تبیین و بررسی میزان تأثیرگذاری مؤلفه‌های چیدمان فضایی بر امنیت کودکان با تاکید بر برنامه ریزی بهینه شهری (مطالعه موردی: پارک‌های محله‌ای منطقه 2 شهرداری تهران)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری معماری منظر ؛ واحد شبستر؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ شبستر؛ ایران

2 استادیار و عضو هیئت علمی گروه معماری، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

3 استادیار و عضو هیئت علمی گروه شهرسازی؛ واحد شبستر؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ شبستر، ایران

4 استادیار و عضو هیئت‌علمی گروه معماری ؛ واحد تهران شمال؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ تهران؛ ایران

چکیده

پرورش خلاقیت و توانمندی‌های کودکان از ضروریات اجتماعی است که یکی از مکان‌های مهم برای تحقق آن پارک-های محله‌ای هستند. هدف پژوهش حاضر نیز شناسایی جامع مؤلفه‌های چیدمان فضا در جهت تأمین امنیت کودکان در پارک‌های محله‌ای است. روش پژوهش کاربردی- توصیفی است. ابتدا با روش تحلیل محتوای کیفی، شاخص‌های تبیین‌کننده چیدمان فضا و امنیت کودکان در پارک‌های محله‌ای ارائه و از طریق گردآوری داده‌های حاصل از مصاحبه-های مراجعان پارک‌های محله‌ای تأثیر مؤلفه‌های چیدمان فضا بر امنیت کودکان بررسی گردید. نمونه آماری انتخابی به روش خوشه‌بندی 156 نفر می‌باشند. داده‌های گردآوری‌شده از طریق نرم‌افزار آماری SPSS و با آزمون‌های کمی تحلیل گردید. نتایج حاکی از آن است که همبستگی قوی بین متغیرهـای چیدمان فضا و امنیت کودکان در پارک‌های محله‌ای وجود دارد. همچنین، برای تحلیل عمیق تأثیر مؤلفه‌های چیدمان فضا بر امنیت کودکان در پارک‌های محله‌ای از تکنیک‌های مشاهده و ثبت الگوهای تحلیلی چیدمان فضا با استفاده از نرم‌افزارDepth map بهره گرفته شد و درنهایت، نتایج تحلیل برای 5 پارک محله‌ای منطقه2 تهران مشتمل بر پارک «نیایش»، «گلدشت»، «مروارید»، «پرستو» و «میثاق» نیز ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining and evaluating the effect of spatial arrangement components on children's safety Urban planning optimization(Case Study: Neighborhood Parks in Region 2 of Tehran Municipality)

نویسندگان [English]

  • reza Mohebbi 1
  • mehrvash kazemi shishavan 2
  • Soheila Hamidzadeh Khiavi 3
  • Negar Nasiri 4
1 , PhD student in Landscape Architecture, Shabestar unit, Islamic Azad University, Shabestar, Iran
2 Assistant Professor and Faculty Member of the Department of Architecture, Shabestar Branch, Islamic Azad University, Shabestar, Iran
3 Assistant Professor and Faculty Member of the Department of Urbanism, Shabestar unit, Islamic Azad university, Shabestar, Iran
4 Assistant Professor and Member of the Faculty of Architecture, North Tehran Branch, Islamic Azad university, Tehran, Iran
چکیده [English]

Fostering children's creativity and abilities is a social necessity, and neighborhood parks are one of the most important places to achieve that. The aim of this study is to comprehensively identify the components of space layout to ensure the safety of children in neighborhood parks. The research method is applied-descriptive. First, by qualitative content analysis method, indicators explaining the layout of space and children's safety in neighborhood parks are presented and by collecting data from interviews with clients of neighborhood parks, the impact of space layout components on children's safety Checked. The selected statistical sample is 156 people by clustering method. The collected data were analyzed by SPSS statistical software using quantitative tests. The results indicate that there is a strong correlation between the variables of space layout and child safety in neighborhood parks. Also, for in-depth analysis of the effect of space layout components on children's safety in neighborhood parks, techniques of observing and recording analytical layout patterns using Depth map software were used. Finally, the analysis results for 5 neighborhood parks in Tehran's District 2 include "Niayesh", "Goldasht", "Morvarid", "Parasto" and "Misagh" parks were also presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Space layout
  • security
  • children
  • neighborhood parks
  • Space Syntax

مراجع

بهرام پور، عطیه، ملک افضلی، علی­اصغر (1397)، نقش مؤلفه ایمنی و امنیت فضاهای شهری در حضورپذیری کودکان (مطالعة موردی: محله فاطمی در منطقه 6 تهران)، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، سال نهم، شماره سی و سوم، 39-50.
پورمحمدی، محمدرضا (1382)، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، چاپ سوم، انتشارات سمت، تهران.
جعفری بهمن، محمد علی، خانیان، مجتبی (1391)، مشکل یابی طرح‌های جامع از دیدگاه رفتاری و مقایسه آن با وضع موجود به روش چیدمان فضا(Space Syntax)، نمونه موردی: محله کبابیان شهر همدان، علمی-پژوهشی معماری و شهرسازی آرمان‌شهر5(9)، 285-295.
زیاری، کرامت اله(1381 )، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران.
سجادزاده, حسن, ایزدی, محمد سعید، حقی، محمدرضا (1396)، رابطه پیکره‌بندی فضایی و امنیت محیطی در سکونتگاه‌های غیررسمی شهر همدان، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. دوره 22، شماره 2، 19-28.
شکیبامنش، امیر، آیشم، معصومه، قبادی، پریسا (1395). بررسی تأثیر رؤیت­پذیری میادین شهری بر امنیت روانی عابرین پیاده با بهره­گیری از تکنیک آیزویست سه­بعدی(نمونه­موردی: میدان ساعت و میدان نماز شهر تبریز)، نشریه علمی - پژوهشی معماری و شهرسازی ایران، دوره 9، شماره 15، 121-134.
صادقی، نرگس، اردکانی، سهیل سبحان، ذاکرحقیقی، کیانوش (۱۳۹۵)، ارزیابی عوامل مؤثر بر تأمین امنیت شهری به‌منظور افزایش حضور بانوان در فضاهای عمومی شهر (مطالعه موردی :پارک ساعی تهران)، هویت شهر شماره بیست و هفتم، سال دهم، 65-74.
عباس زادگان، مصطفی، فیروزیان، مینا، روحانی شهرکی، مریم (۱۳۹۵)، سنجش امنیت شهری در محله فرحزاد تهران با استفاده از روش تحلیل عاملی، معماری اقلیم گرم و خشک شماره۶۳، 49-63.
فردی, ربابه (1392)، بررسی راهکارهای ایجاد حس امنیت در طراحی محیط‌های بازی کودکان، همایش ملی معماری و شهرسازی انسان‌گرا، قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین.
قاسمی, رقیه، ضرغام پور، امیر، هاشمی، زهرا (۱۳۹۷)، ارزیابی نقش عوامل مؤثر بر احساس امنیت زنان در محیط‌های شهری مطالعه موردی: منطقه 11 تهران، فصلنامه شهر ایمن، 1(4)، 1-15.
قربانی، سحر، جلالی، امیر (1394)، بررسی شاخص­های ایمنی و امنیت در شهر دوستدار کودک نمونه موردی محله زیتونکارمندی شهر اهواز، اولین کنفرانس سالانه پژوهش‌های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، 1-14.
قربانی، رسول (1388)، ارزیابی کمبود پارک در مناطق شهری تبریز با استفاده از روش سرانه- پارکو روش بافرینگ، نشریه علمی پژوهشی صفحه، شماره 47 .صص 109-120
کاشانی­جو، خشایار، هرزندی، سارا، فتح العلومی، ایلناز (1392)، بررسی معیارهای طراحی مطلوب فضای شهری برای کودکان، نمونه موردی: محله نظامیه تهران، معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، شماره 11، 239-249.
کلانتری, سعیده، اخلاصی, احمد، اندجی گرمارودی, علی، خلیل بیگی خامنه، آرمان (1397)، تحلیل ارتباط میان ساختار فضایی و رفتار حرکتی کاربران به روش چیدمان فضا (مطالعه موردی: پردیس مرکزی دانشگاه تهران)، آمایش محیط، دوره 11، شماره 43، 215-234.
معماریان، غلامحسین (1381)، نحو فضای معماری، صفه، دوره 12، شماره 35، 75-83.
معیری، محمد طاهر (1390)، مسائل آموزش‌وپرورش،  نشر امیرکبیر.
نورایی، همایون، طببیان، منوچهر، رضایی، ناصر (1392)، تحلیل امنیت در سکونتگاه‌های غیررسمی با تأکید بر آسیب‌های اجتماعی (مطالعه موردی: محله خاک سفید تهران، نشریه هویت شهر، دوره 7، شماره 13، 11-22.
ﯾﺰداﻧﻔﺮ، ﻋﺒﺎس، ﻣﻮﺳﻮی، ﻣﻬﻨﺎز، دﻗﯿﻖ، ﻫﺎﻧﯿﻪ زرﮔﺮ (۱۳۸۷)، ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﯾﺰ در ﻣﺤﺪوده ﺑﺎرو ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮏ اﺳﭙﯿﺲ ﺳﯿﻨﺘﮑﺲ، ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ .بین‌المللی راه و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن شماره۶۹، 58-69.
Bada, Y., & Farhi, A. (2009). Experiencing Urban Spaces; Isovist Properties and Spatial Use of Plazas, Corrier du Savoir, No. 9, 101-112.
Baran, P.K., Smith, W.R., & Toker. U. (2008). The space syntax and crime: evidence from a suburban community, Proceedings, 6th International Space Syntax Symposium, İstanbul. 1-6.
Conroy Dalton, R. (2007). Social exclusion and transportation in Peachtree City, Georgia, Progress in Planning, Vol. 67 No. 3, 264-86.
Farbod, S., Kamal, M., & Maulan, S. (2017). Safety perception and concerns in naturalistic landscapes of urban parks in Malaysia. Security Journal, 30(1), 106-122.
Groat, L. N. & Wang, D. (2002). Architectural research methods, New York, J. Wiley. Second edition.
Hillier, B. & Vaughan, L. (2007). The city as one thing, Progress in Planning, Vol. 67 No. 3, 205-230.
Jiang, B., Claramunt, C., & Klarqvist. B. (2000). Integration of space syntax into GIS for modelling urban spaces, International Journal of Applied Earth Observation and Geo information, Vol. 2, Nos. 3-4, 161-171.
Kabisch, N. Strohbach, M.Haase.D and Kronenberg.J (2016)Urban green space availability in European cities. Ecological Indicators, Vol , 70, pp: 586-596.
Lerman, Y., Rofè, Y., Omer, I. (2014). Using space syntax to model pedestrian movement in urban transportation planning, Geographical Analysis, Vol. 46, No. 4, 392-410.
Lynch, K. (2001). Good city form. Cambridge, Mass. u.a.: MIT Press.
Maver T.W. (1970). Appraisal in the building design process. In: Moore GT, editor. Emerging methods in environmental design and planning. Cambridge (MA): MIT Press.
Mohammad Nasl, GH. (2011). Crime Prevention Process. Law Journal, 40(1), 317-334.
Mostafa, A., & Hassan, F. (2013). Mosque Layout Design: An Analytical Study of Mosque Layouts in the Early Ottoman Period. Frontiers of Architectural Research, 2, 445–456.
Nubani, L., & Wineman, J. (2005). The role of space syntax in identifying the relationship between space and crime, In Proceedings of the 5th Space Syntax Symposium on Space Syntax, Delft, Holland.
Rismanchian, O., Bell, S., & Mokhtarzadeh, S. (2012). Identifying Accessibility Problems in Deteriorated Urban Areas, A Case Study of Tehran, Iran, 8th International Space Syntax Symposium.
Safari, H., Moridani, F. (2017). Syntactical analysis of the accessibility and sociability of a square in the Kuala Lumpur City Center, Frontiers of Architectural Research, 6, 456–468.
Schipperijna J, Ekholm O, Stigsdotter U, Toftager M, Bentsen P, Kamper-Jorgensen F, Randrup T (2010) Factors influencing the use of green space: Results from a Danish national representative survey. Landscape and Urban Planning, Vol, 95,pp: 130–137.
Turner, A., Penn, A. & Hillier, B. (2005). An algorithmic definition of the axial map, Environment and Planning B: Planning and Design, Vol. 32 No. 3, 425-44.
Young. R., 2010, Managing municipal green space for ecosystem services. Urban Forestry & Urban Greening. Vol. 9, PP. 313-321. 
Zhou X and Wang Y (2011), Spatial-temporal dynamics of urban green space in response to rapid urbanization and greening policies. Landscape and Urban Planning 100, 268-277.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 11، شماره 42
خرداد 1400
صفحه 407-425

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار