تحلیل سیاست‌های قومی، مذهبی و تأثیر آن بر مشارکت سیاسی و راه‌های ارتقاء آن (مورد مطالعه: قوم ترکمن استان گلستان)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جامعه شناسی، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران

2 استادیار گروه جامعه شناسی، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران

3 استاد گروه جامعه شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

از ایران همواره با عنوان جامعه­ای با گوناگونی‌ و شکاف‌های اجتماعی بسیار با‌ سـاختار‌ موزاییک گونه یاد شده است. در طول یک دهه گذشته، چهار شکاف اجتماعی نسلی، جنسیتی، قومی و مذهبی دارای اهمیت زیادی در ایران بوده­اند. یکی از اقوامی که موضوع مناسبی برای مطالعه در چارچوب شکاف‌های قومی و مذهبی است قوم ترکمن است. اکثر ترکمن‌های ایران در استان گلستان، یعنی شهرهای گنبد، بندر ترکمن و مراوه‌تپه ساکن‌اند. ترکمن‌ها مسلمان اهل سنت و حنفی مذهب‌اند. موضوعی که در این مورد بسیار حائز اهمیت است و دغدغه این مقاله نیز به شمار می‌رود تأثیر شکاف­های قومی و مذهبی بر مشارکت سیاسی در استان گلستان است. با توجه به این مقدمه هدف این مقاله تبیین و تحلیل تأثیر شکاف­های قومیت و مذهب بر مشارکت سیاسی در استان گلستان است. سؤال اصلی مقاله این است که قومیت و مذهب به عنوان دو شکاف مهم و برجسته در کل ایران و به ویژه استان گلستان چه تأثیری بر سطح مشارکت سیاسی در این استان و نیز جهت‌گیری‌های آن به سمت جناح‌ها و احزاب سیاسی و نیز شعارهای انتخاباتی دارد؟ مقاله حاضر از نظر نوع هدف کاربردی و از نظر نوع روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و از نوع همبستگی است. روش کتابخانه‌ای، عمدتاً به منظور مطالعه ادبیات موضوع و بررسی سابقه تحقیق و آشنایی با تجربیات صورت گرفته و شناخت مشارکت سیاسی و نیز شکاف­های اجتماعی در داخل و خارج از ایران مورد استفاده قرار گرفت. داده­های این پژوهش از طریق پرسشنامه و به روش خوشه گیری چند مرحله­ای جمع‌آوری شده­اند. برای برآورد حجم نمونه از جدول مورگان استفاده می­کنیم. حجم نمونه برابر با 150 نفر تعیین شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه بود که پایایی آن 88/0 بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می­دهد که میان قوت هویت قومی و مذهبی جامعه مورد مطالعه، تعاملات آنان با سایر اقوام و مذاهب، احساس نابرابری اجتماعی کم­تر یا بیشتر و نیز احساس مشروعیت نظام سیاسی قوی‌تر یا ضعیف‌تر و سطح و نوع مشارکت سیاسی در جامعه مورد مطالعه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Ethnic and religious policies and its impact on political participation and ways to upgrade it(Case Study: Turkmen Ethnic in Golestan Province)

نویسندگان [English]

  • Seyyed Hadi Mostafavi 1
  • Mohammad Hossein Pouryani 2
  • Alireza Mohseni Tabrizi 3
  • Hussein Ajdaryzadeh 2
1 Ph.D. student of political sociology, University of Naraq, Islamic Azad University, Naraq, Iran
2 Assistant Professor, Department of Sociology, University of Naraq, Islamic Azad University, Naraq, Iran
3 Professor of Sociology, Tehran University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
Iran has always been referred to as a community with a wide variety of social cleavages, with a mosaic structure. Over the past decade, four generational, gender, ethnic, and religious social cleavages have been of great importance in Iran. One of the relatives who is a good subject for studying within the framework of ethnic and religious cleavages is the Turkmen people. Most Turkmens of Iran live in Golestan province, namely the cities of Gonbad, Bandar Turkmen and Marahteph. Turkmens are Sunni and Hanafi Muslims. The topic that is very important in this regard and the concern of this treatise is the effect of ethnic and religious cleavages on political participation in Golestan province. According to this introduction, the purpose of this essay is to explain and analyze the impact of ethnic and religious cleavages on political participation in Golestan province. The main question of the thesis is that what affects ethnicity and religion as two important cleavages in the whole of Iran, and in particular the Golestan province, on the level of political participation in the province as well as its orientations towards political parties and parties, as well as electoral slogans has it? The present research is a descriptive-survey method of correlational type in terms of type of target. The library method was mainly used to study the literature of the subject and to study the history of research and to learn about the experiences and understand the political participation as well as social gaps inside and outside Iran. Data were collected through a questionnaire and multi-stage cluster sampling. We use the Morgan table to estimate sample size. The sample size was 150 people. The data collection tool was a questionnaire with a reliability of 0.88. Descriptive and inferential statistics were used to analyze the data. The results of this thesis indicate that among the strengths of the ethnic and religious identity of the community studied, their interactions with other ethnic groups and religions, the feeling of less or more social inequality, and the sense of legitimacy of a stronger or weaker political system, and the level and type of political participation in there is a positive and significant relationship between the studied population.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: social cleavages
  • political participation
  • Golestan province
  • ethnicity
  • religion
کاویانی راد، مراد (1386)، جغرافیای انتخابات، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 37.
حیدری، غلامحسن (1384)، نظام ژئوپلیتیک جهانی در قرن 21 و موفقیت ایران، فصلنامه ژئوپلیتیک، ویژه‌نامه.
خلیلی، رضا (1394)، تأثیر شکاف‌های اجتماعی بر امنیت ملی ایران؛ در جستجوی چارچوبی تحلیلی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 70.
ابراهیمی، قربانعلی و علی بابازاده بانی و حسین ابراهیمی گتابی (1390)، بررسی تأثیر اعتماد سیاسی بر مشارکت سیاسی: (مطالعه دانشجویان عضو تشکل­های انجمن اسلامی و بسیج دانشجویی دانشگاه‌های مازندران و صنعتی نوشیروانی بابل)، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، شماره 4.
مسعود نیا، ابراهیم (1380)، تبیین جامعه‌شناختی بی‌تفاوتی شهروندان در حیات اجتماعی و سیاسی، فصلنامه اطلاعات سیاسی - اقتصادی، شماره 167 و 168.
مذهب دار قشقایی، هما (1382)، از مشارکت تا مشارکت/ درآمدی بر سه رویکرد در مشارکت سیاسی، فصلنامه ضمیمه خردنامه همشهری، شماره 8.
عبدالله، عبدالمطلب (1388)، سیری در نظریه­های رفتار رأی‌دهی، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، شماره 8.
تاجبخش، کیان (1383)، پژوهش: بررسی مقدماتی کاربرد نظریه سرمایه اجتماعی در تحلیل وضعیت تأمین اجتماعی در ایران، فصلنامه تأمین اجتماعی، شماره 16.
دیلم کتولی، هاجر و هنگامه دیلم کتولی (1395)، ارزیابی اثرات گردشگری شهرستان گرگان با رویکرد توسعه پایدار، فصلنامه پژوهش‌های نوین علوم جغرافیایی، معماری و شهرسازی، سال اول - شماره 2.
گل پرنیان، طواق (1389)، انسان و محیط بناهای قدیمی همساز با اقلیم در بافت فرسوده‌ی شهر گمیشان، فصلنامه رشد آموزش جغرافیا، شماره 93.
هویان، آندرانیک (1378)، استان گلستان، فصلنامه نامه اتاق بازرگانی، شماره 380.
https://www.semanticscholar.org
https://www.mehrnews.com
golestancr.ir
http://www.chap.sch.ir
http://golestanp.ir