تحلیل و بررسی نقش مؤلفه‌های ژئوپلیتیک در سیاست خارجی کشورهای منطقه‌ خلیج‌فارس

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.

2 *دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.

3 دانشیار جغرافیای سیاسی، مدرس دوره دکترا، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.

4 دانشیار جغرافیای انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر ری

چکیده

تأثیر عوامل جغرافیایی و اقلیمی بر رفتارهای سیاسی، گرایشی است قدیمی که ریشه در تاریخ بشر دارد. نظریه پردازان ژئوپلیتیک استدلال می کنند که عوامل جغرافیایی، به ویژه موقعیت جغرافیایی هر کشور نقش تعیین کننده ای در قدرت ملی و جهت گیری سیاست خارجی آن دارد. آن‌ها رفتار سیاست خارجی کشورها را تابعی از شرایط و وضعیت جغرافیایی آنان می‌دانند و تصمیم گیری سیاست گذاران ملی را در چهارچوب الزامات ژئوپلیتیک تحلیل می کنند. هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش مولفه‌های ژئوپلیتیک در سیاست خارجی کشورها در راستای مدیریت بحران های منطقه ای ایران در خلیج فارس. سوال اصلی مقاله عبارت است از این که مولفه‌های ژئوپلیتیک در سیاست خارجی کشورها منظقه خلیج فارس چه نقشی دارند؟ روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که مولفه‌های جغرافیای سیاسی اصلی‌ترین عناصر موجد بحران های منطقه خلیج فارس هستند. سیاست خارجی موفق در مدیریت بحران های منطقه خلیج فارس نیازمند استفاده از دانش جغرافیای سیاسی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the role of geopolitical components in the foreign policy of the Persian Gulf countries

نویسنده [English]

  • heidar lotfi 2
1
2 Associate Professor, Department of Geography, Faculty of Humanities, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran.
3
4
چکیده [English]

The effect of geographical and climatic factors on political behavior,it is an old trend rooted in human history.Geopolitical theorists argue that geographical factors, especially the geographical location of each country, play a decisive role in national power and the orientation of its foreign policy. They see foreign policy behavior as a function of their geographyand they analyze the decision-making of national policymakers within the framework of geopolitical requirements. The main purpose of this dissertation is to analyze the role of geopolitical components in the foreign policy of countries in order to manage Iran's regional crises in the Persian Gulf. The main question of the article is what are the roles of geopolitical components in the foreign policy of the Persian Gulf countries? The method of this research is descriptive-analytical. The findings of the article show that the components of political geography are the main causes of crises in the Persian Gulf region. Successful foreign policy in crisis management in the Persian Gulf region requires the use of political geography knowledge.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geopolitics
  • Foreign Policy
  • Persian Gulf Region
  • Geography

مراجع

حافظ­نیا، محمدرضا(1388)، خلیج‌فارس و نقش استراتژیک تنگه­هرمز، تهران: سمت، چاپ پنجم.
احمدیان، حسن­(1390)، طرح شورای همکاری خلیج‌فارس و آینده قیام مردم یمن، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال 12، شماره 48، صص 105-122.
تاجیک، محمدرضا؛ دهقانی فیروزآبادی، سید جلال­(1382)، «الگوهای صدور انقلاب در گفتمان‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، راهبرد، شماره 27، صص 61-80.
حاجی یوسفی، امیرمحمد­(1388)، هلال شیعی، فرصت‌ها و تهدیدها برای جمهوری اسلامی ایران، اعراب و امریکا، دانش سیاسی، سال 5، شماره 1، صص 159-192.
دوست ­محمدی، احمد و همکاران­(1389)، تأثیر فعالیت‌های هسته‌ای ایران بر همگرایی امنیتی در بین اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال 2، شماره 8، صص 29-50.
دهقانی فیروزآبادی، جلال­(1387)، «سیاست خارجی دولت نهم»، فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین­المللی، شماره 13، صص 35-50.
صادقی اول،‌هادی، نقدی عشرت‌آباد، جعفر­(1393­)، روابط ایران و دژ منطقه‌ای شورای همکاری خلیج‌فارس، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 3، شماره 4، صص 151-182.
صادقی اول،‌هادی؛ نقدی عشرت‌آباد، جعفر­(1393­)، واکنش شورای همکاری خلیج‌فارس به بیداری اسلامی، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال 3، شماره 11، صص 68-49.
هرسیچ، حسین و دیگران­(1393)، روابط کشورهای عرب منطقه خلیج‌فارس و ایران از منظر منطقه­گرایی، سیاست دفاعی، سال 22، شماره 88، صص 9-38.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران­(1394)، نامه دکتر ظریف به دبیران کل سازمان ملل و سازمان همکاری اسلامی و وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان ملل متحد.
Amirahmadi, H. (1993), The United States and the Middle East: A Search for New Perspectives, SUNY Press.
Guardian (2013), Iran's foreign minister Javad Zarif to meet John Kerry at UN, In: <https://www.theguardian.com>.
Kechichian, J.A. (1990), The Gulf Cooperation Council and the Gulf War, in: The Persian Gulf War: Lessons for Strategy, Law, and Diplomacy, Edited by Christopher C Joyner, Greenwood Press.
Louer, L. (2012), Transnational Shia Politics: Religious and Political Networks in the Gulf, Hurst Publishers.
Marschall, C. (2003), Iran’s Persian Gulf policy: from Khomeini to Khatami, London: Routledge.
Organization of Islamic Cooperation (OIC) (2016a), The Extraordinary Meeting of The Council of Foreign Ministers of The Organization Of Islamic Cooperation, In: <http://www.oic-oci.org>.
Organization of Islamic Cooperation (OIC) (2016b), 13th Session of the Islamic Summit Conference Istanbul Declaration on Unity and Solidarity for Justice and Peace, 14-15 April 2016. In: <http://www.oic-oci.org>.
Ottaway, D.B. (1981), “Gulf Arabs Place Reins on lraq While Filling War Chest, "Washington post, December 21. In: <https://www.washingtonpost.com/archive/politics>.
Ramazani, R.K. (1987), Revolutionary Iran: Challenge and Response in the Middle East, Johns Hopkins University Press, 1987.
Ramazani, R.K. (1998), “The Emerging Arab–Iranian Rapprochement; Towards on Integrated U.S policy in the Middle East”, Middle East Policy, Vol 6, No 1.
Reuters (2016), Saudi Arabia may take more measures against Iran in execution row: foreign minister, 9 January 2016, In: <http://www.reuters.com/article/us-saudi-iran>.
Salisbury, P. (2015), Yemen and the Saudi-Iranian ‘Cold War’, Middle East and North Africa Programme. February 2015.
Uk.Reuters (2016), Arab foreign ministers accuse Iran of undermining regional security, 10 January 2016, In: <http://uk.reuters.com/article/us-saudi-iran-arableague>.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 38
خرداد 1399
صفحه 1089-1109

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار