مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی حقوق عمومی نسبت به جرایم زیست محیطی

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه،دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

2 استاد، گروه حقوق و معارف، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

3 دانشیار دانشگاه تهران، پردیس فارابی قم، دانشکده حقوق، حقوق جزا و جرم شناسی

چکیده

در راستای حمایت از محیط زیست و بدنبال آن مسئول شناختن اشخاص حقوقی حقوق عمومی که بزرگترین عامل تخریب و نابودی محیط زیست هستند درقوانین خلا جدی مشاهده می شود و این درحالیست که مهمترین وخطرناک ترین جرائم توسط اشخاص حقوقی حقوق عمومی که اصولا صنایع مهم و بزرگ را در اختیار دارند ارتکاب می یابد. دربررسی قوانین ایران درماده 688 قانون مجازات اسلامی در می یابیم ،ماده ای عام و کلی وضع شده است که می توان آن را ناظر به جرائم زیست محیطی درمفهوم عام دانست هرچند که مسئولیت اشخاص حقوقی دراین ماده صراحتا اشاره نشده است اما ازعبارت هراقدامی و مرتکبین دراین ماده می توان مسئولیت اشخاص حقوقی را نیز ا حراز کرد البته درنظام حقوقی ایران درقبال جرائم زیست محیطی به صورت محدود جزئی و پراکنده درسایرقوانین مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی پذیرفته شده است و اشاره ای به نوع شخص حقوقی نشده است. یافته های این تحقیق که براساس روش تحلیلی-توصیفی و استفاه از ابزار کتابخانه ای و فیش برداری بدست آمده، نشان می دهد که بر اساس قوانین داخلی و اسناد بین المللی همچون کنفرانس استکهلم، قراردادهای چهارگانه 1946 ژنو و دیگر اسنادی که در رساله به آن ها اشاره شده است، اشخاص حقوقی اعم از اشخاص حقوقی حقوق عمومی و حقوق خصوصی در جرایم زیست محیطی دارای مسئولیت کیفری و مدنی هستند و برای این جرایم ارتکابی توسط آن ها مجازات های مختلفی از جمله جرایم مالی و غیر مالی در نظر گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Criminal liability of legal persons under public law for environmental crimes

نویسندگان [English]

  • Amir Reza Dana 1
  • Mahmoud Qayyumzadeh 2
  • Mohammad Ibrahim Shams Natri 3
1 PhD Student in Criminal Law and Criminology, Department of Law, Faculty of Humanities, Saveh Branch, Islamic Azad University, Saveh, Iran
2 Professor, Department of Law and Education, Department of Law, Faculty of Humanities, Saveh Branch, Islamic Azad University, Saveh, Iran
3 Associate Professor, University of Tehran, Farabi Campus, Qom, Faculty of Law, Criminal Law and Criminology
چکیده [English]

In order to protect the environment and, consequently, to recognize the legal entities of public law that are the biggest cause of destruction and destruction of the environment, there is a serious vacuum in the law, while the most important and dangerous crimes are committed by legal entities of public law. At their disposal commits. Examining the laws of Iran in Article 688 of the Islamic Penal Code, we find that a general article has been enacted that can be considered as environmental crimes in the general sense. Although the responsibility of legal persons is not explicitly mentioned in this article, Article The liability of legal persons can also be imposed. However, in the Iranian legal system, environmental criminal liability for legal crimes is accepted in a limited and scattered manner in other criminal liability laws of legal entities and no mention is made of the type of legal entity. The findings of this study, which are based on the analytical-descriptive method and the use of library tools and taking notes, show that according to domestic law and international documents such as the Stockholm Conference, the 1946 Geneva Quartet and other documents mentioned in the dissertation. It has been pointed out that legal entities, including legal entities of public law and private law, have criminal and civil liability in environmental crimes, and for these crimes, various punishments, including financial and non-financial crimes, have been considered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • environment
  • criminal liability
  • legal entities

مراجع

ابوالحمد، عبدالحمید(1369)، حقوق اداری، تهران: نشر دانشگاه تهران
اشتیاق، وحید(1387)، گرایش به پذیرش و توسعه مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی، مجله پژوهش های حقوقی، شماره ۱۱
آزمایش، علی(1377)، تقریرات جزای عمومی، دانشگاه تهران
آلت اسمولرز، رولف هاومن(1396)، جرم‌شناسی فراملی: به سوی جرم‌شناسی جنایات بین‌المللی، مترجم حمیدرضا نیکوکار، تهران، میزان
برخورداریون، ابوالفضل(1391)، ﺁﺯﻣﻮﻥﻫﺎﻱ ﻣﻮﺗﻮﺭﻱ ﺳﻮﺧﺖ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺷﺎﻥ ﺩﺭ  ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻛﻴﻔﻲ ﺳﻮﺧﺖ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻱ ﺑﻨﺰﻳﻨﻲ ﻭ ﺩﻳﺰﻟﻲ، فصلنامه فرایند نو، ش 39
بهرام سلطانی، کامبیز(1371)، مجموعه مباحث و روش های شهرسازی، تهران، مرکزمطالعات شهرسازی ایران، چ اول، ج 6
بیگی حبیب ابادی، احمد، حسینی، سیدجواد(1396)، حدود مسئولیت کیفری و مجازات طفل در فقه امامیه، فصلنامه قضاوت، سال 17، ش 90
ﺗﻘﯽ زاده اﻧﺼﺎری، ﻣﺼﻄﻔﯽ(1371)، ﺣﻘﻮق ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در اﯾﺮان، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ
ﺟﻌﻔﺮ ﺯﺍﺩﻩ، ﻋﺴﮑﺮ؛ ﺍﺣﺮﺍﺯ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺣﻘﻮﻗﻲ، ﻣﺠﻠﻪ ﮐﺎﻧﻮﻥ، بی تا
حاجی وند، امین، میرکمالی، علیرضا و همکاران(1397)، مسئولیت کیفری دولت در قبال جرائم زیست محیطی  در ایران، ضرورت وچالش ها، فصلنامه علوم محیطی، ش 2
حسینی آهق، مریم؛ مهرپور، حسین(1389)، رابطه بلوغ با مسئولیت کیفری، مبانی فقهی حقوق اسلامی، ش 6
خزانی منوچهر(1367)، جزوه جزای عمومی ۳، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی
دلفانی، علی اشرف(1382)، مبانی مسئولیت کیفری در حقوق اسلام و فرانسه، نشر مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی پژوهشکده فقه و حقوق، قم، ش 31
راب وایت(1394)، جرائم زیست محیطی فراملی به سوی جرم شناسی جهان بوم، برگردان حمیدرضا دانش ناری، نشر روناس
راستین، منصور(1382)، مقررات کیفری بازرگانی، دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی، بی تا چاپ دوم، تهران، ۱۳۸۲
ﺷﺎﻳﮕﺎﻥ، ﻋﻠﻲ(1375)، ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺪﻧﻲ، تهران: ﻧﺸﺮ ﻃﻪ
شمسی، فریبا(1395)، رابطه بین جرم و محیط زیست از دیدگاه جرمشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته حقوق جزا و جرمشناسی، استاد راهنما مهرداد راجیان اصلی
شیروی، عبدالحسین(1397)، حقوق نفت و گاز، تهران: میزان
صانعی، پرویز(1370)، حقوق جزای عمومی، نشر گنج دانش، تهران
صفار محمد جواد(1373)، شخصیت حقوقی، تهران: نشر دانا
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر(1386)، حقوق اداری، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ سیزدهم
علی آبادی، عبد الحسین(1369)، حقوق جنایی، جلد اول، بی جا، حیدری، چاپ دوم
عوده، عبدالقادر(1405)، التشریع الجنایی الاسلامی، بیروت
فرج اللهی، رضا(1388)، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق فرانسه، نشر میزان
فرج الهی، رضا(1388)، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق فرانسه، تهران: میزان
فهیمی، عزیز الله(1387)، فلسفه حقوق محیط زیست و آثار آن، فصلنامه پژوهش های فلسفی- کلامی دانشگاه قم، شماره سوم 35
کاتبی، حسینقلی(1379)، حقوق تجارت، تهران: انتشارات کتابخانه گنج دانش
لنگرودی، محمدجعفر(1396)، ترمینولوژِی حقوق، تهران: گنج دانش
ملک اسماعیلی، عزیزاله(1355)، حقوق جزای عمومی، نشر دانشگاه تهران، تهران
موسی زاده، ابراهیم(1398)، حقوق اداری، تهران: نشر دادگستر
ﻣﻮﺳﻮی، ﺳﻴﺪ ﻓﻀﻞ الله(1379)، ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ، ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ ﻣﻴﺰان
نوربها، رضا(1392)، زمینه حقوق جزای عمومی، تهران: چاپ یازدهم، گنج دانش
هنری، مرتضی(1362)، محیط زیست و توسعه، مجله محیط زیست، ش 3
یزدانیان، علیرضا(1386)، قواعد عمومی مسئولیت مدنی، تهران: نشر میزان
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 11، شماره 43
مرداد 1400
صفحه 778-794

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار