رویکرد آینده‌پژوهانه به وضعیت ژئوپلیتیکی سواحل مکران رویکرد GBN

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

تغییرات شگرف در حوزههای گوناگون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، و زیست‌محیطی، عدم قطعیت و افزایش سطح خطرپذیری از مهم‌ترین موانع پیش روی تصمیم گیرندگان در سطوح سازمانی و ملّی برای اتخاذ تصمیم-های مناسب در حوزه‌های گوناگون راهبردی و عملیاتی است. از سوی دیگر، سواحل مکران به‌عنوان راه اتصال ایران و حتی تمامی کشورهای مشترک‌المنافع حوزه آسیای مرکزی، قفقاز و شرق اروپا به دریاهای آزاد ژئوپلیتیک و قرار گرفتن در ساحل اقیانوس هند و دریای عمان، دروازه ایران به‌سوی آب‌های آزاد و اقیانوس هند می‌باشد به همین منظور، مقاله پیش رو با استفاده از روش سناریونویسی با رویکرد GBN و به شیوه‌ای نظام‌مند اقدام به کشف، خلق و آزمون آینده‌ی ای ممکن و مطلوب در خصوص سواحل مکران نموده است. بر این اساس با نظر خبرگان پیشران‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و زیستی توزین شده و با توجه به ماتریس عدم قطعیت و اهمیت چهار سناریوی چرخش به مکران با ویژگی ثبات سیاسی در پاکستان و بهبود روابط اقتصادی ایران و غرب، کندالینی گربه با ویژگی عدم ثبات سیاسی در پاکستان و بهبود روابط اقتصادی ایران و غرب، حصر مکران با ویژگی ثبات سیاسی در پاکستان و تضعیف روابط اقتصادی ایران و غرب و سناریو تفتان خاموش عدم ثبات سیاسی در پاکستان و تضعیف روابط اقتصادی ایران و غرب حاصل‌شده است و متناسب با هر یک از سناریوها، راهبردهای استراتژیک در جهت توسعه و ساخت آینده مکران ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Futuristic studies look at the geopolitical situation of the Makren coast of the GBN method

نویسندگان [English]

  • Zahra Pishgahi fard 1
  • keramat ranjbar dastenaei 2
  • Mohsen Kushki 3
1 Professor of Political Geography, University of Tehran
2 Ph.D. student of political geography, University of Tehran, Iran
3 Graduate student of political geography, University of Tehran
چکیده [English]

The dramatic changes in various economic, political, social and environmental spheres, uncertainties and increased levels of risk are among the most important obstacles faced by decision makers at the organizational and national levels to make appropriate decisions in a variety of strategic and operational areas. On the other hand, the Makren beaches as a way of connecting Iran and even all the Commonwealth countries of Central Asia, the Caucasus and Eastern Europe to the geopolitical open seas and being on the Indian Ocean coast and the Oman Sea are Iran's gateway to the free waters and the Indian Ocean. For this purpose Using the GBN approach scenario analysis approach, the paper aims to discover, create and test a possible future for the Makren beaches. Accordingly, according to the experts of political, security, economic, social and biological advances, according to the matrix of uncertainty and the importance of four scenarios of turning to Makran with the characteristics of political stability in Pakistan and improving economic relations between Iran and the west, Kundalini cat with a characteristic Political instability in Pakistan and the improvement of economic relations between Iran and the West, the Pakistani arrogance with the character of political stability in Pakistan and the weakening of Iran-Western economic relations, and the scenario of extinction of political instability in Pakistan and the weakening of Iran-Western economic relations have been fleshed out and proportionate to any One of the scenarios, strategic strategies to develop and build the future of Makra It is presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Future Studies
  • Scenarios
  • Makren
  • GBN Approach
احمدی، امید؛ قائدی، زینت؛ خوشحال، ابوالفضل (1395) آینده‌پژوهی، مفاهیم، روش­ها، کاربردها، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
اسکندری، حمید (1392). الگوهای سناریونویسی در مدیریت بحران (مدل­های مدیریت بحران، روش­های تدوین سناریو، سامانه واکنش اضطراری)، تهران: انتشارات بوستان حمید.
پارسا پور، روزبه، (1391)، مکران، کانون پژوهش‌های پارس.
پدرام، عبدالرحیم؛ جلالی­وند، عباس (1392). مقدمه­ای بر آینده­پژوهی، جلد اول: آشنایی با آینده‌پژوهی، تهران: نشر، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
پدرام، عبدالرحیم؛ جلالی­وند (1392)، عباس. مقدمه­ای بر آینده­پژوهی، جلد دوم: روش­شناسی آینده‌پژوهی، تهران: نشر، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
حافظ نیا، محمدرضا، ابراهیم رومینا، (1384)، تحلیل ظرفیت‌های ژئوپلیتیک سواحل جنوب شرق ایران در راستای منافع ملی، مجله‌ی جغرافیا و توسعه
حاجیانی، ابراهیم (1392). مبانی، اصول و روش­های آینده‌پژوهی، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
زرقانی، سید هادی (1391). بررسی و تحلیل نقش و جایگاه استراتژیک سواحل مکران، اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران، 28 لغایت 30 بهمن‌ماه
شوارتز. پ. (1388). هنر دورنگری، برنامه‌ریزی برای آینده در دنیای با عدم قطعیت.) ع. علیزاده. مترجم تهران: مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
فخرایی، مرضیه؛ کیقبادی، مرضیه. (1393) نگاهی به روش­های آینده‌پژوهی، معرفی شش تکنیک مهم و پرکاربرد در آینده‌پژوهی، تهران: آینده‌پژوه.
فیضی، رمضان. (1390). بررسی ظرفیت‌های جغرافیای نظامی کرانه‌های شمالی دریای عمان، (در) مجموعه مقالات همایش جغرافیا، توسعه، دفاع و امنیت در جنوب شرق کشور، دانشگاه امام حسین.
عباسی، مریم و محسن دهقانی (1386)، روش دلفی در پژوهش‌های خانواده‌درمانی و زوج‌درمانی (مفاهیم و کاربردها)، فصلنامه خانواده پژوهی، سال سوم، شماره 12
کیوان، مأمون؛ شوهانی، آفاق؛ لطفی، مجید (1378) آینده‌پژوهی به‌عنوان دانشی کاربردی، فصل‌نامه رهیافت، شماره 20.
میرحیدر، دره، (1382)، مبانی جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت.
لسترنج. (1367)، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی. ترجمه محمود عرفان. انتشارات علمی و فرهنگی.
Durance, Philippe (2010). Godet, Michel, "Scenario Building: Uses and Abuses", Technological Forecasting & Social Change.
Konoiuk & Glinska. (2015) “Foresight in a Small Enterprise. A Case Study “Bialystok University of Technology, 45 Wiejska Street, 15-531 Poland.pp.245.
Ludwig, L. and S. Starr (2005). "Library as place: results of a delphi study." Journal of the Medical Library Association 93(3): 315-327
Silva, M (2015). "A Systematic review of Foresight in Project Management Literature, Conference on enterprise Information system/ International conference on Project Management", Procardia Computer Science, 64, pp.792.