مدیریت و برنامه‌ریزی مجتمع‌های گردشگری روستایی در راستای آمایش روستایی؛ مطالعه موردی روستاهای استان کردستان

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.

2 استادیار جغرافیای سیاسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران. .

4 کالج دیوید گیم، دوره A-level، لندن، انگلیس، بریتانیا.

5 عضو هیئت علمی گروه الهیات و معارف اسلامی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه گلستان

چکیده

گردشگری(توریسم) روستایی یکی از راهبردهای مؤثر برای توسعه پایدار جوامع روستایی محسوب می‌شود که البته نیازمند مدیریت و برنامه‌ریزی علمی و استفاده از دستاوردهای طرح‌های آمایش سرزمینی است که بایستی مقدم بر برنامه‌ریزی گردشگری(توریسم) روستایی انجام شوند. در ایران گردشگری روستایی به صورت علمی چندان مورد توجه قرار نگرفته که یکی از دلایل آن ناشناخته بودن روستاها و انجام نشدن طرح‌های آمایشی در مناطق روستایی است. هدف این مقاله تحلیل مدیریت و برنامه‌ریزی مجتمع‌های گردشگری روستایی در راستای آمایش روستایی در روستاهای استان کردستان است. سؤال اصلی مقاله این است با توجه به مطالعه آمایش سرزمینی مناطق روستایی استان کردستان بهترین راهبرد برای مدیریت و برنامه‌ریزی مجتمع‌های گردشگری روستایی چه راهبردی است؟ این مقاله با استفاده از روش سوآت انجام می‌شود. گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و میدانی انجام خواهد شد. نتایج مقاله نشان می‌دهد که گردشگری روستایی در کردستان دارای قوت‌ها‌(آب و هوای مطلوب، تنوع چشم‌اندازها، تنوع صنایع‌دستی، خوراک و مساکن و جنگل‌های بلوط) و نیز ضعف‌هایی‌(راه‌های دسترسی، محل‌های اسکان، سیستم‌های اطلاع‌رسانی، امنیت، فرهنگ و امنیت) در داخل و است و در محیط پیرامون با فرصت‌ها‌(مرزی بودن، دوری از مراکز عمده جمعیتی در ایران، آلودگی و مشکلات محیطی شهرها، وجود تعطیلات مناسب در تقویم رسمی کشور‌) و بعضاً تهدیداتی (هجوم ریزگردها، تهدیدات امنیتی، قاچاق و فعالیت‌های سیاسی و تروریستی گروه‌های معارض در کردستان عراق) نیز متوجه این موضوع است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Management and Planning of Rural Tourism Complexes for Rural Preparation; A Case Study of Villages in Kurdistan Province

نویسندگان [English]

  • Karami Zein al-Abedin 1
  • Ali Asghar Ismael Pour Roshan 2
  • Akbar Abbasian 3
1 M.Sc. Student of Geography and Tourism Planning, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran.
2 Assistant Professor of Political Geography, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran.
3 Student of Geography and Urban Planning, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran
4
5

مراجع

  1. کریمی، جعفر­(1389)، گردشگری(توریسم) روستایی و نقش آن در توسعه پایدار روستا مورد مطالعه (تعدادی از روستاهای دهستان جبل- بخش کوهپایه)، پذیرفته شده در کنفرانس منطقه ای صنعت توریسم(گردشگری) دانشگاه ازاد خمینی شهر.
  2. رجبی، سپیده­(1390)، نقش گردشگری(توریسم) در توسعه‌ی پایدار روستایی مطالعه ی موردی:­(شهرستان خشکبیجار)
  3. شارپلی، جولیا­(1380)، گردشگری(توریسم) روستایی، ترجمه ی منشی زاده و نصیری، نشر منشی تهران.
  4. اقبالی، ناصر، مقاله­ی مدیریت گردشگری(توریسم) روستایی و نقش آن در توسعه‌ی روستایی، (1389) ص 52.
  5. رضوانی، محمدرضا­(1387)، توسعه‌ی گردشگری(توریسم) روستایی با رویکرد گردشگری(توریسم) پایدار، انتشارات دانشگاه تهران.
  6. داس ویل، راجر­(1386)، مدیریت جهانگردی، ترجمه ی اعرابی، دفتر پژوهش های فرهنگی.
  7. قادری، اسماعیل­(1382)، نقش گردشگری(توریسم) روستایی در توسعه‌ی پایدار، پایان نامه دکتری.
  8. مرادنژاد، همایون­(1381)، ماهنامه ی اجتماعی- اقتصادی جهاد، خرداد و تیر ماه، شماره ی 250-251.
  9. جعفری، حمید و حاتمی شاه خال، سیده محدثه­(1391)، بررسی تاثیر گردشگری(توریسم) روستای در بخش اقتصادی دهستان سراوان طی دهه های اخیر، همایش ملی توسعه روستایی.
  10. حسین محمدی، مریم و حیاتی، داریوش­(1391)، توسعه توریسم(گردشگری) روستایی رویکردی نوین در جهت توسعه پایدار روستایی، همایش ملی توسعه روستایی.
  11. ظهرابی، حمید­(1385)، تدوین الگوی مدیریت اکوتوریسم(گردشگری) در حوزه آبخیز پریشان، مرکز علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی اهواز.
  12. اشتری مهرجردی، اباذر­(1383)، اکوگردشگری(توریسم) و پایداری: تعاریف، جنبه‌ها و ویژگی‌های آن، ماهنامه اجتماعی اقتصادی جهاد، دوره 5، شماره 3.
  13. امیریان­، سعید­(1387)، قوانین ومقررات تسهیل کننده سرمایه گذاری در بخش گردشگری(توریسم) ایران، چاپ اول. تهران: انتشارات نورعلم.  
  14. لطفی نیا، محمدتقی، آمار، تیمور­(1398)، تحلیل نقش گردشگری(توریسم) خانه های دوم در تحولات زیست محیطی روستاهای هدف گردشگری(توریسم) شرق استان گیلان در دهه اخیر، فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه ای)، 9(4)، 179-193.
  15. ایمانی، بهرام، یاری، ارسطو، اسدپور، زهره(1398)، بررسی اثرات گردشگری(توریسم) روستایی بر کیفیت زندگی مطالعه موردی: روستای کریک- شهرستان دنا، فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه ای)، 9(3)، 321-334.
  16. میرزائی، حسن، فلاح‌تبار، نصرالله، استعلاجی، علیرضا(1397)، ارائه الگوهای بهینه توسعه گردشگری(توریسم) در روستاهای هدف گردشگری(توریسم) ایران مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری(توریسم) استان گیلان. فصلنامه جغرافیا(برنامه‌ریزی منطقه ای)، 9(1)، 347-362.
  17. موسایی، یوسف، شریعت پناهی، مجید ولی، استعلاجی، علیرضا(1397)، قابلیت سنجی گردشگری(توریسم) در نواحی روستایی­(مطالعه موردی: دهستان سهند، روستای کندوان)، فصلنامه جغرافیا­(برنامه‌ریزی منطقه­ای)، 8(4)، 211-219.
  18. کابلی، سیدحسن، اکبرزاده، پیمان، نجارزاده، محمد(1397)، اثرات طرح های توسعه منطقه ای بر گردشگری(توریسم) روستایی (مطالعه موردی: سد سیازاخ در شهرستان دیواندره)، فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه ای)، 8(4)، 221-235.
  19. پاپلی یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی(1385)، گردشگری(توریسم)(ماهیت و مفاهیم)، تهران: سمت.
  20. پورجعفر، محمدرضا، محمودی نژاد،‌ هادی، ایلکا، شاهین و عاقبت­بخیر، حامد(1391)، فراتحلیلی از ارزیابی رویکردهای توسعه گردشگری(توریسم) روستایی با تأکید بر تحلیل عوامل راهبردی سوات، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 14، ش 2، 79-61.
  21. خاتون­آبادی، سید احمد و راست­قلم، مهدی(1390)، سنجش ارکان چهارگانه گردشگری(توریسم) روستایی با استفاده از تکنیک سوات، اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 25، ش 3، 330-338.
  22. راست قلم، مهدی. خلیل مقدم، بیژن و حیدری، رسول 1388)، بررسی مزیت­ها ومحدودیت­های توسعه کانون­های گردشگری(توریسم) باتحلیل سوات. فصلنامه مطالعات جهانگردی . شماره 11 و 12.    
  23. رجبی، آزیتا(1386)، بررسی و تحلیل توان‌های محیطی گردشگری(توریسم) روستای فرومد شاهرود، آمایش سرزمین، شماره 2.
  24. رحیمی، حسین(1381)، جهانگردی روستایی و قلمرو آن: ماهنامه سیاسی-­اقتصادی،ش 186-185.
  25. رضوانی، محمدرضا و صفایی، جواد­(1384)، گردشگری(توریسم) و تأثیر آن بر خانه‌های دوم در مناطق روستایی: تهدید یا فرصت، پژوهش­های جغرافیایی، ش 54، 121-109.
  26. رکن‌الدین­افتخاری، عبدالرضا، قادری، اسماعیل(1381)، نقش گردشگری(توریسم) روستایی در توسعه روستایی، مجله مدرس، دوره 6، شماره 2.
  27. رکن‌الدین­افتخاری، عبدالرضا  و مهدوی، داوود­(1385)، راهکارهای توسعه گردشگری(توریسم) روستایی با استفاده از مدل SWOT: دهستان لواسان کوچک، مجله مدرس، دوره 10، شماره 2.
  28. رکن‌الدین­افتخاری، عبدالرضا و مهدوی، داوود­(1383)، مفاهیم برنامه‌ریزی در ایران با تأکید بر برنامه‌ریزی روستایی، مجموعه مقالات سمینار جامعه‌شناسی و توسعه، ج دوم، تهران: سمت 51-47.
  29. سبکبار، حسنعلی فرجی، مطیعی لنگرودی و یداللهی فارسی، جهانگیر(1391)، رتبه‌بندی ­زمینه‌های توسعه گردشگری(توریسم) در نواحی روستایی، پژوهش‌های روستایی، سال 3،ش 1، 26-1.
  30. ضرغام بروجنی، حمیدرضا و شالبلفیان، علی‌اصغر(1392)، ‌سیاست‌های گردشگری(توریسم) کشورها(مطالعه تطبیقی)، تهران: مهکامه.
  31. Gartner, W. C(2006), Planning and Management of Lake Destination Development: Lake Gateways in Minnesota, In: Colin Michael Hall and Tuija Härkönen, Rural Tourism and Sustainable Business, Channel View Publications.
  32. Hall, C. M. and Page, S. J(2002), The geography of tourism and recereation: environment, place and space, Third edition, Routeldge. 
  33. De la Torre, M. Genoveva Millán Vázquez, Trechera Herreros, Jose Luis & Morales Fernández, Emilio(2012), Rural Tourism as an Alternative to the Development for Rural Areas and the Creation of Employment, International Journal of Humanities and Social Science, Vol. 2 No. 20, 162-175.
  34. El Hanandeh,ali(2013), Quantifying the Carbon footprint of religious tourism: the case of Hajj, Journal of cleaner production, vol. 3, No. 5, Pp. 1-8.
  35. Higgins-Desbiolles, Freya(2008), more than an industry: the forgotten power of tourism as a social force, School of management, university of south Ausralian, Vol.27, PP. 1192-1208.
  36. Kim, MJ-Kyund(2005), Determinants of Rural Tourism and Modeling Rural Tourism Demand in Korea,, Journal of cleaner production, vol. 3, No. 9, Pp. 1-11.
  37. Knowd, Ian(2001), Rural Tourism: Panacea And Paradox, Lecturer in Tourism Studies ,School of Environment and Agriculture, University of Western Sydney.
  38. Koster, R. L., Harvey, L. and Agnew, K(2010), Frolicking in the Fringe: An Assessment of the State of Exurban Tourism in Canada. In:  Kenneth B. Beesley, The Rural-Urban Fringe in Canada: Conflict and Controversy, Rural Development Institute, Political Science. 
  39. Lane, B(1994), What is rural tourism, Journal of Sustainable Tourism, 2: 721.
  40. Lane, B(2009), Rural tourism: An overview, In:  Tazim Jamal, Mike Robinson, The Sage Handbook of Tourism Studies, SAGE Publications Ltd. 
  41. Murdoch, J., & Miele, M., (1999), Back to Nature: Changing Worlds of Production in The Food Sector. Sociologia Ruralis, 36, 465-483.
  42. Roberts, L. and  Hall, D(2001), Rural Tourism and Recreation: Principles to Practice, CABI.
  43. Sharpley, J.R(1997), Rural tourism: an introduction, ITP, LONDON,
  44. Sharply, R(2002), Rural tourism and challenge of tourism diversification: the case of  Cyprus, tourism management, vol23(3), 233-244.
  45. Timothy, D. J(2005), Rural Tourism Business: A North American Overview. In: Derek Hall, Irene Kirkpatrick, and Morag Mitchell, Rural Tourism and Sustainable Business, Channel View Publications.             
  46. Lai,P.& Napal,S.K(2006),”Local perspectives of ecotourism development in Tawushan Nature Reserve, Taiwan”.Journal of Tourism Management,Vol.27.
  47. Walpole,M.J. & Goodwin,H.J(2000),” Local Economic Impacts of Daragon in Indonisia”. Journal of Annals of Tourism Research, Vol.27,No.3.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 38
خرداد 1399
صفحه 789-808

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار