طراحی مدل توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی در روستاهای هدف گردشگری

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 گروه کارآفرینی، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران

2 استادیار گروه مدیریت، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

3 استادیار گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی آزادشهر، دانشگاه گنبد کاووس

چکیده

کارآفرینی اکوتوریستم از جمله مهمترین فعالیت‌های اقتصادی است که در حال گسترش و استقبال عمومی در سطح جهانی می‌باشد. در مناطق روستایی اهمیت این موضوع بیشتر است چراکه به‌دلیل رکود بخش کشاورزی و مشکلات فراروی جوامع روستایی، راه‌حل جایگزین سیاست‌گذاران، توسعۀ کسب‌وکارهای روستایی است و بهره‌برداری از فرصت‌های اکوتوریسم می‌تواند به بازسازی اقتصاد روستایی و رفاه اجتماعی منجر شود. هدف از انجام این پژوهش طراحی مدل توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری است که به روش آمیخته اکتشافی انجام شد. در مرحله اول با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته و نظرخواهی از خبرگان و مطلعین کلیدی، به استخراج مفاهیم پرداخته شد و با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده‌ها در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی و بهره‌گیری از نرم‌افزار NVivo مدل مفهومی طراحی شد. در مرحله دوم روابط بین مولفه‌ها و ابعاد با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart-PLS بررسی و آزمون شد. جامعه آماری این بخش، مدیران، کارآفرینان و کارشناسان فعال در حوزه اکوتوریسم بود که تعداد نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی مورگان 248 نفر برآورد شد. نمونه‌گیری در این مرحله به روش تصادفی ساده صورت پذیرفت. نتایج نشان می‌دهد روابط علّی مثبت و معنی‌داری بین عوامل فردی، بازاریابی، اقتصادی، فرهنگی، محیطی و حمایتی با توسعه کارآفرینی اکوتوریسم وجود دارد. در انتها نیز پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج پژوهش ارائه شد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing an Ecotourism Entrepreneurship Development Model with a Social Welfare Approach in Tourism Target Villages

نویسندگان [English]

  • mohammadreza gholipour 1
  • Mohmudreza Cheraghali 2
  • Hadi Sanaeepour 3
1 Department of Entrepreneurship, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran
2 Assistant Professor of Management, Golestan University, Gorgan, Iran
3 Department of management, faculty of humanities, university of gonbade kavous
چکیده [English]

Ecotourism entrepreneurship is one of the most important economic activities that are expanding and being attention by the world. In rural areas, this issue is more important because due to the recession in the agricultural sector and the problems facing rural communities, the alternative solution for policymakers is the development of rural businesses and taking advantage of ecotourism opportunities can rebuild the rural economy and social welfare. The purpose of this study is to design an ecotourism entrepreneurship development model with the approach of social welfare of tourism target villages, which was done by mixed exploratory method. In the first stage, using in-depth and semi-structured interviews and polling of key experts and key informants, the concepts were extracted and using the grounded theory method in three steps of open, axial and selective coding and using NVivo model software, a conceptual model was designed. In the second stage, the relationships between components and dimensions were investigated and tested using the structural equation modeling method using Smart-PLS software. The statistical population of this section was managers, entrepreneurs and experts in the field of ecotourism. The number of statistical samples using Krejcie Morgan table was estimated to be 248 people. Sampling at this stage was done by simple random method. The results show that there are positive and significant causal relationships between individual, marketing, economic, cultural, environmental and supportive factors with the development of ecotourism entrepreneurship. Finally, suggestions based on the research results were presented

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ecotourism
  • Entrepreneurship Development
  • Social Welfare

مراجع

احمدپور داریانی، محمود (1391). کارآفرینی، چاپ هشتم، شرکت پریس، تهران.
امیدی نجف آبادی، مریم؛ حق بین، آنیتا، فرج اله حسینی، سیدجمال (1395) بررسی عوامل مؤثر بر توسعه اکوتوریسم در لواسان کوچک، پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 9(3)، 11-22.
بیرو، آلن (1393) فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران، انتشارات کیهان.
حبیبی، حمیدرضا و کنعانی کاشانی، علی (۱۳۹۸)، تأثیر کارآفرینی راهبردی و نقش آن بر توسعه کارآفرینی اکوتوریسم مورد مطالعه گردشگری استان تهران، سومین کنفرانس علمی دستاوردهای نوین در مطالعات علوم مدیریت، حسابداری و اقتصاد ایران، ایلام، موسسه پژوهشی آسو سیستم آرمون.
دانایی فرد، حسن؛ الوانی، سیدمهدی؛ آذر، عادل (1395) روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت، انتشارات گنج شایگان، چاپ 11.
داوری، علی، سفیدبری، لیلا، باقرصاد، وجیه. (1396). عوامل اکوسیستم کارآفرینی ایران بر اساس مدل آیزنبرگ، فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، 10(1)، 101-120.
دستوم، صلاح، سوادی، مهدی. (1396). طراحی چارچوب توسعه کارآفرینی در صنعت گردشگری ورزشی. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه‌ای)، 7(2)، 249-265.
رضاقلی زاده، مهدیه. (1395). بررسی تأثیر گردشگری بر مثلث فقر، نابرابری و رشد اقتصادی. مطالعات مدیریت گردشگری، 11(36)، 125-160.
زالی، محمدرضا (1395) معرفی دیده بان جهانی کارآفرین، دانشگاه تهران، دانشکده کارآفرینی، تهران.
زالی، محمدرضا؛ رضوی، سید مصطفی (1395) پژوهشی درزمینه: موانع توسعه کارآفرینی در ایرا ن، دانشگاه تهران، دانشکده کارآفرینی، تهران، چاپ پنجم.
زاهدی اصل، محمد (1391) مبانی رفاه اجتماعی، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
زاهدی، محمدجواد؛ شیبانی، ملیحه؛ علی پور، پروین (1388) رابطه سرمایه اجتماعی با رفاه اجتماعی، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 9، شماره 32، 115.
سجاسی قیداری، حمدالله، رکن الدین افتخاری، عبدالرضا، پورطاهری، مهدی. (1393). تدوین و اعتبارسنجی شاخص‌های توسعه کارآفرینی اکوتوریستی در مناطق روستایی. مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 9(26)، 45-70.
سجاسی قیداری، حمدالله، صادقلو، طاهره، افتخاری، عبدالرضا رکن الدین. (1394). سنجش و اولویت بندی راهبردهای توسعه کارآفرینی اکوتوریسم در مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای گردشگری رود دره‌ای استان تهران). مجله آمایش جغرافیایی فضا، 5(16)، 71-88.
سجاسی قیداری، حمدالله؛ افتخاری، عبدالرضا؛ پورطاهری، مهدی و آذر، عادل (1393). الگوی توسعه کارآفرینی اکوتوریسم در مناطق روستایی (مطالعه موردی: از رود دره‌های گردشگری استان تهران)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 46، شماره 2: 273-293.
سجاسی قیداری، حمدالله؛ رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ پورطاهری، مهدی؛ آذر، عادل (1393) الگوی توسعه کارآفرینی اکوتوریسم در مناطق روستایی (مطالعه موردی: روددره‌های گردشگری استان تهران)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 46، شماره 2، (پیاپی 88)، ص 273-292.
سعیدی کیا، مهدی (1392). آشنایی با کارآفرینی، نشر سپاس.
سلطانی، زهرا؛ کیانی، صدیقه و تقدیسی، احمد (1392). نقش اکوتوریسم در فرصت‌های شغلی و افزایش درآمد (مطالعه: شهرستان خوانسار)، تحقیقات جغرافیایی، سال 28، شماره 4: 137-152.
سلیمی منش، جبار؛ مدیری، مهدی؛ باقری سیدشکری، سجاد؛ عباسی، (1390) تحلیل و ارزیابی پتانسیل‌ها و راهبردهای توسعه اکوتوریسم در منطقه ریجاب، اطلاعات جغرافیایی، 78: 43-49.
شاطریان، محسن؛ کیانی سلمی، صدیقه و زورمند، پریناز (1395) ارزیابی عوامل اثر گذار بر فضای ارزش آفرینی طبیعت گردی در اکوسیستم‌های بیابانی (نمونۀ موردی: مرنجاب). مهندسی اکوسیستم بیابان، شماره (13)،129-117.
شهرکی، حسن، موحدی، رضا، یعقوبی فرانی، احمد. (1395). واکاوی مولفه‌های فرهنگی و اجتماعی کارآفرینی روستایی: یک پژوهش کیفی. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، 9(4)، 749-768.
صالحی، صادق؛ ابراهیمی، لیلا؛ فتاحی، ناصر (1397) مشارکت محلی و توسعه بوم‌گردی (مطالعه موردی، روستای جنت رودبار)، آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، شماره (3)، 136-121.
عسگری، رسول؛ شمس الدینی، علی و کردوانی، پرویز (1397) ارائه مدل آینده نگر کارآفرینی مبتنی بر بوم‌گردی در روستاهای هدف گردشگری (مطالعه موردی: روستاهای هدف شهرستان خوروبیابانک). برنامه ریزی منطقه‌ای، شماره (31)، 102-91.
فیتزپتریک، تونی (1395) نظریه رفاه، ترجمه هرمز همایون پور، تهران انتشارات گام نو.
قادرمزی، حامد (1394) برنامه ریزی راهبردی توسعه اشتغال در نواحی روستایی شهرستان جوانرود، اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال چهارم، شماره 1 (پیاپی 11)، ص 109-130.
کارکنان نصرآبادی، محمد (1392) اشتغال، رفاه اجتماعی و کارآفرینی جوانان، کنگره پیشگامان پیشرفت.
لطفی، صدیقه؛ رمضان زاده لسبوئی، مهدی و ابراهیمیان، مهناز (1396) سنجش نگرش مردم نسبت به نقش آموزش در تمایل به کارآفرینی بومگردی (مطالعه موردی: منطقه کویری و بیابانی­خور و بیابانک). برنامه ریزی وتوسعه گردشگری، شماره (21)، 76-54.
محمدپور زرندی، حسین و طباطبائی، سید محسن (1389). تأثیر اکوتوریسم در توسعه اقتصاد گردشگری شهر تهران، ویژه نامه اقتصاد گردشگری شهری.
مرادزاده، عبدالباسط، قاسمی، محمد، سالارزهی، حبیب ا...، یعقوبی، نورمحمد، بذرافشان، جواد. (1397). اولویت‌بندیِ پیشران‌های توسعۀ‌ اکوتوریسم کارآفرینانه با رویکرد توانمندسازی اجتماع‌محور. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، 11(1)، 161-179.
میجلی، جیمز (1398) رفاه اجتماعی در جهان، ترجمه محمدتقی جغتایی، تهران، دانشگاه علوم بهزیستی.
یعقوبی، نورمحمد؛ مرادزاده، عبدالباسط و عرب، عباس (1397) ارزیابی تأثیر مؤلفه‌های توانمندساز بوم‌گردی بر شبکه بهره برداران. علوم مدیریت ایران، شماره (13)، 103-81.
Amolo, J. & Migiro, S.O.(2015). An entrepreneurial flair development: the role of an ecosystem. Problems and Perspectives in Management, Volume 13, Issue 2, 494-505.
Arsic, S., Nicolic, D., Zivcovic, Z. (2017). Hybrid SWOT - ANP - FANP model for prioritization strategies of sustainable development of ecotourism in National Park Djerdap, Serbia, Forest Policy and Economics, 80, 11–26.
Ashton, R.E. (2011). Defining the ecotourism based on site needs. Kusler, JA. Compiler, Ecotourism and resource conservation, 3 (4): 9-18.
Audrestch, D. B., Thurik, A. R., Verheul, I., & Wennekers, S. (2002). Entrepreneurship: Determinants and Policy in a European–US Comparison. Boston, Dodrecht and London: Kluwer.
Baksh, R., Hakim, S.L., & Nugroho, I. (2013). Social Capital in the Development of Ecotourism: A Case Study in Tambaksari Village Pasuruan Regency, East Java Province, Indonesia. Journal of Basic and Applied Sciences Research, 3(3): 1-7.
Bansal, S., Garg, I., & Sharma, G. D. (2019). Social Entrepreneurship as a Path for Social Change and Driver of Sustainable Development: A Systematic Review and Research Agenda. Sustainability, 11(4), 1091.
Bassey B.E. (2015) Transforming the Nigeria tourism industry through tourism entrepreneurial development, African Journal of Business Management, 9(15): 569-580
Bjuggren. C, Johansson. D, Stenkula. M; (2010) "Using Self-employment as Proxy for Entrepreneurship: Some Empirical Caveats", Ratio Working Papers,.
Butler, J., Garg, R. Stephens, B. (2015). Social Networks, Funding, and Regional Advantages in Technology Entrepreneurship, Social Networks, Funding, and Regional Advantages.
Chen, H. S. (2014). A Study on Benefit Evaluation of Recreational Resource by Developing Ecotourism in Tropical Islands, Journal of Geography & Natural Disasters, 4:119.
Chirozva, C. (2015). Community agency and entrepreneurship in ecotourism planning and development in the Great Limpopo Transfrontier Conservation Area. Journal of Ecotourism, 14(2-3), 185-203.
De Lima, I. Borges; Kumble, Peter. A, De Almeida, M. Geralda; Chaveiro, E. Felício; Ferreira, Lara Cristine Gomes and Mota, R.D. (2016) Ecotourism community enterprises and ethno-development: modeling the Kalunga empowerment possibilities in the Brazilian savannah, Braz J Sci Technol, 3:1 DOI 10.1186/s40552-016-0013-8.
Escalona-Orcao. A. et al. 2015. "A pathway for local development. The clusters of creative industries in small cities and rural areas of Spain". Semestrale di Studi e Ricerche di Geografia. Roma - XXVII, Fascicolo.
Franzidis, A. (2019), "An examination of a social tourism business in Granada, Nicaragua", Tourism Review, Vol. 74 No. 6, pp. 1179-1190.
Haring, L. S. & Claudio, M. (2014), Touring responsibility: The trouble with ‘going local’ in community-based tourism in Thailand, Geoforum, Volume 51, 96-106.
Hisrich, R., Peters, M. and Dea, S., (2005). Entrepreneurship, MC, Grow Hill, New York.
Kim, MJ-Kyund. (2005), Determinants of Rural Tourism and Modeling Rural Tourism Demand in Korea, , Journal of cleaner production, vol. 3, No. 9, Pp. 1-11.
Lee, T. H., & Jan, F. H. (2019). Can community-based tourism contribute to sustainable development? Evidence from residents’ perceptions of the sustainability. Tourism Management, 70, 368-380.
Lee, C. K. (2011). The Ecoomic Impact of International Inbound Tourism on the South Korean Economy and its Distributional Effects on Income Classes A. Journal of Hospitality Management, 30, 827– 835.
Lordkipanidze, M. and Brezet, H. (2005). The entrepreneurship factor in sustainable tourism development', Journal of Cleaner Production 13: 787-798.
Lordkipanidze. M., (2002), Enhancing entrepreneurship in rural tourism for sustainable regional development. The case of Söderslätt region, Sweden, The International Institute for Industrial Environmental Economics, IIIEE, Lund University.
Najda-Janoszka, M., & Kopera, S. (2014). Exploring barriers to innovation in tourism industry – the case of southern region of Poland. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 110, 190 – 201
Peroff, D. M., Deason, G. G., Seekamp, E., Iyengar, J. (2017). Integrating frameworks for evaluating tourism partnerships: An exploration of success within the life cycle of a collaborative ecotourism development effort, Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 17, 100–111.
Serenari, C., Peterson, M. N., Wallace, T., & Stowhas, P. (2017). Private protected areas, ecotourism development and impacts on local people's well-being: a review from case studies in Southern Chile. Journal of sustainable tourism, 25(12), 1792-1810.
Sharpley, R. (2008). Planning for tourism: the case of Dubai. Tourism and Hospitality Planning & Development, 5, 1, 13 – 30.
Situmorang, D. and Mirzanti, I. (2012). Social entrepreneurship to develop ecotourism, Procedia Economics and Finance, 4: 398-405.
Stevenson, L. & Lundström, A. (2001). Entrepreneurship Policy for the Future: Best Practice Components, Keynote Presentation at the 46th World Conference of the International, Council for Small Business, Taipei: ROC.
Tsai, W. H., & Kuo, H. C. (2011). Entrepreneurship policy evaluation and decision analysis for SMEs. Expert Systems with Applications, 38, 8343–8351.
UNWTO Annual Report (2015), Published by the World Tourism Organization (UNWTO), Madrid, Spain.
Yang, J., Ryan, C., & Zhang, L. (2013). Social conflict in communities impacted by tourism. Tourism Management, 35, 82-93.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 41
اسفند 1399
صفحه 331-345

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار