سنجش وضعیت اجتماعی و اقتصادی شاخص های ترکیبی کیفیت زندگی (مطالعه موردی: نواحی چهارگانه شهر چابهار)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد بین الملل چابهار، دانشگاه آزاد اسلامی، چابهار، ایران

2 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

3 گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

چکیده

نواحی شهری مراکز اصلی رشد اقتصادی، اجتماعی در هر کشوری هستند و خود را به عنوان جذاب‌ترین نقاط برای ایجاد ثروت، کار، خلاقیت و نوآوری اثبات کرده‌اند. اما در عین حال این نواحی با چالش‌های مهمی نیز در زمینه‌های تخریب فیزیکی و محیطی، محرومیت اجتماعی، ناامنی، بیکاری، کمبود مسکن، ترافیک و حاشیه‌نشینی روبرو هستند که این مشکلات کیفیت زندگی شهری را به شدت کاهش می‌دهد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر سنجش وضعیت اجتماعی و اقتصادی شاخص‌های ترکیبی کیفیت زندگی (مطالعه موردی: نواحی چهارگانه شهر چابهار)، میباشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم افزار (SPSS) استفاده شد. نتایج آزمون تی تک نمونه‌ای نشان داد میانگین گویه‌های اقتصادی و اجتماعی کیفیت زندگی در ابعاد عینی و ذهنی در ناحیه 1 و 4 شهر چابهار با مقدار میانگین به دست آمده کمتر از حد متوسط عدد (3)، گویای سطح پایین کیفیت زندگی در این نواحی می‌باشد. همچنین در ناحیه 2 و 3 میانگین‌های به دست آمده بالاتر از حد متوسط عدد (3)، گویای سطح کیفیت زندگی بالا در این نواحی می‌باشد. نتایج آزمون کروسکال والیس، نشان داد، رضایتمندی ساکنان ناحیه 2، از وضعیت اقتصادی و اجتماعی بیشتر از سایر نواحی شهر چابهار است. در نهایت تحلیل همبستگی نشان دهنده رابطه مستقیم و معنی‌دار در سطح آلفای 01/0 میان ابعاد اقتصادی با ابعاد اجتماعی وجود دارد. یعنی با بهبود کیفیت زندگی در هر یک از ابعاد مورد بررسی بعد دیگر هم بهبود پیدا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessing the social and economic status of combined indicators of quality of life(Case study: Four areas of Chabahar city)

نویسندگان [English]

  • Parisa Ghaderi 1
  • Maryam Karimian Bostani 2
  • masoumeh hafez rezazadeh 3
1 Department of Geography and urban planning, Chabahar International branch, Islamic Azad University, Chabahar, Iran.
2 Department of Geography and urban planning, Zahedan branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran.
3 Department of Geography and urban planning, Zahedan branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran.
چکیده [English]

Urban areas are the main centers of economic and social growth in any country and have proven to be the most attractive places to create wealth, work, creativity and innovation.But at the same time, these areas also face significant challenges in the areas of physical and environmental degradation, social deprivation, insecurity, unemployment, housing shortages, traffic and marginalization, which drastically reduce the quality of urban life. In this regard, the purpose of this study is to assess the social and economic status of combined quality of life indicators (Case study:four areas of Chabahar city). The prevailing approach is qualitative and quantitative research space and type of applied research. Software (SPSS) was used for data analysis. The results of one-sample t-test showed the average of economic and social items of quality of life in objective and subjective dimensions in areas 1 and 4 of Chabahar city with the mean value less than the average of number(3),indicating a low level of quality of life in this Areas. Also at Area 2 and 3, the average achieved higher than average number(3) indicates the quality of life in these areas is high.The results of Kruskal-Wallis test showed that Satisfaction of the residents of area 2,It is more of an economic and social situation than other areas of Chabahar city.Finally correlation analysis shows Area and significant relationship at the alpha level of 0.01 between economic and social dimensions.That is, by improving the quality of life in each of the studied dimensions, the other dimension also improves.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social and economic status
  • Urban areas
  • Combined quality of life indicators
  • Chabahar city

مراجع

اسمیت، دیوید (1381)، کیفیت زندگی: رفاه انسانی و عدالت اجتماعی، ترجمه دکتر حسین حاتمی‌نژاد و حکمت شاه‌آبادی، مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شماره 185 و 186، صص 173-160.
بریاجی، فرزاد، حاتمی نژاد، حسین،  اقبالی، ناصر، (1398)، تحلیلی بر کیفیت زندگی شهری و تفاوت های فضایی آن در (مناطق 1 و 19 کلان‌شهر تهران)، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، دوره 9، شماره 2،  شماره پیاپی 34، صص 457-473.
بشارتی­فر، صادق، پیرایش، سیف اله، (1399)، سنجش و ارزیابی نابرابری های کیفیت زندگی در نفت شهرها (مطالعه موردی: شهر ابادان)،  فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، دوره 10، 3-1، شماره پیاپی 39، صص 173-188.
پرندآور، سعید، قربانزاده مقدم، احمد، (1397)، تحلیلی بر شاخص­های کیفیت زندگی در منطقه چهار شهرداری مشهد، فصلنامه پژوهش های علوم جغرافیایی، معماری و شهرسازی 2 (13).
پورجعفر، محمدرضا، کوکبی، افشین، تقوایی، علی‌اکبر، (1384)، برنامه‌ریزی کیفیت زندگی شهری در مراکز شهری، تعاریف و شاخص‌ها، جستارهای شهرسازی، شماره 12، صص 13-1.
پورقربان، عادل، (1397)، تحلیل و ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی شهری (مطالعه موردی منظریه تبریز)، ماهنامه پایاشهر 1 (9).
چاره­جو، فرزین، احمدی، عاطفه، جوان، فرهاد، (1399)، تحلیل و ارزیابی رابطه حکمروایی خوب شهری و کیفیت زندگی (مورد: محلات شهر سنندج)، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، دوره 10، 2-1، شماره پیاپی 38، صص 171-184.
زالی، نادر، کرمانشاهی، هما، (1396)، تحلیل الگوی فضایی کیفیت­زندگی در مجموعه شهری قزوین در بازده زمانی سالهای 80-94، دومین همایش ملی رویکردهای نوین آمایش سرزمین در ایران، شاهرود، دانشگاه صنعتی شاهرود.
طرح جامع شهر چابهار، (1395)، شهرداری زاهدان.
علی اکبری، اسماعیل، امینی، مهدی، (1389)، کیفیت زندگی شهری در ایران (1385-1365)، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال 10، شماره 36. صص 121-148.
فرجی ملایی، امین، عظیمی، آزاده، زیاری، کرامت‌الله، (1389)، تحلیل ابعاد کیفیت زندگی در نواحی شهری ایران، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال 1، شماره 2، صص 1-16.
قالبیاف، محمدباقر، روستائی، مجتبی. رمضان زاده لسبویی، مهدی و محمدرضا، طاهری. (1390). ارزیابی کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: محله یافت آباد)، جغرافیا، سال 9. شماره 31. صص 33-53.
لشکری، الهام، خلج، مهرداد، (1393)، سنجش کیفیت محیط شهری با رویکرد مکان‌محور، گنج هنر، تهران.
لطفی، صدیقه، (1388). مفهوم کیفیت زندگی شهری: تعاریف، ابعاد و سنجش آن در برنامه­ریزی شهری. فصلنامه جغرافیای انسانی، سال 1، شماره 4 صص6-80.
وظیفه‌دوست، حسین، امینی، مهدی، (1388)، بررسی میزان اهمیت شاخص‌های کیفیت زندگی شهری تهران از دیدگاه مدیران و متخصصان مدیریت شهری، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال 1، پیش‌شماره 3، صص 18-1.
Cobb, C.W. (2000), Measurement tools and the quality of life Redefining progress, San Francisco.
Eziyio, N., Iben, D. A. (2013), Subjestive life satis faction in public housing in urban areas of ogun stste.
Fayers, P. M. Machin, D, (2013), quality of life the assessment, analysis and interpretation of patient-reported outcomes. John Wiley & Sons.
Harpham, T. (2001), Healthy city projects in developing countries: The first evaluation, South Bank Univercity, London, SW8, 2JZ, UK.
Inoguchi, T, & Fujii, S, (2012), the quality of life in Asia. A comparison of quality of life in Asia (Vol. T). Springer Science & Business Media.
McCrea, R., Shyy, T.K. and Stimson, R., (2006), what is the Strength of the Link between Objective and Subjective Indicators of Urban Quality of Life?, Applied Research in Quality of Life, Vol. 1, No. 1, PP: 79-96.
Rossouw, S., Pacheco, G. (2011), Measuring Non-Economic Quality of Life on a Sub-National Level: A Case Study of New Zealand, Journal of Happiness Studies, online first, pp. 25-42.
Schmitt, R. B, (2004) considering social cohesion in quality of life assessments: concepts and measurement, social indicator research, pp. 403-428.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 41
اسفند 1399
صفحه 869-890

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار