واکاوی ارتباط بین عناصر اقلیمی با سرطان پوست در استان اردبیل

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دکترای تخصصی اقلیم شناسی، استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دکترای ژئومورفولوژی، استاد، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط تغییرات آب و هوایی با بیماری سرطان پوستی در استان اردبیل می‌باشد. به‌منظور تجزیه و تحلیل ارتباط متغیرهای اقلیمی (یخبندان، ساعات آفتابی، میانگین رطوبت، حداکثر دمای مطلق، حداقل دمای مطلق و دمای متوسط) با تغییرات سرطان پوست در ایستگاه‌های مورد مطالعه، از معادلات رگرسیون چندگانه استفاده شد. برای تعیین متغیرهای مستقل تأثیرگذار بر تغییرات سرطان پوست ایستگاه‌های مورد مطالعه، از مدل رگرسیون پس‌رونده بهره گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که مقادیر همبستگی متغیرهای اقلیم با سرطان پوست در ایستگاه‌های مورد مطالعه نسبتاً قابل‌توجه است و این همبستگی‌ها اغلب قوی و معنی‌دار (در سطح خطای 1 درصد) با یکدیگر هستند. وجود همبستگی مستقیم معنی‌دار سرطان پوست با سایر متغیرهای اقلیمی در ایستگاه‌های مورد مطالعه نشان داد که وقوع سرطان پوست در نیمه‌های گرم سال بیشتر از نیمه‌های سرد سال بوده است. مقادیر ضریب همبستگی چندگانه و درصد تغییرات تبیین شده‌ی معرفی شده توسط مدل رگرسیونی پس‌رونده در توجیه مقادیر تعداد وقوع سرطان پوست در ایستگاه‌های مورد مطالعه در شرایط ورود تمامی متغیرهای اقلیمی و نیز در شرایط حذف برخی متغیرهای اقلیمی کم اثر (ورود متغیرهای اقلیمی پر اثر) نشان داد که در ایستگاه‌های مورد مطالعه، ورود تمامی متغیرهای اقلیمی در توجیه مقادیر تعداد وقوع سرطان پوست، بین 79 تا 91 و خروج تک‌تک و یا چند متغیر و باقی ماندن سایر متغیرها در مدل رگرسیونی پس‌رونده، بین 76 تا 89 درصد از این تغییرات را تبیین نموده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Relationship between Climatic Elements and Skin Cancer in Ardabil Province

نویسندگان [English]

  • Bromand Salahi 1
  • Ahmad Nohegar 2
1 PhD in Climatology, Professor, Department of Natural Geography, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran
2 PhD in Geomorphology, Professor, Faculty of Environment, University of Tehran
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the relationship between climate change and skin cancer in Ardabil province. Multiple regression equations were used to analyze the relationship between climatic variables (frost, sunshine hours, mean humidity, maximum absolute temperature, minimum absolute temperature and average temperature) with changes in skin cancer at the stations. To determine the independent variables affecting skin cancer changes in the studied stations, a backward regression model was used. The results of this study showed that the correlation between climate variables and skin cancer in the studied stations is relatively significant and these correlations are often strong and significant at 0.01level with each other. The direct correlation between skin cancer and other climatic variables in the studied stations showed that the incidence of skin cancer in the warmer half of the year was more than the cold half of the year. Quantitative correlation coefficient and percentage of changes explained by backward model to justify the number of skin cancer incidence in the studied stations under the conditions of entry of all climatic variables and also in the case of removal of some low climate variables (entry of high-impact climatic variables ) showed that in the studied stations, the entry of all climatic variables in determination the amount of skin cancer incidence, between 79 and 91, and the withdrawal of single or multiple variables, and the remaining variables in backward regression model, range from 76 to 89 percent of these changes are explained.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climate
  • Skin cancer
  • Correlation
  • Ardabil Province

مراجع

اسماعیل­زاده، ن؛ صلاحی­مقدم، ع؛ خوشدل، ع؛ (1394)، بررسی پراکندگی جغرافیایی سرطان­ها مهم ایران، مجله پزشکی هرمزگان، دوره 19، شماره 2، صص 83-73.
افضلی، م؛ میرزایی، م؛ سعادتی، ح؛ مظلومی محمودآبادی، س. (۱۳۹۲). اپیدمیولوژی سرطان پوست و تغییرات روند زمانی بروز آن در ایران، دوماه نامه علمی – پژوهشی فیض، دوره ۱۷، شماره ۵، ص ۵۱۱-۵۰۱.
اکبری، ز؛ فرزانه، ف؛ زاهدی، م. (۱۳۹۵). بررسی وضعیت اقتصادی، اجتماعی مبتلایان سرطان پوست، فصلنامه پرستار و پزشک در رزم، دوره ۴، شماره ۱۳، ص ۲۱۹-۲۱۳.
باقیانی مقدم، م؛ محمدی، س؛ مظلومی، س؛ نوربالا، م. (۱۳۹۰). بررسی تأثیر مداخله آموزشی بر رفتارهای پیشگیری کننده از سرطان پوست در دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر یزد بر مبنای تئوری انگیزش محافظت، افق دانش فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد، دوره ۱۷، شماره ۱، ص ۳۴-۲۷
خرم­نیا، س، (1388)، سرطان پوست، ترجمه از انجمن ملی سرطان امریکا، وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده موسسه ملی تندرستی امریکا، چاپ اول، تابستان، انتشارات تیمورزاده- نشر طیب- رهام گرافیک، تهران، ص 20.
سیاری، ع؛ تحققی، س؛ (1381)، اپیدمیولوژی سرطان‌های کودکان در ایران، بیماری کودکان ایران، سال 12، شماره 3، صص 12-9.
سیف، ع؛ انتظاری، م؛ غیاث، م؛ مرتضوی، ن. (۱۳۹۴). تحلیل فضایی اثرات عوامل محیطی و اقلیمی بر بیماری سرطان پوست در استان اصفهان، تحقیقات نظام سلامت، دوره ۱۱، شماره ۱، ص ۱۸۳-۱۷۰
صالحی­ نیا، ح. (۱۳۹۳). فراورده ­های ضد آفتاب: تیغی دولبه در پیشگیری از سرطان پوست، فصلنامه پوست و زیبایی، دوره ۵، شماره ۲، ص ۱۰۱-۹۹.
عابدی، م؛ روانخواه، ز؛ محمدی، ا؛ خسروی، دهقی، ­ز؛ م، ع؛ یزدان­بخش، ب؛ (1395)، بررسی پراکندگی فضایی سرطان‌های خون با تأکید بر عوامل محیطی (آب و هوا) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مطالعه موردی: مبتلایان سرطان خون در شهرستان تابعه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال‌های 89-1385. مجله دانشکده پزشکی اصفهان 1395؛ 34(403): 1230-1225.
عزیمند، کیوان؛ عبداللهی کاکرودی، عطاءلله؛ جوان بخت، محمد. (1397). توزیع جغرافیایی و بروز سرطان پوست با استفاده از مدل رگرسیون وزن­دار جغرافیایی، پوست و زیبایی، دوره 9، شماره 1: صص 45-35.
قاسم­زاده، ف؛ اطمینانی، ک؛ خردمند، ع؛ محمدی، م؛ حسینی معینی، ب. (۱۳۹۶). مطالعه‌ی گذشته‌نگر سرطان پوست غیر ملانوم در موسسه‌ی سرطان، مرکز پزشکی امام خمینی تهران، فصلنامه پوست و زیبایی، دوره ۸، شماره ۱، ص ۲۱-۹
قاسم­زاده، ف؛ عرب خردمند، ع؛ دکلان، س؛ شعبانی­نژاد، ع؛ قراجه­ای، ع؛ اطمینانی، ک. (۱۳۹۶). تعیین مهم‌ترین عوامل مؤثر بر سرطان پوست غیرملانومایی با استفاده از الگوریتم­های داده‌کاوی، فصل­نامه انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی، دوره ۴، شماره ۱، ص ۴۷-۳۹.
کاتورانی، شلیر؛ سیدعلی المدرسی؛ جلال کرمی و رضا ریسی، (۱۳۹۱)، تحلیل فضایی بیماری سرطان پوست در استان کردستان در محیط GIS، دومین سمینار تخصصی کاربردهای علوم و فناوری‌های ژئوانفورماتیک در نظام سلامت (ژئوانفورماتیک در خدمت محیط‌زیست سالم)، تهران، موسسه ملی تحقیقات سلامت جمهوری اسلامی ایران و پژوهشکده ژئوانفورمات.
کاظمی، آ؛ اسکندری، ا؛ کریمی، م. (۱۳۹۴). بروز و توزیع جغرافیایی سرطان پوست در استان کردستان ایران، پوست و زیبایی، دوره ۶، شماره ۱، ۴۵-۳۸.
محمدی، م؛ میرزایی، م؛ براتی، ح؛ محمدزاده، م؛ مؤمنی، ز؛ دریافتی، ح؛ اکبری، ز؛ فرزانه، ف؛ زاهدی، م. (۱۳۹۵). بررسی وضعیت اقتصادی، اجتماعی مبتلایان سرطان پوست، فصلنامه پرستار و پزشک در رزم، دوره ۴، شماره ۱۳، ص ۲۱۹-۲۱۳.
منصورفر، ک، (1385)، روش­های پیشرفته آماری همراه با برنامه­های کامپیوتری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، 459 صفحه.
نبی زاده نودهی رامین؛ صالحی شهیدی، شیوا؛ یونسیان، مسعود؛ ندافی، کاظم، (1388). ارزیابی ارتباط شاخص جهانی پرتو فرابنفش خورشید در نقاط مختلف ایران با ابتلا به سرطان پوست در سال 1383، سلامت و محیط زیست: صفحه 258 تا صفحه 267.
نجفی، ا؛ ندریان، ا؛ بکری، گ؛ ندریان، ح؛ فتحی­پور، ا. (۱۳۹۶). بررسی عوامل مرتبط با رفتارهای پیشگیری کننده از سرطان پوست در دانش آموزان دبیرستانی شهر سنندج، مجله آموزش و سلامت جامعه، دوره ۴، شماره ۲، ص ۱۱-۱
نصیری­پور، ل؛ مراثی، م. (۱۳۹۵). روند بروز سرطان پوستی در استان اصفهان، تحقیقات نظام سلامت، دوره ۱۲، شماره ۲.
نیک­بخت دستجردی، م؛ حسن­زاده، م؛ طالبی، ا؛ اکبری، م. (۱۳۹۰). بررسی پلی مورفیسم کدون شماره ۷۲ ژن P53 در بیماران مبتلا به سرطان‌های پوست غیر ملانومایی در شهر، مجله دانشکده پزشکی اصفهان، دوره ۲۹، شماره ۱۴۱، ص ۶۷۹-۶۸۵.
ولی­پوری­گودرزی، فا؛ حدادنیا، ج؛ هاشمیان، م. (۱۳۹۳). شناسایی سرطان پوست بر اساس الگوی حرارتی در تصاویر فروسرخ، فصلنامه پوست و زیبایی، دوره ۵، شماره ۲، ص ۹۸-۸۹.
یزدان فر، آ؛ قاسمی، ا. (۱۳۹۰). فراوانی سرطان‌های پوست در همدان طی سال‌های ۱۳۷۰-۱۳۸۶، پوست و زیبایی، دوره ۲، شماره ۲، ص ۱۲۳-۱۱۵.
Alwunais, Kh; Ahmad, S. (2016). Pattern of skin cancer at Dammam medical complex in Dammam, Saudi Arabia, Journal of dermatology and Dermatologic. 20(1):51-54. DOI: 10.1016/j.jdds.2015.06.002.
Amy, f; Bruce, N; Laurie, Ph; Gcns. F; Jennifer, Ph. (2017). A state of the science on influential factors related to sun protective behaviors to prevent skin cancer in adults, international journal of nursing sciences. 4(3):225-235. DOI: 10. 1016/j.ijnss.2017.05.005.
Armstrong BK, Krickerb A. (2001). The epidemiology of UV Induced skin cancer Journal of Photochemistry and Photobiology B: Biology. 63: 8–18.
Barrett, P; Hannah, E; Barrett, E. (2015). An audit use of minimum dataset reporting of skin cancers in the north of England cancer network, Pathogenesis. 1(2):5-8. DOI: 10.1016/j.pathog.2015.05.003.
Boudouin C, Charveron M, Tarroux R and Gall Y. (2002). Environmental pollution and skin cancer, cell biology and texology.18:341-8.
Breitbart EW, Waldmann A, Nolte S, Capellaro M, Greinert R, Volkmer B, Katalinic A. (2012). Systematic skin cancer screening in Northern Germany. J Am Acad Dermatol. 66(2); 201-11.7.
Emmons KM, Geller AC, Puleo E, Savadatti SS, Susan Gorham SW,Werchniak AE. (2011). Skin cancer education and early detection at the beach: A randomized trial of dermatologist examination and biometric feedback. J Am Acad Dermatol 64(2): 282–9.
Glanz K, Schoenfeld E, Weinstock M.A, et al. (2003). Development and reliability of a brief skin cancer risk assessment tool. Cancer Detect Preven. 27: 311-5.
Jensen AØ, Olesen AB, Dethlefsen C, Sørensen HT. (2007). Do incident and new subsequent cases of non-melanoma skin cancer registered in a Danish prospective cohort study have different 10-year mortality? Cancer Detect Preven. 31: 352-8.
Mackie RM, Quinn AG. (2004). Non melanoma skin cancer and other epidermal skin tumors. In: Burns T, Breathanch S, Cox N, Griffiths C (eds). Rook’ s textbook of dermatology. Oxford: Blackwell.1-50.
Mehta, P; Sham, B. (2016). Review on techniques and steps of computer aided skin cancer diagnosis, procedia computer science. 2016; 85(2): 309-316. DOI: 10. 1016/j.procs.05.238.
Moan' J, Dahlback A. (1992). The relationship between skin cancers, solar radiation and ozone depletion, Br. J. Cancer. 65(6): 916- 21.
Noorbala MT, Kafaei P. (2007). Analysis of 15 years of skin cancer in central Iran,Yazd. Dermatol Online J.13: 1.
Razi, S; Enayatrad, M; Mohammadian-Hafshejani, A; Salehiniya, H; Fathali-loy-dizaji, M; Soltani, S. (2015). The Epidemiology of Skin Cancer and its Trend in Iran, International journal of preventive medicine 6(1):64.DOI: 10.4103/2008-7802.161074.
Sharma, A; Sasaki, D; Rickey, D; leylek, A; Harris, Ch; Johnson, K; Aviles, A; Mccurdy, B. (2018). Low-cost optical scanner and 3D printing technology to create lead shielding for radiotherapy of facial skin cancer, Advances in radiation oncology, Available online. 2018; 14(3):115-123. DOI: 10.1016/j.adro.02.003.
Tur, E. (2007). Environmental Factors in Skin Disease. Berlin; Karger Publishers.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 11، شماره 44
مهر 1400
صفحه 73-84

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار