بررسی وضعیت عدالت توزیعی در دسترسی به خدمات شهری مطالعه موردی: شهر بومهن

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

3 دانشیار گروه جغرافیا، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

یکی از اساسی‌ترین عناصر شهری جهت افزایش سطح رفاه اجتماعی مردم شهر، وجود خدمات شهری است. امروزه مشکلات ناشی از توزیع نامناسب خدمات شهری از قبیل تراکم، آلودگی زیست‌محیطی، جابه‌جایی جمعیت و... باعث شده است که توزیع خدمات شهری یکی از مهم‌ترین مسائل پیشِ روی اغلب کشور ای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه باشد. از طرف دیگر بحث نابرابری فضایی در شهرها و لزوم برقراری عدالت اجتماعی در برخورداری همه شهروندان از خدمات شهری عمومی یکی از مباحث جدی پیشِ روی برنامه ریزان و مدیران شهری است. رشد روزافزون جمعیت شهر بومهن و نیاز ساکنین به خدمات شهری در حال افزایش است. ازاین‌رو تحقیق حاضر که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و استنتاج یافته‌های میدانی در قالب تدوین و توزیع پرسش‌نامه، در سطح محدوده موردمطالعه صورت گرفته است به بررسی وضعیت برخورداری شهروندان از خدمات و نیز توزیع آن‌ها در سطح شهر پرداخته است. یافته‌های تحقیق با استفاده آزمون موران و روش جینی و همچنین آزمون T-test مورد تجزیه تحلیل قرارگرفته و نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که خدمات و امکانات موردبررسی در تحقیق در سطح شهر بومهن به‌صورت عادلانه توزیع نشده‌اند از طرفی نیز نتیجه آزمون سطح رضایت‌مندی شهروندان از وضعیت خدمات شهری موردبررسی نیز حاکی از نامناسب بودن وضعیت این خدمات در سطح شهر بومهن بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Distributed Justice Status in Accessing Urban Services Case Study: Buman Town

نویسندگان [English]

  • hosin almasi mofidi 1
  • mohammad reza zandmoghadam 2
  • parvaneh zivyar 3
1 PhD Student in Geography and Urban Planning, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran
2 Associate Professor of Geography, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran
3 Associate Professor of Geography, Imam Khomeini Memorial Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Urban services are one of the most basic elements of the city to increase social welfare of the city. Today, the problems caused by inappropriate distribution of urban services such as congestion, environmental pollution, population displacement ... have caused the distribution of urban services to be one of the most important issues facing most developed and developing countries. On the other hand, the issue of spatial inequality in cities and the need for social justice in the enjoyment of all citizens from public utilities is one of the serious issues facing urban planners and managers. The growing population of the city of Buman and the need of residents for urban services are on the rise. Therefore, the present study is conducted on the status of citizens' access to services and their distribution at the city level by analyzing descriptive method and using library documents and field findings in the form of distribution and distribution of questionnaires at the surveyed area. The research findings were analyzed using Moran test and Gini method, as well as T-test and the results showed that the services and facilities under study in the city of Buman were not distributed equitably. On the other hand, the result of the test of satisfaction level of citizens from the status of services The surveyed city also indicated that the services were inappropriate in the city of Buman.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Space Justice
  • Urban Services
  • Social Justice
  • Bomin City
احد نژاد، محسن؛ موسوی، میر نجف؛ محمدی، سمیه؛ ویسیان، محمد؛ (1395). بررسی و تحلیل عدالت اجتماعی در برخورداری از خدمات شهری (موردمطالعه: دسترسی به خدمات آموزشی مقطع راهنمایی شهر میاندوآب)، مجلّه جغرافیا و توسعه فضای شهری، سال سوم، شماره1، شماره پیاپی4، صص 33-51.
افروغ، عماد؛ (1377). فضا و نابرابری اجتماعی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس
امان پور، سعید؛ ملکی، سعید؛ پریان، نبی‌الله؛ (1396). تحلیل فضایی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در مناطق کلان‌شهر اهواز، جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌ای، شماره 22، صص 99-116.
امین نیری، بهناز؛ بداقلو، ساسان؛ رفیعیان، مجتبی؛ (1396). تحلیل فضایی خدمات هفت‌گانه شهری بر اساس رویکرد عدالت توزیعی، فصلنامه دانش شهرسازی، دوره 1، شماره 1، صص 55-69.
پریزادی، طاهر؛ حسینی، فرشته؛ بهبودی مقدم، حسین؛ (1396). تحلیل نابرابری‌های فضایی توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی، مطالعه موردی: شهر مریوان، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال ششم، شماره 21، صص 92-105.
تقوایی، علی‌اکبر؛ بمانیان، محمدرضا؛ پورجعفر، محمدرضا؛ بهرام­پور، مهدی؛ (1394). میزان سنجی عدالت فضایی در چارچوب نظریه شهر عدالت محور؛ موردپژوهی: مناطق 22گانه شهرداری تهران، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 38، صص 391-423.
داداشپور، هاشم و رستمی و فرامرز؛ (1390)، بررسی و تحلیل نحوه توزیع خدمات عمومی شهری از دیدگاه فضایی (مطالعه موردی: شهر یاسوج)، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 9(16): 171-198.
داداشپور، هاشم؛ رستمی، فرامرز؛ علیزاده، بهرام؛ (1393). بررسی و تحلیل توزیع عادلانه خدمات شهری و الگوی پراکنش فضایی آن‌ها در شهر همدان، فصلنامه مطالعات شهری، شماره 12، صص 5-18.
زیاری، کرامت الله؛ (1388). برنامه‌ریزی شهرهای جدید. تهران: انتشارات سمت، چاپ دهم.
ستاوند، هادی؛ حاجی­زاده، فاضل؛ یغفوری، حسین؛ (1397). واکاوی فضایی مناطق شهری شیراز از منظر عدالت اجتماعی با تأکید بر خدمات عمومی، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال نوزدهم، شماره 52، صص 171-192.
ســـعیدنیا، احمـــد؛ (1383). کتـــاب ســـبز راهنمـــای شهرداری‌ها، جلد اول، چاپ چهـارم، تهـران، انتشـارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور
سعیدی، عباس و احمدی، رضا و محمدی، علی؛ (۱۳۸۷)، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی. تهران: سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، موسسه فرهنگی، اطلاع‌رسانی و مطبوعاتی.
فرهودی، رحمت‌الله؛ سید موسی پور موسوی؛ سیدعلی حسینی؛ سیدمحمد حسینی؛ (1392)، تحلیلی بر گسترش افقی شهر مشهد در چند دهه اخیر (1335 1385) و تأثیر آن بر منابع خاک، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، دوره 18(50): 259-280.
قاسمی سیانی، محمد؛ حقی، مهدی؛ (1395). تبیین گستره فقر شهری و شناسایی سکونتگاه‌های غیررسمی از منظر عدالت فضایی مطالعه موردی: نسیم شهر تهران، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال 6، پیاپی 24، صص 245-256.
محبی، مهرداد؛ (1396). تحلیلی بر قضاوت دهی شهروندان در مورد عدالت فضایی و توزیع عادلانه کارکردهای شهری (نمونه موردی: بافت فرسوده کرمانشاه)، مطالعات محیطی هفت حصار، شماره 22، سال 6، صص 111-124.
مرصوصی، نفیسه؛ (۱۳۸۳)، تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در شهر تهران، ماهنامه پژوهشی آموزشی شهرداری‌ها، سازمان شهرداری‌ها: 6 (65).
مرکز پژوهش‌های مجلس (1394). بررسی مفهوم عدالت اجتماعی، دفتر مطالعات بنیادین حکومتی.
مشکینی، ابوالفضل؛ ابراهیمی، محمد؛ (1397) بررسی وضعیت دسترسی به مراکز خدمات‌رسانی درمانی با رویکرد عدالت فضایی (مطالعه موردی: منطقه 7تهران)، راهبردهای مدیریت در نظام سلامت، سال سوم، شماره 1، صص 5-16.
ملک شاهی، غلامرضا؛ وکیلی، صاحبه؛ (1396). بررسی توزیع خدمات عمومی بر اساس عدالت اجتماعی (شهر سقز)، نشریه جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، سال 7، شماره 25، صص 147-170.
ملکی، سعید؛ احمد، رضا؛ ترابی، ذبیح اله؛ (1394). بررسی عدالت فضایی در توزیع امکانات و خدمات بهداشتی درمانی در شهرستان‌های استان خوزستان، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، علمی – پژوهشی، سال دوازدهم، شماره 46، صص 1-23.
یغفوری، حسین؛ قاسمی، سجاد و قاسمی، نرگس؛ (1396). بررسی عدالت فضایی در توزیع خدمات، با تأکید بر مدیریت شهری: مطالعه موردی محلات منطقه 19 تهران)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و دوم، شماره سوم، پیاپی 126، صص 114-129.
Dadashpoor, H., Rostami, F., Alizadeh, B., (2016). is inequality in the distribution of urban facilities inequitable? Exploring a method for indetifying spatial inequity in an Iranian city, Cities, 52, 159-172
Feinstein, S., (2014), The just city, International Journal of Urban Sciences, 18, pp.1-18
Gaffron, Ph., (2012). urban transport, environmental justice and human daily activity patterns, Transport Policy, 20, 114-127.
Gray, R., (2002), Social Accounting project and Accounting Organization and Society privileging Engagement, Imaging new Accounting and pragmatism over critique, Accounting, Organization and Society, 27(7), 687-708.
Greer, John Robert., (2002). Equity in the spatial distribution of municipal services: how to operationalize the concepts and institutionalize a program, The University of Texas at Dallas.
Harvey, D., (1996), on planning the Ideology of planning, Planning Theory in the 1980s, 213.
Jiali Dai., (2016). An Experimental Research on the Equalization of Basic Public Services in Huizhou City. Open Journal of Social Sciences, http://dx.doi.org/10.4236/jss.2016.44024 2016, 4, 1-173.
Kaphle, I., (2006), Evaluating people,s accessibility to bublic parks using Geographic Information systems: A case study in Ames, Iowa, Iowa State University, USA.
Kyushik, Oh. Jeong, Seunghyun., (2007). Assessing the spatial distribution of urban parks using GIS. Landscape and Urban Planning, Vol82. No. 1, pp.32–25.
Liao, Chin-Hsien, Chang Hsueh-Sheng, Ko-Wan Tsou., (2009) Explore the spatial equity of urban public facility allocation based on sustainable development, Real Corp, (http://www.corp.at/).
Martinez, J., (2009) "The use of GIS and Indicators to Monitor Intra-Urban Inequalities: A Case Study in Rosario", Argentina, Habitat International, Vol. 33, No. 1, Pp. 387- 396.
Smith, D. M. (1994), Geography and social justice. Oxford: Blackwell.
Taleai, M., Sliuzas, R., Flacke, j. (2014), An intergrated framework to evaluate the equity of urban public facilities using spatial multi-criteria analysis, Cities, 40, 56- 69.
Talen, E and Anselin, M., (1998). Accessing Spatial Equity: An Evaluation of Measures of Accessibility to Public Playground. Environment and Planing A, Vol. 30, No. 1, pp 595-613.
Tsou, Ko- Wan, Yu-Ting Hung, and Yao- Lin Chang., (2005), an accessibility based integrated measure of relative spatial equity in urban public facilities, Cities, Vol.22 No. 6, pp424–435.