شناسایی ظرفیت‌ها و تهدیدهای محیطی تالاب‌های شهرستان میناب به منظور مدیریت و توسعه اکوتوریسم با استفاده از مدل‌های EP و SWOT

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استادیار گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان.

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد اکوتوریسم، پردیس دانشگاهی قشم، دانشگاه هرمزگان.

3 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه یزد.

چکیده

  در این تحقیق با استفاده از مدل EP ده تالاب از مهم‌ترین مناطق اکوتوریسمی شهرستان میناب مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به نتایج به ترتیب خور تیاب با امتیاز (5) EP، خور چاخا با امتیاز (71/0) EP، خور کرگان و کلاهی با امتیاز (5/0) EP، خور جومحله با امتیاز (2/0) EP، خورهای پرآهو، مژدر و نمکی با امتیاز (09/0) EP و حسنلنگی و دارسرخ با امتیاز (0) EP به عنوان بیشترین تا کمترین پتانسیل اکوتوریسمی انتخاب شدند. سپس تالاب تیاب به دلیل کسب بیشترین امتیاز (5) EP با استفاده از مدل SWOT جهت شناسایی و تحلیل قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها مورد بررسی قرار گرفت. با جمع‌بندی امتیازهای مدل SWOT، نامناسب بودن تسهیلات اقامتی با امتیاز وزنی 487/0، مهم‌ترین ضعف و عوامل تخریب منابع محیطی با امتیاز وزنی 860/0، مهم‌ترین تهدید وزن‌دهی شد. نتایج مدل EP حاکی از آن است که برای ایجاد صنعت اکوتوریسم در منطقه، تالاب تیاب می‌تواند به عنوان بهترین گزینه در بین تالاب‌ها انتخاب شود و با در نظر گرفتن پارامترهای مدل SWOT می‌توان بهترین راهبردهای توسعه اکوتوریستمی را از این منطقه آغاز و تدوین نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying environmental threats and capacities wetlands of Minab city in order to management and development ecotourism using EP and SWOT models

نویسندگان [English]

  • Rasoul Mahdavi 1
  • Ali Zakeri Gourzhkgi 2
  • Mohammadreza Rezaei 3
1 Assistant Prof. of Natural Resources, Faculty of Agriculture & Natural Resources, Hormozgan Univeristy.
2 M.Sc. of Ecotourism, Qeshm Univeristy Campus, Hormozgan Univeristy.
3 Assistant Prof. of Geography, Yazd Univeristy.
چکیده [English]

Abstract
    Using different eco-tourism models can serve as a fundamental and useful strategy to help in planning and management for eco-tourism area. In this study using Ecotourism Potential model (EP) evaluated ten of the most important wetlands of ecotourism areas in Minab city. In According to total of the scores that given to each of the components, Ecotourism potential were selected as most to least respectively Tiab wetland (EP=5), Chakha wetland (EP=0.71), Kargan and Kolahi wetlands (Ep=0.5), Jovmahaleh wetland (EP=0.2), Parahoo, Mozhda and Namaki wetlands (EP=0.09) and Hasanlengi and Darsorkh wetlands (EP=0). Then because of the most score (EP=5) selected Tiab wetland and using SWOT model, a conceptual framework was investigated and identified and analyzed, weaknesses, opportunities and threats. In regard to total of the scores SWOT model, weighted existence variety of unique attractions and natural landscapes (weighted score= 0.768) as the main strength, lack of facilities, welfare, health and services (weighted score= 0.487) as the main weaknesses, The ability to developed a variety of activities associated with eco-tourism (weighted score= 0.536) as the main opportunity and degradation of natural resource such as vegetation by tourists as the main threat. Using the EP model results, concluded that Tiab wetland can be selected as the best option among wetlands for sustainable development and provide eco-tourism industry. On the other hand could be started and provided the best strategy in relate to the SWOT model components in this area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Minab city
  • Ecotourism
  • EP and SWOT models
بدیعی، لیلا؛ توپانم ساوی، ام البنین و ابهری، نیکو (1393). شناخت قابلیتهای طبیعی و تأثیرات آن بر محیط زیست در جذب گردشگری (مطالعه موردی: شهر سنندج)، اولین همایش بین المللی علمی- راهبردی توسعه گردشگری جمهوری اسلامی ایران.‌
طبیعی، امید (1389). بررسی نقش اکوتوریسم در حفاظت از تنوع زیستی خلیج فارس، ششمین همایش ملی فرهنگی گردشگری خلیج همیشه فارس.
کریمی، سجاد و زمانی، رقیه (1390). گردشگری دریایی و توسعه صنعت گردشگری در خلیج فارس، فصلنامه گردشگری و چشم انداز آینده، شماره اول:135-127.
کریمی، جعفر و محبوب‌فر، محمدرضا (1390). تکنیک‌ها ومدل‌های برنامه‌ریزی توریسم، اصفهان: انتشارات ارکان دانش.
گلکار، کورش (1384). مناسب‌سازی تکنیک تحلیلی سوآت (SWOT) برای کاربرد در طراحی شهری، مجله صفه، دوره 15، شماره 41: 65-44.
مختاری، داوود (1389). ارزیابی توانمندی اکوتوریستی مکان‌های ژئومورفیکی حوضه آبریز آسیاب خرابه درشمال غرب ایران به روش پرالونگ. مجله جغرافیا و توسعه، شماره 18: 52-27.‌
مرادی مسیحی، واراز (1381). برنامه‌ریزی استراتژیک در کلان شهرها، تهران: انتشارات پردازش و برنامه‌ریزی شهری، چاپ اول.
Houston, j.R. (1995). The Economic Value of Beaches, the CERCular, coastal Engineering Research center, waterways Experiment station, 95:1-4
Wiegel, R.L. (1992). Dade County, Florida, beach Nourishment and Hurricane Surge Protection Project, Shore and Beach, 60(4): 2-27.