سنجش پایداری محلات شهری با تاکید بر رویکرد محلات پایدار شهری (SUN) (مورد مطالعه: شهر میاندوآب)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تهران، ایران

چکیده

با مطرح شدن محله به عنوان سلول زندگی شهری تحقق توسعه پایدار نیز تنها در قالب توسعه محله­ای و در مقیاس محلی و در ادامه تفکر جهانی بیاندیش و محلی عمل کن دنبال شد. با توجه به اینکه در حال حاضر بیش از 60 درصد مردم جهان در شهرها زندگی می­کنند. نحوه­ی توسعه محلات و در مقیاس کلان پیشرفت و پایداری توسعه در شهرها می­تواند موفقیت یا شکست جامعه را در برابر حل مشکلات اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و کالبدی و غیره تعیین نماید. این پژوهش با هدف بررسی توسعه پایدار شهری در محلات سی­یک گانه شهر میاندوآب که یکی از شهرهای میانه­اندام کشور می­باشد با استفاده از 70 شاخص­ توسعه پایدار می­پردازد. نوع تحقیق کاربردی و روش آن نیز تحلیلی- مقایسه­ای می­باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از مجموعه روش‌های تصمیم­گیری چند معیاره (MADM) استفاده شده است. طبق نتایج بدست آمده از روش‌های تجزیه و تحلیل در رتبه­بندی نهایی محلات ساحلی، زرندی و امامزاده عباس به ترتیب در جایگاه اول تا سوم قرار گرفته­اند. برای روشن­تر شدن وضعیت محلات شهری در سه طیف با وضعیت مطلوب، نیمه مطلوب و نامطلوب رتبه­بندی شدند که در این طیف­­بندی مجموعاً هشت محله در جایگاه مطلوب از لحاظ برخورداری از شاخص‌های توسعه قرار گرفته­­اند که بیشتر متأثر از موقعیت ممتاز آن­ها در سطح شهر می­­باشد. در مقابل ده محله در طیف سوم با وضعیت نامطلوب قرار دارند. که بیشتر متأثر از ریشه روستایی بودن آنها که به مرور زمان به محدوده شهر ملحق شده­اند در نهایت پیشنهاداتی جهت بهبود توسعه پایدار محله­ای ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Measurement Urban neighborhoods with an emphasis on sustainable urban sustainability approach (SUN) (Case Study: Miandoab City)

نویسندگان [English]

  • Mohsen Ahadnejad Reveshti 1
  • somayeh mohammadi hamidi 2
  • Nobakht Sobhani 3
1 Associate Professor of Geography & Urban Planning, University of Zanjan, Zanjan, Iran
2 Ph.D. student in Geography & Urban Planning, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran
3 Young Researchers & Elites club, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
By the introduction urban neighborhoods as living cells, sustainable development is in the framework community development and at the local scale and the continues thinking global. With respect to, now days more than 60 percent of the world's population live in cities. The method in which shows community development and large-scale progress and sustainable development in cities in which  can be  lead to success or failure  to solve problem  the society, economic, environmental, social, and physical problems. This study has been considered to evaluate the sustainable development of urban areas in which mentioned as a thirty-one area of the city which is one of the cities with the country average by using 70 indicators of sustainable development deals. The type of research is applicable and comparative and analytical approach. For analyze the information Multi-criteria decision, has been used from   methods (MADM). According to the obtained results of the analysis in the final ranking the saheli, zarandi and emamzadeh abbas, neighborhoods
respectively are located in the first to third place. Situation of urban neighborhoods are ranked in three spectrums, Desirable, Half Desirable and undesirable, in this range Classifications, Eight neighborhoods have been applied generally in desirable position in terms of nice saturation that most influence is by its privileged position in the city. In contrast, ten neighborhoods are in the third type unfavorable saturation that most effects refer to roots village, over the past years join to cities. Finally, recommendations are given to improve sustainable development of neighborhoods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Sustainable Development
  • neighborhoods
  • mcdm methods
  • Miandoab city
اذانی، مهری و همکاران (1392) بررسی شاخص‌های توسعه پایدار محله­ای منطقه 13 اصفهان، بررسی شاخص‌های توسعه پایدار محله­ای منطقه 13 اصفهان، مجله برنامه­ریزی فضایی، سال سوم، شماره دوم، (پیاپی 9) تابستان 92، صص 119-114.
اصغرپور، محمد جواد (1377) تصمیم­گیری چند معیاره، موسسه­ی دانشگاه تهران، چاپ هفتم.
بدری، سید علی و اکبریان رونیزی، سعید رضا (1385) مطالعات تطبیقی کاربرد روش‌های سنجش توسعه یافتگی در مطالعات ناحیه­ای مورد مطالعه: شهرستان اسفراین، مجله جغرافیا و توسعه.
کاظمیان، غلامرضا و قربانی­زاده، وجه­الله و شفیعا، سعید (1392) دستیابی به توسعه پایدار محلی از طریق ظرفیت اجتماعی ساکنین و فعالان اقتصادی محله غیررسمی مطالعه موردی: محله شمیران نو، نشریه مطالعات شهری، شماره چهارم، پاییز 1391. صص 1 -10.
موسی کاظمی محمدی، سید مهدی (1378) ارزیابی توسعه پایدار در توسعه شهری، پژوهش موردی، شهر قم، رساله دکترا رشته جغرافیای انسانی (گرایش شهری). داشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی گروه جغرافیا. سال 1378.
رضازاده، راضیه (1389) مروری بر سیاست­های محله­ای با رویکرد دارایی مبنا و تاکید بر سرمایه­های اجتماعی و کالبدی، دوفصلنامه دانشگاه هنر، شماره چهار، بهار و تابستان 1389.
دوغایی، محمد (1392) راهکارهای انگیزشی مشارکت مردم در توسعه پایدار محله­ای، همایش معماری و شهرسازی توسعه پایدار، با محوریت از معماری بومی تا شهر پایدار، موسسه آموزش عالی خاوران، مشهد 5 دی ماه سال 1392.
خاکپورف براتعلی و مافی، عزت­الله و باوان پور، علیرضا (1388) نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار محله­ای (نمونه: کوی سجادیه مشهد) ف مجله جغراقیا و توسعه ناحیه­ای، شماره 12، سال 1388، صص 55-81.
صرافی، مظفر (1379) مبانی برنامه­ریزی توسعه­ی منطقه­ای، چاپ دوم، تهران، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور.
فنی، زهره و صارمی، فرید (1392) رویکرد توسعه پایدار محله­ای در کلان شهر تهران مورد مطالعه: محله­ی بهار منطقه­ی 7، نشریه جغرافیا و توسعه، شماره­ی 30 بهار 1392، صص 35-53.
 تقوایی، هادی و محمودی­نژاد، هادی (1385) توسعه پایدار شهری و رفاه اجتماعی شهروندی،
معصومی، سلمان (1390) توسعه محله­ای در راستای پایداری کلانشهر تهران، انتشارات جامعه و فرهنگ (معاونت امور اجتماعی و فرهنگی اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی). نوبت اول، چاب 1390.
فلامکی، منصور (1383) فرهنگ زیست محله­ای شهرهای ایران، ریشه­ها و گرایش­ها، چکیده مقالات همایش توسعه محله­ای، توسعه پایدار شهر تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، تهران.
عطایی، محمد (1387) انتخاب محل مناسب برای احداث کارخانه الومینا – سیمان با استفاده از روش الکتر، نشریه بین المللی علوم مهندسی دانشگاه علم و صعنت ایران، ویژه نامه مهندسی معدن و عمران، جلد 19، شماره 9، سال 1387، صص 55-63.
میان­آبادی، حجت و افشار، عباس (1386) تصمیم­گیری چند شاخصه در رتبه­بندی طرح­های تأمین آب شهری، نشریه آب و فاضلاب، شماره 66 سال 1387. صص 34-45.
 آ.الیوت، جنیفر (1378)؛ مقدمه­ای بر توسعه پایدار در کشورهای درحال توسعه، مترجم؛ عبدالرضارکن­الدین افتخاری و حسین رحیمی، انتشارات توسعه روستایی، چاپ اول 1378 ص 3 وص 1 ص 137.
زیاری، کرامت الله (1380)؛ توسعه پایدار و مسؤولیت برنامه ریزان شهری در قرن بیست و یکم، در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دوره 160، صفحه 271 تا 385.
عالم تبریز، اکبر و باقرزاده آذر، محمد (1388) مدل تصمیم‌گیری فرایند تحلیل شبکه­ای فازی برای گزینش تأمین کننده راهبردی، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 54، بهار 1389، 57-86.
مهندسی مشاور معمار و شهرساز (آرمانشهر) مطالعات و طرح راهبردی بافت­های فرسوده میاندوآب، جلد اول کلیات و ادبیات تحقیق، ویرایش اول، زمستان 1386.
صرافی، مظفر (1379) شهر پایدار چیست؟، نشریه مدیریت شهری، شماره­ی چهارم
رحیمی مقدم، جواد و مشیری، سید رحیم (1387) توسعه پایدار شهری (نمونه موردی: شهر ایلام)، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیایی سرزمین، سال پنجم، شماره 17، بهار 1387.
ذاکریان، ملیحه (1389) توسعه­پایدار شهری (مطالعه موردی: شهرهای استان یزد)، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیایی سرزمین، سال هفتم، شماره 45، بهار 1389. صص 93-104.
هادیانی، زهره، وحید رحیمی (1392)، نقش شهرهای میانی درتوسعه منطقه‌ای، مطالعه موردی؛ شهر ایرانشهر، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال سیزدهم، شماره 30، صص 47-27.
Girardet, H., (1999): Creating Sustainable Cities. Published by Green Books for the Schumacher Society.
Erik moen, svein (2001)The Sustainable City: Conceptualization, Planning and Technology,The European Inter-University Association on Society, Science and Technology,Centre for technology, innovation and culture.
Hübner,Danuta(2009)Promoting sustainable urban development in Europe ACHIEVEMENTS AND OPPORTUNITIES, European Commission, Directorate-General for Regional Policy Unit C2 – Urban development, territorial cohesion,© European Communities, 2009, April 2009.
Falk, Nicholas & carley, Michael (2012)how can local government build sustainable urban neighborhoods,Solutions Lessons for policy and practice, Joseph Rowntree Foundation, www.jrf.org.uk,February 2012.
Rudlin, D. And Falk, N. (2009) Sustainable Urban Neighborhood: building the 21st century home, Architectural Press.
Kearns, A., & Parkinson, M. (2001). The significance of Neighborhood. Urban Studies, 38(12), 2103-2110.
Scholte, J. A. (2002). Globalization: a critical introduction. New York: Palgrave.
CoE. (2008). Towards an Active, Fair and Socially Cohesive Europe. Report of high level task force on social cohesion. Strasbourg: Council of Europe.
Oneill, j (2002) sustainability: ethics, politics and environment. in: environment ethics and philosophy, ed. By oneill, j, turner. R.k and batemen, i. j. Cheltenham: an Elgar reference collection.
Gwo Hushing, Tzng and Jin Jeng hung (2009) multiple attribute decision making, journal informal business, 2009. (Gwo Hushing& Jin Jeng: 2009).
WCED (1987) world commission on environment and development: our common future. Oxford: oxford university press.
W. Kates, Robert & m. parries, Thomas & a. leiserowitz, Anthony (2005) what sustainable development? Goals, indicators, values, and practice. Environment science and policy for sustainable development, volume 47, number 3, pages 8- 21. See: http://www.heldref.org/env.php.
Cullingworth، Barry & Vincent, Nadin (2002), Town and Country Planning in the UK، Rutledge، London.
Tzeng, Gwo-Hshiung & Huang, Jih-Jeng(2011) Multiple Attribute Decision Making M e t h o d s a n d applications, Taylor & Francis Group 6000 Broken Sound Parkway NW, Suite 300 Boca Raton, FL 33487-2742© 2011 by Taylor & Francis Group, LLCCRC Press is an imprint of Taylor & Francis Group, an Informal business Printed in the United States of America on acid-free paper Version Date: 20110513,
STOUTEN,Paul (2014) FEATURES FOR SUSTAINABLE URBAN NEIGHBOURHOOD DEVELOPMENT,Department of Urbanism, Faculty of Architecture Delft University of Technology Delft, Netherlands,Int. Journal for Housing Science, Vol.38, No.2 pp.71-79, 2014 Published in the United States.
De Boer L., Labro E., Morlacchi P. (2001). A review of methods supporting supplier selection. European Journal of Purchasing and Supply Management, Vol. 7.
Naess, petter (2001) Urban Planning and Sustainable Development,European Planning Studies, Vol.9, N o.4, 20 01.
Bănică,Alexandru (2010)SUSTAINABLE URBAN DEVELOPMENT INDICATORS CASE STUDY: TÂRGU OCNA TOWN,PRESENT ENVIRONMENT AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT, NR. 4, 2010.
Beumer,Carijn (2010)Social Cohesion in a Sustainable Urban Neighborhood,SUN project Interred IV-A,ICIS, JUNE 2010.WWW. sun.euregio.eu.
Bell, M., 2003, the Use of Multi-criteria Decision-making Methods in the Integrated Assessment of Climate Changes: Implications for IA Practitioners, Socio-Economic Planning Sciences, 37, PP. 289–316.