برنامه‌ریزی حمل ‌و نقل و انتخاب بهترین مسیر بهینه پس از زلزله با تاکید بر کاهش بحران به روش GIS

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 گروه شهرسازی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 گروه فنی و مهندسی، واحدشهریار، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

توسعه شهر‌ها در نواحی با خطر‌پذیری بالا و وقوع زلزله‌های مخرب در سال‌های اخیر، نشان دهنده ضرورت برنامه‌ریزی پس از وقوع بحران به جهت کاهش آسیب‌پذیری است. بر این اساس زیرساخت‌های شهری به خصوص راه‌های ارتباطی اهمیت بسیاری در مدیریت بحران و کاهش آسیب‌پذیری دارند. پژوهش کاربردی و توصیفی تحلیلی حاضر، با هدف انتخاب بهترین مسیر امدادرسانی پس از وقوع زلزله در منطقه 11 شهر تهران و با توجه به اهمیت و اولویت معیارهای مؤثر ارائه راهکارهای کاهش آسیب‌پذیری انجام شده است. با توجه به خطرپذیری بالای این منطقه و موقعیت مرکزیت شهری و بافت‌های فرسوده و عدم مناسب راه‌های ارتباطی، این منطقه به نوان نمونه موردی انتخاب شده است. در این تحقیق ابتدا معیارهای کیفی به کمی از طیف لیکرت تبدیل شده و با استفاده از نظر سنجی پرسشنامه وزن دهی انجام شده است. با استفاده از ANP رتبه‌بندی و ارزش‌گذاری معیارها انجام شده است و به عنوان ورودی لایه‌های GIS در نظر گرفته شده است. با توجه به نتیجه پژوهش از محاسبه پیکسلی اراضی و با توجه به شاخص‌های همپوشانی نشان می‌دهد که 27/12 درصد از مساحت دارای وضعیت کاملاً مطلوب،34/22 درصد نسبتاً مطلوب،27/37 درصد متوسط،53/27 درصد نسبتاً نامطلوب و 57/. درصد دارای وضعیت کاملاً نامطلوب است؛ بنابراین خروجی مدل، نشانگر وضعیت نامطلوب در زمان بحران است و می‌بایست برنامه‌ریزی در فضاهایی که می‌تواند در زمان بحران مورد استفاده قرار گیرند، صورت پذیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Transportation planning and choosing the best route after earthquake with emphasis on crisis reduction by GIS

نویسندگان [English]

  • Hooman Rahimi 1
  • Vakili Fereydoon 2
1 Department of Urban Planning, Qods Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Department of Engineering, Shahriar Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The development of cities in high-risk areas and the occurrence of devastating earthquakes in recent years indicate the need for post-crisis planning to reduce vulnerability. Accordingly, urban infrastructure, especially communications, are of great importance in crisis management and vulnerability reduction. The present analytical and applied descriptive study was conducted to select the best route for earthquake relief in the 11th district of Tehran and considering the importance and priority of effective criteria for presenting vulnerability reduction strategies. Due to the high risk of this area and the location of urban center and worn-out textures and inadequate communication paths, this area has been selected as a case study. In this study, first, the qualitative criteria were converted to a quantitative Likert scale using a weighting questionnaire. Ranking and benchmarking were performed using ANP It is intended as an input to GIS layers. The result of the study shows the overlaying of pixels and overlay indices that 12.27% of the area was in favorable condition, 22.34% relatively favorable, 37.27% moderate, 27.53% relatively undesirable and 57.5%. Percentage is completely undesirable;Therefore, the model output indicates an unfavorable situation in times of crisis And planning must be done in spaces that can be used in times of crisis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Earthquake
  • Vulnerability
  • Transportation Planning
  • Planning
  • GIS
تن برگ، دیویدونیه، (1373)، مدیریت بحران، ترجمه علی ذوالفقاریان، چاپ اول انتشارات حدیث، تهران
حبیبی، کیومرث، (1385) ارزیابی سیاست‌های توسعه کالبدی، بهسازی و نوسازی بافت کهن شهری با استفاده از GIS، پایان‌نامه برای دریافت درجه دکتری در رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران
حبیبی، کیومرث، (1385)، ارزیابی سیاست‌های توسعه کالبدی، بهسازی و نوسازی بافت‌های کهن شهری با استفاده از GIS، پایان‌نامه جهت دریافت دکتری در رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران
خاکی، منصور و دیگران(1382) ارزیابی کارایی شبکه حمل‌ونقل شهری پس از وقوع زلزله در شهرهای بزرگ، مجله بین‌المللی علوم مهندسی دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
زارعی، بهروز و کاظمی، مصطفی، (1374) ارزیابی شبکه ارتباطی شهر رشت با هدف کاهش آسیب‌پذیری ناشی از زلزله، مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین‌المللی
زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، جلد دوم، جلد دوم، تهران
عبداللهی، مجید، (1382) مدیریت بحران در نواحی شهری، انتشارات انوار، تهران
عزیزی، محمد مهدی(1383)، نقش شهرسازی در کاهش آسیب‌های زلزله، تجربه بم، گزارش نهایی طرح پژوهشی دانشگاه تهران
عکاشه، بهرام (1383). پریروز رودبار، دیروز بم، فردا ... . چکیده مقالات همایش توسعه‏ی محله‏ای
موسوی، سیده فاطمه، (1384) تمهیدات شهرسازی به منظور کاهش آسیب‌پذیری در برابر زلزله، نمونه مورد مطالعه شهر چالوس، پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، دانشگاه علم و صنعت ایران
ناطق الهی، فریبرز، 1379، مدیریت بحران زلزله در ابر شهرها با رویکرد به برنامه مدیریت بحران زمین لرزه شهر تهران، چاپ اول، نشر ناشر: پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران. چشم‏انداز توسعه پایدار تهران، تهران، شهرداری تهران.
Nategh Elahi, F., 2000, Crisis Management with the Approach to Crisis
Ata m.khanet.Al (2007) Urban Transportation and Management In a gisEnviroment, GurnalAlambina, Jilid 09, No:01Clark, G,E,Moser,S,G,.Ratch, 1998 Assessment Valnerability
Ford,2001,Marthapatricia:BringEnviromentalJustic To natura Hazard
Gibbons,Ghon, H(1998)Criteria for Evaluating The Impelimentation Plan Required by The Earth quikeHazards,Congeris of The United estates Office Of Technology assessment
Nategh Elahi, F., 2000, Crisis Management with the Approach to Crisis Management Plan Earthquake in Metropolis of Tehran, 1 st Edition, International Institute of Earthquake Engineering and Seismology, Tehran. (In Persian)
Huang,Zhenngdon(2003),Data Integration for Urban Transportation Planning,InternationalInstitiude For Geo Information Sience and Earth Observation (ITC)The Netherland
Smith,K(2011),EnviromentalHazards:Assessing Risk and Reducing
 Kozin, F. and Zhou, H., 2011, System Study of Urban Response and Reconstruction Due to Earthquake Journal of Engineering Mechan