می‌پردازد بر اساس روش مطالعات میدانی، عکسبرداری، مشاهدات عینی در خیابان ائل گلی در محدوده مورد مطالعه انجام می‌گیرد که با استفاده از پرسشنامه، تحلیل کارشناسانه و کتابخانه‌ای به برداشت‌های میدانی در دو سمت خیابان درمحدوده موردمطالعه پرداخته خواهد شد. جامعه آماری مشتمل برکارشناسان و مدیران این حوزه اساتید و دانشجویان رشته معماری و شهروندان شامل کسبه، ساکنین و رهگذر در محدوده مورد مطالعه می باشد. تحلیل داده ها ازطریق نرم افزارSPSS انجام می شود. ضمنا با توجه به اینکه مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای بخشهای کیفیت عینی و ذهنی پرسشنامه به ترتیب برابر با 0.697 و 0.613 می باشد. لذا پایایی هر دو بخش قابل قبول می باشد. نتایج بدست آمده از این تحقیق بر این امر دلالت دارد که در ارزیابی کیفیت عینی، سه گروه پیشنهادی به ترتیب مدیران، شهروندان، کارشناسان و متخصصان بیشترین نارضایتی را از وضع موجود دارند در صورتی که در ارزیابی کیفیت ذهنی اهمیت سه گروه پیشنهادی به ترتیب شهروندان، مدیران، کارشناسان و متخصصان می باشد.                  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Objective and Subjective Qualities of the Urban Landscape of El-Goli, Tabriz City (Entrance of El-goli Street to Khayam Square)

نویسندگان [English]

  • Saeedeh Feizi 1
  • Rasol Darskhan 2
  • Hasan Sattarisarbangholi 3
1 Ph.D. of Urbanism, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
2 Asst. Prof. Dr. of Urbanism, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
3 Assoc. Prof. Dr. of Architecture & Urbanism, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Abstract
Nowadays, urban landscape under the effects of visual distortions and disturbances assigned an unfavorable image which has led this research to investigate the role of beautification in improving the quality of urban landscape with the aim of analyzing the relationship between the urban landscape and high-rise buildings at Elgoli boulevard of Tabriz within 45 meters width to increase the visual quality of the urban landscape of the study area between Elgoli entrance and Khayyam square.
The research method is mainly descriptive, analytical and field studies. The most important part of research which examines its findings is based on the field studies, shooting and observational data of  the study area in Elgoli street  by using a questionnaire, expert and library analysis of the field observations on both sides of the street.
The statistical consists of expert administrators of this field, professors and students of  architecture and citizens including tradespeople, residents and passers-by whitin the scope of the study.
Data analysis is done through the SPSS software. Also by consideration to the Cronbach Alpha coefficient of the objective and subjective quality of the questionaire which is 0.697 and 0.613 respectively, the reliability of the both mentioned parts are acceptable.
The research results indicates that in the objective quality evaluation, all of the three proposed groups are administrators, citizens, experts and specialists respectively which are the most un-satisfied groups regrding the current situation. While in the subjective quality assessment the order of importance for the mentioned groups is: citizens, administrators, experts and specialists.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Objective quality
  • Subjective quality
  • Urban landscape
  • El-Goli street
ای ین بنتلی، (1395). محیط‌های پاسخده. ترجمه مصطفی بهزادفر. انتشارات دانشگاه علم و صنعت. تهران.
بازوندی، فرشاد، شهبازی، مهرداد (1393). نقش سرزندگی در ایجاد تصویر ذهنی شهروندان و میزان بهره‌گیری از فضای شهر، فصلنامه پژوهشهای منظرشهر، شماره 1، بهار و تابستان 33-43.
بل، سایمون (1382) منظر الگو، ادراک و فرایند. ترجمه: بهناز امین‌زاد، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
بمانیان، محمدرضا (1377). بررسی عوامل موثر بر شکل گیری ساختمانهای بلند در ایران. دانشگاه تهران، تهران.
بهزادفر، مصطفی، (1386). طراحی شهری در کرمان، خیابان‌های ابن‌سینا و ایران‌منش، فصلنامه آبادی، سال هفدهم، شماره 56.
بهزادفر، مصطفی، قربانیان،مهشید(1387).طراحی خیابان بر پایه متغییرهای کیفیت محیطی،شماره1، صص 17-27
پاکزاد، جهانشاه (1385). سیمای شهر، آنچه کوین لینچ از آن می‌فهمید، فصلنامه آبادی، سال شانزدهم، شماره 53، صص 20-26.
خاک‌زند، مهدی، محمدی، مریم، جم، فاطمه (1393)، شناسایی عوامل مؤثر بر طراحی بدنه‌های شهری با تأکید بر ابعاد زیبایی‌شناسی و زیست‌محیطی، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهری، شماره دهم، صص 15-26.
درسخوان، رسول(1393). ارزیابی تاثیر مبلمان در منظر شهری نمونه موردی : پارک گلستان تبریز ، همایش بین المللی سازه، معماری و توسعه شهری
دولابی، پویا، شاعری،زهره،حاجب زاده،اقدس(1394).بازخوانی آرایه های نظام بصری در بافت تاریخی بوشهر(با تاکید بر رویکرد ذهنی).مجله پژوهشهای منظر.صص 35-46.
ذکاوت، کامران، سادات دهقان، یاسمن (1393)، مدل مدیریت خلق مکان و مؤلفه‌های سازنده کیفیت در عرصه عمومی، مجله معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، شماره 97،صص 215-223.
ستاری ساربانقلی، (1395). مقدمه ای بر طراحی معماری مجتمع مسکونی با رویکرد پایداری اجتماعی در شهر تبریز، همایش ملی پژوهش های کاربردی در افق های نوین عمران و معماری
شیخی،حجت،رضایی،محمد(1396). ارزیابی کیفیت محیطی فضاهای شهری پیاده مدار و پاسخدهی اجتماعی(نمونه موردی خیابان فردوسی شهر یالام)، نشریه پژوهش و برنامه ریزی شهری،شماره29، 84-98.
صدوقیان زاده، مینوش(1375). بلندمرتبه‌سازی و فضای شهری، وزارت کشور، معاونت هماهنگی و امور عمرانی ، مرکز مطالعات هماهنگی امور عمرانی ، مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری، چاپ اول.
طبیبیان،منوچهر،مولوی،میرجلال(1395).بررسی نقش زیباسازی و ارتقاء محیط بر سرزندگی شهری، نمونه موردی: باغ شهر تاریخی مراغه،معماری و شهرسازی آرمان شهر،شماره 17، صص  24-262.
عبدالله خان گرجی، بهرام(1385)  سیمای شهری ، بعد رها شده سیاست های شهری در ایران، فصلنامه آبادی، شماره53
کارمونا، متیو و دیگران(1388). مکانهای عمومی ، فضاهای شهری ابعاد گوناگون طراحی شهری، انتشارات دانشگاه هنر
کریمی مشاور، مهرداد. منصوری، سید امیر. ادیبی، علی اصغر(1389). رابطه چگونگی قرارگیری ساختمان های بلندمرتبه و منظر شهری. فصلنامه باغ نظر ( 13): 99-89.
متولی، مسعود(1389). بررسی و سنجش کیفیت زیبایی در منظر شهری بر اساس مفهوم دیدهای متوالی، صفه، صص 123-139
محمودی، سید امیر سعید. (1385). منظر شهری؛ مروری بر چند نظریه. فصلنامه آبادی (53 ): 61-54
 
 
Al-Kodmany, K. (2011). Placemaking with tall buildings. Urban Design International, 16(4), 252-269.
Dupont, L., Ooms, K., Antrop, M., & Van Etvelde, V. (2017). Testing the validity of a saliency-based method for visual assessment of constructions in the landscape. Landscape and Urban Planning, 167, 325-338.
Gavrilidis, A. A., Ciocănea, C. M., Niţă, M. R., Onose, D. A., & Năstase, I. I. (2016). Urban landscape quality index–planning tool for evaluating urban landscapes and improving the quality of life. Procedia Environmental Sciences, 32, 155-167.
Pardo-García, S., & Mérida-Rodríguez, M. (2017). Measurement of visual parameters of landscape using projections of photographs in GIS. Computers, Environment and Urban Systems, 61, 56-65.
Samavatekbatan, A., Gholami, S., & Karimimoshaver, M. (2016). Assessing the visual impact of physical features of tall buildings: Height, top, color. Environmental Impact Assessment Review, 57, 53-62
Short, M. (2007). Assessing the impact of proposals for tall buildings on the built heritage: England's regional cities in the 21st century. Progress in Planning, 68(3), 97-199.
Yusoff, S. M., Yusof, F., & Arshad, A. F. (2016). Effectiveness Form and Content of the Local Plan as a Tool for the Quality of Life in Urban Area. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 222, 897-906.