نقش مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (ICZM) در ارتقای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

2 استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار،

3 استادیار مدیریت راهبردی، دانشگاه علوم دریایی امام خمینی (ره)، نوشهر

4 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

چکیده

 سواحل در گذر تاریخ، بطور قطع جذابترین سکونتگاه‌ها برای انسان بوده است. به گونه‌ای که بیش از پنجاه درصد جمعیت جهان در حاشیه 60 کیلومتری از دریا زندگی می‌کنند. رشد جمعیت جهان و تمرکز آن در مناطق ساحلی، افزایش میزان آلودگی، تخریب محیط زیست، تضاد و برخورد میان منافع کاربران، و بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی در مناطق ساحلی پنج عامل انسانی را تشکیل می‌دهند که لزوم تغییر نگرش به سواحل و مشکلات آن را در سطح جهانی بوجود آورده‌اند. نیازهای اجتماعی در بهره برداری از نواحی ساحلی و منابع آن غالباً از ظرفیت اکولوژیک این نواحی برای پاسخگویی همزمان به همه این نیازها بیشتر است. از این رو برای جلوگیری از تخریب فزاینده سواحل و منابع ذیقیمت آن و صیانت از این منابع برای استفاده نسل‌های آینده لازم است یک مدیریت یکپارچه موزون و هماهنگ در مناطق ساحلی اعمال گردد. ساماندهی سواحل و ایجاد مدیریت یکپارچه در مناطق ساحلی اکنون تبدیل به یک ضرورت جهانی شده است. جمهوری اسلامی ایران به واسطه مجاورت با خلیج فارس، تنگه هرمز، دریای عمان و دریای خزر از موقعیت دریایی ویژه‌ای در منطقه و جهان برخوردار است. نیاز شدید کشورهای آسیای مرکزی به سواحل جنوبی ایران جهت ارتباط با آب‌های آزاد جهان از یک سو و توسعه نیافتگی نسبی مناطق ساحلی از سوی دیگر لزوم توجه ویژه به این مناطق را می‌طلبد. در این پژوهش پس از بررسی نقش مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (ICZM) در توسعه این مناطق، به بررسی تأثیر توسعه مناطق ساحلی بر ارتقای قدرت دریایی و به تبع آن ارتقای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The aim of integrated coastal zone management (ICZM) in enhancing the national safety of Islamic republic of Iran

نویسندگان [English]

  • hashem monfared 1
  • Heidar Lotfi 2
  • Faramarz Nasri 3
  • Bazarhan Amiri 4
1 phd. student politic geography, Islamic azad university, Garmsar
2 Assistant Prof. of Political Geography, Islamic Azad University, Garmsar Branch
3 Assistant Prof. of Strategic Management, Sea Science of Imam Khomeini University, Noushahr,.
4 Ph.D. student of Political Geography, Islamic Azad University, Garmsar Branchr.
چکیده [English]

Abstract
    In the history, coasts were the most attractive area for human life, such that in the end of year 2000, two third of the word’s people (3.7 billion people) lived in the 60 km margin of sea. Growing the world’s population and its focus on coastal zone, increasing the amounts of contamination, user’s conflicts of interests, and using natural resources are five factors that have changed human’s attitude towards coats and the problems in the world. Social needs in using coastal zone and its resources are often more than ecological capacity for responding all these needs. Hence, in order to prevent damages to coasts and valuable resources and protection of these resources for the next generations, a coordinated and integrated management method should be applied in coastal zone. Organization of coasts and applying integrated management in coastal zone now is a global necessity. Islamic republic of Iran has a special position in the area and world because of neighboring to Persian Gulf, strait of Hurmuz, Oman Sea and Caspian Sea. Serious demands of central Asian countries to south coasts of Iran for communicating with free waters of world and undeveloped coastal zone need special attention to these zones. In this research after investigating the role of integrated coastal zone management(ICZM) in developing these areas, we study the effect of coastal zone development on enhancing sea force and enhancement of national safety in Islamic republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • coastal zone management (ICZM)
  • coasts
  • national safety
  • sea power

مراجع

بیلیس، جان و ویرتز جیمز، کوهن، الیوت گری اس، استراتژی در جهان معاصر، مترجم کابک خبیری، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1383
پیشگاهی فرد، زهرا و قالیباف، محمدباقر و پور طاهری، مهدی و صادقی، علی، جایگاه قدرت نرم در قدرت ملی با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه راهبرد، سال بیستم، شماره 63، 1390
حافظ نیا، محمد رضا و کاویانی راد، مراد، افق‌های جدید در جغرافیای سیاسی، تهران، انتشارات سمت، 1383
حافظ نیا، محمدرضا، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد، انتشارات پاپلی، 1385
روشندل، جلیل، امنیت ملی و نظام بین الملل، تهران، انتشارات سمت، 1388
سیاری، حبیب الله وطحانی، غلامرضا، راهبردهای قدرت دریایی، تهران، انتشارات دافوس آجا، 1390
سیاری، حبیب الله وآل احمد، مهردادو پروانه، ابولفضل، 1391، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیروی دریایی راهبردی، تهران، انتشارات دفتر پژوهشهای نظری و مطالعات راهبردی نداجا
سیاری، حبیب الله و خانزادی، حسین، 1391، تنگه‌های راهبردی جهان، تهران، انتشارات دفتر پژوهشهای نظری و مطالعات راهبردی نداجا
عزتی، عزت الله، ژئواستراتژی، تهران، انتشارات سمت، 1384
عزتی، عزت الله، جغرافیای استراتژیک ایران، تهران، نشر سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، 1388
مجتهدزاده، پیروز، جغرافیای سیاسی و سیاست‌های جغرافیایی، تهران، انتشارات سمت، 1386
مراغه‌ای، علیرضا و نیتی، محمد فرید، طرح جامع مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی، سومین همایش بین‌المللی سواحل، بنادر و سازه‌های دریایی، 1377
معاونت فنی و مهندسی اداره کل مهنسی سواحل و بنادر، خلاصه گزارش طرح جامع مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی، 1388
ملکوتیان، مصطفی، مقدمه‌ای بر جغرافیای سیاسی و اهمیت استراتژیک ایران، مجله دانشکد حقوق و علوم سیاسی، شماره 63، بهار 1383
منفرد، هاشم، نقش راهبرد دریایی در توسعه قدرت دریایی جمهوری اسلامی ایران، اولین همایش سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران، 1391
آل‌احمد، سیدمهرداد و منفرد، هاشم، واکاوی تدابیر و رهنمودهای مقام معظم رهبری و فرماندهی معظم کل قوا و تأثیر آن بر ارتقای قدرت دریایی و تحقق دفاع همه جانبه، اولین همایش دفاع ملی دفاع همه جانبه، دانشگاه عالی دفاع ملی، 1391
مینایی، مهدی، درآمدی بر ژئواستراتژی، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1386
BR 1806, (British Maritime Doctrine), 3rd Edition, 2006
Thayer Mahan- Alfred, “The Influence of Sea Power upon History”, www. gutenberg. org- September 26, 2004-[eBook #13529]
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 6، شماره 25
اسفند 1395
صفحه 17-32

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار