ارزیابی معیارهای برنامه‌ریزی بناهای بلندمرتبه از دیدگاه زیباشناسی منظر در راستای طرح جامع شهری و برنامه ریزی سیستمی؛ موردپژوهی: منطقه 22 تهران

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.

2 استادیار، گروه معماری، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.

چکیده

چکیده
منظر شهری به عنوان یک از مهم‌ترین مباحث شهری باید همواره جنبه‌های بصری و زیبایی شناختی خود را حفظ نماید. یکی از مهم‌ترین مسائلی که نظر طراحان شهری را به خود جلب نموده، مسئله منظر عینی شهر و اغتشاش بصری آن است. از سویی دیگر، جغرافیای شهرها سرشار از بناهای بلندمرتبه و اصول و معیارهایی است که می‌بایست در طراحی کلانشهرها مورد بررسی و توجه قرار گیرد. برهمین اساس، تحقیق حاضر به بررسی دیدگاه‌های زیباشناسی در مقوله منظر شهری و تأثیر آن بر ساختمان‌های بلندمرتبه می‌پردازد. در این ضمن فراخوانی معیارهای بلندمرتبه‌سازی از دیدگاه نظریه‌پردازان، متخصصین معمار و شهرساز و همچنین ساکنین و غیرساکنین، بهره‌برداری شود و به-منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده‌های، روش‌های کیفی و کمی به صورت توامان به کار برده شده است، بدین‌صورت که برای تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی از روش تحلیلی کیو، و جهت آنالیز داده‌های میدانی، از نرم‌افزار تحلیل آماری SPSS استفاده شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که در برنامه‌ر‌یزی‌ها و طرح‌های شهری در حوزه جغرافیای شهرها باید نسبت به طراحی و ساخت بناهای بلندمرتبه به نحوی اقدام نمود که به سیما و منظر شهری مطلوب کمک نماید. در این خصوص تدوین اصول و ضوابط ساخت ساختمان‌های بلندمرتبه توسط مدیریت شهری و وزارت راه و شهرسازی متناسب با ویژگی‌های هر شهر توصیه می‌شود. در پایان نیز اولویت های معیاربندی زیباشناسی منظر شهری در جغرافیای کلانشهرها مورد اشاره قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating the planning criteria of high-rise buildings from the perspective of landscape aesthetics in line with the comprehensive urban plan and systematic planning; case study: region 22

نویسندگان [English]

  • Alireza Arianmehr 1
  • ELHAM POURMAHABADIAN 2
  • Mehdi Mahmoudi 2
1 PhD student in Architecture, Department of Architecture, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran.
2 Professor, Department of Architecture, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran.
چکیده [English]

Urban landscape as one of the most important urban issues should always preserve its visual and aesthetic aspect. One of the most important issues that attracted the attention of urban designers is the objective of the city's objective aspect and visual disturbance. On the other hand, the geography of cities is full of high monuments and principles and criteria that have to be considered in urban planning. Therefore, the present study examines the aesthetics of aesthetics in terms of urban landscape and its impact on high - rise buildings. meanwhile, the call for highrise building measures from theorists, architecture experts and as well as residents and have been applied in order to analyze the data and data, qualitative and quantitative methods for analyzing data and data analysis, using spss statistical analysis to analyze qualitative data. The findings of this study show that in urban planning and urban planning in the geographical area of cities, it has to be applied to the design and construction of the high - rise buildings so as to help the media and the desired urban landscape. In this regard, it is recommended that the principles and rules of building a high - rise building are recommended by urban management and the ministry of planning and urbanization tailored to the features of each city. Finally, the priorities of aesthetics of urban landscape in urban geography have been mentioned.

کلیدواژه‌ها [English]

  • highrise building
  • metropolis
  • aesthetics
  • urban landscape
  • systematic planning

مراجع

  1. اسپیرن، آن ویستون­(1387) ،زبان منظر، ترجمه حسین بحرینی، بهناز امین زاده، انشارات دانشگاه تهران، تهران.
  2. استعلاجی، علیرضا­(1388)، برنامه ریزی جامع آمایش سرزمین با تاکید بر نگرش سیستمی، جغرافیا. شماره 10، 71-87.
  3. افضلی، رسول و دیگران (1394)، تحلیل ژئوپلیتیکی مولفه­های تاثیرگذار بر آمایش منطقه­ای ایران و کردستان، نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، سال هشتم، شماره اول.
  4. امین زاده، بهناز (1394)، ارزش در طراحی منظر شهری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
  5. ایروانی، محمود و خداپناهی، محمد کری (1371)، روانشناسی احساس و ادراک، تهران، انتشارات سمت.
  6. برتالانفی، لودویگ فون، مبانی (1366)، تکامل و کاربردهای نظریه عمومی سیستم‌ها، مترجم کیومرث پریانی، انتشارات تندر، تهران.
  7. بمانیان، محمدرضا (1376)، بررسی عوامل موثر بر شکل­گیری ساختمان­های بلند در ایران، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، پایان­نامه دکترای تخصصی در رشته معماری.
  8. بیشون، جون و دوروسنی، ژوئل (1370)، روش تفکر سیستمی، مترجم امیر حسین جهانبگلو، انتشارات پیشبرد، تهران.
  9. پاکزاد، جهانشاه (1385)، سیمای شهر، آنچه کوین لینچ از آن می­فهمید، مجله آبادی، شماره پنجاه‌وسوم.
  10. تاینکس، فرن (1388)، فضا، شهر و نظریه‌های اجتماعی، ترجمه حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  11. تی.مک اندرو، فرانسیس (1387)، روان‌شناسی محیطی، ترجمه غلام‌رضا محمودی، تهران، انتشارات زرباف‌اصل.
  12. حبیب، فرح (1385)، طراحی منظر شهری در گذر تاریخ، مجله آبادی شماره پنجاه‌وسوم.
  13. حبیبی، سیدمحسن (1387)، حیات مدنی و حیات شهری، مجله هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، شماره هفتم.
  14. حسین زاده دلیر، کریم؛ هوشیار، حسن (1385)، دیدگاه­ها، عوامل و عناصر موثر در توسعه فیزیکی شهرهای ایران؛ مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای.
  15. حسینی، فرزانه (1387) ،بررسی و ارایه شاخص‌های کالبدی کارکردی موثر بر ارتقا امنیت فضاهای عمومی شهری، نمونه موردی: پارک دانشجو، پایان‌نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، تهران، دانشگاه تربیت‌مدرس.
  16. خراسانی زاده، فرنوش و دیگران (1399)، مقایسه تطبیقی کیفیت عمومی فضاهای شهری، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، شماره 2، بهار 1399.
  17. ذکاوت، کامران (1385)، چارچوب استراتژیک مدیریت بصری شهر، نشریه آبادی، شماره53 (18 دور جدید).
  18. زندداودی، عسل (1394) رساله دکتری معماری با عنوان تحلیل بناهای بلندمرتبه مسکونی از دیدگاه عملکردی و زیبایی­شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.
  19. زیاری، کرامت الله (1388)، اصول و روش های برنامه ریزی منطقه ای. چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
  20. زیاری، کرامت اله و دیگران (1398)، ارزیابی و تحلیل ابعاد و مولفه­های زیست پذیری شهرهای کوچک، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، شماره 2، بهار 1399.
  21. سیدین، سیدامین، عقلی­مقدم، کسری (1397) ،تاثیر بلندمرتبه­سازی بر انعطاف­پذیری محیط و پایداری آن، فصلنامه پژوهش­های جغرافیای انسانی، دوره 50، شماره 4.
  22. صدیقی، علیرضا و دیگران (1399)، تبیین زیست پذیری بخش مرکزی کلانشهر تبریز، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه ای)، شماره 2، بهار 1399.
  23. عزیزی، محمدمهدی، متوسلی، محمدمهدی (1391)، ارزیابی انواع ساختمان­های بلند مرتبه مسکونی از لحاظ تاثیر بر سیما و منظرشهری؛ نمونه موردی: بافت­های جدید شهر مشهد، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت شهری، شماره 30.
  24. غلامی زهرا، زیاری کرامت اله (1396)، تاثیر بلندمرتبه سازی بر ساختار کالبدی - فضایی شهر با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهر قزوین)،کنفرانس ملی معماری و شهرسازی.
  25. فرشاد، مهدی (1391)، نگرش سیستمی در علم و عرفان، انتشارات میرماه، تهران.
  26. فیضی، محسن، اسدپور، علی (1392)، ادراک شهروندان از منظر ساختمان­های بلند شهری (نمونه موردی: هتل چمران شیراز)، فصلنامه مطالعات معماری ایران، دوفصلنامه معماری ایرانی، شماره 3.
  27. کالن، گوردن (1387)، گزیده منظر شهری، مترجم: منوچهر طبیبیان، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
  28. کریمی مشاور، مهرداد (1389)، زیبایی برج از نگاه شهروندان: بررسی رویکرد زیباشناسانه شهروندان تهرانی به ساختمان های بلند، منظر، شماره 11، (60-57).
  29. کریمی، اردلان و شرقی، زهرا (1399)، بررسی مدل­های طراحی شهری فرایندمحور، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، شماره 2، بهار 1399.
  30. گلکار، کورش (1385) مفهوم منظر شهری، مجله آبادی، شماره پنجاه‌وسوم.
  31. لنگ، جان (1386)، آفرینش نظریه معماری؛ نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمه دکتر علیرضا عینی­فر، چاپ سوم، تهران: دانشگاه تهران.
  32. ماهان، امین و منصوری، سید امیر (1396)، مفهوم منظر با تأکید بر نظر صاحبنظران رشته های مختلف«، مجله علمی- پژوهشی پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر، شماره 47، سال چهاردهم، (28-17).
  33. محمودی، امیرسعید (1385)، عوامل موثر بر سامان­دهی سیمای شهری تدوین و پیش­نویس ضوابط هماهنگ­سازی سیمای شهری در شهرسازی دو منطقه کویری و خزری از شش منطقه اقلیمی کشور، جلد اول و یازدهم، طرح پژوهشی مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی.
  34. مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، طرح تحقیقاتی، بررسی عناصر و عوامل موثر در شکل‌گیری سیمای شهری، دفتر ماهیت منظرشهری، جلد اول: مفهوم و انواع آن مرفولوژی عناصرسازنده و ترکیب‌بندی، دفتر فنی آموزشی و پژوهشی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی.
  35. مشکینی، ابوالفضل؛ لطفی، صدیقه و احمدی کرد آسیایی، فرزانه (1393)، ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در عدالت فضایی میان نواحی شهری (مطالعه موردی: شهر قائمشهر)، فصلنامه مدرس علوم انسانی برنامه­ریزی و آمایش فضا، دوره هجدهم، شماره 2.
  36. معین فر، محمد و دیگران (1399)، نقش مولفه های توسعه پایدار در توسعه شهرهای جدید، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه ای)، شماره 2، بهار 1399.
  37. منصوری، سیدامیر (1389) چیستی منظر شهری، بررسی تاریخی تحولات مفهومی منظر شهری در ایران، ماهنامه منظر، شماره نهم.
  38. Appelton, J., (1984), "Prospects and refuges revisited" Landscape Journal , Public Places,Urban Spaces., Architectural press, Elsevier, Oxford.
  39. Gibberd, F., (1955), Town Design", London:Architectural Press.
  40. Newman, O, (1972), "Defensible space : people and design in the violent city", London, Architectural Press.
  41. Barney, G.C. (2003), “Vertical Transportation in Tall Buildings”, Elevator World, Retrieved from http://documents.mx/documents/barney-vertical-transport-tall-bldgbarney21.html.
  42. Berneiser, A., & König, G. (1996). Full Scale Measurements of Wind-velocity at the New Commerzbank-building in Frankfurt-Main. Institut für Massivbau und Baustofftechnologie i. Gr., University of Leipzig, Germany.
  43. Cowan, R. (2005), “The Dictionary of Urbanism”, Tisbury and Wiltshire: Streetwise Press.
  44. Cuthbert, A. R. (2006), “The Form of Cities”, Australia: Blackwell Publishing Ltd.
  45. Daneshpour Abadollahadi, Mostafa Behzadfar, Naser Burkpour, Marjan Sharifi (1396), Partnership Planning Environment; Providing a Conceptual Model for Analyzing Factors Affecting Citizen Participation in Planning, Journal of Architecture and Urban Planning, Art University, No. 18, Spring & Summer 96 .
  46. Daniel, T.C. & Vining, J. (1983). Methodological issues in the assessment of landscape quality. In: Altman, I., Wohlwill, J. (Eds.), Human Behavior and Environment, Vol. 6. (39-84). New York: Plenum Press.
  47. Dewey, John (1962), “The Role of Aesthetic Experience”, p. 42, Chicago.
  48. Fedeski, M., & Gwilliam, J. (2007). Urban sustainability in the presence of flood and geological hazards: The development of a GIS-based vulnerability and risk assessment methodology. Landscape and urban planning, 83(1), 50-61.
  49. Hopkin, D. (2017). A review of fire resistance expectations for high-rise UK apartment buildings. Fire technology, 53(1), 87-106.
  50. Jelfs, T., O’Neill, J., & Beveridge, A. (2018, July). Building the UK ABWR: Developments in Structural Integrity Safety Cases for Highest Reliability Components in the UK. In ASME 2018 Pressure Vessels and Piping Conference. American Society of Mechanical Engineers Digital Collection.
  51. Meyer, E. (2008), “Sustaining beauty: the performance of appearance”, A manifesto in three parts, Journal of Landscape Architecture, 3(1), pp. 6-23.
  52. Rachel, M., Rachel E. S. (2013)," Stumbling upon history: collective memory and the urban landscape", Springer Science Business Media B.V. GeoJournal 78:pp.791-801
  53. Shurong, Q. (2003). Settlement Observation and Analysis on High Rising Building [J]. Geotechnical Investigation and Surveying, 3.
  54. Thordal, M. S., Bennetsen, J. C., & Koss, H. H. H. (2019). Review for practical application of CFD for the determination of wind load on high-rise buildings. Journal of Wind Engineering and Industrial Aerodynamics, 186, 155-168.
  55. Wood, A. (2007), “Sustainability: a new high‐rise vernacular?”, The Structural Design of Tall and Special Buildings, 16(4), 401-410.
  56. Yeang, Ken (2012), “Designing the Green Skyscraper” Printed in Great Britain, Malaysia Pergamum Press Plc.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 41
اسفند 1399
صفحه 844-868

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار