بررسی نقش گردشگری در بهبود شاخص های سرمایه اجتماعی سکونتگاه های روستایی(روستاهای هدف گردشگری شهرستان پاوه)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسنده

استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

گردشگری روستایی به عنوان یکی از اشکال گردشگری، خصوصاً در کشورهای در حال توسعه دارای ظرفیت زیادی است و باید آن را به عنوان ابزار بالقوه مهمی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی به حساب آورد. بنابراین گردشگری می‌تواند جهت توسعه برخی شاخص‌ها موثر باشد. شاخص‌های سرمایه اجتماعی نمونه بارز این موضوع هستند. هدف این تحقیق بررسی نقش گردشگری در بهبود شاخص‌های سرمایه اجتماعی سکونتگاه‌های روستایی است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات میدانی با استفاده از ابزار پرسش نامه است. حجم نمونه 384 نفر محاسبه و پرسشگری در سطح سه روستای هدف گردشگری شهرستان پاوه(روستاهای حجیج، خانقاه و شمشیر)انجام شد. نتایج نشان داد که گردشگری در بهبود سرمایه اجتماعی نقش داشته است و شاخص‌ها در سطح معناداری کمتر از 05/0 قرار دارد. مقدار میانگین کل شاخص‌ها(56/3) نشانگر میزان این تاثیر است. تنها شاخص تشکیل انجمن و نهادهای حمایتی با میانگین 55/2، نقش بسیار کمی از گردشگری پذیرفته است. آزمون آنووا نشان داد که بین روستاها از نظر شاخص‌های سرمایه اجتماعی با توجه به نقش گردشگری تفاوت وجود دارد. بیشترین تفاوت مربوط به روستای شمشیر با میانگین 60/3 است. میانگین شاخص تمایل مردم به ورود گردشگر برابر با 89/3 است که نشانگر نگرش مثبت مردم به گردشگران است. آزمون هبستگی نیز نشان می‌دهد با افزایش تمایل مردم به ورود گردشگر به روستا، شاخص‌های سرمایه اجتماعی نیز بهبود پیدا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the role of tourism in improving social capital indicators of rural settlements (villages of tourism destination of Paveh County)

نویسنده [English]

  • Masoud Safari Ali Akbari
Assistant Professor of Geography, Payame Noor University, Iran
چکیده [English]

Rural tourism is one of the most important forms of tourism, especially in developing countries and It should be considered as a potentially important tool for economic and social development. Therefore, tourism can be effective in developing some indicators. Social capital indicators are a clear sample of this subject. The purpose of this study is to examine the role of tourism in improving the social capital indicators of rural settlements. The research method is descriptive-analytical and based on field studies using a questionnaire tool. The research method is descriptive-analytical and based on field studies using a questionnaire tool. The sample size of 384 people was calculated and questionable at the level of three villages of tourism destination of Paveh County (villages of Hajij, Khanqah and Shamshir). The results showed that tourism has contributed to the improvement of social capital and Indicators are at a significant level below 0.05. The average of total indicators (3.68) indicates the extent of this effect. The only indicator of formation of associations and support institutions with an average of 2.55, has taken a very small role in tourism. Anova's test showed that there is a difference between villages in terms of social capital indicators according to the role of tourism. The largest difference is in the village of Swords with an average of 3.60. The average index of people's tend to enter the tourist is equal to 3.89, which reflects the positive attitude of the people towards tourists.

کلیدواژه‌ها [English]

  • tourism
  • social capital
  • tourist destination villages

مراجع

ابراهیم پور، حبیب؛ بابایی، یاور؛ سخندان، الناز (1396). بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت در توسعه گردشگری پایدار با نقش میانجی اثرات گردشگری (مطالعه موردی: شهر سرعین)، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 6(22)، 118-143.
آزادخانی، پاکزاد؛ حسین زاده، جعفر؛ سلیمی باوند پور، آذین(1397). بررسی اثرات اجتماعی- فرهنگی توسعة گردشگری شهری ایلام، جغرافیای اجتماعی شهری، 12(1)، 1-15.
اصلانی، احسان؛ دهقان پور، محمد حسین؛ هدایت، هما(1397). سنجش شاخص‌های سرمایه اجتماعی در محلات بافت تاریخی شهر یزد، مطالعات محیطی هفت حصار، (7)25، 93-105.
بهرامی، رحمت الله.(1389). بررسی قابلیت‌ها و تنگناهای توسعه گردشگری روستایی در استان کردستان، چهارمین کنگره بین‌المللی جغرافیدانان جهان اسلام دانشگاه زاهدان، نشر دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.
پاپلی یزدی، محمد حسین.(1386). گردشگری(ماهیت و مفاهیم)، تهران: نشر سمت.
توانا، مصطفی؛ نوریان، فرشاد؛ صوفی نیستانی، مینا(1395). شناسایی ابعاد و شاخص‌های سرمایه اجتماعی در بافت‌های تاریخی و فرسوده شهر (نمونه مورد مطالعه: محله سیروس)، مجله هفت شهر، (4)53، صص105-116.
توکلی، مرتضی؛ تاج بخش، کاظم(1387). بررسی و تحلیل میزان سرمایه اجتماعی در مناطق شهری و روستایی مرزی سیستان، روستا و توسعه، (11)2، 143-162.
چلبی، مسعود؛ مبارکی، محمد(1384). تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و جرم در سطوح خرد و کلان، جامعه‌شناسی، (1)22، 3-44.
حبیبی، فاتح (1395). بررسی نقش سرمایه اجتماعی در تمایل به ورود گردشگر، مطالعه موردی شهرستان مریوان، مطالعات شهری، (4)18، 38-50
حسینی، علی؛ محمدی، جلیل.(1391). تحلیل قابلیت‌ها و تنگناهای گردشگری سلطانیه به منظور برنامه‌ریزی راهبردی با استفاده از الگوی تحلیلی سوات، مجله مطالعات گردشگری، 35(1)، صص49-35.
رازقی مله، ‌هادی؛ ابراهیمی، قربانعلی(1397). تحلیل رابطه علی سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار گردشگری (مطالعه موردی: شهروندان شهر ساری)، برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 7(25)، 71-46.
رضوانی، محمدرضا.(1387). توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، تهران: نشر دانشگاه تهران.
سوری، علی(1393). سرمایه اجتماعی و رشد در ایران، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 3(21)، 49-64.
شریفیان ثانی، محمد(1380). سرمایه اجتماعی: مفاهیم اصلی و چارچوب نظری، رفاه اجتماعی، (1)2، 5-18.
صیدایی، اسکندر؛احمدی شاپورآبادی، محمدعلی؛ معین آبادی، حسین(1388). دیباچه‌ای بر سرمایه اجتماعی و رابطه آن با مولفه‌های توسعه اجتماعی در ایران، راهبرد یاس، (2)19، 188-255.
فاضل، رضا؛ میری آشتیانی، الهام (1387). آسیب‌های اجتماعی، نگاهی به آینده، مجمع تخیص مصلحت نظام، تهران: پژوهشکده مطالعات استراتژیک.
فوکویاما، فرانسیس(1379).پایان نظم(سرمایه اجتماعی و حفظ آن)، ترجمه غلامعباس توسلی، تهران: نشر جامعه ایرانیان.
قادری، زاهد.(1383). اصول توسعه پایدار گردشگری روستایی، تهران: نشر سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها.
مرکز آمار ایران.(1395). سرشماری نفوس و مسکن 1395، تهران: مرکز آمار ایران.
منصوری، علی.(1381). گردشگری و توسعه پایدار، رشد آموزش جغرافیا، 63(1)، صص 43-11.
نعیمی، امیر؛ رضایی، روح الله؛ موسی پور، سیده کوثر(1397). تحلیل رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و کیفیت زندگی روستاییان استان خوزستان با تأکید بر نقش میانجی گردشگری، مدیریت سرمایه اجتماعی، 5(4)، 523-552.
Brehm, J., Rahn, W. (1997). Individual-level evidence for the causes and consequences of social capital. American Journal of Political Science, 11(41),999-1023.
Carpiano, R. (2007). Neighborhood social capital and adult health: an empirical test of a Bourdieu-based model.Health and Place, 13(2),639–655.
Castillo-Manzano,J.,López-Valpuesta,L.,González Laxe,F.(2011). The effects of the LCC boom on the urban tourism fabric: The viewpoint of tourism managers. Tourism Management, 32 (5),1085-1095.
d'Hauteserre, A.(2000).Lesson in managed Destination competitiveness:The case of Foxwoods Casino Resort. Tourism Management , 21(5),23-32.
Dritsakis N.(2004). Tourism as a long-run economic growth factor: An empirical investigation for Greece using a causality analysis. Tourism Economics, 10(3), 305–316.
Guo, Y., Zhang, J., Zhang, Y., Zheng, C.(2018).Examining the relationship between social capital and community residents' perceived resilience in tourism destinations, Jouranl of Sustainable Tourism, 26(6),pp973-986.
Hwang, D., Stewart W.(2016). Social Capital and Collective Action in Rural Tourism, Journal of Travel Research, 56(1),pp 81- 93.
Kleinhans, R..(2009). Does Social Capital Affect Residents' Propensity to Move from Restructured Neighbourhoods?. Housing Studies, 24(5),629-651.
Lee, C,. Chang, C. (2008). Tourism development and economic growth: a closer look at panels. Tourism Management, 29(2), 180– 192.
Lepp, A. (2007). Residents’ attitudes towards tourism in Bigodi village, Uganda,Tourism Management, 28(3),pp876-885.
Nunkoo, R.(2017). Governance and Sustainable Tourism: What is the Role of Trust, Power and Social Capital?, Journal of Destination Marketing and Management, 6(4),pp277-285.
Sharpley, R. (1997), An Introduction to Rural Tourism, International Thomson Business Press, UK.
Singla, M. (2014). A case study on socio-cultural impacts of tourism in the city of Jaipur, Rajasthan: India, Journal of Business Management & Social Sciences Research, 3 (2),pp45-57.
Tang, CF.(2011).Is the tourism-led growth hypothesis valid for Malaysia? A view from disaggregated tourism markets. International Journal of Tourism Research,13(3), 97–101.
Tosun,C.(2001).Challenges of sustainable tourism development in the developing world: the case of turkey,Journal of Tourism Management,22(4) ,pp289-303.
 
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 11، شماره 45
دی 1400
صفحه 123-135

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار