تحلیل عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی نواحی روستایی مورد مطالعه: روستاهای بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

2 گروه جغرافیا، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی،تهران، ایران

3 گروه جغرافیا، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی،تهران،ایران

چکیده

در سال‌های اخیر یکی از مشکلات اساسی کشور ما عقب ماندگی روستاها و مهاجرت روستاییان به نواحی شهری است. عامل اصلی آن مسائل اقتصادی، به خصوص دسترسی به اشتغال بوده که مشکلات بسیار زیادی مانند حاشیه نشینی، کاهش کیفیت زندگی و کمبود اشتغال در شهرها را به همراه داشته است. توجه به کارآفرینی روستایی با نگرش به مشکلات موجود در این نواحی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این تحقیق با هدف تحلیل ظرفیت های توسعه کارآفرینی در ناحیه روستایی بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ استان البرز انجام شد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل عاملی با روش تحلیل مولفه‌های اصلی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل ساکنین روستاهای بخش چندار (باسواد و سنین بین 15 تا 65) بوده است. تعداد 400 نفر از ساکنین روستاها بصورت تصادفی انتخاب و بین آنها پرسشنامه‌هایی که دارای 5 شاخص در زمینه‌های فردی، زیرساختی، اقتصادی، اجتماعی ونهادی و 35 گویه بود توزیع شد. یافته ها نشان می دهد وضعیت مولفه های کارآفرینی در مناطق روستایی مورد مطالعه کمی بالاتر از مقدار متوسط است. مناسب ترین شرایط را می توان در بعد زیر ساختی و فردی و سپس به ترتیب در مولفه های اقتصادی، اجتماعی و نهادی مشاهده کرد. نتایج بدست آمده از تحلیل عوامل نشان میدهد که در روستاهای مورد مطالعه مولفه های زیر ساختی و فردی کارآفرینی فراهم بوده اما مولفه های اقتصادی و به خصوص اجتماعی و نهادی مهیا نیست. اگرچه زیر ساخت های لازم در روستاهای مورد مطالعه فراهم است اما این زیر ساخت ها به تنهایی نمی تواند موجب ارتقای سایر مولفه های کارآفرینی شود، بلکه می توان از آن به عنوان بستری برای شکوفایی سایر مولفه ها بهره برد و کارآفرینی روستایی را توسعه داد. با این حال، باید توجه داشت همه روستاها دارای وضعیت یکسانی در توسعه کارآفرینی نمی باشند و برخی از آنها دارای شرایط بهتری جهت کارآفرینی بوده و از این حیث، برای فعالیت های کارآفرینانه در اولویت می باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Factors Affecting Rural Entrepreneurship Development Case Study: Villages of Chandar district of Savojbolagh city

نویسندگان [English]

  • korosh rostami 1
  • bijan rahmani 2
  • rahmatollah monshizadeh 3
1 PhD student in Geography and Rural Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
2 Department of Geography, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3 Department of Geography, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In recent years, one of the main problems of our country is the backwardness of villages and the migration of villagers to urban areas. The main reason is economic issues, especially access to employment, which has caused many problems such as marginalization, reduced quality of life and lack of employment in cities. Paying attention to rural entrepreneurship with a view to the problems in these areas is very important. The aim of this study was to analyze the capacity of entrepreneurship development in the rural area of ​​Chandar section of Savojbolagh city of Alborz province. The research method is descriptive-analytical and the method of data collection is library and field. Factor analysis with principal component analysis method has been used for data analysis. The statistical population of the study included the residents of the villages of Chandar district (literate and aged between 15 and 65). A total of 400 villagers were randomly selected and among them questionnaires with 5 indicators in personal, infrastructure, economic, social and institutional fields and 35 items were distributed. Findings show that the situation of entrepreneurship components in the studied rural areas is slightly higher than the average. The most suitable conditions can be observed in the infrastructure and individual dimensions and then in the economic, social and institutional components, respectively. The results obtained from the analysis of factors show that in the studied villages, infrastructural and individual components of entrepreneurship are provided, but economic components, especially social and institutional, are not available. Although the necessary infrastructure is provided in the studied villages, but this infrastructure alone can not promote other components of entrepreneurship, but it can be used as a platform for other components to flourish and develop rural entrepreneurship. However, it should be noted that not all villages have the same status in the development of entrepreneurship and some of them have better conditions for entrepreneurship and in this regard, are a priority for entrepreneurial activities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Entrepreneurship
  • Sustainable Rural Development
  • Rural Area
  • Chendar Sector
اکبری، کرامت الله (1385)، توسعه کارآفرینی (رویکرد آموزشی)، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول، تهران، صص 17-16.
احمدپور داریانی، محمود؛ مقیمی، سید محمد (1392)، مبانی کارآفرینی، چاپ پانزدهم، انتشارات فراندیش، صص 130- 83.
تقدسی، احمد، هاشمی، صدیقه، هاشمی، محمد مهدی(1394)، تحلیل عوامل موثر در زمینه های توسعه کارآفرینی نواحی روستایی دهستان آباده طشک، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال چهارم، شماره چهاردهم.
خنیفر، حسین؛ وکیلی، فردین (1387)، رابطه بین نوع ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی و اقتصادی در شرکت های اقتصادی کوچک و متوسط، مجله توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره دوم، صص 55 – 35.
رضوانی، محمد رضا، نجارزاده، محمد (1387)، بررسی و تحلیل زمینه های کارآفرینی روستاییان در فرآیند توسعه ی نواحی روستایی : دهستان براآن جنوبی شهرستان اصفهان، فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره 2.
رحمانی فضلی، عبدالرضا، عزیزپور، فرهاد، شامانیان، مریم(1398)، تحلیل ظرفیت های توسعه کارآفرینی در ناحیه روستایی دامغان، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، شماره 28، صص 156 – 133.
عینالی، جمشید؛ فراهانی، حسین؛ سهرابی وفا، سمیرا (1392)، ارزیابی نقش یکپارچه سازی اراضی کشاورزی در بهبود تولید در بهره برداری های آبی:دهستان خرارود، شهرستان خدابنده، فصلنامه اقتصاد فضا وتوسعه روستایی، سال دوم، شماره 1، تهران، صص 70-51.
فراهانی، حسین؛ حاجی حسینی، (1390). نقش کارآفرینی روستایی، مجموعه مقالات اولین همایش ملی جغرافیا و برنامه ریزی توسعه روستایی، همدان، صص 14-1.
قوامی، هادی؛ لطفعلی پور، محمد رضا. (1387)، بررسی عوامل موثر بر انتخاب کارآفرینی در مقایسه با اشتغال دستمزدی دانش آموختگان: مطالعه موردی دانشگاه فردوسی مشهد، مجله دانش و توسعه، سال پانزدهم، شماره 24، صص 182 – 163.
مطیعی لنگرودی، سیدحسن؛ قدیری معصوم، مجتبی (1391)، تبیین عوامل موثر بر توانمندسازی روستاییان درتوسعه کارآفرینی (مطالعه موردی: بخش­های زند و سامن شهرستان ملایر)، مجله پژوهش های جغرافیایی انسانی، شماره 80، صص 138 – 119.
مرکز آمار ایران – سرشماری نفوس و مسکن سال 1395
نجفی کانی، علی اکبر، حسام، مهدی، آشور، حدیثه (1394)، سنجش وضعیت توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی دهستان استرآباد جنوبی شهرستان گرگان، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال چهارم، شماره یک.
ولایی، محمد و همکاران(1394)، تحلیل عوامل موثر بر توسعه پایدار روستایی با تاکید بر کارآفرینی، مورد مطالعه : دهستان مرحمت آباد شمالی شهرستان میاندوآب، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، سال پنجم، شماره 19 صص 162- 149.
یدالهی فارسی، جهانگیر؛ رضوی، سید حسن (1391)، نقش سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی در کارآفرینی جوانان و روستاهای بخش کربال، مجله پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره 79، بهار 1391، صص 115-103.
Allen, J. C. et al. 2003, Examination of Community Action Field Theory Model for Locality Based Entrepreneurship. Paper Presented at the Annual Rural Sociological Society Meeting, Montreal, Canada.
Carswell, G., & Rolland, L. 2004, Entrepreneneurship and management, in N.J. Smesler and R. swedberg (eds). The Handbook of economic Sociology Princeton, in N.J.: Princeton University press, 476-503.
Dabson, B., Malkin J., Matthews A., Pate K., Stickle S., 2003, Mapping Rural Entrepreneurship, Washington, D.C.: Corp. for Enterprise Development. 68 p.
Goetz, S., & Freshwater, D. 2001, State-level determinants of entrepreneurship and a preliminary measure of entrepreneurial climate. Economic Development Quarterly, 15, 58–70.
Heriot, K. C., and Campbell, N. D. 2002, A new approach to rural entrepreneurship : acase study of two rural electric cooperatives.
Otto, M. 2009, Green: challenges and opportunities for business Growing Green: challenges and opportunities for busiess, United nations climate chage conference dec 7 – dec 18.
Stathopoulos, S., Psaltop, D. ouls and Dimitrissk, Uras, 2004, Rural entrepreneurship in Eurpe, Internatinal journal of Entrepreneurial Behaviar & Research vol.10, No.6, pp.404-425.