سنجش و ارزیابی نابرابری های کیفیت زندگی در نفت شهرها (مطالعه موردی: شهر ابادان)

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، واحد ماهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران

2 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد ماهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد ماهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران

چکیده

کیفیت زندگی شهری رابطه مستقیمی با ویژگی های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، تسهیلات عمومی و خدمات عمومی محل زندگی افراد دارد. هدف پژوهش سنجش و ارزیابی نابرابری های کیفیت زندگی در نواحی شهری، نفت شهر آبادان است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد که از طریق اسناد و مدارک موجود با استفاده از روش کتابخانه ای و پرسشنامه اطلاعات حاصله را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج نشان داده که تفاوت معنی داری بین نواحی وابسته به صنعت نفت با سایر نواحی شهری آبادان در برخورداری از شاخص های کیفیت زندگی وجود دارد و تمامی نواحی در یک سطح از کیفیت زندگی برخوردار نیستند و سطح کیفیت زندگی با توجه به موقعیت مکانی، اقتصادی و نقش صنعت نفت مشخص گردید. بطوری که ناحیه بریم و بوارده در سطح کاملا توسعه یافته، ناحیه (4-1) و (3-2) سطح توسعه یافته، ناحیه (2-1) سطح نسبتا توسعه یافته، نواحی ( 2-3)، (1-1)، (3-1)، (1-2) و (2-2) با بیشترین تعداد در سطح کمتر توسعه یافته و نواحی(3-3)، (1-3) و (4-2) در سطح توسعه نیافته ( محروم) قرار دارند. نواحی توسعه یافته تر ( بریم ، بوارده،3-2 و 4-1 ) به لحاظ اقتصادی و اجتماعی عمدتاً نواحی وابسته به صنعت نفت می باشند که از لحاظ برخورداری از شاخص های خدمات شهری نیز در وضعیت بهتری قرار دارند که این مساله منجر به جدایی گزینی و نابرابری فضایی نواحی در شهر آبادان در برخورداری از شاخص های کیفت زندگی شده است.
واژگان کلیدی: تحلیل، ارزیابی، نابرابری، کیفیت زندگی، نفت شهر آبادان

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

evaluation of inequalities in quality of life of oil cities (Case study: Abadan city)

نویسندگان [English]

  • Fathallah Parsaei 1
  • sadegh besharatifar 2
  • siefolah piraesh 3
1 Master student of Geography and Urban Planning, Mahshahr Branch, Islamic Azad University, Mahshahr, Iran
2 Assistant Professor of Geography and Urban Planning, Mahshahr Branch, Islamic Azad University, Mahshahr, Iran
3 Master student of Geography and Urban Planning, Mahshahr Branch, Islamic Azad University, Mahshahr, Iran
چکیده [English]

The quality of urban life has a direct relationship with the social, economic, environmental, public facilities and community services. The purpose of this study is to measure and assess quality of life inequalities in urban areas of Abadan oil city. Analytical research is a descriptive-analytic research that analyzes existing documents and evidences using library method and information questionnaire. The results show that there is a significant difference between the oil industry areas and other urban areas of Abadan in terms of quality of life indicators and all regions are not at the same level of quality of life, and the level of quality of life was identified according to the location, economic and role of oil industry.
As Berim and Buarde are at a fully developed level, the area (1_4) and (2_3) are developed, The region (1_2) is the relatively developed surface area, (3_2), (1_1), (1_3), (2_1) and (2_2) are developed with the highest number at the lower level and the regions (3-3), (3_1) And (2_4) are at an undeveloped level (deprived). The more developed regions (Berim and Buarde, 2_3 and 1_4) are economically and socially mostly dependent on the oil industry, which are in a better position in terms of having urban services indicators, which leads to separation and spatial inequality Areas in Abadan in term of having quality of life indicators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • analysis
  • evaluation
  • inequality
  • quality of life
  • Abadan oil city

مراجع

امیری، سید نورالدین (۱۳۹۴)، نفت شهرهای ایرانی، انتشارات دانشگاه خلیج فارس، چاپ اول.
پور احمد، احمد؛ زیاری، کرامت ا...، محمدی، روح ا... (1389)، الگوی توزیع فضایی کاربریهای شهری در شهرهای نفت خیز (مطالعه موردی شهر دوگنبدان)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال بیست و پنجم، شماره 1، صص 50-21
حاجی نژاد، علی و جعفر قادری، 1395، تحلیل و ارزیابی نابرابری‌های کیفیت زندگی( نمونه موردی: شهر فارسان)، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال 3، شماره پیاپی 21.
خادمی، امیر حسین و عیسی جوکار سرنکی، 1392، ارزیابی کیفیت زندگی شهری( مطالعه موردی) مجله جغرافیا و مطالعه محیطی، سال اول، شماره 4، ص 4.
ربانی خورسگانی، علی و مسعود کیانپور، 1392، در آمدی بر رویکردهای نظری و تعاریف عملی مفهوم کیفیت زندگی، نشریه مددکاری اجتماعی دانشگاه تهران، سال پنجم، شماره 4.
سادات، زهرا و سعیده زرآبادی و هما جلیلی صفریان، 1392، سنجش و تحلیل شاخص‌های کیفیت زندگی با استفاده از تکنیک TOPSIS در شهر مشهد، فصلنامه معماری و شهرسازی آرمانشهر سال دوم، شماره 15. ص 302.
شماعی، علی و فخری پورمحمدی و احد زنگنه، 1396، ارزیابی کیفیت زندگی در مناطق شهری مطالعه موردی منطقه 11 شهرداری تهران، پژوهش جغرافیای برنامه‌ریزی شهری دوره 5 شماره 3.
شیرازی، محمود، 1393، سیمای شهری و جاذبه‌های گردشگری آبادان، تهران، انتشارات افرند، چاپ دوم.
قالیباف محمدباقر و مجتبی روستای و مهدی رمضان زاده لسبویی و محمد رضا طاهری، 1390، ارزیابی کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: محله یافت آباد)، نشریه جغرافیا، , سال سوم شماره 31.
کلانتری، خلیل، 1392، مدل‌های کمی در برنامه‌ریزی (منطقه‌ای، شهری و روستایی)، چاپ دوم، انتشارات فرهنگ صبا، تهران.
قانعی، محبوبه، 1396، سنجش کیفیت زندگی در محلات شهری در راستای ارتقاء کیفیت زندگی( مطالعه موردی: محله قلعه شهر بافق، نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال هشتم، شماره 28.
مختاری ملک آبادی، رضا، مرصوصی، نفیسه، حسینی، سید علی، غلامی، محمد (1393)، سنجش و ارزیابی شاخص‌های پایداری اجتماعی- فرهنگی در شهرهای استخراجی (مطالعه موردی: شهر استخراجی عسلویه)، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال پنجم، شماره 19، صص 110-91.
مشهدی زاده دهاقانی، ناصر، 1387، تحلیلی بر ویژگی‌های برنامه‌ریزی شهری در ایران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت، چاپ دوم، تهران.
نسترن، مهین و سارا فتاحی، 1388، سطح بندی شهرستان‌های استان گلستان از نظر شاخص‌های توسعه یافتگی با استفاده از روش تحلیل عاملی، مجله جغرافیا و مطالعات محیطی، سال دوم، شماره 1.
نقدی، اسداله و حیدر بابایی، 1395، مروری بر شاخص‌ها و مولفه‌های کیفیت زندگی( مطالعه موردی: شهر همدان) فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال هفتم، شماره 23.
Barton. , H. , et al, Shaping Neigh Boarhounds: A guide Rorhealth, Sustain Ability and Vitality, Sponpress, London and Network, (2003).PP: 204.
Bang-jun, W., Min, Zh., Fang, J. (2009), Analyzing on the selecting behavior of mining cities, industrial transition based on the view point of sustainable development: a perspective of evolution ary game ,Procardia Earth and Planetary Science1,pp.1647-1653.
Buckeye, J, Gebremedhin, T, Schaeffer,p.(2003)Analysis of Quality of Life and Health: A Spatial Approach Economic Development Quarterly, pp: 280-293.
Epley, D,Menon, M.(2008) A Method of Assembling Cross- Sectional Indicators into a Community Quality of Life. Social Indicators Research, 88(2), pp 281-296.
Hataminezhad, H, Manochehri Miandoab, A, Baharloo , I, Ebrahimpoor, A,Hataminezhad, H, (2012) City and Social Justice: Analytic Inequalities of Neighborhood( the Case Study: The Old Neighborhood Miondoab City) Human Geography Research Quarterly, pp: 41-63.
Mass am, H, Bryan. (2002) Quality of Life's Public Planning and Private Living, Progressing Planning, pp: 14-146.
Pal, A,K, Kumar, U.C, (2005) Quality of Life concept for the evaluation of societal development of rural community in west banal, India, Rural Development, Volex, no2.
Rezvani, M. R, Mansour an, H. (2009) Assessing the Quality of Life: A Review of Concepts, Indices and Models, and Presentation of a Proposed Model for Rural Areas. Journal of Village and Development, pp: 3-26.
Schlocky, R,l.,(2004) The concept of quality of life: what we know and not know, Journal of Intellectual Disability Research, VOI 48(3): pp16-23.
Schmitt, R. B.(2002) Considering Social Capital of Life Assessment: Concept and Measurement. So
Smith,C.and Levrmore,G, (2008) Designing urban spaces and Buildings to Im prove sustain ability and quality of Life in a warmer world. Energy policy(2008) 4558-4562, published by Elsevier I td.
Sun , Y. (2005) , Development of Neighborhood Quality of Life Indicators. Community University Insituefar Social Research University of Saskatchewan
Zavala I. J. Jan sky(2008) Analysis of Life Quality development in the Administrative districts of south Moravia, Agric. Czech, 54,(2008) pp: 431-439.
 
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 39
شهریور 1399
صفحه 173-188

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار