جایگاه اکوتوریسم در توسعه پایدار شهر قشم (بابهره‌گیری از مدل SWOT)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسنده

دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد یادگار امام خمینی (ره)، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

    به جهت ارتقاء سطح درک ارزش‌های زیست محیطی و افزایش حفاظت از منابع طبیعی در سطح جهان، ارزش اکوتوریسم روز به روز در حال فزونی است. هدف این تحقیق شناخت شرایط محیطی شهر قشم مبنی بر اکوتوریسم و ارائه راه کارهای مناسب برای توسعه آن می‌باشد و فرضیه‌های تحقیق چنین مطرح می‌گردد که امکانات لازم و مناسب در جذب و توسعه گردشگری قشم وجود دارد و نیز شهر قشم به لحاظ اکوتوریسم، از توانمندی‌های قابل توجهی برخوردار است و زمینه توسعه پایدار فراهم می‌باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی است و از مدل swot نیز بهره‌گیری شده است. یافته‌های حاصل، حاکی از توان اکوتوریستی بالای شهر قشم جهت توسعه صنعت گردشگری می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که قشم فرصت‌های بسیار خوبی از نظر اکوتوریسم و توسعه صنعت گردشگری در اختیار مسؤولان و مدیران شهری قرار داده است. هرچند که، زیرساخت‌های بخش گردشگری و به طور ویژه اکوتوریسم با ضعف‌هایی مواجه است که در صورت برنامه‌ریزی صحیح و ایجاد امکانات لازم و کامل می‌توان از شدت ضعف‌ها کاست و نقاط قوت را تثبیت و از فرصت‌ها بیشترین بهره را در راستای توسعه پایدار قشم پدیدار ساخت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The state of ecotourism in sustainable development of Qeshm (By utilizing of SWOT model)

نویسنده [English]

  • Nasrollah  Fallahtabar
Associate Prof. of Geography & Rural Planning, Yadegar-e-Imam Khomeine Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
    The research indicates that, in order to promote the understanding level of environmental values and raise the conservation of natural resources in the world, the value of ecotourism is increasing day by day. The goal of this research is to understand the environmental conditions of Qeshm based on ecotourism and providing the proper for developing it and the theories argue such that there are the facilities to attract and development of tourists and also, Qeshm has considerable capabilities in terms of ecotourism. The research method is descriptive-analytical and its purpose is applicable and since it is rooted in the past, the historical method was used and eventually, the SWOT model is utilized to address the environmental characteristics of Qeshm and then the analysis of the situation of ecotourism capabilities especially resources, natural attractions and facilities and accommodation of Qeshm is mentioned and after that, the strategies for sustainable development of Qeshm have been presented. The results and findings indicate the high ecotourism capability of Qeshm in order to develop the tourism industry and have provided the excellent opportunities to the officials and managers for developing the city. While the infrastructures of tourism and ecotourism are faced to the weaknesses which by proper planning and providing the requirements, we can reduce the severity of the weaknesses and establish the strengths and take the most advantages from the opportunities along with the sustainable development of Qeshm.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ecotourism
  • Qeshm
  • sustainable development
  • facilities
  • ecotourism capabilities
  • Environment
الیوت، جنیفر، آ، 1378، مقدمه‌ای بر توسعه پایدار در کشورهای در حال توسعه، ترجمه عبدالرضا  رکن الدین افتخاری و حسین رحیمی، انتشارات مؤسسه توسعه روستایی ایران.
اتحاد جهانی حفاظت منابع طبیعی، 1996.
پاپلی یزدی، محمد حسین، سقایی، محمد، 1389، گردشگری (ماهیت و مفاهیم)، انتشارات سمت.
خسروی فرد، سام، 1384، میراث طبیعی ایران، انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی.
دهدشتی، زهره، 1373، اصول و مبانی جهانگردی، تهران، انتشارات بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی.
زیاری، کرامت الله، 1388، برنامه‌ریزی شهرهای جدید،، چاپ دهم. تهران، انتشارات سمت.
سازمان حفاظت محیط زیست استان هرمزگان، 1390.
سازمان جهانی جهانگردی wot
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان هرمزگان، 1390
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کل کشور، 1390
سازمان منطقه آزاد قشم، 1389
سازمان ایرانگردی، 1380
سایت رسمی منطقه قشم، 1390
سلطانی، زهرا، 1386، ارزیابی توان اکوتوریسم و برنامه‌ریزی توسعه پایدار گردشگری طبیعت در شهرستان خوانسار، مجله تخصصی اکوتوریسم.16
شبستانی، شهربانو، 1385، اکوتوریسم تحول استراتژی اقتصادی در ایران، مجله تخصصی شهرسازی.
صمدیان، محمد رضا، 1369، گنبدهای نمکی زاگرس در سینوزوئیک، سازندهای جزیره قشم.
فرهمند، شکوفه، علی عسکری، مرتضی، سامتی،1387، تحلیل فضایی توسعة شهری در ایران (رشد اندازه شهرها)، تهران، فصلنامة تحقیقات اقتصادی.
کزازی، الهام،1384، بررسی امکانات ژئوتوریسم در ایران (با تاکید بر استان همدان)، کارشناسی ارشد (دانشگاه آزاد اسلامی. واحد علوم و تحقیقات، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم.
کاظمی، شهلا، ۱۳۸۵، مبانی جمعیت شناسی، انتشارات مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، تهران.
مطالعات سنتز استان هرمزگان، 1382
میرسنجری، میرمهرداد،1386، راهبرد اکوتوریسم برپایه توسعه پایدار، مجله جنگل و مرتع، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، شماره 71.
نظریان، اصغر،1379، جغرافیای شهری ایران، تهران، انتشارات پیام نور.
نوروزی، جابر، 1385، اکوتوریسم، درمان دردهای صنعت گردشگری ایران، روزنامه جام جم، سال هفتم.
همایی، مهدی،1388، اهداف گردشگری طبیعی (اکوتوریسم)، مجله اندیشه.
هاشمی رکاوندی، سید عباس، 1384، جاذبه‌های اکوتوریستی شهرستان بهشهر، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم.