ارزیابی عملکرد چشم انداز و ساختار طبیعی شهر در مناطق گردشگر پذیر ، مطالعه موردی شهر چالوس

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد سمنان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان، ایران

چکیده

در دنیای رقابتی امروز که شهرها در پی بهره گیری از مزایای رقابتی خود برای سبقت از دیگر شهرها هستند ، توسعه صنعت گردشگری میتواند با تکیه بر پتانسیل های طبیعی و انسانی شهرها ، این فضاهای انسانی را از سایر سکونتگاه ها متمایز نماید. از اینرو تحقیق حاضر با هدف بررسی و سنجش عملکرد چشم انداز (منظر ) و ساختار طبیعی شهر در شهرهای گردشگر پذیر و به صورت موردی  چالوس صورت گرفته است. پژوهش حاضر از نظر هدف، پژوهش کاربردی و از نظر ماهیت و روش کار توصیفی-پیمایشی و استنباطی است. جامعه آماری پژوهش تمامی شهروندان بالای 20 سال محلات شهر چالوس هستند که روش نمونه گیری در این پژوهش به صورت اتفاقی از مردم شهر و گردشگران به تعداد 484 نمونه (بر اساس فرمول کوکران) می‌باشد.جهت تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ (0.734) استفاده شد و در راستای تحلیل داده ها از ابزار پرسشنامه و تحلیل آن در SPSS و بهره گیری از آزمون هایی همچون میانگین ، آزمون T تک نمونه ای و همبستگی پیرسون و نیز تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که در شهر چالوس، شاخص ساختار طبیعی شهر، دارای مقدار آماره T مثبت بوده و در سطح معناداری کمتر از 0.05 قرار گرفته و در نتیجه وضعیت آن بیش تر از حد متوسط است.همچنین شاخص های تابلوهای اطلاع رسانی، فضای سبز، نورپردازی، دارای مقدار آماره T منفی است و در سطح معناداری کمتر از 0.05 قرار گرفته اند. در نتیجه وضعیت آن ها کم تر از حد متوسط است.ضمن اینکه شاخص های توپوگرافی، هندسه ساختمان ها، خیابان ها و شبکه گذرگاهی، نمای ساختمان ها، مبلمان شهری، مصالح ساختمانی، در سطح معناداری بیش تر از 0.05 قرار گرفته اند. در نتیجه وضعیت آن ها در حد متوسط است.ارزیابی کلی از شاخص های چشم انداز و ساختار طبیعی در جذب و ماندگاری گردشگر در شهر چالوس نیز بیانگر این امر است که محله 10 با میانگین وزنی کل (3.70)، در بهترین شرایط و  محله 5 با میانگین وزنی کل( 2.65) در ضعیف ترین شرایط وجود دارد. سایر محلات نیز به ترتیب اولویت عبارتند از محله ساحلی با میانگین وزنی ( 3.44)، محله 12 با (3.28)، محله 3 با (3.15)، محله 4 با (3.14)، محله 2 با (2.98)، محله 9 با میانگین وزنی (2.97)، محله مرکزی با (2.90)، محله 8 با (2.81)، محله 7 با میانگین وزنی کل (2.72) ، محله 6 با (2.68) و محله 1 با میانگین وزنی کل (2.66) ، در رتبه های بعد قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Performance Evaluation of landscape andthe natural structure of the tourism destinations,case studyof the city Chalus

نویسندگان [English]

  • malihe kiadaliry 1
  • abbas arghan 2
  • saeed kamyaby 2
1 PhD student in Geography and Urban Planning, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran
2 Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran
چکیده [English]

In today's competitive world where cities seek to take advantage of their competitive advantages to overtake other cities, the development of the tourism industry can rely on the natural and human potential of cities to differentiate these human spaces from other settlements. Therefore, the present study has been conducted with the aim of examining and measuring the performance of the landscape and natural structure of the city in tourist cities and on a case-by-case basis. The present research is applied research in terms of purpose and descriptive-survey and inferential in terms of nature and method of work. The statistical population of the study is all citizens over 20 years of age in Chalous neighborhoods. The sampling method in this study is randomly from the city and tourists to 484 samples (based on Cochran's formula). To determine the reliability of the questionnaire from Cronbach's alpha (0.734) In order to analyze the data, a questionnaire was used and its analysis was performed in SPSS and tests such as mean, one-sample t-test and Pearson correlation were used, as well as AHP hierarchical analysis. The results of the research indicate that in Chalous city, the natural structure index of the city has a positive T value and is at a significant level less than 0.05 and as a result its status is more than average. Also, the indicators of information boards Supply, green space, lighting, have a negative T-statistic and are at a significance level of less than 0.05. As a result, their condition is less than average. In addition, the indicators of topography, geometry of buildings, streets and crosswalks, building facades, urban furniture, building materials, are at a significant level of more than 0.05. As a result, their situation is moderate. A general assessment of the indicators of landscape and natural structure in attracting and retaining tourists in the city of Chalous also indicates that neighborhood 10 with an average total weight (3.70), in the best conditions and neighborhood 5 With an average total weight (2.65) in the weakest conditions. Other neighborhoods in order of priority are coastal neighborhood with average weight (3.44), neighborhood 12 with (3.28), neighborhood 3 with (3.15), neighborhood 4 with (3.14), neighborhood 2 with (2.98), neighborhood 9 with average weight (2.97), Central neighborhood with (2.90), neighborhood 8 with (2.81), neighborhood 7 with average total weight (2.72), neighborhood 6 with (2.68) and neighborhood 1 with average total weight (2.66), are in the next ranks. have.

کلیدواژه‌ها [English]

  • city
  • city landscape
  • natural structure
  • tourism
  • Chalus city
آتشین بار، محمد، 1388، تداوم هویت در منظر شهری، نشریه باغ نظر، دوره 6، شماره 12، پاییز و زمستان، صص 56-45
ارغان، عباس؛ مجید سنایی؛ ملیحه کیادلیری و ایرج توفیقی، ۱۳۹۴، ارزیابی عملکرد منظر و ساختار طبیعی شهر در مقاصد گردشگری مطالعه موردی شهر کلاردشت، دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی، ترکیه، موسسه سرآمدهمایش کارین، صص 139-117
ایلکا، ش و ایلکا، ش، 1391، تجسم اندیشه آیینی در معماری و منظر پردازی ایران، تهران، انتشارات طحان، چاپ اول.
انوری آریا، مینا و مینا نساج، 1386، بررسی و تبیین نقش صنعت گردشگری در توسعه فضاهای شهری، اسلامشهر، همایش منطقه‌ای جغرافیا، گردشگری و توسعه پایدار
بقایی، پرهام و هانیه اخوت، مجتبی انصاری، دنیا فرقانی، 1390، منظر پردازی در بولوارهای شهری، تهران، نشر هله: طحان، چاپ اول
جعفرتاش، برزین و پویان‌زاده، نسترن، (1393)، ارزیابی و اولویت‌بندی شاخص‌های رقابت‌پذیری صنعت گردشگری ایران، فصلنامة فرآیند مدیریت و توسعه، دورة 28، شمارة 3، 85 تا 105.
دانش فر، احسان و صدیق، مرتضی، 1392، معماری منظر ( انسان و طبیعت)، تهران، انتشارات سروش دانش، چاپ اول.
دل، اون . ای، 1390، منظر سازی پایدار برای همه، ترجمه طلا آذرخش و محمد غلامی و فریبا شریفی، تهران، انتشارات عزت اله غلامی، چاپ اول.
رهنمایی، محمد تقی، 1382، مجموعه مباحث و روشهای شهرسازی( جغرافیا)، تهران، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، چاپ سوم.
رضوانی، علی اصغر، 1382، روابط متقابل شهر و روستا، انتشارات دانشگاه پیام نور
رحمتی، منیژه، ۱۳۹۵، بررسی تاثیر عوامل طبیعی و تاریخی بر ساختار و توسعه شهرها نمونه موردی: شهر شهرضا، چهارمین کنگره علمی پژوهشی افق های نوین در حوزه مهندسی عمران، معماری، فرهنگ و مدیریت شهری ایران، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین- انجمن علمی تخصص عمران و معماری، 319-304
رحمانی، جمشید و مطلبی، مهدی، 1384، واژه نامه منظر، تهران، انتشارات آفتاب گرافیک
روستایی، شهرام و جباری، ایرج، 1388، ژئومورفولوژِ مناطق شهری، تهران، انتشارات سمت، چاپ دوم
سنایی، مجید و سمیه سلیمانپور، ۱۳۹۳، تاثیر گردشگری در دگرگونی سیمای شهرهای شمال ایران مطالعه موردی :شهر کلاردشت، دومین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پایدار، همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه، دانشکده شهید مفتح، صص 87-71
فرمانداری شهرستان چالوس، 1397
قدمی، مصطفی، یوسفیان، پریناز، 1393، تحلیلی بر تغییرات ساختار فضایی شهر اصفهان با گریزی بر آلودگی هوا، فصلنامه ساختار و کارکرد شهری، دوره 2، شماره 8، زمستان، صص 86-63.
قهرمانی، هومن؛ افسری، سپیده و دولابی صبا، (1393)، افزایش رقابت‌پذیری شهری با استفاده از گردشگری فرهنگی و محدوده‌های فرهنگی مقایسه تطبیقی استانبول و مشهد، ششمین کنفرانس ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفه‌های شهر اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.
کیانی، زهره، (مهرماه 1387)، برند مقصد گردشگری و نقش آن در وحدت ذی‌نفعان صنعت گردشگری، مجموعه‌ مقالات سمینار تغییرات محیطی، توسعة گردشگری و کاهش فقر، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
کالن، گوردون، 1391، گزیده منظر شهری، ترجمه دکتر منوچهر مزینی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم
ملکیان، محمود، ایزدی، محمد سعید، سبحان اردکانی، سهیل، 1395، اهمیت فضاهای همگانی شهری در توسعه پایدار گردشگری شهری (مطالعه موردی: منطقه یک شهر همدان)، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 18، (ویژه نامه شماره 3 طراحی و مدیریت شهری –شماره پیاپی 4)، زمستان، صص 255-237
مستوفی الممالکی، رضا، کمانداری، محسن، 1395، بررسی و تحلیل فضای گردشگری شهری به منظور ارائه مسیرهای ویژه گردشگری مورد شناسی: شهر کرمان، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری – منطقه‌ای، دوره 6، شماره 18، بهار، صص 152-135
موسوی، جلیل و عاطفه محمدی، ۱۳۹۱، تأثیر محیط طبیعی (تپه‌ها) در شکل گیری ساختار شهر سنندج، اولین همایش منطقه‌ای معماری و شهرسازی، سقز، مرکز آموزش عالی علمی کاربردی سقز، صص 61-48
منصوری، سید امیر، 1395، جزوه دری منظر شهری، گروه معماری منظر، پردیس هنر های زیبا، دانشگاه تهران
نخعی مدیح، خاطره و مجتبی سلیمانی دامنه، ۱۳۹۵، بررسی فرصت ها و مکان های گردشگری برای توسعه منظر شهری پایدار(مطالعه موردی : شهرستان راین)، اولین کنفرانس بین المللی و سومین کنفرانس ملی معماری و گردشگری شهری، مشهد، موسسه بین المللی معماری، شهرسازی مهراز شهر، صص 97-82
نم ساوی، ام البنین، 1382، بررسی روند توسعه فیزیکی شهر چالوس در سه دهه اخیر، پایان نامه کارشناسی ارشد ملایر، دانشگاه ملایر
هوشی، محمدرضا، ۱۳۹۴، تحلیلی بر اهمیت برنامه ریزی استراتژیک در مدیریت شهری، اولین کنفرانس ملی علوم مدیریت نوین و برنامه ریزی فرهنگی اجتماعی ایران، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، صص 93-79
یوسفی، علی؛ عطیه صادقی؛ ساره عبداللهی و مرتضی چرخ زرین، ۱۳۹۳، منظر شهری، ششمین کنفرانس ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفه‌های شهر اسلامی، مشهد، شورای اسلامی شهر مشهد، صص 74-59
Butler, W., Richard, (2007). Sustainable Tourism: A state of the art review. Journal homepage.
Ferreira, Joao and Estevao (2009), Cristina Regional Competitiveness of Tourism Cluster: A Conceptual Model Proposal, available Online at http://mpra.ub.uni-muenchen.de/14853