شناسایی و اولویت‌بندی ریسک‌های محیط‌زیستی مکان دفن زباله و نیروگاه زباله‌سوز و تاثیر آن بر محیط زیست شهری با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه محیط زیست، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

2 استادیار، گروه محیط زیست، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

چکیده

امروزه، افزایش جمعیت و تغییر در شیوه‌های زندگی و الگوهای مصرف، تغییرات شگرفی را در کمیت و کیفیت پسماندهای تولیدی ایجاد نموده است که مشکلات و معضلات متعددی از قبیل اشکال در نحوۀجابجایی و چگونگی دفع را نیز به دنبال داشته است. شهر تهران با بالاترین میزان جمعیت شهری در کشور، با تولید متوسط روزانه 7۴۸9 تن پسماند حدود ۲۰ درصد از پسماند کل کشور را تولید می‌کند. از آنجایی که وقوع هرگونه بحران بهداشتی و زیست‌محیطی در این کلان‌شهر حیات اجتماعی کل کشور را به مخاطره می‌اندازد، این مطالعه به شناسایی مخاطرات هر دو روش دفن بهداشتی و زباله‌سوز و همچنین رتبه‌بندی آنها به منظور مدیریت ریسک محیط‌زیستی روش‌های دفن بهداشتی پسماند و زباله‌سوز شهر تهران می‌پردازد. ابزار مورد استفاده در گردآوری داده‌های موردنیاز نیز این مطالعه پرسشنامه است که توسط 130 نفر از کارشناسان، خبرگان، متخصصان و دانشجویان و اساتید این حوزه که به روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب و تکمیل شده است. جهت شناسایی ریسک ها از روش HAZID و جهت بررسی پرسشنامه‌ها از نرم‌افزارهای آماری EXCEL و SPSS استفاده شده است که نهایتا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی FAHP رتبه‌بندی شده‌اند. نتایج بدست‌آمده نشان می دهند که در روش دفن زباله، آلودگی آب های زیرزمینی و انتشار بوی نامناسب و در روش زباله سوز، آلودگی هوا، هزینه ی بالای تجهیزات جمع آوری و نهایتا کنترل آلاینده ها از مهم‌ترین خطرات دفع زباله در سایت کهریک می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification and prioritization of environmental risks of landfills and incinerators and its impact on the urban environment by fuzzy hierarchical analysis (FAHP)

نویسندگان [English]

  • erfan naser torabi 1
  • saeid motahari 2
  • hassan samadyar 2
  • bita azad bakht 2
1 PhD Student, Department of Environment, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roudehen, Iran
2 Assistant Professor, Department of Environment, Roodehen Branch, Islamic Azad University, Roodehen, Iran.
چکیده [English]

Today, population growth and changes in lifestyles and consumption patterns have created dramatic changes in the quantity and quality of production waste, which has led to many problems and difficulties, such as problems in how to move and how to dispose of it. The city of Tehran, with the highest urban population in the country, with an average daily production of 7489 tons of waste, produces about 20% of the total waste of the country. Since the occurrence of any health and environmental crisis in this metropolis endangers the social life of the whole country, this study identifies the risks of both sanitary and incinerative landfilling methods and also ranks them to manage the environmental risk of waste sanitary and waste incineration methods in Tehran. will pay. The tool used in collecting the required data is this questionnaire study which was selected and completed by 130 experts, experts, specialists and students and professors in this field which was randomly selected using Cochran's formula. HAZID method was used to identify risks and EXCEL and SPSS statistical software were used to examine the questionnaires, which were finally ranked using FAHP hierarchical analysis method. The results show that in the landfill method, groundwater pollution and odor emission and in the waste incinerator method, air pollution, high cost of collection equipment and finally control of pollutants are the most important hazards of waste disposal at the Kahrik site.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Waste disposal risk
  • environmental risk
  • prioritization
  • FAHP method

مراجع

برزگری، قدرت؛ اسماعیلی، علیرضا؛ اصغری کلجاهی، ابراهیم (1399)، مکان‌یابی دفن پسماندهای شهری با استفاده از روشهای تحلیل سلسله مراتبی و ماتریس لئوپولد (مطالعه موردی: شهر ملکان)، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 22، شماره 12، شماره پیاپی 103، صص 37-27.
توکلی، مرتضی ،فاضل نیا، غریب و گنجعلی، علی اکبر(1388).کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در تعییم الویت بخش های اقتصادی .مطالعه موردی شهرستان نیشابور .فصلنامه روستا و توسعه .سال 12 .شماره 4 . ص 98-77 .
خسروی مقدم،علی ،شایان نیا،سید احمد ،موحدی، محمد مهدی و عزیزی، خسرو(1400). ارائه الگویی هوشمند برای مدیریت پسماند شهری .فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای . سال دوازدهم، شماره 1.ص 30-19 .
جهانبانی. ز، سرشکی. ف، عطایی. م، و فنبری. ک، 1395. ارزیابی ریسک خطر آتش­سوزی باز به روش تحلیل درخت خطای فازی. دوماهنامه سلامت کار ایران. دوره 14. شماره 3. مرداد و شهریور 1396: 46-57
حبیبی، آرش؛ ایزدیار، صدیقه و سرافرازی، اعظم .(1393).تصمیمگیری چندمعیاره فازی، رشت، کتیبه گیل.
دانش پور،حمیدرضا ،سعیدی رضوانی،نوید و برزگر، محمد رضا (1397).تحلیل نقش شاخص دسترسی در ارتقای شاخص شکوفایی شهری با استفاده از تکنیک FAHP . فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای . سال نهم، شماره 1.ص 540-523 .
دهقانی، محسن ،جوادی زاده فر فرشاد(1399) .مکان یابی محل دفن پسماند جامد شهری با استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و تحلیل سلسله مراتبی AHP در شهر سیریک هرمزگان . فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای .سال یازدهم،شماره 1. ص 257-247.
صمدی خادم، ر.، فتائی، ا.، جوهرچی، پ.، رمضانی، م.ا. (1399). مکان یابی محل دفن بهداشتی و زیست محیطی مواد زائد خطرناک: مطالعه موردی استان قزوین. مجله سلامت و بهداشت، سال یازدهم، شماره سوم، ویژه نامه تابستان.
مقیمی کندلوسی، علی؛ محبی تفرشی، امین؛ محبی تفرشی، غزاله (1397)، مکان یابی مناطق مستعد دفن بهداشتی پسماندهای شهری با استفاده از روش TOPSIS (مطالعه موردی: شهرستان لنگرود)، پژوهش در بهداشت محیط، دوره 4، شماره 2، صص 128-112.
مصطفوی، ف؛ توکلی، م؛ پورخباز، ح؛ آرمند، ن. 1394. ارزیابی زیست‌محیطی مکان دفن زباله شهر بهبهان با روش FMEA، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیاء بهبهان، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی.
Atabi, Farideh; Ehyaei, Mehdi Ali; Ahmadi, Mohammad Hossein (2014), Emission Rate in Kahrizak Landfill Site with Land GEM Mathematical Model, World Sustainability Forum 2014 – Conference Proceedings Paper.
Byun, B., et al. (2019). "Stability of bioreactor landfills with leachate injection configuration and landfill material condition." Computers and Geotechnics 108: 234-243.
Cheng, K. Y., et al. (2019). "A new method for ranking potential hazards and risks from wastes." Journal of Hazardous Materials 365: 778-788.
Foufou,S.Djorfi, N.Haied,R.Kechiched,M.Azlaoui, A. Hania.(2017). Water pollution diagnosis and risk assessment of Wadi Zied plain aquifer caused by the leachates of Annaba landfill (N-E Algeria). https://doi.org/10.1016/j.egypro.2017.07.123.
Sefouhi,L. M. Kalla, L. Bahmed, and L. Aouragh.)2013(. The Risk Assessment for the Healthcare Waste in the Hospital of Batna City, Algeria. International Journal of Environmental Science and Development, Vol. 4, No. 4, August )2013(. DOI: 10.7763/IJESD.2013.V4.390.
Lim, J.-H., et al. (2018). "Characterization of odorous gases at landfill site and in surrounding areas." Journal of Environmental Management 206: 291-303.
Liu, H., Jian, X., Youa, X., Jun F., Yi-Zeng Ch.)2014( .Site selection in waste management by the VIKOR method usinglinguistic assessment, Applied Soft Computing.
Tehran Waste Management Organization (TWMO). (2017). Available online: http://pasmand.tehran.ir Default.aspx?tabid=318 (accessed on 11 Feb/ruary. 2019).
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 12، شماره 46
فروردین 1401
صفحه 774-795

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار