بررسی رابطه بین کیفیت هوا و تاب آوری شهری بندرعباس و ارائه راهبردهای مدیریت و برنامه ریزی شهری

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مدیریت محیط زیست، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

2 استادیار گروه مدیریت محیط زیست، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

3 دانشیار گروه مدیریت محیط زیست، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

4 دانشیار گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی هرمزگان

چکیده

شهرها با چالش ­های مهمی در ارتباط با فشارهای ناشی از تغییرات، دگرگونی­ های شهری و اثرات تغییرات آب و هوایی روبروهستند. تاب ­آوری شهری در شهر بندرعباس به عنوان یکی از ابعاد کلیدی توسعه پایدار، در معنای قابلیت شهر در آمادگی، پاسخگویی و سلامت عمومی، اقتصاد و امنیت تعریف شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین کیفیت هوا و تاب­ آوری شهری بندرعباس و ارائه راهبردهای مدیریت و برنامه ریزی شهری انجام شده است. فرایند انجام این پژوهش شامل مرحله اول: ارزیابی تاب­ آوری زیست محیطی شهربندرعباس در­شاخص­و مولفه­ های کیفیت هوا براساس داده­ های سامانه پایش کیفی هوای کشور از ایستگاه­ های محیط­زیست شهر بندرعباس و برمبناى راهنمای محاسبه، تعیین و اعلام شاخص کیفیت هوای منتشر شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ مرحله دوم: ارزیابی و تحلیل تاب­آوری شهر بندرعباس در ابعاد و مولفه­های هوا براساس شاخص ­هوا مطابق با نظرات خبرگان مسائل شهری و دسترسی به داده. مرحله سوم: بررسی ارتباط شاخص ­ها و مولفه ­های کیفیت هوا و تاب­ آوری شهر بندرعباس با استفاده از نتایج آزمون تی تست. مرحله چهارم: ارائه راهبردهای مدیریت و برنامه ریزی شهری جهت تاب آور نمودن شهر بندرعباس در شاخص کیفیت هوا با توجه به فراوانی رتبه بندی راهبردها توسط خبرگان و نتایج تحقیقات در سراسر جهان با توجه به وضعیت زیست محیطی کنونی شهر بندرعباس است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Survey the relationship between air quality and urban resilience in Bandar Abbas and presenting urban management and planning strategies

نویسندگان [English]

  • narjes darmani 1
  • Hossein Parvaresh 2
  • Mohsen Dehghani 3
  • Vali Ailpour 4
1 PhD student, Department of Environmental Management, Bandar Abbas Branch, Islamic Azad University, Bandar Abbas, Iran
2 Assistant Professor, Department of Environmental Management, Bandar Abbas Branch, Islamic Azad University, Bandar Abbas, Iran
3 Associate Professor, Department of Environmental Management, Bandar Abbas Branch, Islamic Azad University, Bandar Abbas, Iran
4 Associate Professor, Department of Environmental Health, Faculty of Health, Hormozgan University of Medical Sciences and Health Services
چکیده [English]

Cities face important challenges in relation to the pressures of change, urban transformation, and the effects of climate change. Urban resilience in Bandar Abbas is defined as one of the key dimensions of sustainable development, in the sense of "the ability of the city in preparedness, accountability and public health, economy and security." The aim of this Survey was to investigate the relationship between air quality and urban resilience in Bandar Abbas and to present urban management and planning strategies. The process of conducting this research includes: First stage: Evaluation of environmental resilience of Bandar Abbas city in air quality index and components based on the data of air quality monitoring system of the country from environmental stations of Bandar Abbas city and based on calculation, determination and Announcement of air quality index published by the Ministry of Health, Treatment and Medical Education; Second stage: Evaluation and analysis of resilience of Bandar Abbas city in dimensions and components of air based on air index in accordance with the opinions of experts on urban issues and data access. Step 3: Investigating the relationship between indicators and components of air quality and resilience in Bandar Abbas using the results of t-test. Step 4: Present urban management and planning strategies to make Bandar Abbas resilient in the air quality index according to the frequency of ranking strategies by experts and research results around the world according to the current environmental situation of Bandar Abbas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban planning
  • Bandar Abbas
  • resilience
  • air quality
  • management

