برنامه‌ریزی بهینه اسکان موقت شهری در حوادث طبیعی (مطالعه موردی: شهر ساری)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، ساری، ایران

چکیده

آنچه در زمان وقوع حوادث اتفاق می‌‌افتد، علاوه بر خسارات جانی و مالی، خسارات اجتماعی فراوانی است که به دنبال دارد. با توجه به اهمیت بسیار بالای مقوله مسکن و سرپناه برای بشر، پیش‌بینی و اجرای مکان‌هایی برای اسکان موقت آسیب دیدگان از حوادث به‌ویژه زلزله، امری اجتناب‌ناپذیر و اساسی است. مکان‌یابی جهت اسکان موقت، قبل از وقوع سانحه و در مرحله‌ی برنامه‌ریزی می‌‌تواند کمک شایانی باشد تا مدیران پس از وقوع سانحه، برنامه عملیاتی مدون داشته باشند. تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از منابع کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی و نظرات افراد خبره در خصوص مکان‌یابی اسکان موقت در شهر ساری است. این تحقیق با استفاده از مدل دلفی اقدام به شناسایی شاخص‌های اصلی انتخاب مکان اسکان نموده و سپس با کمک مدل تصمیم‌گیری چند معیاره AHP در محیط نرم‌افزار Arc GIS اقدام به تعیین وزن و تلفیق آنها جهت تعیین مکان‌های مناسب برای اسکان موقت نمود. بر اساس نتایج حاصله در محدوده مورد نظر 2786 هکتار از منطقه به عنوان منطقه بسیار مناسب، 2846 هکتار بعنوان منطقه مناسب و 18098 هکتار بعنوان منطقه نا مناسب انتخاب شدند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Optimal planning and temporary housing in urban natural disaster (Case study: Sari city)

نویسندگان [English]

  • Reza Lahmian 1
  • Gholam Gholami 2
1 Assistant professor of Geography & Urban Planning, Payame Noor University, Tehran, Iran
2 M.A. of Geography & Urban Planning, Payame Noor University, Sari, Iran
چکیده [English]

Abstract
What's happening at the time of the incident, in addition to the financial and financial losses, is a lot of social damage that follows. Given the very high importance of housing and shelter for human beings, the prediction and implementation of places for the temporary accommodation of people affected by accidents, especially earthquakes, is unavoidable.   Locations for temporary accommodation before and after the accident and in the planning stage can be of great assistance so that post-incident managers can have an operational plan. The present research is a descriptive-analytical study of library resources and field observations and experts opinions about locating temporary accommodation in Sari. This research, using the Delphi model, attempted to identify the main indexes of location selection and then, using the AHP multi-criteria decision making model in the Arc GIS software, we determined their weight and their integration in order to determine the suitable places for temporary accommodation in Sari. The results showed that 2786 hectares of the area were suitable, 2846 hectares were selected as the suitable area and 18098 hectares were selected as an inappropriate area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: GIS– Multi criteria decision model-sari-natural disaster-Temporary housing
اسدی نظری، مهرنوش (1383) برنامه ریزی و مکان یابی اردوگاه‌های اسکان موقت بازماندگان زلزله، نمونه موردی منطقه یک شهر شیراز. پایان نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه تهران
آیسان، یاسمین و دیویس، یان (1382) معماری‌و برنامه ریزی بازسازی. ترجمه علی فلاحی. تهران: انتشارات شهید بهشتی
حسینی، مازیار (1387) مدیریت بحران. سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران.
خلیلی جویباری، تقی (۱۳۷۹) روند و الگوی توسعه شهرسازی. مازندران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی
زیاری، کرامت ا...(1378) اصول و روشهای برنامه ریزی منطقه‌ای. دانشگاه یزد.
 سالنامه آماری کشور (1390) مرکز آمار ایران
سعید نیا، احمد (1378) کتاب سبز راهنمای شهرداریها، جلد 2. تهران: وزارت کشور، مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری
صادقی، آسیه (1386) مکان یابی نیروگاه حرارتی براساس معیارهای محیط زیستی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران.
صالحی، اسماعیل (1387) ویژگیهای محیطی فضاهای شهری امن. تهران: نشر وزارت مسکن و شهرسازی، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، چاپ 87.
طرح جامع شهرساری (1389).
فلاحی علیرضا (1386) معماری سکونت گاه‌های موقت. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات.
قنبری، ابوالفضل و سالکی ملکی، محمدعلی؛ و قاسمی، معصومه (1392) مکان یابی بهینه پایگاه‌های اسکان موقت زلزله زدگان با رویکردفازی، مطالعه موردی شهرتبریز. فصلنامه علمی امدادونجات، انتشارات موسسه آموزش عالی علمی کاربردی هلال احمر، ش 2: 69- 52.
نوجوان، مهدی و امیدوار، بابک؛ و صالحی، اسماعیل (1391) مکان یابی اسکان موقت با استفاده از الگوریتم‌های فازی, مطالعه موردی منطقه یک شهرداری تهران. دوفصلنامه مدیریت شهری، ش 31: 222- 205.
ولد بیگی، برهان الدین (1389) پیشگیری و آمادگی دربحران. تهران: موسسه آموزش عالی علمی کاربردی هلال ایران.
Aron (Raymond) (1967) What is a theory of international Relations?, journal of international affairS,21,NO2.
Canton, Lucien (2007) Emergency Management: concepts and strategies for effective programs. Hoboken NJ:Wiley Inter Science.
Carl, Michael coyet & et al(2002) towards better practices in housing review of experience and practice in the red cross and red crescent movement.
Chapin,f.& Kaiser,e. (1985)Urban land use planning, USA,Illinois press.
Davis, ian(1978)shelter after disaster, oxford polytechnic.
Katerina R. Donevska & pece V. Gorseski (2011) Regional non- hazardous Landfill site selection by integrating fuzzy Logic, AHP and geographic information systems, Environ Earch Sci, 40 -48.
Qiang Wu & et al (2004) Risk assessment of earth fractures by map, a specific vulnerability map a hazard map, using Yuci city, Shanxi, china as an example, Environmental Geology, 46:104- 112.
Sule Tudes, & Nazan Duygu Yigiter (2010) Preparation of Land use Planning model using GIS based on AHP,Case study Adana-Turkey.Bull Eng Geology Environment,69:235-245.
UNDAC (2006) Disaster Assessment, chapter G, UNDAC.