TY - JOUR ID - 109449 TI - ملاحظات و مولفه های دادرسی عادلانه در پرتو جغرافیای تقنینی جمهوری اسلامی ایران JO - فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای) JA - JGEOQ LA - fa SN - 2228-6462 AU - رضائی فرد, ساسان AU - وروائی, اکبر AU - جعفری, محمد جواد AD - گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران AD - عضو هیات علمی دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران AD - گروه حقوق عمومی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 10 IS - 38 SP - 371 EP - 392 KW - ملاحظات اخلاقی KW - دادرسی عادلانه KW - نظام تقنینی جمهوری اسلامی ایران KW - شئونات انسانی KW - برابری DO - N2 - دادرسی عادلانه در پرتو رعایت قواعد آن همواره به صورت نسبی در نظام حقوق کیفری ایران مورد توجه مقنن قرار گرفته است، با تحولات نظام تقنینی و با الهام از شرع مقدس و با پیچیده شدن شیوه‌های ارتکاب جرم، دادرسی عادلانه نیز با حفظ و رعایت ملاحظات خاص، بایستی از سوی مقام قضایی و اصحاب دعوی در قلمرو جغرافیایی و مکانی رعایت گردد. همچنین شیوه‌ها و سازوکارهای دادرسی عادلانه که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد تدقیق قرار گرفته است هم از منظر شکلی و هم از منظر ماهوی با اشکالاتی همراه است، در پژوهش حاضر ابتدا دادرسی عادلانه در پرتو جغرافیای تقنینی ایران تشریح، سپس ملاحظات و مؤلفه‌های دادرسی عادلانه مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش موصوف که از لحاظ هدف؛ جزء تحقیقات کاربردی مسئله محور می‌باشد و تحلیلی محسوب می‌گردد با استفاده از روش اسنادی به گردآوری داده‌ها و اطلاعات از طریق مطالعه کتب، پژوهش‌های بنیادین و مقالات پرداخته و ملاحظات و ابعاد دادرسی عادلانه را مورد بررسی قرار داده است. مطالعه و بررسی قواعد و معیارهای دادرسی عادلانه نشان داد که با لحاظ قوانین شهروند محور مبتنی بر شرع مقدس که نظام حقوق کیفری ایران در جهت اجرای آن گام برداشته و در نظر داشتن رفتارهای بزهکارانه انسانی و عنصر مکان به عنوان محل وقوع جرم، ضرورت حفظ نظم عمومی حاکمیت ملی و قواعد مربوط به صلاحیت از مهم‌ترین ملاحظات دادرسی عادلانه به شمار آمده و رعایت اصل برابری و عدالت، حاکمیت قانون، آمره بودن قوانین، تأمین منافع بزه دیده، متهم و جامعه، کرامت انسانی و پیشگیری از اشتباهات قضایی از مهم‌ترین مؤلفه‌های اساسی دادرسی عادلانه است. لذا می‌توان دادرسی عادلانه را با لحاظ تمامی تضمینات حقوق و اخلاقی اعمال و از این طریق مانع از تضییع حقوق متهم و سایر نقش‌آفرینان در فرآیند کیفری گردید. با این اوصاف مؤلفه‌های دادرسی عادلانه همواره در قوانین موضوعه جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گرفته است. حفظ و اعمال تضمینات قانونی و اخلاقی لازم می‌تواند، مسیر قانون شکنان و افرادی را که در مسیر اعمال محدودیت‌هایی برای متهم در جهت عدم رعایت قواعد دادرسی عادلانه هستند؛ مسدود نماید. این مقاله از رساله دکتری با عنوان اصول دادرسی عادلانه در جرائم علیه تمامیت جسمانی اشخاص استخراج گردیده است. UR - http://www.jgeoqeshm.ir/article_109449.html L1 - http://www.jgeoqeshm.ir/article_109449_feed6cdb47bac084c8759ef34d2e322f.pdf ER -