نقش مادر شهر ناحیه ای ایلام بر تحولات نظام شهری وتاثیرآن بر سطح بندی ‏مراکزسکونتگاهی شهری استان ایلام ‏

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه پیام نور

2 مدرس دانشگاه و کارشناس سازمان برنامه و بودجه

چکیده

بیان مساله: امروزه شهرهای بزرگ در کشورهای در حال توسعه به شدت در حال رشد هستند. این نواحی تمامی امکانات، خدمات و سرمایه‌های کشور را در خود بلعیده، ولی با این وجود با انواع مشکلات و معضلات شهری دست و پنجه نرم می کنند. از طرف دیگر سایر نقاط در این کشورها اعم از شهرهای میانی، کوچک و نقاط روستایی از توسعه عقب مانده اند . هدف از پژوهش دستیابی به توسعه متوازن، ایجاد تعادل فضایی و توزیع بهینه فضا، فعالیت و جمعیت در سطح منطقه است.
روش تحقیق: روش توصیفی – تحلیلی است. در این پزوهش به بررسی الگوی پراکنش سکونتگاه‌های شهری، نظام‌یابی استقرار شهرها و نحوه تاثیر گذاری شهر ایلام بر نواخی پیرامونی با استفاده از مدل‌های مختلف (تاپسیس....) و با نرم افزار‌های EXCEL و GIS داده‌ها و اطلاعات، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت
یافته‌های تحقیق: تأثیرگذاری شهر ایلام بر شهرهای استان متفاوت بوده است. به طوری که برای رشد برخی نقاط سکونتگاهی عامل محرک، برای برخی مانعی اساسی در نگهداشت جمعیت و برای برخی دیگر به دلیل فاصله بیشتر عاملی منفعل و یا معکوس عمل نموده است.شهر ایلام نتوانسته است بعنوان مرکز استان نقش همگرایی فضایی استان را ایفا نماید و بجز خدمات اداری و درمانی برای کل استان در سایرحوزه‌های جنوب و شمال و شمال شرق استان واگرایی به سمت شهرهای استانهای خوزستان و لرستان و کرمانشاه را تشدید نموده است الگوی قطبی بر نظام شهری استان حاکم است. میزان نخست شهری در نظام شهری استان با وجود برخی نوسانات دوره‌ای، تثبیت شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Ilam District Mother City on Urban System ‎Developments and Its Impact on the Leveling of Urban ‎Settlement Centers in Ilam Province

نویسندگان [English]

  • nader shohani 1
  • Mohammad Shohani 2
1 Assistant Professor of Payame Noor University
2 University lecturer and expert in the Program and Budget Organization
چکیده [English]

Statement of Problem: It has grown and is currently in progress. These areas have special services and service capabilities that you can grapple with using different programs and urban mosques. Among other things shown in these countries, the middle, number and rural boundaries of education are lagging behind. The purpose of the research is to achieve adjustments, improve spatial equilibrium, and optimize space distribution, activity, and collection at the regional level.
Teaching Method: This is a descriptive-analytical method. In this study, in order to change the distribution of urban settlements, the Wi-Fi system maintains the security of the cities and manages the city of Ilam on peripheral landscapes using other models (TOPSIS ....) using Excel and GIS software. Be able to get it caught.
Access to reputable sites: Ilam city-based authentication is especially feasible. It is important to have a place to live and have an important housing restriction, you can give it a go and you can ask them to give you more opportunity so they can give you more opportunity so they can give you more opportunity. To give you more opportunity. The Rafah Provincial Space plays host to the services of kidney services in the shadow of the south and north and northeast divisions of the province to divide into the provinces of Khuzestan, Lorestan and Kermanshah. Counseling services in the urban system of the province have been stabilized by showing signs of surface fluctuations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • city
  • urban hierarchy
  • urban network
  • urban system
  • TOPSIS.‎

مراجع

امان‌پور، س، احمدی، ر، منفرد، س، ترابی، ذ (1392). بررسی و تحلیل روند شکل‌گیری نخست شهری در سطح استان خوزستان طی سال‌های 1335-1390، پژوهش‌نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی، سال دوم، شماره اول، صص 50-19.
امیدوار، کمال و دیگران (1388). تحلیل شبکه­ی شهری و توزیع فضایی جمعیت در کانون­های شهری استان هرمزگان. فصلنامه جغرافیایی چشم­انداز زاگرس. سال اول. شماره­ 2: 110.
ایزدی خرامه، حسن (1380). تبدیل روستا به شهر و نقش آن در توسعه روستایی استان فارس، دانشگاه تربیت مدرس. رساله دوره دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی. تهران.
حاجی­پور، خلیل. زبردست، اسفندیار (1384). بررسی، تحلیل و ارائه­ی الگویی برای نظام شهری استان خوزستان. نشریه‌ی هنرهای زیبا. شماره 23: 6.
حکمت­نیا، حسن. موسوی، میرنجف (1392). کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه­ریزی شهری و ناحیه­ای. انتشارات آزادپیما. چاپ سوم.
دیوید اچ، کاپلان، جیمزا، ویلرواستیون آر،‌هالووی (1391). جغرافیای شهری مترجم حسین حاتمی نژاد، عبدالمطلب برات نیا، انتشارات سمت
رخشانی‌نسب، ح، ضرابی، ا (1387). تحلیل روند تحولات سلسله مراتب شهری ایران طی سال‌های 85-1365، فصلنامه جمعیت، شماره 73/74، صص 44-25.
رضایی، مریم. تقوایی، مسعود (1388). جایگاه شهرهای کوچک در تعادل­بخشی توزیع فضایی جمعیت (نمونه موردی: استان ایلام). فصلنامه­ی جمعیت. شماره‌ی 67 و 68: 5.
زبردست، اسفندیار (1386). بررسی تحولات نخست شهری در ایران. نشریه دانشکده هنرهای زیبا. شماره 29. تهران.
زنگی­آبادی، علی، صابری، حمید (1389). بررسی و تحلیل ساختار سلسله­مراتب شهری ایران 1375 – 1385. تحقیقات جغرافیایی. شماره 96: 17.
سازمان برنامه و بودجه استان ایلام (1396). آمایش استان ایلام. مهندسین مشاورشرق آیند. بخش نخست: تحلیل ساختار.
سالنامه آماری استان ایلام.1375، 1385، 1395
شوهانی، نادر (1390). شهر شهروند مدار رویکردی نو به توسعه پایدار شهری، رساله دکتری دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
عظیمی، ناصر (1381). پویش شهرنشینی و مبانی نظری آن در ایران. نشر نیکا. چاپ اول. تهران.
علی‌پور، خ، پژوهان، م.و، جلالوندی، م (1395). بررسی تعادل در نظام شهری استان کهکیلویه و بویراحمد، فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، دوره هشتم، شماره 28، صص 229-209.
فرید، ی (1388). جغرافیا و شهرشناسی، چاپ هفتم، انتشارات دانشگاه تبریز، تبریز.
فنی، زهره (1388). شهرهای کوچک رویکردی در توسعه منطقه ایی. انتشارات آذرخش. تهران.
لطفی، ص، ایراندوست، ک، باباخانزاده، ا (1392). بررسی تحولات نخست شهری و نظام شهری منطقه زاگرس (1385-1355)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال سوم، شماره هشتم، صص 45-23.
 مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، سال 1335تا1395.
نظریان، اصغر (1373). نظام سلسله مراتبی شهرهای ایران. فصلنامه تحقثیقات جغرافیایی، شماره 32.
نظریان، اصغر (1379). جغرافیای شهری ایران. انتشارات دانشگاه پیام نور. تهران.
وارثی، ح، سروری، ز (1385). تحلیلی بر ارتباط متقابل توسعه: مهاجرت و شهرنشینی در ایران، فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 6، صص 196-179.
Amy K. and Mark J. Mc Donn. (2005). Selecting Independent Measure to Quantity, Melbourne Urban-Rural Gradient, Lanurb. Plan. Journal: 51.
Anas, A. & Xiaong, k. (2005). Formation and Growth of Specialized Cities: Efficiency without Developers or Malthusian Traps. Regional Science and Urban Economics, Vol.35, pp. 445-470.
Anderson, C., Hellervik, A. & Green, K.L. (2005). A Spatial Network Explanation for Hierarchy of Urban Power Laws. Physica, A345, pp. 227-244.
Buyantuyev. Alexander, Wu. (2010). Lianguaand Corina Gries, Multiscale analysis of the urbanization pattern of the Phoenix metropolitan landscape of USA: Time, space and thematic resolution Landscape and Urban Planning 94. pp 206–217.
Carlson Toby N, Arthur S. Traci. (2000). The impact of land use - land coverchanges due to urbanization on surface microclimate and hydrology: a satelliteperspective, Global and Planetary Change 25. pp 49–65.
Chen. Jie (2007). Rapid urbanization in China: A real challenge to soil protectionand food security Catena 69. pp 1–15.
Gregory, Derek; Johnston, Ron; Pratt, Geraldine; Watts, Michael andSarahWhatmore (2009). The dictionary of Human Geography, BlackwellPublishing, 5th Edition.
Limtanakool, N., Schwanen, T. & Dijst, M. (2006). Ranking Urban Regions: A Comparison of Interaction and Node Attribute Data. Cities, Vol. 24, No. 1, pp. 26-42.
Liu.c.xu.m, Chen.s.an.jm and Yan. Pl. (2007). Assessing the impact of urbanizationon regional net primary productivity in Jiangyin County, China. Journal of Environmental Management 85, pp 597– 606
Moomaw Ronald L. and Mohammed A. Alwosabi. (2003). An empirical analysis of competing explanation of urban primacy evidence from Asia and the Americas, Working Paper, ZEI, No. B 19.
Mutlu Servet. (1989). Urban concentration and primacy revisited: An analysis and somepolicy conclusions, Economic Development and Cultural Change, Vol. 37, No. 3, PP. 611-619.
Pacione, M. (2005). Urban Geography. Second Edition, Routledge Press.
Siciliano, G. (2012). Urbanization Strategies; Rural Development and Land Use Changes in China:Multiple-Level Integrated Assessment. Land Use Policy, Vol.105, pp. 165-178.
Soya, T. (1997). Formation of the Tarumai Volcano. Soc, Japan, Vol.16, pp. 15-27.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 38
خرداد 1399
صفحه 527-545

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار