نقش بافت ارگانیک روستایی در ارتقا تاب آوری و پایداری روستاها (نمونه موردی: روستاهای رجایی دشت و فلار استان قزوین)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 پژوهشگر دوره دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

2 استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

3 استاد گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

چکیده

یکی از ویژگی های بافت های روستایی، ارگانیک بودن آن است. بافت ارگانیک روستایی به معنای عدم برنامه مدون جهت رشد کالبدی روستا نیست، بلکه از پیش اندیشیده شده است و به معنای رشد و توسعه هر روستا براساس ویژگی های مخصوص همان روستا است. در حال حاضر، به علت ساخت و سازهای بی رویه، سیمای محلی روستاها مورد تهدید واقع شده و آرامش و هویت خاص روستایی دچار آشفتگی قرار گرفته است. هدف از انجام این تحقیق، ارتقا تاب آوری روستاهایی است که در دهه های اخیر، به دلیل توجه صرف به مباحث کالبدی، دچار ناپایداری در زمینه ها و نظام های مختلف، گشته اند. روش تحقیق در این مقاله به لحاظ هدف از نوع عملی است، چراکه برای حل مسئله خاصی درنظر گرفته شده و خصلت محلی و موضعی دارد. از طرفی روش تحقیق براساس ماهیت و روش، از نوع توصیفی است. براین اساس روستاهای رجایی دشت و فلار در محدوده الموت غربی استان قزوین، به عنوان نمونه موردی در این تحقیق، مورد مطالعه قرار خواهند گرفت. نتایج حاکی از آن است که اگر پیشنهادات توسعه هر روستا، براساس مولفه های اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی مختص همان روستا، ارائه گردد و در مرحله مکانیابی کاربری ها، توجه به عوامل محیط زیستی و بافت ارگانیک روستا شود و در گام نهایی، توجه به موارد و مصالح بومی روستا در احداث ابنیه و موارد کالبدی آن، سرلوحه عمل واقع گردد، با توجه به ثبات در بافت ارگانیک روستایی، تاب آوری و پایداری روستا ارتقا می یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Rural Organic Texture in Promoting Resilience and Sustainability of Villages(Case Study: Rajai Dasht and Falar Villages of Qazvin Province)

نویسندگان [English]

  • samira qaneai 1
  • Mohammad Reza Khatibi 2
  • manoochehr tabibian 3
1 Researcher PhD in Urban Planning, Department of Urban planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
2 oAssistant Professor of Department of Urban planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
3 Professor of Department of Urban planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

One of the prominent features of rural textures, is its organicness. Organic rural texture does not mean that there is no established plan for the physical growth of the village, but that it has been foreseen and means the growth and development of each village based on the specific social, economic and climatic characteristics of the village. Currently, due to the irregular construction, the local landscape of the villages is threatened and the specific rural peace and identity is disturbed. The purpose of this research is to improve the resilience of villages that have suffered from instability in various fields and systems in recent decades due to their mere attention to physical issues. The purpose of the research in this article is practical in purpose, because it intends to solve a particular problem and has local character. On the other hand, the research method is descriptive in nature and method. Accordingly, Rajai Dasht and Falar villages in the western Alamut area of Qazvin will be studied as a case study in this study. The results indicate that if the development proposals of each village are presented based on the socio-cultural, economic and environmental components specific to that village, Also in the landfill site, attention is paid to environmental factors and the organic texture of the village, and attention to the indigenous items and materials of the village in the part of building construction and its physical aspects, is the basis of action, considering the stability of the texture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resilience
  • Organic texture
  • Rural texture
  • Rural sustainability

مراجع

1.سعیدی، عباس، 1389، محیط، فضا و توسعه بحثی در ضرورت توسعه یکپارچه روستایی، شهری، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 131.
2.شمس الدین، بتول، شاهچراغی، آزاده، ماجدی، حمید,1397, جایگاه الگوهای رفتاری روستاییان در شیوه‌های نوسازی کالبدی روستا، فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیا(برنامه ریزی منطقه ای), سال نهم، شماره 4, صص 302-289.
3. طبیبیان، منوچهر، 1378، تعیین شاخص های پایداری و نماد آن در محیط زیست، فصلنامه محیط شناسی، دوره 25، شماره 24.
4. کریمی، فریبرز، 1385، طرح هادی روستای رجایی دشت، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان قزوین.
5. لک، آزاده، عزیزخانی، افتخار، 1395، ادراک ساکنان از همپیوندی بافت قدیم و رشد جدید سکونتگاه انسانی (نمونه موردی: روستای تاریخی قهی)، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 160.
6. مقدم فر، محمد، ویسی، ئاکو، 1393، معماری سنتی روستایی و تطبیق آن با معماری ارگانیک مدرن در روستاهای کردستان (مطالعه موردی: بررسی روستای روار (رودبار) شهرستان سروآباد استان کردستان)، کنفرانس ملی شهرسازی، مدیریت شهری و توسعه پایدار.
7. منظم اسماعیل پور، علی، غفاریان خرم، مهگل، 1395، بررسی بافت روستایی با توجه به اقلیم روستا در معماری روستایی (نمونه موردی: روستای کنگ)، اولین کنفرانس بین المللی و سومین کنفرانس ملی معماری و منظرشهری پایدار.
8.مهدوی، داوود، نوروزی، اصغر، میر امینی، فاطمه، 1395, بهسازی بافت با ارزش روستایی و نقش آن بر توسعه صنعت گردشگری روستایی(مطالعه موردی: روستاهای ابیانه، طره، سرآقاسید و یا سه چای), فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیا(برنامه ریزی منطقه ای), سال هفتم، شماره 2, صص 209-191.
9. مهندسین مشاور نقشه پایدار و توسعه البرز، 1392، طرح هادی روستای فلار، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان قزوین.
10. نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1395، مرکز آمار ایران.
11. Cutter, S. L., Barnes, L., Berry, M., Burton, C., Evans, E., Tate, E., et al. (2008). A place-based model for understanding community resilience to natural disasters. Global Environmental Change.
12. Eftekhari, A. R., 2006, Vision of Rural Development in Iran: Basic Thought, Requirements
and Prerequisites, Journal of Economics and Society, 2nd year, No. 10, Winter.
13. Petak, W. (2002). Earthquake resilience through mitigation: a system approach. Paper presented at the International Institute for Applied Systems Analysis, 12 Sep 2002, Laxenburg, Austria.
14. Ride, A. (2011). Community resilience in natural disasters. New York: Palgrave Macmillan.
15.Woolcock, Michael (2001). The place of social capital in understanding social and economic outcome, Canadian journal of policy researches.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 11، شماره 42
خرداد 1400
صفحه 343-361

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار