تحلیلی بر ژئوپلیتیک غرب ایران با محوریت لرستان

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی واحد گرمسار، ، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

2 استاد جغرافیای سیاسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

به‌ عقیده‌ اندیشمندان معتقد به جبر جغرافیایی اهمیت ژئوپلیتیکی مناطق در گرو یک‌ سلسله‌ عوامل‌ ثابت‌ و متغیر است‌ که‌ همه‌ آن‌ها از جبر جغرافیایی آن منطقه‌ ریشه‌ می‌گیرند. استان لرستان در غرب ایران از جمله مناطقی است که از ظرفیت‌های بالقوه فراوانی جهت ایفای نقش ژئواستراتژیکی برخوردار است. هدف این پژوهش تحلیل و بررسی ظرفیت­های ژئوپلیتیکی این منطقه است. سؤال اصلی مقاله این است که منطقه غرب ایران به ویژه استان لرستان از نظر مؤلفه‌های ثابت و متغیر جغرافیایی دارای چه جایگاهی است؟ این مقاله از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی­- تحلیلی است. جهت تحلیل و بررسی موضوع مورد مطالعه مقاله از تلفیقی از روش­های پیمایشی و توصیفی­- تحلیلی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از مدل سوآت و برای سنجش وزن سنجه­ها نیز از روش AHP استفاده شده است. جامعه آماری این رساله دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترای جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار و حجم نمونه نیز 50 نفر تعیین شده است. نتایج این مقاله نشان می­دهد که منطقه غرب ایران و استان لرستان به دلیل برخورداری از عوامل‌ ثابت‌ و متغیر جغرافیایی گسترده و استراتژیک یکی از مناطقی است که می‌توان از آن‌ها به عنوان مناطق دارای وزن و اهمیت ژئوپلیتیکی یاد کرد. در واقع مهم­ترین نتیجه مقاله حاضر این است که وزن مؤلفه‌های ثابت جغرافیایی در استان لرستان بالاتر از میانگین استاندارد است اما از نظر مؤلفه‌های متغیر منطقه به دلیل ضعف مدیریت و برنامه­ریزی نتوانسته است به طور متوازن و موازی با عوامل متغیر انعکاس دهنده جایگاه ژئوپلیتیک غرب ایران با محوریت لرستان باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis on Iran's Geopolitical West, Focused on Lorestan

نویسندگان [English]

  • Siavash Moradipour 1
  • Ezatollah Ezzati 2
1 Ph.D. in Political Geography, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran
2 Associate Prof. of Political Geography, Science & Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Geopolitical significance of geoscientists is based on a set of fixed and changing factors, all of which derive from the geographic algebra of that region. Lorestan province in west of Iran is one of the areas with a lot of potential for playing a geostrategic role. The purpose of this research is to analyze geopolitical capacities of this region. The main question of the article is that what is the status of the western region of Iran, especially the Lorestan province, in terms of fixed components and geographic variables? This article is a descriptive-analytical in terms of its purpose and method and nature. The article uses a combination of survey and descriptive-analytical methods to analyze and study the subject matter of the study. AHP method was used to analyze the data from the SWAT model and to measure the weight of the measurements. The statistical population of this dissertation is M.Sc. and Ph.D. in Political Geography of Islamic Azad University of Garmsar Branch and sample size is 50. The results of this paper show that the West region of Iran and Lorestan province are one of the areas that can be considered as areas with weight and geopolitical importance because of the fact that they have constant and geographically wide and strategic variables. In fact, the most important result of this paper is that the weight of geographic constant components in Lorestan province is higher than the standard mean but in terms of variable components of the region, due to the weakness of management and planning, it has not been able to be balanced in parallel with the variable factors reflecting the position Geopolitics of West Iran is based on Lorestan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Geopolitics
  • Lorestan
  • West of Iran
  • Balance
  • Balanced geopolitics
افتخاری، اصغر (1381)، ساختار و تأویل‌ امنیت‌ (درآمدی‌ بر روش‌شناسی‌ تفسیری‌)، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 5، شماره 15.
افتخاری، قاسم و علی باقری دولت‌آبادی (1389)، اعمال فشار امریکا و تشدید گرایش ایران به استراتژی بازدارندگی، فصلنامه دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 40، شماره 4.
امام خمینی، سید روح‌الله (1385)، صحیفه امام: مجموعه آثار امام خمینی (ص)، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، جلد 12، 1385.
تهامی سیدمجتبی (1382)، دکترین و سیاست‌های دفاعی امنیتی، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی.
ج، بایراستکر (1381)، جهانی شدن و طرز تفکر بازیگران نهادی عمده، ترجمه حمید تقوی،‌ فصلنامه فرهنگ، سال دوازدهم،‌ دوره سوم، ص ۷۴
حشمت زاده، محمدباقر (1379)، ارتباط و امنیت ملی در جنگ ایران و عراق، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ.
عبدالله خانی، علی (1383)، نظریه‌های امنیت، سلسله انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران، تهران: مؤسسه فرهنگى مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران
سعادت مهر، مسعود (1384)، تحلیلی مقایسه‌ای از سطح نسبی توسعه‌ی کشاورزی شهرستان‌های استان لرستان، فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره دوم- شماره 4
عزتی، عزت اله (1380)، ژئوپلیتیک در قرن بیست و یکم، تهران، انتشارات سمت.
فنی، زهره و مریم بیرانوند زاده و اکبر سلطان‌زاده و حکمت امیری (1393)، تعادل بخشی در نظام شهری استان لرستان با رویکرد آمایش سرزمین، فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی شهری، شماره 8
گلفشان، عاطفه و محمود واثق (1395)، بررسی و تبیین نقش اندیشه‌های فلسفی در جغرافیای سیاسی (مطالعه موردی: جغرافیای سیاسی در اندیشه توماس هابز)، فصلنامه جغرافیای سیاسی، شماره 3
لشنی زند، مهران و بهروز پروانه و فتانه بیرانوند (1390)، پهنه‌بندی اقلیمی استان لرستان با استفاده از روش‌های آماری و تعیین مناسب‌ترین روش تجربی، فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 11
هاشمی، عبدالرضا (1392)، سیمای توسعه در استان لرستان در سال 1392، فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره هفتم - شماره 4
هاگت، پیتر (1376)، جغرافیا: ترکیبی نو (جلد اول)، ترجمه دکتر شاپور گودرزی ‌نژاد، تهران: انتشارات سمت.
نـامه دفاع،12:1383.
www.amar-ir