بررسی تأثیر مؤلفه‌های امنیتی مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در فضاهای جمعی(موردمطالعه: پارک دانشجو تهران)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

استفاده از فضاهای جمعی بخش مهمی از زندگی روزمره است، فضاهای عمومی به‌عنوان مکان‌های ملاقات برای مردم عمل می‌کنند، بنابراین این مکان‌ها باید از امنیت کافی برخوردار باشند تا افراد بتوانند در آن با آرامش به تبادل اطلاعات با یکدیگر بپردازند. شهر به‌عنوان بستر زیست آدمی می‌بایست سرشار از عرصه‌های جمعی برای تعاملات اجتماعی باشد ولی در توسعه شتاب‌زده شهرهای امروزی توجه به فضاهای جمعی با امنیت که به عنوان یکی از نیازهای اساسی بشر امروزی می‌باشد کم‌رنگ شده‌ است. هرچه فضاهای شهری مطلوب‌تر باشند و با معیارهای اصیل، طراحی و محافظت شوند، میزان جذب انسان‌ها به فضا افزایش‌یافته و به‌مراتب زمان حضور افراد در فضا نیز افزایش می‌یابد. پارک‌ها نیز به‌عنوان یکی از فضاهای جمعی در فضای شهری همواره موردتوجه بوده‌اند. در پژوهش حاضر هدف بر آن است تا با تحلیل در پارک دانشجوی تهران به‌عنوان یک فضای جمعی، میزان سطح تعاملات اجتماعی دراین فضا مورد بررسی قرار‌گیرد و به بررسی نظر کاربران درباره‌ی تأثیر مؤلفه‌های امنیت در فضا پرداخته‌ شود. بدین منظور 50 پرسشنامه با در نظر گرفتن چهار فرضیه بین کاربران پارک دانشجو به‌صورت تصادفی پخش گردید و با بهره‌مندی از نرم افزار به تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در قالب جداول مکتوب پرداخته ‌‌شد. آزمون و بررسی فرضیات تحقیق با استفاده از آماره استیودنت(t)، همبستگی و رگرسیون صورت گرفته است. نتایج گویای آن است که سطح تعاملات اجتماعی در این پارک در حد متوسطی قرار دارد و ازنظر کاربران فضا، بین فاکتورهای مؤثر بر امنیت در اجتماع‌پذیری، نورپردازی، اندازه فضا و آزادی جهت درنگ کردن در سطح نامطلوبی قرار‌ دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Effective Security Components on Public Spaces to Attract Citizens Case Study: Student Park of Tehran

نویسندگان [English]

  • hedieh dabiri 1
  • leila zare 2
1 PhD Student, Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, West Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, West Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The use of communal spaces is an important part of everyday life, public spaces serve as meeting places for people, so these places must be secure enough for people to exchange information peacefully. The city as a biomedical context should be full of social spaces for social interaction, but in the hasty development of today's cities, attention has been given to the security of communal spaces as one of the basic needs of today's humanity. As urban spaces become more desirable and designed and protected by genuine criteria, the rate of human absorption into space increases and as time goes on, the presence of people in space increases. Parks have always been considered as one of the communal spaces in the urban space. The purpose of this study is to analyze the level of social interaction in this space by analyzing in Tehran student park as a collective space and to investigate users' opinion about the impact of security components in space. 50 questionnaires were randomly distributed among the users of the student park, and the data were analyzed using written tables. The research hypotheses were tested using Student's t-test, correlation and regression. The results show that the level of social interactions in the park is at an average level and, according to space users, are among the factors affecting security in socialization, lighting, space size and freedom to hesitate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • " Security"
  • "Social Interactions"
  • "Communities"
  • "Student Park"
  • "Tehran"
الیاس زاده، سیدنصرالدین، ضابطیان، الهام. (1389). بررسی شاخص های برنامه ریزی شهری موثر در ارتقا امنیت زنان در فضاهای عمومی با رویکرد مشارکتی( نمونه موردی : بخش مرکزی شهر تهران. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 2(44)، 43-56.
الماسی فر، تینا، انصاری، مجتبی.(1389). بررسی امنیت محیطی در پارک­­های منطقه­ای به‌عنوان بخشی از فضاهای شهری از دیدگاه زنان بر پایه رویکرد CPTED، دو فصل‌نامه مدیریت شهری، 8(25)، 21-34.
اکبری، رضا، پاک بنیان، سمانه.­(1391). تاثیر کالبد فضاهای عمومی بر احساس امنیت اجتماعی زنان بررسی تطبیقی در دومجموعه مسکونی با الگوی متفاوت (متعارف و بلند مرتبهنشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 17(2)، 53-64.
بلالی اسکویی، آزیتا، قره بگلو، مینو، حیدری ترکمانی، مینا.(1397). واکاوی نقش تصاویر ذهنی در ایجاد حس تعلق در محلات مطالعه موردی: محله شتربان شهر تبریز، فصلنامه جغرافیا(برنامه ریزی منطقه ای)، 9(1) ، 207-228.
پور احمد، احمد، حبیبیان، بهار، احمدنیا، محمدرضا.(1395).تحلیلی بر فضای کالبدی شهر اهواز، باغ نظر، 13­(39) ، 25-38.
جوان فروزنده، علی و همکاران.(1390). مفهوم حس تعلق به مکان و عوامل تشکیل دهنده آن، هویت شهر، 5(8)، 27-37.
خلقت دوست، روزبه، زمانی مقدم، افسانه، شمس آبادی، سیده تناز.­(1392). رابطه سازمان فضایی و نفوذپذیری شهر با میزان امنیت اجتماعی از نظر شهروندان بر اساس مدل CPTED (مطالعه موردی: شهر کرج. مطالعات مدیریت شهری، 5(شماره 3 (پیاپی 15))، 51-60.
دانشپور، سید عبدالهادی، چرخچیان، مریم.(1386). فضاهای عمومی و عوامل مؤثر بر حیات جمعی، مجله باغ نظر، 4(7)، 19-28.
دلاور، علی. (۱۳۸۸). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران: انتشارات رشد. چاپ هفتم.
رضایی، ناهیده، محمدزاده، رحمت، عمرانی‌پور، علی.(1395). ارزیابی کیفیت اجتماعی مسیرهای ارتباطی باز و نیمه باز پردیس های دانشگاهی، مطالعه موردی: پردیس دانشگاه کاشان، دوفصلنامه معماری ایران، 1(10)، 183-206.
رضانژاد، مرضیه، کاظمی، سیدمهدی، رفیعیان، مجتبی، رکن الدین افتخاری، عبدالرضا.(1394). الگوی فضایی اندام وار احساس امنیت در فضاهای عمومی شهری نمونه موردی:شهر بندر عباس، پژوهش­های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 4(3)، 69-84.
رهنما، محمدتقی، حسینی، سید مصطفی.­(1395).مطالعه احساس امنیت در پارکهای منطقه­ 4 مشهد، مطالعات امنیت اجتماعی، ­47 ، 229-253.
صادقی، علی رضا، شمس، فاطمه. (1396). ارائه راهبردهای نورپردازی فضاهای عمومی شهری با استفاده از مدل سوآت و ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (مورد پژوهی: خیابان کریم خان زند، شیراز). دانش شهرسازی، 1(1), 85-100.
علی یاس، زینب.(1397). ارزیابی مولفه­های کیفیت محیط بر میزان حضور مردم در پارک ها مطالعه موردی:5 پارک در مقیاس­های مختلف در شهر بندر عباس، فصلنامه جغرافیا(برنامه ریزی منطقه ای)، 8(3)­، 249-258.
کریمی، آرام، پور طاهری، مهدی و احمدی، حسن.(1396).تحلیل سازمان فضایی و سطح بندی نظام فضایی و سطح بندی نظام شهری استان کردستان و ارائه الگوی توسعه نظام شهری، مطالعات محیطی هفت حصار، 5­(19)، 31-52.
کلانتری­، ­حسین­­و همکاران.(1390).­راهکارهای اجرایی حفظ و احیای بافت تاریخی شهرتهران-محله­سیروس(چاله­میدان)، پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی، تهران.
گلی، علی، قاسم زاده، بهنام، فتح بقالی، عاطفه، رمضان مقدم، اجاری، یاسمن. (1394). عوامل مؤثر در احساس امنیت اجتماعی زنان در فضاهای عمومی شهری (مطالعه ی موردی: پارک ائل گلی تبریز)، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات راهبردی زنان، 18(69)، 97-136.
محسنی، علی، جاوندانی مقدم، مهدی، حاجی، محسن.(1397). تحول پارادیم مفهوم قدرت و امنیت در عصر جهانی شدن و تاثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، 8(3)، 99-126.
- مقدم، گلرخ، بحرینی، سیدحسین، عینی­فر، علیرضا.(1390). تحلیل اجتماع پذیری محیط کالبدی متأثر از ادراک طبیعت در محیط انسان ساخت مطالعۀ موردی نمونه‌های مسکونی شهر همدان، نشریه هنرهای زیبا، 3(45)، 27-38.
معرب، یاسر، سادات، مهدیس، صالحی، اسماعیل.(1395).تحلیل و بررسی سرزندگی پارک­های جدید شهری(نمونه موردی:پارک آب و آتش تهران)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 8(20)، 193-208.
ملکی، یدالله .(1395). شهر و امنیت اجتماعی از منظر آموزه‌های دینی، آمایش محیط، 9(33)، 133-153.
میر­حسینی، زینب السادات، جهان­بخش، حیدر.(1395).بررسی تاثیر مولفه­های کالبدی بافت تاریخی بر امنیت محیطی گردشگران مطالعه موردی: محله چرخاب شهر اردکان، هویت شهر، 10(28)، 89-104.
میثاقی، سید محمود، قادیکلائی، محسن.(1393). اصول سازمان دهی فضایی بافتهای شهری برخوردار از عناصر شاخص مذهبی مطالعة موردی: اما مزاده عباس ساری و امامزاده اسماعیل قائم شهر، فصلنامه شهر ایرانی- اسلامی، 15، 87-97.
Boomsma, C., & Steg, L. (2014). The effect of information and values on acceptability of reduced street lighting. Journal of Environmental Psychology, 39, 22-31.
Carmona, Matthew.(2018), Principles for public space design, planning to do better, URBAN DESIGN International 24(1),1-17.
Ezzeldin,Mohamad & Assem Ayman.(2019), A GIS-Based Spatio-Temporal Analysis for Social Events Carried Out in Urban Public Space, Conference: AR-UP, Architecture & Urbanism… A Smart Outlook, At Cairo - Egypt.
Efroymson,­D. & Thi Kieu Thanh Ha, T. & Thu Ha, Ph. (2009). Public Spaces: How They Humanize Cities.­Dhaka: Health Bridge - WBB Trust.
Jin, H., Li, X., Kang, J., Kong, Z. ( 2017), an Evaluation of the Lighting Environment in the Public Space of Shopping Centers, Building and Environment, 115, 228-235.
kurniawati,W.(2012). public space for marginal people. procedia - social and Behavioral Sciences:(36):476-484.
Moleskl,Walter Hand, Long, Jon.(1986). Organizational Goals and Human Needs in Office Planning, In Jean D.Wineman(Ed), Behavioral Issuse in office Design,Van Nostrand Reinhold Company, new york.
pasalar,Celen(2003),­The effect of spatila on students interactions in middle schools:­Multiple case analysis,­unpublished thesis for degree of doctor of philosophy­ faculty of­­­ North Carolina State University.
Poll,Enric.(2002),The theoretical background of the city identity-sustainability network, Environment and Behavior,­Vol 34,8-25 .
Salingaros,N.(2006), A Theory of Architecture, Umbau: Verlag herald Puschel.
Siramkaya, S.B. & Aydin, D. (2017). The effect of spatial configuration on social interaction: a syntactic evaluation of a faculty building. Global Journal of Arts Education. 7(3), 83-92.
xu ,Hui & xue,­ Bin.(2017), Key indicators for the resilience of complex urban public spaces,Vol 12,306-313 .
http://region11.tehran.ir