بررسی و تحلیلی در پهنه‌بندی کاربری اراضی، پیشنهادی طرح هادی روستایی با تاکید بر توسعه پایدار، در مدل AHP (مطالعه موردی: روستای چاشم شهرستان مهدیشهر)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسنده

استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی.

چکیده

ارزیابی کاربری اراضی در شهرها و روستاها به عنوان هسته اصلی برنامه‌ریزیها، نقشی مهم در ساماندهی فضایی- مکانی ایفا می‌کند. روستای چاشم با جمعیتی معادل 725 نفر در شمال غربی شهرستان مهدیشهرو در مسیر خطیرکوه به دوآب مازندران قراردارد، به لحاظ ساماندهی مکانی- فضایی کاربری اراضی و با توجه به میل جمعیت‌پذیری در روستاهای کشور در زمره روستاهایی است که با افزایش جمعیت پس از دو دوره کاهش مواجه می‌باشد. و این جمعیت‌پذیری ساختار روستایی را دستخوش تغییرات قرار داده و چنانچه با ضعف مدیریت نیز همراه شود این توسعه ناپایدار و بافت تاریخی و سنتی روستا را تحت تأثیر قرار خواهد داد. به منظور رشد و توسعه پایدار در روستا و ارزیابی کاربری‌های مورد نیاز به برنامه‌ریزی در تعیین و میزان کاربری‌های اراضی روستایی باید با دقت بیشتری همراه گردد. این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و با توجه به سرانه و استانداردهای کاربری‌های روستایی و در تحلیل کیفی کاربری اراضی با استفاده از نرم افزار Expert choise پرداخته و با تحلیل شاخص‌های ارزیابی (مطلوبیت، ظرفیت، سازگاری) در نرم افزار Arc GIS به تحلیل داده‌ها و نقشه نهایی توسعه بدست آمد، نتایج حاصل بیانگر آن است که پهنه‌بندی کاربری‌ها در روستای چاشم با توجه به رشد روستا در آینده با جهت توسعه همسو خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of determining land use zoning Tarh Hadi with AHP(Case study: rural Chashm)

نویسنده [English]

  • Abbas Arghan
Assistant Prof. of Geography & Rural Planning, Semnan Branch, Islamic Azad University.
چکیده [English]

Abstract
    Evaluation of land use in towns and cities as the core of planning, plays an important role in the local organization of. Yjashm village with a population of 725 people in the northwest of the city and is located in the Mazandaran Khtyrkvh to Do Ab, in terms of land use and spatial organization according to the desire of the population of the villages is one of the villages with the population increase after two terms in is reduced. And the structure of the rural population has changed, and if combined with poor management and unsustainable development will affect the historical and traditional villages.Using Expert choice software and indices analysis (utility, capacity, compatibility) in Arc GIS software to analyze the data and develop the final map obtained, the results indicate that use zoning in the village of Chashm With regard to rural development in the future will be aligned with the direction of development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • land
  • village Chashm
  • AHP
  • GIS
حافظ نیا، محمدرضا 1382: مقدمه‌ای برروش تحقیق در علوم انسانی، چاپ پنجم، انتشارات سمت، تهران
دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری، 1391، مجموعه مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری کشور، تهران
دهیاری روستای چاشم 1394
رضـویان، محمد تقـی (1381): برنامـه‌ریزی کـاربری اراضی، انتشارات منشی
رضویان، محمدتقی و حبیب بیرامزاد (1387): عملکردمــدیریت شــهرهای کوچــک در برنامــه‌ریزی کاربری اراضی (مطالعـة مـوردی: شـهر بنـاب)، مجلة پژوهش‌های جغرافیایی، شمارة 62
رضوانی، محمد رضا (۱۳۸۳)، مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ایران، نشر قومس، تهران
رهنمایی، محمدتقی و حسـینی، شـاه پروانـه (1383): فرایند برنامـه‌ریزی شـهری ایـران، چـاپ اول، انتشارات سمت، تهران.
زیاری، کرامت اله (1378): اصول و روشهای برنامـه‌ریزی منطقه‌ای، انتشارات دانشگاه یزد.
زیـاری، کرامـت الـه (1381): برنامـه‌ریزی کـاربری اراضی شهری، انتشارات دانشگاه یزد
ســعیدنیا، احمــد (1383): کتــاب ســبز راهنمــای شـهرداری‌ها: کـاربری زمـین شـهری، جلـد دوم، تهران، انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور
سعیدی، عباس، سطح‌بندی روستاهای کشور، تهران، معاونت عمران روستایی، ۱۳۸۷
سعیدی، عباس، الزامات اقتصادی- اجتماعی ساخت و ساز مسکن روستایی، مجموعه مقالات سیمینار توسعه مسکن، تهران وزارت مسکن و شهرسازی، ۱۳۷۳
سعیدی، عباس، 1388، "الگوهای خدمات رسانی روستایی"، تهران، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
شیعه، اسماعیل کارگاه برنامه‌ریزی شهری، انتشارات دانشگاه پیام نور،1382
شیعه، اسماعیل، مقدمه‌ای بر مبانی برنامه‌ریزی شهری، انتشارات دانشگاه علم و صنعت تهران 1383
شکویی، حسین (1382): دیدگاه‌های نودرجغرافیای شهری، چاپ ششم، انتشارات سمت، تهران
صیدایی سید اسکندر، برنامه‌ریزی روستایی در ایران، 1388، پیام نور
ضرابی اصغر، علیزاده جابر، عسکری حمید، تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی روستا- شهرهای کوچک با استفاده از GIS مطالعة موردی؛ روستا- شهر اصلاندوز اردبیل مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال سوم، شماره هشتم، بهار 1391
غفاری، غلامرضا؛ میرزایی، حسین؛ کریمی، علیرضا (1390)، بررسی رابطه بین صنعت و کیفیت زندگی. توسعه روستایی، شماره 1، دوره سوم،.
قدسی پور، سید حسن، فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP، انتشارات دانشگاه صنعتی امیر کبیر، سال، 1387،11
مهندسین مشاور عمران زاوه طرح توسعه و عمران جامع ناحیه سمنان
مرکــز آمــار ایــران (1390-1335): نتــایج تفضــیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن
مهندسین مشاور طرح آرمان شار (1385): طرح توسعه وعمران (هادی) روستا -، بنیاد مسکن شهرستان مهدیشهر
نظریان، اصغر (1386): جغرافیای شهری ایران، چـاپ هشتم، انتشارات دانشگاه پیام نور
نشریه آبادی شماره ۵۹، تابستان ۱۳۸۷، تبیین رویکردهای طرح‌ریزی کالبدی روستایی، نویسنده: محسن آقایاری هیر، شرکت مهندسین مشاور شرق آیند،
نشریه آبادی شماره ۵۹، تابستان ۱۳۸۷، ویژگی‌های شکلی بافتهای روستایی ایران، نویسندگان رضا احمدیان، حمید محمدی ماکرانی، سیروس موسوی
وزارت راه و شهرسازی، 1374، " طرح کالبدی ملی ایران"، تهران، وزارت راه و شهرسازی