طراحی مجتمع صنفی ورزشی با رویکرد پدافند غیرعامل جهت تأمین پناهگاه در زمان زلزله در استان کرمان

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه تربیت بدنی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

2 استادیار گروه تربیت بدنی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

3 دانشیار گروه تربیت بدنی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

چکیده

طی یک قرن اخیر زمین‌لرزه‌ها بیش از یک میلیون نفر را به کام مرگ فرستاده‌اند که از کل زمین‌لرزه‌های جهان 18 درصد سهم ایران می‌باشد. استان کرمان در وقوع زلزله رتبه نخست کشور را داراست. با توجه به علت پدیده‌ی بالا آمدن سطح آب‌های زیرزمینی در هنگام زلزله بسیاری از سازه‌ها دچار نم گرفتگی شده و با خطر بالقوه مواجه هستند از سوی دیگر به دلیل نوع خاک بستر شهر کرمان امکان تشدید شدت زمین‌لرزه نیز در این شهر وجود دارد، بنابراین همه این عوامل این شهر را در معرض خطر جدی زمین‌لرزه قرار داده است اما به دلیل افزایش نرخ چشمگیر مصالح ساختمانی و از سوی دیگر عدم توجه به مقاوم‌سازی سازه‌ها در کرمان جدی گرفته نشده و هر لحظه امکان بروز فاجعه‌ای بزرگ در این کلان‌شهر میلیونی وجود دارد. در این تحقیق به منظور کم شدن خسارات زلزله از رویکرد پدافند غیرعامل استفاده شد. برای طراحی با این رویکرد الزامات معماری شامل برنامه‌ریزی مکان‌یابی، طراحی فضاهای چند عملکردی، طراحی شبکه زیرساخت‌ها در نظر گرفته شد و یک مجتمع صنفی ورزشی جهت تأمین پناهگاه در زمان زلزله در کرمان طراحی شد. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی – توصیفی بود که از طریق مطالعات نظری پیرامون مبانی نظری به اصول و چارچوب موردنظر دست یافت و با رویکرد کیفی سعی در بکار بستن اصول تبیین شده در امر طراحی مورد نظر داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing Sport Guild Complex with a Passive Defense approach to Provide Shelter During Occurring Earthquake in Kerman Province

نویسندگان [English]

  • Niloufar Azadi 1
  • Seyed Mohammad Ali Mir Hosseini 2
  • Ahmad Torkfar 3
1
2 Assistant Professor, Department of Physical Education, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
3
چکیده [English]

The research method in this study was analytical-descriptive, in such a way that the theoretical studies on the theoretical foundations reached to the desired principles and framework, and with a qualitative approach tried to apply the explained principles in the intended design. The method of data collection contains reading and reviewing books, articles, existing documents and reports and field impressions of the intended area, as well as logical reasoning data analysis method; finally, it was presented following the urban management model as well as the sport capabilities of the original plan.. The research method in this study was analytical-descriptive, in such a way that the theoretical studies on the theoretical foundations reached to the desired principles and framework, and with a qualitative approach tried to apply the explained principles in the intended design. The method of data collection contains reading and reviewing books, articles, existing documents and reports and field impressions of the intended area, as well as logical reasoning data analysis method; finally, it was presented following the urban management model as well as the sport capabilities of the original plan.
. The research method in this study was analytical-descriptive, in such a way that the theoretical studies on the theoretical foundations reached to the desired principles and framework, and with a qualitative approach tried to apply the explained principles in the intended design.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Design
  • Sport Guild
  • Earthquake
  • Passive Defense
During the last century, earthquakes have killed more than one million people, which is 18% of Iran's share of all earthquakes in the world. Kerman province ranks first in the country in terms of earthquakes. According to the cause of the rise of the underground water level during the earthquake, many structures have become damp and are facing potential danger. On the other hand, due to the type of subsoil of Kerman city, there is a possibility of intensifying the intensity of the earthquake in this city, so all these The factors have exposed this city to a serious risk of earthquake, but due to the significant increase in the rate of construction materials and on the other hand, the lack of attention to the strengthening of structures in Kerman has not been taken seriously, and there is a possibility of a major disaster in this metropolis of millions at any moment. In this research, passive defense approach was used in order to reduce earthquake damage. For designing with this approach, architectural requirements including location planning, multi-functional space design, infrastructure network design were considered and a sports complex was designed to provide shelter during an earthquake in Kerman. The research method in this study was analytical-descriptive which reached the desired principles and framework through theoretical studies about the theoretical foundations and tried to apply the explained principles in the desired design with a qualitative approach.
ابراهیم‌زاده، اشرف(1398)، طراحی مفهومی شهر با رویکرد پدافند غیرعامل(دفاع غیرفعال)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، ص 1-200.
احمدپور(1398)، آمایش شهری با رویکرد پدافند غیرعامل(مطالعه موردی شهر شیراز)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، صص 1-206.
اخباری، محمد؛ احمدی مقدم؛ محمدعلی(1393). برسی پدافند غیرعامل در مدیریت شهری فصلنامه ژئوپلیتیک سال دهم شماره دوم تابستان 1393 صص 69-36.
اخوان، پیمان، درویش زاده، مرضیه (1390)، ارائه چارچوب مدیریت بحران مبتنی‌بر مکاتب فکری مدیریت دانش ایران در بحران زلزله، دوره 27-شماره 1.
آزادی، نیلوفر(1398)، عوامل مؤثر بر طراحی نظام صنفی ورزش جمهوری اسلامی ایران، همایش تربیت‌بدنی و سلامت و اولین کنگره مدیریت ورزشی دانشگاه گیلان، 1398- صص 56-67.
اسماعیلی شاهدخت، مسلم(1398)، آمایش شهری با رویکرد پدافند غیرعامل(مطالعه موردی شهر بیرجند)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس، 1-156.
اصغریان جدی، احمد(1374)، دفاع غیرعامل در ارگ بم، نشریه علمی پژوهشی صفه، صص:59-77.
اصغریان جدی، احمد(1383)، الزامات معمارانه در پدافند غیرعامل، رساله دکترای تخصصی تهران، دانشکده معماری،دانشگاه شهید بهشتی. صص 1-300.
باصری، احمد،(1398)، طراحی مکان مذهبی امن با استفاده از رویکرد پدافند غیرعامل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد شیراز، شیراز، ایران، 1-98
بداغی، محمد؛ علی سعیدی و مهدی مدیری و سیدجواد هاشمی فشارکی(1393)، بررسی مجموعه ورزشی از دیدگاه پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: ورزشگاه آزادی تهران)، ششمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت جامع بحران، مشهد، دبیرخانه دائمی کنفرانس بین‌المللی مدیریت جامع بحران.
برازجانی، کامران (1398)، تعیین و اولویت‌بندی معیارهای مکان گزینی استقرار اماکن ورزشی جهت تساوی در دسترسی معلولین با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، پایان‌نامه ارشد، دانشگاه آزاد شیراز، دانشکده هنر و معماری صص 130-1.
بهرمند(1398)، طراحی مجتمع فرهنگی با رویکرد پدافند غیرعامل در کرمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده هنر معماری، صص 1-200.
پسران، آرش و سها پورمحمد(۱۳۸۹)، جان پناه عنکبوتی راهکاری درجهت پدافند غیرعامل در ساختمان‌سازی با الهام از سیستم دفاعی عنکبوت‌های زیرزمینی، اولین کنفرانس پدافند غیرعامل و سازه‌های مقاوم، بابل، دانشگاه صنعتی. صص 34-44.
حسینی، سید بهشید و علی عسگری و اردوان بیدگلی(1390)، سازه در پناهگاه‌های مدرن بهره‌گیری از تجربیات جنگ‌های گذشته در طراحی پناهگاه در جنگ‌های نسل ششم، دومین کنفرانس بین‌المللی معماری و سازه، تهران، دانشگاه تهران، قطب علمی فناوری معماری پردیس هنرهای زیبا، صص 70-81.
حنفی، علی و هادی بدری و مریم شیرزادی بهفر­(1395)، پدافند غیرعامل راهکاری جهت کاهش خطرپذیری در برابر زلزله، اولین کنفرانس بین‌المللی مخاطرات طبیعی و بحران‌های زیست‌محیطی ایران، راهکارها و چالش‌ها، اردبیل، شرکت کیان طرح دانش، مرکز تحقیقات منابع آب دانشگاه شهرکرد.
دهقانی، اسفندیار(1398)، راهکارهای پدافند غیرعامل در مناسب‌سازی ایستگاه‌های مترو به‌عنوان یک فضای امن پناهگاهی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی مالک اشتر،
رحمان نژاد، بهمن­(­1398)، عوامل مؤثر در پدافند غیرعامل در جمهوری اسلامی ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، صص 1-180.
رضوی، معصومه(1397)، پدافند غیرعامل در ساخت اماکن ورزشی، یازدهمین همایش مدیران ورزشی، شیراز، ص 34-40.
زاهدی، مهین­(1396)، کاربرد پدافند غیرعامل در جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری در اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، جغرافیا.
سالاری، فرضعلی و اکبر کیانی­(1395)، تحلیل اصول و رویکردهای پدافند غیرعامل در برنامه‌ریزی استفاده از اراضی، پدافند غیرعامل، سال نهم، شماره 2، پیاپی 34، ص 24- 11
سپاسگزار، محمد و مهری ابراهیم زاده و صمد دهبان و مهناز اکبری­(1389)، طراحی مفهومی و سیر تطور المان‌های پدافند غیرعامل در معماری و طراحی شهری ایران، دومین همایش ملی ایمنی ساختمان، تهران، خانه عمران، صص 1-21.
صادقی، نادر و علیزاده گل، صفر­(1396)،­ بهره گیری از اصول پدافند غیرعامل جهت کاهش خطر پذیری در معماری ساختمان­، سومین کنگره بین‌المللی علوم زمین و توسعه شهری و اولین کنفرانس هنر،معماری و مدیریت شهری.
عادلی، زین‌العابدین؛ بیگ بابایی، بشیر؛ اقبالی، ناصر؛ خاتمی، اصغر(1395)، ارزیابی ساختار شهری در راستای برنامه‌ریزی پدافند غیرعامل با استفاده از روش SWOT مطالعه موردی بناب، آمایش محیط، دوره 9، شماره 32، ص 151
عسکریان ،رامین و رحیم غلامحسینی و مریم قادری­­(1393)، پدافند غیرعامل راهکاری جهت کاهش خطرپذیری شهرها در برابر سوانح ، دومین کنگره بین‌المللی سازه، معماری و توسعه شهری - 1393.
عسکری زاده­­، سید محمد و سهراب محمد نیا قرائی و مجتبی ظهور­(1389)، برنامه‌ریزی مدیریت و بلایا و مخاطرات طبیعی در راستای توسعه پایدار، چهارمین کنگره بین‌المللی جغرافیدانان جهان اسلامی، زاهدان.
فرجی، علی و داود اکبری افخمی­(1389)، پدافند غیرعامل و ملاحظات معماری، اولین کنفرانس پدافند غیرعامل و سازه‌های مقاوم، بابل، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل. صص: 1-10.
محلاتی، مهرنوش(1397)، ارزیابی آسیب‌پذیری کاربری آموزشی با رویکرد پدافند غیرعامل شهری در برابر زلزله منطقه 6 تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد شیراز،هنر و معماری، شیراز، 1-189.
محمدی ده چشمه، مصطفی و حیدری نیا سعید(1394)، مدل‌سازی مکانی هم‌جواری کاربری‌های ویژه از دیدگاه پدافنــد غیرعامــل در کلان‌شهر اهــواز. فصــلنامــه برنامه‌ریزی و آمــایش فضــا،دوره نــوزدهم، شــماره 2.
محمدی، راضیه (1397)، الزامات پدافند غیرعامل در بناهای ورزشی، همایش ملی تربیت‌بدنی و علوم ورزشی گیلان، رشت، ص 89.
مدیری، محمود و شهریار نصرتی و حامد کریمی شیرازی(1394)، برنامه‌ریزی مدیریت بحران در حوزه‌ی مدیریت شهری با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از روش SWOT و MCDM، دوره 4، فصلنامه مدیریت بحران ، ویژه‌نامه هفته پدافند غیرعامل 94، پاییز و زمستان، صص 5-15.
مردوخی، اشکان و محمدرضا لیلیان­(1396)، در طراحی بیمارستانی در سنندج با رویکرد پدافند غیرعامل،چهارمین کنفرانس ملی دستاوردهای اخیر در مهندسی عمران،ص 67-76.
مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن(1388)، پیش‌نویس مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان ویرایش ششم.
معاونت پیشگیری و کاهش خطرپذیر، نامشخص، سامانه تخمین سریع خسارات و تلفات زلزله شهر تهران، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران.
معزی، رحمان(1397)، فرایند مدیریت بحران در کاهش بلای طبیعی زلزله در کرمان، سیزدهمین کنگره پیشگامان پیشرفت، ص 189.
موسی نسب، سید جواد و عبدالرحمن کشوری­(1397)، مدیریت شهری با رویکرد پدافند غیرعامل (مطالعه موردی : شهر ورامین) سال اول، شماره 1، زمستان 1397، ص 32-25 مجله پژوهشی پایا شهر.
 میرزاگل تبار روشن ، علیرضا­(1390)، ملاحظات معماری درطراحی ساختمان ها در برابر زلزله و پدافند غیرعامل ، نخستین همایش معماری و مصالح ساخت.
نامور، مجید­(1394)، بررسی و تحلیل نحوه توزیع سالن‌های ورزشی شهر تهران متناسب با اصول پدافند غیرعامل، نهمین همایش بین‌المللی تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، 19-20.
نساء جلالی ، نسا و حوریه دیندار­­(1395)؛ راهکاری جهت کاهش خطرپذیری در معماری با استفاده از اصول پدافند غیرعامل،   دومین کنگره بین‌المللی علوم زمین و توسعه شهری.
هاشمی فشارکی، حسین و سیامک برخوردار­­(1390)، راهکارهای کاهش آسیب در مقابله با زلزله، فصلنامه پایادانش، سازمان بسیج مهندسی استان اصفهان، کار گروه پدافد غیرعامل و مدیریت داخلی، سال اول.
Bagheri, Masoumeh.; Moradian, Masoumeh.; Zamani, Mohsen.; -Zamani, Abolfazl. (2016). Analyzing and Determining the Vulnerability of Urban Facilities with Passive Defense Approach Using GIS (Case Study: Gorgan City), International Journal of Humanities and Cultural Studies ISSN 2356-5926, Special Issue, April 2016
Bernard,F(2008) Planning and Planning of Urban Defense in Singapore,Management Conference in Singapore, P-26-31
Favier, P., ertrand, D., Eckert, N., Naaim, M. (2012). Optimal de sigh of defense structures using reliability. Journalese fiabilitedes matrix structures
Mohammadi Dehsheshmeh, Mustafa; Heydarinia, Saeed (2015). Spatial modeling, neighborhood of special applications from the perspective of passive defense in Ahwaz metropolis, The Journal of Spatial Planning, No. 2, pp. 211-23
mandeli,z, Urban Land Use Planning, 10th Urban Management Conference, 2010, pp 79-87.
W. Harris. Charles, T. Dines. Nicholas,(2008), “TIME-SAVER STANDARDS FOR LANDSCAPE ARCHITECTURE : DESIGN AND CONSTRUCTION DATA”, Second Edition