ارائه الگوی ارزیابی تاب‌آوری در مدیریت جامع کلانشهر تاب آور

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای مدیریت محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی شریف تهران، تهران، ایران.

3 استادیار دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف این مطالعه ارائه الگوی ارزیابی تاب آوری در کلانشهر تهران بوده است. مؤلفه های مؤثر در وضعیت تاب آوری شهری، معیارها، زیر معیارها و شاخص های هر یک از آنها از طریق روش خرد جمعی خبرگان استخراج و اهمیت و ارجحیت مؤلفه ها و زیر مؤلفه های شناسایی شده از طریق تحلیل کمی آنها در تاب آوری، مبتنی بر تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی شناسایی و به منظور مدل سازی ارزیابی وضعیت مدیریت کلانشهر تاب آور از روش مدلسازی تجربی در تلفیق با اصول و مفاهیم روش کارت امتیاز متوازن به عنوان روش های مناسب برای تعیین وضعیت تاب آوری استفاده گردید. نتایج میزان حساسیت مدل به هر یک از مولفه ها، معیار ها، زیرمعیار ها و شاخص ها بر اساس اوزان اکتسابی مشخص گردید. در پایان جهت اعتبار سنجی مدل، الگوی ارائه شده در منطقه 22 شهر تهران به مورد سنجش گذاشته شد که بر اساس امتیازات مکتسبه با درنظر گرفتن سر جمع امتیاز های ارزیابی سه مؤلفه مورد بحث معادل 1000، و مجموع امتیاز ارزیابی وضعیت فعلی تاب آوری منطقه 22 شهر تهران بر اساس مؤلفه های سه گانه در سطح حد پایین وضعیت مناسب و به عبارت بهتر در مرز بین نسبتا" مناسب و مناسب قرار دارد که جهت بهبود آن راهکار های اجرایی پیشنهاد و ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Providing Resilience Evaluation Model in Comprehensive Metropolitan Resilience Management

نویسندگان [English]

  • Vahid Norouzi 1
  • Majid Abbaspour 2
  • Aida Ahmadi 3
1 PhD Student in Environmental Management, Faculty of Natural Resources and Environment, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran (vahidnorouzi@yahoo.com)
2 Professor, Faculty of Mechanical Engineering, Sharif University of Technology, Tehran, Iran.
3 ،Assistant Professor, Faculty of Natural Resources and Environment, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study was to present a model of resilience assessment in Tehran metropolis.Factors affecting urban resilience status, criteria, sub-criteria and indices of each of them are extracted through expert micro-method and importance and priority of identified components and sub-components through their quantitative analysis in resilience, based on Fuzzy hierarchical analysis technique was identified and empirical modeling method was used to model resilience metropolitan management status assessment in combination with the principles and concepts of Balanced Scorecard method as suitable methods for resilience status determination.The results of the model sensitivity to each of the components, criteria, sub-criteria and indices were determined based on the acquired weights.At the end of the model validation, the model presented in district 22 of Tehran city was evaluated based on the scores obtained by considering the sum of evaluation scores of the three components under consideration equal to 1000, and the total score of the current status assessment of resilience region 22 Based on the three components, the city of Tehran is in a low level of good condition, that is to say, on the boundary between relatively "appropriate and appropriate", and suggested solutions to improve it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • FAHP Fuzzy Hierarchical Analysis Technique
  • MCDSS Decision Support System Techniques
  • Balanced Scorecard Method
  • Resilient Metropolitan Comprehensive Management Assessment Model

مراجع

Ahren, J. (2011). From fail-safe to safe-fail: sustainability and resilience in the new urban world. Landscape and Urban Planning. 100 (4): 341-343.
Allan, P.; Brayant, M. (2011). Resileince as a framework for urbanism and recovery. Journal of Landscape Architecture. 6 (2): 34-45. 
Da silva, J.; kernaghan, S.; Luque, A. (2012). A systems approach to meeting the challenges of urban climate change. International Journal of Urban Sustainable Development. Ifirst: 1-21.
Folke, C., et al. (2002). Resilience and sustainable development: building adaptive capacity in a world of transformations. ICSU Series on Science for Sustainable Development No. 3. International Council for Scientific Unions, Paris or The Swedish Environmental Advisory Council 2002:1. Ministry of the Environment, Stockholm, www.mvb.gov.se.
Godschalk, D. (2003). Urban hazard mitigation: creating resilient cities. Natural Hazard. ASCE. 4 (3): 136-143.
Greenwalt, J.; Raasakka, N.; Alverson, K. (2018). Chapter 12: Building Urban Resilience to Address Urbanization and Climate Change. Resilience. 151-164.
Harraman, J. S. (2012). " Mitigating Communities from Natural Disasters: Perspectives of the Butler County, Ohio. Natural Hazard Mitigation Plan".
Koren, D.; Rus, K.; Kilar, V. (2018). Resilience assessment of complex urban systems to natural disasters: A new literature review. International Journal of Disaster Risk Reduction. 31:311-330.
Rahman, A.; Shaw, R.; Surjan, A.; Parvin, G. A. (2016). Urban Disasters and Approaches to Resilience. Urban Disasters and Resilience in Asia. 1-19.
Tierney, K., Bruneau, M. (2007). Conceptualizing and measuring resilience: a key to disaster loss reduction. TR News May-June, 14-17.
رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، محمدرضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزگار، اکبر؛ شایان، سیاوش. (1390). تبیین مفهوم تاب آوری و شاخص های آن در مدیریت سوانح اجتماع محور (CBDM). مجله برنامه ریزی و آمایش فضا. شماره 15: 19-41.
زندی، فاطمه؛ امیری، محمدجواد. (1396). نقش مدیریت شهری در ارتقاء تاب آوری شهرها در برابر بلایا. سومین کنگره بین المللی علوم زمین و توسعه شهری و اولین کنفرانس هنر،معماری و مدیریت شهری. تهران. دبیرخانه دایمی کنفرانس -مرکز توسعه علوم و فناوری ساینس اسکولار.
زهرائی، مهدی؛ ارشاد، لیلی. (1384). بررسی آسیب پذیری لرزه ای ساختمان­های شهر قزوین. نشریه دانشکده فنی. شماره 3: 297-287.
سلمانی، محمد؛ کاظمی ثانی عطاالله، نسرین؛ بدری، سید علی؛ مطوف، شریف. (1395). شناسایی و تحلیل تاثیر متغیر ها و شاخص های تاب آوری. شواهدی از شمال و شمال شرق تهران. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات. سال سوم شماره 2: 1-22.
شهریاری، سارا؛ شمس الدینی، علی. (1396). تعامل برنامه ریزی فضایی و آمایش سرزمین در توسعه پایدار شهر سالم و تاب آوری شهری. اولین کنگره بین المللی پژوهشهای علوم میان رشته ای در شهرسازی و معماری. تبریز. شرکت کیان طرح دانش.
فرزاد بهتاش، محمدرضا. (1387). مدیریت سوانح. دانش نامه مدیریت شهری و روستایی. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور: 704-707.
کاظمی، داود؛ عندلیب، علیرضا. (1394). ارزیابی تطبیقی و تحلیل مدل های تاب آوری شهر در برابر بحران. کنفرانس بین المللی دستاوردهای نوین در مهندسی عمران، معماری، محیط زیست و مدیریت شهری. تهران. موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا. 
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 38
خرداد 1399
صفحه 1029-1055

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار