بررسی اثرات زیست محیطی خانه های دوم بر توسعه گردشگری شهرستان لاهیجان

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

گردشگری و توسعه روزافزون آن و همچنین ایجاد خانه های دوم متأثر از حضور گردشگر در مناطق گردشگری با توجه به اثراتی که از خود در جامعه میزبان به جای می گذارد موضوعی حائز اهمیت است. خانه های دوم و گسترش آن ها بی شک مزایا و معایبی زیست محیطی را با خود به همراه دارد. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرات زیست محیطی حاصل از پیدایش و گسترش خانه های دوم در منطقه گردشگری لاهیجان می باشد. اثرات زیست محیطی حاصل از ایجاد خانه های دوم برگرفته از اطلاعات حاصل از بخش مبانی نظری پژوهش جمع بندی و در قالب پرسشنامه ای محقق ساخته که اعتبار آن با فرمول آلفای 79/0 محاسبه شده تنظیم و در اختیار پرسش شوندگان قرار گرفت. جامعه آماری به کمک فرمول کوکران 125 نفر از کارشناسان و متخصصان محاسبه شده است. برای تحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه ها از نرم افزار SPSS، برای آزمون فرضیه، از آماره های تی تست تک نمونه ای استفاده شد. جهت بررسی فرضیات از ضریب همبستگی و تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد همبستگی بین زیست پذیری و آسیب پذیری 53/0 که با سطح معناداری 0001/0 معنادار می باشد. همبستگی بین بعد کالبدی- فضایی 42/0 که با سطح معناداری 001/0 معنادار می باشد. همبستگی بین بعد فرهنگی- اجتماعی 27/0 که با سطح معناداری 02/0 معنادار می باشد. همبستگی بین زیست محیطی 29/0 که با سطح معناداری 01/0 معنادار می باشد. همبستگی بین بعد اقتصادی 32/0 که با سطح معناداری 001/0 معنادار می باشد. نتایج تحلیل واریانس نشان داد اثرات زیست پذیری بین روستاهای مختلف، متفاوت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the environmental effects of second homes on tourism development in Lahijan city

نویسندگان [English]

  • Manuchehr Mehdipour
  • Teymour Amar
  • Eisa Pourramzan
Department of Geography, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
چکیده [English]

Tourism and its ever-increasing development as well as the creation of second homes affected by the presence of tourists in tourist areas is an important issue due to the effects it leaves behind in the host society. Second homes and their expansion undoubtedly bring environmental advantages and disadvantages. Therefore, the purpose of the current research is to investigate the environmental effects of the creation and expansion of second homes in the tourist area of ​​Lahijan. The environmental effects resulting from the creation of second homes were taken from the information obtained from the theoretical foundations of the research and summarized in the form of a researcher-made questionnaire, the validity of which was calculated using the alpha formula of 0.79 and was provided to the respondents. The statistical population was calculated with the help of Cochran's formula of 125 experts and specialists. To analyze the data obtained from the questionnaires, SPSS software was used to test the hypothesis, and one-sample t-test statistics were used. Correlation coefficient and analysis of variance were used to check the hypotheses. The results showed that the correlation between viability and vulnerability is 0.53, which is significant with a significance level of 0.0001. The correlation between physical-spatial dimension is 0.42, which is significant with a significance level of 0.001. The correlation between cultural-social dimension is 0.27, which is significant with a significance level of 0.02. The correlation between environment is 0.29 which is significant with a significance level of 0.01. The correlation between the economic dimension is 0.32, which is significant with a significance level of 0.001. The results of variance analysis showed that the effects of livability are different between different villages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Second houses
  • tourism
  • environmental effects
  • Lahijan city
ابراهیمیان، مهرداد؛ حاتمی خانقاهی، توحید و جهان زمین، یوسف(1399). تحلیل تطبیقی عوامل موثر بر کالبد خانه های دوم گردشگری از منظر جامعه ی محلی و گردشگران (نمونه موردی: روستای حیران شهرستان آستارا)، مسکن و محیط روستا، دوره 39، شماره 169: 16-3.
آقاجانی، محمد؛ زندوی، مجدالدین؛ عطایی، علی ( 1393 )، نقش گردشگری در تغییر کارکرد روستاها با تأکید بر شاخص های پایداری نمونه موردی:  روستاهای ارباکله ولرسانور شهرستان رامسر، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، شماره 11، صص 22- 7.
آمار، تیمور. ( 1392 )، آسیب شناسی توسعه گردشگری در سکونتگاههای روستایی استان گیلان مورد: دهستان دیلمان، شهرستان سیاهکل، فصلنامه اقتصاد و فضا و توسعه روستایی، سال دوم، شماره 1، صص 192- 171.
امینی ، عباس؛ زیدی، زهرا ( 1396 )، تاثیرات فرهنگی گردشگری در مناطق روستایی از دید جامعه محلی (مطالعه موردی: روستای ابیانه) فصلنامه تحقیقات جغرافیایی – دوره 30، شماره 2،  صص 32- 13.
ایمانی، بهرام، یاری، ارسطو و اسدی زهره (1398)، بررسی اثرات گردشگری روستایی بر کیفیت زندگی مطالعه موردی: روستای کریک- شهرستان دنا، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، شماره 35، صص 321-334.
بهاری، امیرعباس و دریاباری، جمال­الدین و بخشنده نصرت، عباس (1397)، ارزیابی ظرفیت‌های گردشگری شهرستان رامسر از دیدگاه زیست محیطی، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، شماره 30، صص 267-279.
بیات، سوده، خزایی ­پور، مرتضی. ( 1395 )، ارزش های ادراکی گردشگران روستای کویری مصر به عنوان گردشگری جامعه محور، فصلنامه اقتصاد و فضا و توسعه روستایی، سال پنجم، شماره 4، صص 81- 65.
تقی زاده، ابوالقاسم، آدمی، معصومه، هاشمی امین، سمیرا، ( ۱۳۹۳ )، ارزیابی نقش خانه های دوم در تنوع بخشی به اقتصاد روستایی (مطالعه موردی: دره لیقوان، شهرستان تبریز)، اولین کنفرانس ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعه پایدار، تهران، موسسه ایرانیان.
جلالیان، حمید، نامداری، فریوش، پاشازاده، اصغر ( 1394 )، اثرات گردشگری روستایی بر توسعه روستای هجیج کرمانشاه، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 36، صص 228- 205.
چوبداری، سمانه، استعلاجی، علیرضا و رنجبر، محسن (1400)، ارائه الگوی بهینه توسعه گردشگری در روستاهای هدف گردشگری ایران مطالعه موردی: روستای فورگ در استان خراسان جنوبی، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، دوره 11، شماره 3، صص 363، 382.
حاتمی خانقاهی، توحید؛ وزیری، وحید و تقی زاده، مهسا(1399).  بررسی آثار کالبدی شکل گیری خانه های دوم بر منطقه گردشگری سرعین از دیدگاه ذی نفعان، معماری و شهرسازی آرمان شهر، دوره 13، شماره30: 42-31.
حسام، مهدی، چراغی، مهدی، آشور، حدیثه. ( 1393 )، تحلیل اثرات زیست محیطی گسترش کالبدی نواحی روستایی مطالعه موردی: روستای شاه کوه سفلی، مسکن و محیط روستا، شماره 148، صص 78- 63.
زرگر، اکبر، حاتمی، توحید ( 1393 )، وجوه موثر بر طراحی مسکن روستایی، مسکن و محیط روستا، شماره 148، صص 62- 45.
صالحی، صادق، افلاکی، زینب، موسی زاده، حسین، زنگی آبادی، زینب. ( 1395 )، ارزیابی ژئوسایت های گردشگری با روش فاسیلوس و نیکولاس ( مطالعه موردی روستاهای بخش چهاردانگه شهرستان ساری )، فسلنامه پژوهشهای جعرافیایی، دوره 7، شماره 2، صص 314- 303.
علی پور، خالد، ظاهری، محمد. ( 1396 )، ایجاد خانه های دوم و تأثیر آن در پایداری، ناپایداری سکونتگاههای روستایی مطالعه موردی شمیران )بخش رودبار قصران(، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، شماره 55، صص 16- 1.
عنابستانی، علی­اکبر. ( 1393 )، تحلیل آثار تغییرات اجتماعی در زندگی روستاییان بر الگوی مسکن روستایی( مطالعة موردی:  شهرستان بینالود(، مجله پژوهش و برنامه ریزی روستایی، شماره 5، صص 68- 57.
عنابستانی، علی­اکبر، کاویانی، سمیرا، جوانشیری، مهدی. ( 1396 )، بررسی تأثیر رواج گردشگری خانه‌های دوم بر توسعة کالبدی سکونتگاه‌های روستایی مطالعة موردی: شهرستان کلاردشت، مجله برنامه ریزی فضایی، دوره 7، شماره 3، صص 24- 1.
فتحی، آمنه، مطاعی، لیلا ( ۱۳۹۳ )، نقش مدیریت گردشگری روستایی درتوسعه پایدارروستایی (مطالعه موردی:روستای هدف گردشگری انجاورود در شهرستان گیلان غرب)، همایش ملی توسعه پایدار روستایی در افق 1404، اصفهان، شرکت توسعه سازان گردشگری اصفهان.
قادر مرزی، حامد، جمینی، داود، جمشیدی، علیرضا. ( 1394 )، واکاوی اثرات گردشگری بر توسعه نواحی روستایی مورد: روستای قوری قلعه، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال چهارم،شماره4، صص 127- 111.
قدیری معصوم، مجتبی، حجی­پور، محمد، روستا، محمدامین ( 1393 )، آسیب شناسی الگوی جدید مساکن روستایی از منظر توسعه پایدار (مورد: دهستان شوسف در شهرستان نهبندان)، مجله برنامه ریزی فضایی، دوره 4، شماره 3، صص 14- 1.
کریمی سلطانی, پیمان، ( ۱۳۹۲ )، خانه های دوم روستایی و اثرات آنها بر توسعه روستایی، اولین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پایدار، همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه.
لطفی­نیا، محمدتقی و آمار، تیمور (1397)، تحلیل نقش گردشگری در تحولات اقتصادی روستاهای هدف گردشگری شرق استان گیلان در دهه اخیر، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، شماره 31، صص 72-90.
لطفی­نیا، محمدتقی و آمار، تیمور (1398)، تحلیل نقش گردشگری خانه های دوم در تحولات زیست محیطی روستاهای هدف گردشگری شرق استان گیلان در دهه اخیر، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، شماره 36، صص 179-193.
میرزایی، حسن، فلاح­تبار، نصراله و استعلاجی، علیرضا (1397)، ارائه الگوهای بهینه توسعه گردشگری در روستاهای هدف گردشگری ایران مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان گیلان، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای، شماره 33، صص 347-362.
هادی زاده، صادق، سخایی، بهرنگ. ( 1393 )، تحلیل زمینه های توسعه گردشگری در سکونتگاه های روستایی شهرستان ساری، فصلنامه اقتصاد و فضا و توسعه روستایی، سال سوم، شماره 2، صص 53- 39.
یعقوبی، مهرانگیز، قرشی میناآباد، محمدباسط، مولایی هشتجین، نصراله. ( 1395 )، بررسی نقش گردشگری بر تغییرالگوی مسکن در نواحی روستایی( مطالعه موردی: شهرستان رضوانشهر(، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، سال6، شماره 24، صص 188- 179.
Næssa ,P Xuea,J, Stefansdottira,H, Steffansenb,r, Næssa,T, Xuea, J, Stefansdottira, H, Steffansenb,R& Richardsona, T. (2019). Second home mobility, climate impacts and travel modes: Can sustainability obstacles be overcome, Journal of Transport Geography, 79: 1-12.
Seraphin, H. and Dosquet, F. (2020), "Mountain tourism and second home tourism as post COVID-19 lockdown placebo?", Worldwide Hospitality and Tourism Themes, Vol. 12 No. 4, pp