مراجع

آماده، حمید؛ قدسی ماب، محمدعلی؛ احراری، مهدی­(1397)، مطالعة تاب آوری اکوسیستم شهر تهران دربرابر آلاینده های هوا، فصل نامة علمی  پژوهشی، سال سیزدهم، شمارة سوم، پاییز ، صفحات 55-27.
برید کاظمی، سیما؛ معینیان، خلیل الله؛ تقی پور، علی؛ ناصحی نیا، حمیدرضا­(1398)، بررسی ارتباط پارامترهای هواشناسی با روند تغییرات PM2/5 براساس شاخص AQI در مشهد طی سال های 95-1393، مجله دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، دوره 7، شماره 2 ، تابستان1398.
جعفری، عباس­(1379)، گیتاشناسی ایران. ج 3، دایرة‌المعارف جغرافیایی ایران، چ 1، تهران: گیتاشناسی، 1379، ص 199.
دانشگاه علوم پزشکی تهران، پژوهشکده محیط زیست، مرکز سلامت محیط کار، 1399.
سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، وزارت آموزش و پرورش، استان هرمزگان، چاپ دهم، 1399، صفحات 63.
سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور­(1380)، وزارت راه و ترابری، اطلس جاده‌های ایران (ویرایش دوم). تهران: همشهری، ص 134
سازمان هواشناسی کشور، اداره کل هواشناسی استان هرمزگان، 1400.
محسن حیدرى، محسن؛ حیدرى نژاد، ضحى؛ علیپور، ولی؛ دیندارلو، کاووس؛ رحمانیان، امید؛ گودرزى، بابک؛ موسى پور، حسن­(1396)، ارزیابى کیفیت هوا بر اساس شاخص کیفیت هوا در شهر کرمان در سال 1394، فصلنامه پژوهش در بهداشت محیط، دوره سوم، شماره سوم، پاییز 1396، صفحات218-208.
Admiraal,H. Cornaro, A. (2020)Future cities, resilient cities – The role of underground space in achieving urban resilience, 1-16. https://dio.org/ 10.1016/ j.undsp.2019.02.001.
Anenberg, C.S. , Dutton, A. , Goulet, A. C. , Swain, L.D. , Pluijm,B., (2019). Toward a Resilient Global Society: Air, Sea Level, Earthquakes, and Weather, Earth's Future, 7, 854–864. https://doi.org/10.1029/2019EF001242
Baklanov, A. Zhang, Y. (2020) Advances in air quality modeling and forecasting, Global Transitions, Volume 2, 2020, Pages 261-270. https://doi.org/10.1016/ j.glt.2020.11.001
Borrego, C. Rafael, S. Rodrigues,V. Monteiro, A. Sorte, S. Coelho, S. Lopes, M. (2018). Air quality, urban fluxes and cities resilience under climate change – A brief overview, International Journal of Environmental Impacts 1(1):14-27, January 2018, DOI: 10.2495/EI-V1-N1-14-27.
Cariolet, J-M. Colombert, M. Vuillet,M. Diab, Y.(2018),Assessing the resilience of urban areas to traffic-related air pollution: Application in Greater Paris, Science of The Total Environment Volume 615, 15 February 2018, Pages 588-596 , https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2017.09.334
Coconea, Laura; Bellini,  Emanuele; 2019 ,Advanced Traffic Management Systems supporting resilient smart cities, Transport Research Procedia 41 (2019) 556–558.
Hernantes, J.  Maraña, P. Gimenez, R. Mari Sarriegi, J. Labaka, L. (2018). ”Towards resilient cities: A maturity model for operationally zing resilience’ Contents lists available at Science Direct Cities, Volume 84, January 2019, Pages 96-103.
Institute for Health Metrics and Evaliation, 2018. Findings from the Global Burden of  Disease Study 2017, IHME, WA.
Jafari N, Ebrahimi AA, Mohammadi A, et al. Evaluation of Seasonal and Spatial Variations of Air Quality Index and Ambient Air Pollutants in Isfahan using Geographic Information System. J Environ Health Sustain Dev. 2017; 2(2): 261-70.
Kumar,S. Maharana, P.(2020). Emerging Patterns and Social-Ecological Systems, Urban Ecology,2020, Pages 185-200,Chapter 11 - Air quality and its impact on urban environment, https://doi.org/10.1016/B978-0-12-820730-7.00011-2.
Malalgoda, C. Amaratunga, D. Haigh, R. (2018). Empowering local governments in making cities resilient to  disasters: research methodological perspectives, Procedia Engineering 212 (2018) 902–909,  Available online at www.sciencedirect.com.
Sannigrahi, S. Kumar,A. Molter,A. Zhang, Q. Basu,B. SarkarBasu,A. Pilla,F. (2021), Examining the status of improved air quality in world cities due to COVID-19 led temporary reduction in anthropogenic emissions, Environmental Research, volume196,May 2021, 110927, https://doi.org/10.1016/j. envres. 2021. 110927.
Sharifi ,A. (2019). “Resilient urban forms: A macro-scale analysis”, Contents lists available at Science Direct: Cities, Volume 85, February 2019, pp1-14.DOI: 10.1016/ J.CITIES. 2018.11.023.Corpus ID: 158978671.
Sharifi ,A. Yamagata, Y. (2018).” Resilience-Oriented Urban Planning” ,Global Carbon Project—Tsukuba International Office, National Institute for Environmental Studies, 16-2 Ono gawa, Tsukuba, Ibaraki Prefecture 305-8506,© Springer International Publishing AG, part of Springer Nature 2018, Resilience-Oriented Urban Planning, Lecture Notes in Energy 65,pp3-27. https://doi.org/10. 1007/978-3-319-75798-8_1
Widborg, A. (2017). The Challenge of Change: Planning for Social Urban Resilience. In Urban Regions Now & Tomorrow, Springer Fachmedien Wiesbaden: 99-119.pp 373–385. https:// doi. 10. 1007/ 978-3-658-16759-2-5. 2013. 204.
Yang ,Y. Thomas Ng ، S. J. Xu3,F. Skit more ، M. (2018). onwards sustainable and resilient high; h density cities through better integration of infrastructure networks”, Sustainable Cities and Society Volume 42, October 2018, pp 407-422.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 12، شماره 48
مهر 1401
صفحه 720-733

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار