ارزیابی ادراک معنای مکان در عصراطلاعات (مطالعه موردی فضای شهری سنتی و مدرن شهر اصفهان)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

2 استادیار، گروه شهرسازی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

3 استادیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی‌شهری، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

چکیده

تحولات عظیم عصراطلاعات، نوع جدیدی از فضا تحت عنوان فضای مجازی را وارد عرصه شهرسازی نموده. نظر به ضرورت هماهنگی با این حرکت جهانی و اهمیت معنای مکان به عنوان یکی از مهمترین متغیرهای کیفی محیط، تحقیقات در زمینه بررسی و شناخت اثرات فضای مجازی بر نحوه ادراک، دلبستگی و تعلق مردم به مکان از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد. از آنجاییکه معنا یافتن هر مکان به گونه ای جدایی ناپذیر در ادراک انسانی از آن فضا تنیده شده، برای ارتقاء کیفیت مطلوب فضاهای شهری، بررسی عوامل تاثیرگذار بر ادارک فردی قابل توجه می-باشد. پژوهش اعتقاد دارد افراد بر اساس میزان استفاده از فضای مجازی با اثرات مختلفی در ارتباط با درک مکان و ابعاد مختلف آن با حضور در فضای واقعی مواجه اند. هدف پژوهش، ارزیابی تاثیر میزان استفاده افراد از فضای مجازی بر ادراک معنای مکان آنها در فضای واقعی است. بدین منظور دو فضای شهری سنتی و مدرن اصفهان با جامعه آماری مراجعین مورد مطالعه قرار گرفته اند. تحقیق از لحاظ ماهیت، کاربردی و هدف، توصیفی تحلیلی میباشد. روش پژوهش همبستگی و آزمونهای کولموگراف اسمیرنف، رگرسیون و همبستگی پیرسون برای تعیین رابطه، شدت و جهت رابطه میان متغیرهای مستقل و وابسته استفاده شده. بر این اساس مولفه های چهارگانه ادراک تدوین و در نمونه های مطالعاتی مورد آزمون قرار گرفته اند.نتایج نشان میدهد، ادراک معنای مکان افراد از فضای واقعی متاثر میزان استفاده آنها از فضای مجازی بوده که در این رابطه، مولفه کالبدی ادراک بیشترین و مولفه فردی ادراک کمترین میزان همبستگی با آن را داراست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of the Perception of the Meaning of Place in Information Era (A Case Study of Traditional and Modern Urban Space in Isfahan)

نویسندگان [English]

  • narges nonejad 1
  • Elham Nazemi 2
  • hamid saberi 3
1 PhD Student, Department of Urban Planning, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
2 Assistant Professor, Department of Urban Planning, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
چکیده [English]

The evolution of information has brought a type of space as cyberspace into the urban landscape. Considering the necessity of coordinating with this global movement and the importance of the meaning of the place as one of the most important qualitative variables in the environment, research in the field of studying and recognizing the effects of cyberspace on people's perception, attachment and belonging to place and space is of particular importance. Meaning of finding any place is inseparably integrated with human perception of that space, for improving quality of urban spaces, is important to examine the factors that are important in individual perceptions. Study believes that individuals based on amount of cyberspace use are faced with different effects of understanding place and its different dimensions with presence in real space. Purpose of study is to evaluate effect of the amount of people using cyberspace on perception of meaning of their location in real space. Two traditional and modern urban spaces of Isfahan have been selected and studied by the statistical population of the visitors. Research is essentially functional and descriptive-analytic in terms of purpose. Method is correlation and statistical tests used to determine the relationship, intensity and direction of relationship between independent and dependent variables. Fourth components of perception tested in study. Perception of the place meaning of people from the real environment affected by their use of cyberspace that the physical component of perception is the highest and the individual component of perception has the least correlation with it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Perception
  • Meaning of Place
  • Cyberspace
  • Real Space
  • Isfahan City

مراجع

پاکزاد، جهانشاه و بزرگ، حمیده. (1391)، الفبای روانشناسی محیط برای طراحان، تهران: انتشارات آرمان­شهر.
خاکی، غلامرضا. (1378). روش تحقیق با رویکردی به پایان­نامه نویسی. تهران. مرکز تحقیقات علمی کشور
شکویی، حسین. (1375) اندیشه­‌های نو در فلسفه جغرافیا، جلد اول، تهران انتشارات گیتاشناسی. ،
شکویی، حسین. (1382) اندیشه­های نو در فلسفه جغرافیا، جلد دوم، تهران انتشارات گیتاشناسی.
عاملی، سعیدرضا (1391)، منطق شهرهای مجازی و مفهوم کار مجازی: ضرورت طرح شهر مجازی، مجله رسانه، بهار 1392.
فریادی، شهرزاد (1387)، تدوین زبان طراحی شهری در فرآیند جهانی شدن، پایان­نامه دکتری شهرسازی، دانشگاه تهران.
کلالی، پریسا و مدیری، آتوسا (1391)، تبیین نقش مولفه معنا در فرآیند شکل گیری حس مکان، هنرهای زیبا، دوره 17.
منتظرالقائم، مهدی (1381)، دمکراسی دیجیتالی و حکومت الکترونیکی: سیاست و حکومت در عصر تکنولوژی­های اطلاعاتی و ارتباطی، نامه علوم اجتماعی 1381، شماره 19.
Bartuska,Tom, J. (2007),Understanding Environment:Built & Natural,in WendyR.
Carmona,M. &Tiesdell,S. (2007),UrbanDesignReader,Oxford;Burlington,MAElsevier/Archit
Castells, M. (2001). The Rise of Network Society, the Information Age: Economy, Society and Culture.
Cheng,A. S,& Daniels,S E. (2003). Examining the interaction between geographic scale and ways of knowing in ecosystem management. Forest Science, (49): 841-854.
Creswell,J. W & Planto Clarrk,V. L. (2011). Designing and conducting mixed methods research (secound ed. ).
Gifford,R, (2016),Research Methods for Environmental Psychology,Cornell University, USA.
Gifford,R. (2002),Environmental Psychology: Principles and Practice,Canada, Optimal Books.
Graham, S & Marvin, S. (2002). Telecommunications and the City: Electronic paces, Urban Places. Routledge.
Gustafson,P. (2001),Meaningsofplace-Everyday experience and the oreticalconce ptualizations. Journal of Environmental Psychology.
Latham, A. (2011), Topologies and the multiplicities of space-time Dialogues in Human Geography, vol. 1: pp. 312-315. , FirstPublished
Manzo, Lynne C. (2005), For better or worse- Exploring multiple dimensions of place meaning, Journal of Environmental Psychology.
Mitchell,W. J (1995)City of bits: Space, Place and the Infobahn,Cambridge, The MIT press. Journal of Urban Design, Vol. 4, No. 2.
Scannell, L. & Gifford, R. (2010), Defining Place Attachment- A Tripartite Organizing Framework, Journal of Environment and Psychology, Vol.
Seamon,D. (2012). Physicaland Virtual Environments: Meaning of Place and Space, Human Geography,London
Seamon,D. &Gill,l. (2014). QualitativeApproachestoEnvironmentBehaviorResearch:Understanding Environmental and Place Experiences, Meanings , and Action.
van derKlis,M&Karsten,L. (2009), Commuting partners, dual residences and the meaning of home. Journal of Environmental Psychology, Volume 29, Issue 2, Pages 245-235.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 9، شماره 37
اسفند 1398
صفحه 801-812

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار