بازشناسی قابلیت های بازآفرینی در بافت های ناکارآمد (مطالعه موردی: منطقه چهار شهرداری کلانشهر تبریز)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

2 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

3 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند

چکیده

بافت‌های ناکارآمد شهری به‌عنوان بخشی از بافت‌های قدیمی شهر در پی تحولات رشد و گسترش شهری به‌ویژه در طی سده اخیر دچار دگرگونی و تغییرات عمیق گردیده‌اند. با تأکید برتوسعه پایدار شهری، بازآفرینی شهری به‌مثابه‌ی یکی از رویکردهای متعارف توسعه مجدد شهری محسوب می‌شود. 36 درصد از کل بافت ناکارآمد شهر تبریز، معادل 1200 هکتار در محدوده‌ی منطقه 4 شهرداری تبریز واقع شده است. نتایج مشاهدات حاکی از آن بود که منطقه 4 تبریز، پتانسیل مناسبی جهت اجرای پروژه‌های بازآفرینی دارد که در طرح‌های بازآفرینی توجه جدی به آن نشده‌است. مقاله حاضر به بازشناسی قابلیت‌های بازآفرینی در بافت‌های ناکارآمد در جهت بازآفرینی مطلوب شهری در منطقه موردمطالعه پرداخت. برای تحلیل داده‌ها از نرم افزار GISو مدل بولین به منظور بازشناسی مکان-های مناسب بازآفرینی در منطقه مربوطه استفاده گردید و با استفاده از مبانی‌نظری و پیشینه تحقیق، نسبت به انتخاب معیارهای پژوهش شامل معیار طبقات، اسکلت، مصالح، عمر بنا، دانه‌بندی قطعات، تراکم جمعیتی، تراکم ساختمانی و سطح اشغال اقدام شد. بازشناسی بافت محلات با تاکید بر رویکرد بازآفرینی، گواه قدمت زیاد ساختمان‌ها و فرسودگی، کیفیت ابنیه پایین، نفوذناپذیری و عرض معابر پایین در اکثر محلات، تراکم بالای ساختمانی و جمعیتی ناشی از ریزدانگی قطعات، و وضعیت نامناسب مسکن در منطقه 4 بود. همچنین، نقشه‌ پهنه‌بندی اجرای طرح باز‌آفرینی برای منطقه، نشان داد 34.76 درصد از منطقه(بخش شمال‌شرقی و بخشی از محدوده مرکزی) بیشترین و 0.88 درصد از منطقه(بخش‌جنوبی) کمترین قابلیت اجرای طرح‌های بازآفرینی را دارند. بنابراین با رویکرد بازآفرینی شهری می‌تواند نسخه بهینه‌ای برای ارتقاء وضعیت زندگی و مسکن باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Recognition of regenerative capabilities in dysfunctional tissues (Case study: District 4 of Tabriz metropolitan municipality)

نویسندگان [English]

  • Vali Abdollahi 1
  • bashir beygbabaye 2
  • , Bakhtiar ezatpanah 3
1 Department of Geography and urban planning, Marand Branch, , Islamic Azad university, Marand, Iran
2 Department of Geography and Urban Planning, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran
3 Department of Geography and Urban Planning, Islamic Azad University, Marand Branch
چکیده [English]

Dysfunctional urban textures, as part of the old textures of the city, have undergone profound changes and transformations as a result of urban growth and development,especially during the last century.With an emphasis on sustainable urban development, urban regeneration is one of the conventional approaches to urban redevelopment.36%of the total dysfunctional texture of Tabriz city,equivalent to1200hectares,is located in the 4th district of Tabriz Municipality.The results of the observations indicated that Tabriz Region4has a good potential for the implementation of regeneration projects that have not been seriously considered in the regeneration plans.The present article recognized the regeneration capabilities in dysfunctional contexts for optimal urban regeneration in the study area.GIS software and Boolean model were used to analyze the data in order to identify suitable places for regeneration in the relevant area. Using theoretical principles and research background,to select research criteria including criteria of floors, skeleton,materials,building life,grain Classification of plots,population density, building density and occupancy level were performed.Recognition of the texture of neighborhoods with emphasis on regeneration approach,evidenced by the high age of buildings and wear, low quality buildings, impermeability and width of low passages in most neighborhoods, high building density and population due to small parts, and poor housing in District4.Also,the zoning map of the implementation of the regeneration plan for the region showed that34.76%of the region(northeastern part and part of the central area)has the highest and0.88%of the region(southern part)has the lowest ability to implement regeneration plans.Therefore,with the urban regeneration approach,it can be an optimal prescription for improving living conditions and housing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Regeneration
  • dysfunctional tissues
  • region four
  • Tabriz

مراجع

ایزدی، محمد‌سعید؛ ‌‌کاظمی‌اندریان، ‌محمد‌حسین، (1393). ارزیابی پروژه مشارکت محله طبرسی با استفاده از مدل جامع بازآفرینی شهری، ‌دوره3، شماره‌40 و‌41، صص 119-133.
بهادری نژاد، معصومه؛ ذاکرحقیقی، کیانوش(1395). تبیین مکانیزم احیاء بافت‌های تاریخی با استفاده از رویکرد بازآفرینی (نمونه موردی: محله حاجی در محدوده تاریخی شهر همدان)، مطالعات محیطی هفت حصار; ۵ (۱۸) :۵-۱۸.
پور احمد، احمد؛ کشاورز، مهناز؛ علی اکبری، اسماعیل؛‌هادوی، فرامرز(1396). بازآفرینی پایدار بافت­های ناکارآمد شهری مورد مطالعه (منطقه 10 شهر تهران)، فصلنامه آمایش محیط، شماره 37، صص 194-167.
حاتمی نژاد، حسین؛ پوراحمد، احمد؛ نصرتی هشی، مرتضی (1398). آینده­پژوهی در بافت فرسوده شهری-مطالعه موردی: ناحیه یک، منطقه 9 شهر تهران، فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات جغرافیایی (دوره28)، شماره 10، صص 55-37.
طاهری، شیما؛ شبانی، امیر حسین (۱۳۹۵). تبیین مدل مفهومی تجدید حیات فضاهای شهری در بازآفرینی شهری، اولین کنفرانس ملی معماری اسلامی، میراث شهری و توسعه پایدار، تهران، موسسه بین المللی ایرانیان، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان تهران.
فنی، زهره؛ صادقی، یدالله(1388). توانمندسازی حاشیه نشینان در فرآیند بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری، مطالعه ی موردی: اسلام آباد، منطقه 2 شهرداری تهران، فصلنامه جغرافیایی آمایش، شماره 7، صص 57-73.
میرزایی چهارراهی، وحید(1396). بررسی رابطه بین بازآفرینی با گردشگری شهری (مطالعه موردی: محدوده بهارستان شیراز)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفا شهر.
نجفی، مهرداد؛ رشادت­جو، حمیده؛ و استعلاجی، علیرضا(1398). نقش بازآفرینی شهری در زیست­پذیری شهری(مطالعه موردی، محله جاوید زنجان)، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری سال یازدهم، شماره چهلم، 16-1.
Güzey, O. (2009). Urban regeneration and increased competitive power: Ankara in an era of globalization. Cities, 26, 27–37.
Hou, D., Song, Y., Zhang, J., Hou, M., O'Connor, D., Harclerode, M.,( 2018). Climate change mitigation potential of contaminated land redevelopment: a city-level assessment method. J. Clean. Prod. 171, 1396-1406.
Korkmaz, Cansu & Balaban, Osman (2019). Sustainability of urban regeneration in Turkey: Assessing the performance of the North Ankara Urban Regeneration Project, https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2019.102081.
Kotze, Nico & Vries, Leani de(2019). Resuscitating the African giant: Urban Regeneration & inner city Redevelopment initiatives along the ‘Corridors of freedom’ in downtown johannesburg, Geographia Polonica, Volume 92, Issue 1, pp. 57-70
Leary, M. E., & McCarthy, J. (2013). Introduction urban regeneration a global phenomenon. In M. E. Leary, & J. McCarthy (Eds.), The routledge companion to urban regeneration. New York: Routledge.
Li, L.H., Lin, J., Li, X., Wu, F., (2014). Redevelopment of urban village in China-A step towards an effective urban policy, A case study of Liede village in Guangzhou. Habitat International, 43, 299-308.
Li, X., Hui, E.C.M., Chen, T., Lang, W., Guo, Y.(2019). From Habitat to the new urbanization agenda in China: Seeing through the practices of the “three old renewals” in Guangzhou. Land Use Policy, 81, 513-522.
Pedro Porfírio Coutinho Guimarães (2017). An evaluation of urban regeneration: the effectiveness of a retail-led project in Lisbon, Urban Research & Practice, 10:3.
Peng, Y., Lai, Y., Li, X., Zhang, X.,(2015). An alternative model for measuring the sustainability of urban regeneration: the way forward. J. Clean. Prod. 109, 76-83.
Yetiskul, Emine., Kayasü, Serap., Ozdemir, Suna Yas¸ (2016). Local responses to urban redevelopment projects: The case of Beyo_glu, Istanbul, Habitat International 51 (2016) 159-167.
Yu, J.-H., & Kwon, H.-R. (2011). Critical success factors for urban regeneration projects in Korea. International Journal of Project Management, 29(7), 889–899.
Yu, Tao, Liang, Xin, Qiping Shen, Geoffrey, Shi, Qian, Wang, Ge(2019). An optimization model for managing stakeholder conflicts in urban redevelopment projects in China, Journal of Cleaner Production 212 (2019) 537-547.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 40
آذر 1399
صفحه 137-151

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار