جایگاه سکونتگاه‌های شهری ایران، در عرصه‌ی جهانی شدن و توسعه‌ی پایدار

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسنده

عضو هیأت علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی(ره)، تهران، ایران

چکیده

    یکی از معیارهای مهم توسعه‌ی پایدار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، توجه ویژه به شهرها و سکونتگاه‌های شهری است. فرایند شهر نشینی در ایران بی وقفه و مستمر و پویا، همگام با جهانی شدن طی مسیر می‌کند. این مهم یکی از موضوعات پرارزش در حوزه‌ی توسعه‌ی شهری به خصوص جهانی شدن شهری به شمار می‌رود. کنترل روند توسعه در سکونتگاه‌های انسانی، از فعالیت‌های سخت و انرژی بری است که همواره مد نظر برنامه‌ریزان می‌باشد. بسیاری از افرادی که ساکن در سکونتگاه‌های غیررسمی، آلونک‌ها، زاغه‌ها هستند، برخی دچار مسائلی می‌گردند که ناشی از بدبختی‌های پنهانی است که در آنان و عده زیادی از مردم فقیر سراسر گیتی وجود دارد و اینها در روند جهانی شدن آشکار می‌شوند و گاه مشکلاتی را نیز پدیدار می‌سازند. در این راستا، جمعیت ایران اسلامی در سال 1335 تعداد 18954704 نفر بوده که تعداد 5953563 نفر آن را جمعیت شهری به خود اختصاص داده و در 201 نقطه‌ی شهری ساکن بوده‌اند و در سال 1390 یعنی 55 سال بعد، جمعیت ایران به 75149669 نفر افزایش یافته که تعداد 53646661 نفر آنان را جمعیت شهری تشکیل می‌داده که در 1140 نقطه‌ی شهری مستقر بوده‌اند. لذا، در این مدت تعداد 47693098 نفر بر جمعیت شهری افزوده شده و تعداد941 نقطه‌ی شهر نیز افزایش یافته است. ازطرفی، از بُعد پر جمعیت‌ترین کشورهای جهان، ایران در رتبه 17 قرار گرفته است و از نظر ضریب شهرنشینی، آمریکا 79 درصد، ترکیه 76 درصد و ایران 70 درصد می‌باشد. این آمارها نشان از این دارد، که در عرصه‌ی جهانی شدن، ایران همسو با سایر کشورهای جهان حرکتی روبه جلو در زمینه‌ی توسعه‌ی پایدار دارد. پرواضح است که کمبود منابع ضروری، فقدان نیروهای متخصص، مدیریت‌های ضعیف و از طرفی فساد، فقر، ناملایمات متفاوت اقتصادی و اجتماعی از عواملی‌اند که توان دولتمردان و حکومت‌ها را در خدمات رسانی به آحاد مردم، محدود ساخته است. اما نمی‌توان همانند گذشته به سادگی از کنار این معضلات گذشت، بلکه باید با امیدواری به آینده و با برنامه‌ریزی و مدیریت شایسته، با انجام اقدامات ضروری در زمینه‌ی امکان دسترسی سهل‌تر به مساکن مناسب، ایجاد زیرساخت‌های لازم و اساسی، ارایه‌ی خدمات مناسب اولیه، حذف و یا کم رنگ نمودن نابرابری‌های آشکار بین اغنیاء و فقراء و با هدف کمال مطلوب انسانی، راه را به سمت توسعه‌ی پایدار در عرصه‌ی جهانی شدن هموار ساخت که در این مقاله به بخشی از آن پرداخته می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Urban settlements Iran's position in the international arena and Sustainable Development

نویسنده [English]

  • Nasrollah Fallhtabar
Islamic Azad University, Yadgare Imam Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
    An important measure of sustainable development in economic, social and cultural rights, with special attention to cities and urban settlements. Uninterrupted and continuous and dynamic process of urbanization in Iran, along with the globalization of the route. This is one of the threads value in the field of urban development in the city is globalization. Control the development of human settlements, hard work and intensity that is considered as planners. Many of those living in informal settlements, shanty towns, slums are some things that are unfortunate to have hidden in them and a lot of poor people around the world, and this is evident in the globalization process and sometimes their problems also emerge. In this regard, Iran's population of 18,954,704 people in 1335, the number of urban population accounted for 5,953,563 people have it and have been living in the city with 201 points in 1390 and 55 years later, the population increased to 75,149,669 people The number 53646661 urban population accounted for whom the city was placed in 1140 points. Therefore, in this period of 47693098 people, the urban population of the city increased and the number has increased 941 points. On the other hand, the next most populous countries in the world, Iran is ranked 17th in terms of rate of urbanization, America 79%, Turkey 76% and of 70 per cent. The statistics of this is, that in the globalization of line with the rest of the world is moving forward in the field of sustainable development. It is obvious that the lack of resources, lack of staff, poor management and corruption on the other hand, poverty, adversity different social and economic factors that can be statesmen and government in providing services to the public, is limited. But as in the past can not be simply passed along these problems, but also with hope for the future, with proper planning and management, to do what is necessary in terms of easier access to adequate housing, infrastructure and basic needs, see The initial appropriate services, eliminating the obvious inequalities between the rich and the weak and the poor, with the goal of human perfection, the way towards sustainable development in the field of globalization paved part of it will be discussed in this article .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: urban
  • settlements
  • cities
  • Globalization
  • inequality
  • sustainable development
ارندت، رندل و دیگران (1387). منشور شهر گرایی، ترجمه علیرضا دانش و دیگران، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری، ناصح.
پولادی کمال (1387). دانشنامه‌ی مدیریت شهری و روستایی، مؤسسه فرهنگی، اطلاع رسانی و مطبوعاتی، تهران.
تولون، بدری (1374). جغرافیای سکونت، مترجم محمد ظاهری، دانشگاه تربیت معلم تبریز.
رضوانی، علی اصغر (1382). رابطه‌ی شهر و روستا، پاستور، تهران.
سعیدنیا، احمد (1383). مدیریت شهری، وزارت کشور، سازمان شهرداری‌ها و دهداری‌ها.
سلطان زاده، حسین (1362). روند شکل‌گیری شهر و مراکز مذهبی در ایران، انتشارات آگاه.
سازمان آمار کشور، سال‌های 1390-1335.
سایت http:// files. spac. ir و world. population data/ sheet, 2011
شیعه، اسماعیل (1387). کارگاه برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه علم و صنعت.
صرافی، مظفر (1388). جهانی شدن، شهرهای جهانی و کلان شهر تهران، فصلنامه اقتصاد شهر، شماره 3.
فرید، یداله (1368). جغرافیا و شهرشناسی، دانشگاه تبریز.
کارگر، بهمن (1385). امنیت شهری، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران (1388). شهرها در فرایند جهانی شدن، گزارش جهانی سکونتگاه‌های انسانی.
وزارت کشور (1382). سازمان شهرداری کشور، تدوین شیوه‌ی مناسب تهیه طرح‌های شهری در ایران.
‌هاروی، دیوید (1379). عدالت اجتماعی و شهر، مترجمان، فرخ حسامیان و محمدرضا حائری و بهروز قنادی زاده، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
هفته نامه برنامه‌خبری- تحلیلی 452(2014).