تحلیل رویکرد سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی شهر (مطالعه موردی: شهر زاهدان)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

چکیده

سرمایه اجتماعی یکی از سرمایه‌های مهم جوامع شهری و از مولفه‌های اساسی و مؤثر در توسعه و ثبات، پویایی و سرزندگی شهرها محسوب می‌شود. از سرمایه اجتماعی، به‌عنوان زیربنای توسعه اقتصادی- اجتماعی و کالبدی هر جامعه و شهری یاد می‌کنند. در این راستا هدف پژوهش حاضر تحلیل رویکرد سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی شهر (مطالعه موردی: شهر زاهدان) می‌باشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، توصیفی و استنباطی از نرم افزار (SPSS) و مدل (KOPRAS) استفاده شده است. نتایج میزان تاثیر متغیرهای اعتماد اجتماعی و مشارکت و شبکه های اجتماعی بر توسعه کالبدی با استفاده از آزمون T تک نمونه‌ای نشان داد، در تمامی شاخص های بیان با میانگین به دست آمده بالاتر از حد متوسط عدد 3 بیانگر تاثیر زیاد متغیرهای (اعتماد، مشارکت، شبکه های اجتماعی) بر توسعه کالبدی شهر زاهدان می‌باشد. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد، رابطه معناداری بین متغیرهای اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی و توسعه کالبدی شهر زاهدان در سطح معناداری 000/0 دیده می‌شود. در نهایت نتایج الویت‌بندی مناطق پنجگانه شهری زاهدان بر اساس متغیر‌های (اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی) با استفاده از از مدل کوپراس نشان داد، منطقه 5 با مقدار pj به دست آمده 3540/ . مقدار Rj به دست آمده 0555/0 و مقدار Qj به دست آمده 3803/0 و مقدار Nj به دست آمده 43/54 در اولویت قرار دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Social Capital Approach to City Physical Development (Case study: Zahedan City)

نویسندگان [English]

  • ali riki
  • Maryam Karimian Bostani
  • Gholam Rezai Miri
PHD Student Department of Geography and urban planning, Zahedan branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
چکیده [English]

In this regard, the aim of the present research is to analyze the social capital approach to physical development of the city (case study: Zahedan city). The current approach to the present research is qualitative and quantitative and the type of research is applied. In this regard, comprehensive studies were conducted on the research indicators in the study area. The Software (SPSS) and Model (KOPRAS) is then used to analyze the information. The results of the effect of variables of social trust, social participation and social networks on physical development were demonstrated by single-sample T-test. In all indicators of expression with the average obtained above the average of 3, the high impact of variables (trust, participation, Social networks) on the development of the physical city of Zahedan. Spearman correlation test showed that there is a meaningful relationship between the variables of social trust, social participation, social networks and physical development in Zahedan at a significant level of 0.000. Finally, the results of the prioritization of the five urban areas of Zahedan based on the variables (social trust, social participation, and social networks) were shown using the KOPRAS model, the region 5 with the value of pj obtained 0.3540 Rj values 0.0555 and the value of Qj obtained is 0.3803 and the obtained Nj value is 54.53 Is in the top priority.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital Approach
  • Physical Development
  • City
  • Zahedan
ارجمندنیا، اصغر­(1380)، سازمانهای غیردولتی، راهبرد مشارکت سازمان یافته مدیریت شهری، فصلنامه پژوهشی-تحلیلی مدیریت وبرنامه ریزی شهری، سال دوم، شماره5.
ایمانی جاجرمی، حسین­(1372)، شـورای اسـلامی روسـتا، الگـویی از مدیریـت در جوامع ده‌نشـین، مجلة جهـاد، سال 12، شمارة 158، تهران، 100-89.
پاپلی یزدی، محمدحسن و ابراهیمی، محمدامیر­(1381)، نظریه‌های توسعة روستایی، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران، 117.
تودارو، مایکل­(1383)، توسعة اقتصادی در جهان سوم، ترجمة غلامعلی فرجادی، نشر مؤسسة عالی پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه، چاپ دوازدهم، تهران، 177-117.
رمضانی بروجنی، امید، طباطبایی، کیمیاسادات­(1395)، بررسی نظریات سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار اقتصادی، سومین کنگره بین المللی علوم زمین و توسعه شهری و اولین کنفرانس هنر،معماری و مدیریت شهری، تهران، دبیرخانه دایمی کنفرانس، مرکز توسعه علوم و فناوری ساینس اسکولار.
رئیسی، جواد­(1393)، نقش مشارکت شهروندان در توسعه شهری مطالعه موردی شهر نیکشهر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،  استاد راهنما : دکترغلامرضامیری.
شاه‌مرادی، لقمان، بزی، خدارحم، حیدری تاشه‌کبود، اکبر­(1393)، بررسی و ارزیابی مشارکت‌های مردمی در توسعه‌ی پایدار محله‌ای با استفاده از مدل TOPSIS مطالعه موردی: کلان‌شهر ارومیه، فصلنامه جغرافیا و توسعه، مقاله 7، دوره 12، شماره 36، صص 49-60.
شجاعی باغینی، محمد مهدی، (1387)، مبانی مفهومی سرمایه اجتماعی، چاپ اول، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
شـکوری، علـی­(1378)، پژوهشی در توسعه و مشارکت در روستاهای برگزیـدة استـان آذربایـجان شـرقی، پژوهش‌های جغرافیایی، شمارة 37، تهران، 105- 90.
شوریابی، حسین­(1386)، ارزیابی الگوهای مشارکت شهروندان در طرح های توسعه شهری و ارائه الگوی بهینه، رساله کارشناسی ارشد برنامه­ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس
شیخی، آرام­(1389)، سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی فاز 5 شهر اندیشه )، نخستین همایش توسعه شهری پایدار، تهران، قطب علمی توسعه شهری پایدار
عربی، رحیم، خستو، مریم­(1396)، بررسی نقش سرمایه اجتماعی در تحقق اهداف طرح های توسعه شهری (محدوده مورد مطالعه شهر قزوین)، چهارمین کنفرانس ملی معماری و شهرسازی پایداری و تاب­آوری از آرمان تا واقعیت، قزوین، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین.
فیاضی، سیده مریم­(1395)، تاثیر سرمایه اجتماعی بر توسعه پایدار شهری، چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری، تهران،  دبیرخانه دایمی کنفرانس، دانشگاه شهید بهشتی
قادری، احمد، تقوی، نعمت الله­(1392)، بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با کیفیت زندگی شهروندان شهرسقز، مجله مطالعات جامعه شناسی، مقاله 7، دوره 6، شماره 19، صص 111-126.
محمدی، اسفندیار، محمدی، مراد، فرخی، علی­(1395)، بررسی تأثیر مؤلفه های سرمایه اجتماعی بر تمایل به سرمایه گذاری در پروژه های شهری به منظور تحقق توسعه پایدار شهری، اولین همایش بین المللی انسجام مدیریت و اقتصاد در توسعه شهری، تبریز، دانشگاه اسوه، دانشگاه آتاترک ترکیه.
مرصوصی، نفیسه، خدادادی، رضا­(1394)، نقش سرمایه اجتماعی در توسعه شهری با تاکید بر کیفیت زندگی نمونه موردی شهر زنجان، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، مقاله 9، دوره 6، شماره 24، صص 175-192.
نیک­پور، عامر، رمضان زاده لسبوئی، مهدی، واحدی، وحید­(1394)، ارزیابی سرمایه اجتماعی و تأثیر آن در ارتقاء کیفیت محیط‌های شهری (مطالعه موردی: شهر بابلسر)، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، مقاله 11، دوره 5، شماره 19، صص 115-126.         
وصالی، سعید، توکل، محمدمهدی­(1391). بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی در شهر تهران. مجله مطالعات شهری. شماره 2.
Baliamoune-Lutza, Mina, (2011), Trust-based social capital, institutions, and development, The Journal of Socio-Economics, 40, pp 335–346.
Dinga, E. (2014). Social capital and social justice. Procedia Economics and Finance, 8, 246-253.
Ericson, Jenny A, (2004). A participatory approach to conservation in the calla Klum Biosphere Reserve, Campeche, Mexico, Landscape urban planning, 10.
Filizm, G. (2003). From migrant social capital to community development: A relational account of migration, remittances and inequality, Ph.D, Princeton University, 36-Gootaert, c. 1998, social capital: the missing link?, social capital- initiative working paperno5, the World Bank, Washington.
Hamdan, H., Yusof, F., & Marzukhi, M. A. (2014). Social capital and quality of life in urban neighborhoods high density housing. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 153, 169-179.-
Ignacio Castro, Francisco J. Acedo, Araceli Picón-Berjoyo(2014), Social capital configuration and the contingent value of the cross-national diversity: A multi-group analysis, Revista Europea de Dirección y Economía de la Empresa 24
Kaasa, Anneli, (2009), Effects of different dimensions of social capital on innovative activity: Evidence from Europe at the regional level, Journal: Technovation, Volume 29, Issue 3, March 2009, Pages 218–233.
Kilpatrick, S. (2003). The role of VET in building social capital for rural community Development in Australia. Symposium on education for rural transformation International Research and Training Centre for Rural Education. Australia. 21 January.
Lane, B, Dorfmon, D. (1997). Strengthening Community Networks: The Basis for Sustainable Community Renewal. Program Report. ED 444 777.
Nguyen, Thuy Nguyen. (2007). Role of Social Capital in Natural Resource Conservation: A Case Study of Cat Tien National Park in Vietnam, 158 pages.
Prayitno, G., Matsushima, K., Jeong, H., & Kobayashi, K. (2014). Social capital and migration in rural area development. Procedia Environmental Sciences, 20, 543-552.
Spelleberg, A. (2001), Framework for the measurement of social capital in New Zealand, New Zealand statistics.