ارزیابی ژئوسایت‌های شهرستان خلخال در راستای توسعه پایدار گردشگری

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گردشگری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 گروه علوم اجتماعی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران

3 کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی، گرایش ژئومورفولوژی، ایران

4 عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور، گروه علوم اجتماعی، ایران

چکیده

مکان ژئومورفولوژیک عبارت است از یک شکل ژئومورفولوژیکی، که با توجه به درک و استنباط انسان دارای ارزش علمی، فرهنگی- تاریخی، زیباشناختی و یا اجتماعی-‌اقتصادی است. چنین مکان‌های ممکن است شامل یک یا چند پدیده ژئومورفولوژیکی و یا چشم اندازهایی وسیع باشند و فعالیت‌های انسانی می‌تواند آنها را تغییر دهد، به آنها خسارت بزند و یا حتی آنها را تخریب نماید. ژئوتوریسم بخشی از گردشگری مسئولانه محسوب می‌شود که به بررسی سفر گردشگران به مناطق نمونه زمین‌شناختی و ژئومورفولوژیکی و عناصر مرتبط با آن می‌پردازد. شهرستان خلخال با دارا بودن آثار و اشکال ژئومورفولوژیکی و زمین‌شناسی زیبا کمتر از بعد ژئوتوریسم شناخته شده است. در این تحقیق با استفاده از مدل فاسیلوس و همکاران به بررسی و ارزیابی ژئومورفوسایت‌های منتخب شهرستان خلخال پرداخت شده است. ژئومورفوسایت‌ها با استفاده از معیارهای علمی، فرهنگی، زیبایی، اقتصادی، پتانسیل استفاده و اکولوژیکی ارزیابی شدند. آبشار سجن، آبگرم تیل، غار جلال آباد، آّبشار نره گر، چشمه ورازشت، چشمه ازناو، عارضه‌های رسوبی قرمز رنگ جاده سرچم، غار پلگنا، تپه رنگین جاده دارم-کلور، به عنوان ژئومورفوسایت‌ها جهت ارزیابی انتخاب شدند. نتایج حاکی از آن است که ژئومورفوسایت‌های چشمه ازناو با امتیاز 49.03، چشمه ورازشت با 43.85 و سنگهای رسوبی قرمز رنگ جاده سرچم 40.30 به عنوان سایت‌های برتر انتخاب شدند و در جهت بازاریابی و توسعه گردشگری انتخاب شدند. همچنین برخی از ژئومورفوسایت‌های از لحاظ دسترسی با مشکل مواجه هستند که می‌توان در آینده برنامه‌ریزی‌های برای دسترسی مناسب گردشگران اقدماتی انجام داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of geosites of Khalkhal city for sustainable tourism development

نویسندگان [English]

  • mohammad alizadeh 1
  • Mohammad Rahimi 2
  • zohreh fragharde 3
  • fatemeh afrasibi 4
1 PhD student in Tourism, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 Department of Social Sciences, Khalkhal Branch, Islamic Azad University, Khalkhal, Iran
3 MS in Geography, Geomorphology, Iran
4 Faculty Member of Payam Noor University, Department of Social Sciences, Iran
چکیده [English]

Geomorphologic location is a geomorphologic form, which, given the perception and inference of man, has a scientific, cultural-historical, aesthetic or socioeconomic value. Such locations may include one or more geomorphic phenomena or vast landscapes, and human activities can alter, damage or even destroy them. Geotourism is part of responsible tourism, which examines the travel of tourists to geological and geomorphologic regions and its related elements. The city of Khalkhal has fewer geomorphologic and geological forms, less geotourism. In this research, using the Fazilus et al model, the Khalkhal city has been evaluated and evaluated for selected geomorphocytes. Geomorphocytes were evaluated using scientific, cultural, aesthetic, economic, potential and ecological criteria. Sejzan Waterfall, Til Spa, Jalalabad Cave, Naregar Falls, Fountains of Varazhest, Cheshmeh Aznaw, Red Sedimentary Complexes of Sarcham Road, Plagna Cave, Colorado Hill Road, Kolaur, were selected as geomorphosites for evaluation. The results indicate that geomorphosites of Cheshme Aznaw with a score of 49.03, Cheshmeh Varazhast with 43.85, and red sedimentary rocks of 40.30 Sarcham Road were selected as the top sites and selected for tourism marketing and development. There are also some geomorphic access problems that can be addressed in the future for planning tourists with adequate access.

کلیدواژه‌ها [English]

  • geo-tourism
  • geomorphological sites
  • method of Fusils et al
  • Khalkhal city

مراجع

اروجی حسن (1391). مکان‌یابی ژئومورفوسایت‌های بهینه گردشگری با مدل تحلیل شبکه‌ای و ارزیابی آنها از طریق مدل‌های ژئومورفوتوریستی (مطالعه موردی: شهرستان طبس)؛ پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، به راهنمایی دکتر محمد سلمانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
روستایی، شهرام، بهرامی، زینب (1392). ارزیابی توانمندی‌های ژئوتوریستی تالاب‌های پل دختر به روش پرالونگ، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، شماره9، صص 82-69.
علیزاده، محمد (1391). برنامه‌ریزی راهبردی با تاکید بر توسعه گردشگری مطالعه موردی شهرستان خلخال، پایان نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
فتوحی، صمد، تقی‌زاده، زهرا، رحیمی، دانا (1391). ارزیابی توانمندی‌های ژئومورفوتوریستی لندفرم‌ها بر اساس روش پرالونگ مطالعه موردی: منطقه نمونه گردشگری بیستون، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دوازدهم، شماره 26، صص 46-23.
مختاری، داود (1392). آیا دشت جلفا- هادیشهر مکان ژئومورفولوژیک (ژئومورفوسایت) است؟ نگرشی نو در مدیریت مناطق گردشگری، نشریه علمی-پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی (دانشکده جغرافیا)، سال 17، شماره 43، بهار 1392، صص 305-275.
مقصودی، مهران، علیزاده، محمد، رحیمی هرآبادی، سعید، هدایی‌آرانی، مجتبی (1391). ارزیابی قابلیت ژئومورفوسایت‌های گردشگری در پارک ملی کویر، فصلنامه علمی‌-‌پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، سال هفتم، شماره 19، پاییز 91.
مقصودی، مهران، علیزاده، محمد، شریفی، انور، حسین‌پور، سیمرا (1393). ارزیابی کمی ژئومورفوسایت‌های منطقه تخت سلیمان با استفاده از روش فاسلاس و همکاران با تاکید بر توسعه‌ی ژئوتوریسم، مجله پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمی، سال سوم، شماره 3، صص 37-22.
یمانی، مجتبی، عظیمی‌راد، صمد، باقری سید‌لشکری، سجاد (1391). بررسی قابلیت‌های ژئوتوریسمی ژئومورفوسایت‌های منطقه‌ی سمیره با استفاده از روش پرالونگ، مجله جغرافیا و پایداری محیط، شماره‌ی 2، صص 88-69.
Joyce, B., E. (2010). Australia’s Geoheritage: History of Study, a New Inventory of Geosites and Applications to Geotourism and Geoparks. Geoheritage 2(1):39-56
Comanescu, L, Nedelea, A and Dobre, R. (2011). Evaluation of geomorphosites in Vistea Valley (Fagaras Mountains-Carpathians, Romania). International Journal of the Physical Sciences Vol. 6(5), pp. 1161 -1168, 4 March, 2011.
Comanescu, L. Dobre, R. (2009). Inventorying, evaluating and tourism valuating the geomorphosite from the central sector of the ceahlău National park. Geojournal of tourism and geosites, Vol.3, pp.86-96.
Coratza, p. Giusti, C. (2005). A method for the evaluation of impacts on scientific quality of geomorphology. quaternario.18 (1), 306-312.
Fassoulas, C & Mouriki, D & Dimitriou - Nikolakis, P & Iliopoulos, G. (2011).Quantitative Assessment of Geotopes as an Effective Tool for Geoheritage Management; geoheritage, V 4, Issue 3, pp 177-193.
Feuillet Thierry & Sourp Eric. (2011). Geomorphological Heritage of the Pyrenees National Park (France): Assessment, Clustering, and Promotion of Geomorphosites; Geoheritage (2011) 3:151–162.
Nickolas C. Zouros., Mytilene (2007). Geomorphosite assessment and management in protected areas of Greece Case study of the Lesvos Island – coastal geomorphosites, Geographica helvetica 62(3):169-180.
Pereira, P. Pereira, D. Caetano, M. Braga, A. (2007). Geomorphosite assessment in Montesinho Natur al Park (Portugal), Geographica Helvetica Jg. 62 2007/Heft 3.
Reynard, E Fontana, G., Kozlik, L. Scapozza, C. (2007). A method for assessing «scientific» and «additional values» of geomorphosites, Geographica Helvetica Jg. 62 2007/Heft 3.
Wang, L., Tian, M., Wang, L. (2015). Geodiversity, geoconservation and Geotourism in Hong Kong Global geopark of china, proceeding of the geologists’ Association, Volume 126, Issue 3, June 2015, Pages 426-437.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 9، شماره 37
اسفند 1398
صفحه 421-433

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار