اولویت‌بندی روستاهای دارای قابلیت گردشگری استان آذربایجان‌شرقی جهت برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری با استفاده از مدل تاپسیس

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

3 استادیار گروه ترویج و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

توسعه گردشگری روستایی برای روستاهایی مطلوب است که دارای منابع و پتانسیلهای کافی جهت گردشگری، بازارهای بالقوه برای جذب گردشگران و سرمایه گذاری کافی برای حمایت بخش گردشگری باشد. با توجه به اینکه قابلیتها و مزیتهای نسبی محلی و منطقه ای به دلیل تأثیرپذیری از عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی و محیطی متفاوت است و این امر باعث برتری برخی نواحی میشود، بنابراین نخستین و مهمترین گام برای ارتقای گردشگری، شناخت جاذبه ها و قابلیتهای مناطق است. شناخت مزیتها و توانهای محلی و منطقه ای از اصول بنیادین برنامهریزیهای توسعه محسوب می گردد. این مسئله و مسائل دیگر مانند ایجاد اشتغال، افزایش درآمد، کاهش مهاجرت موجب شده که توسعه و گسترش گردشگری در نواحی روستایی که دارای پتانسیلهای لازم برای توسعه گردشگری است مورد توجه قرار گیرد. پژوهش حاضر، از دسته پژوهشهای کاربردی است کـه با هدف ارزیابی و سطحبندی روستاهای دارای جاذبه گردشگری استان آذربایجان شرقی انجام پذیرفته است. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی و ابزار پژوهش، پرسشنامه است که با استفاده از روش دلفی، 26 شاخص برای روستاها شناسایی شده و سپس با پیمایش داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از روش تاپسیس، روستاهای دارای قابلیت گردشگری اولویتبندی شدند. جامعه آماری تحقیق، متخصصانی بودند که در زمینه گردشگری روستایی دانش و تجربه کافی داشتند. بر اساس نتایج مطالعه، روستاهای نوجه مهر با امتیاز 0/8433، کردشت با امتیاز0/6938 و دوزال با امتیاز 0/6116 به ترتیب در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prioritization of Villages with Tourism Capability in East Azarbaijan Province for Tourism Planning and Development Using TOPSIS Model

نویسندگان [English]

  • Houshang Ghafouri 1
  • Ali Panahi 2
  • Fatemeh Kazemiyeh 3
1 Ph.D. student, Geography and Urban Planning, Islamic Azad University of Tabriz, Iran
2 Assist. Prof., Dep. of Geography and Urban Planning, Islamic Azad University of Tabriz, Iran
3 Assist. Prof., Dept. of Extension and Rural Development, Faculty of Agriculture, Tabriz University, Iran
چکیده [English]

Rural tourism development is desirable for villages that have sufficient resources and potential for tourism, potential markets for attracting tourists and investing enough to support the tourism sector. Considering that the local and regional relative capabilities and advantages are different due to the impact of various economic, social and environmental factors, this leads to the superiority of some areas. Therefore, the first and most important step in promoting tourism is the recognition of the attractions and capabilities of the regions. Understanding local and regional advantages and abilities is one of the fundamental principles of development planning. This and other issues, such as job creation, rising incomes, reduced immigration, etc. have led to the development of tourism in rural areas that has the potential for tourism development. The present research is an applied research that has been carried out with the aim of evaluating and leveling villages with tourist attraction in East Azarbaijan province. The research method was descriptive survey and questionnaire was used to identify the 26 indicators for the villages using the Delphi method. Then, by collecting the data from the questionnaire, the villages with the tourism ability were prioritized using the Topsis method. The population of the study was experts who have knowledge and experience in the field of rural tourism. According to the results of the study, the villages of Nowjeh Mehrwith a score of 0.8433, Kordasht with a score of 0.6938 and Duzal with a score of 0.6116 were ranked first to third.

کلیدواژه‌ها [English]

  • East Azarbaijan
  • Rural
  • TOPSIS
  • Tourism

مراجع

افتخاری، عبدالرضا، پورطاهری، مهدی و مهدویان، فاطمه (1390). اولویت­بندی ظرفیت­های گردشگری مناطق روستایی شهرستان نیر. جغرافیا و توسعه. 24: 38-23.
امان­پور، سعید، محمدی، اصغر و ناصر، مریم (1392). رتبه­بندی شهرستان­های استان خوزستان از لحاظ شاخص­های گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS. نگرش­های نو در جغرافیای انسانی. 5 (2): 221-201.
زنگی آبادی، علی، پورعیدی­وند، لاله، حیدری­پور، اسفندیار و مصلحی، محسن (1391). تحلیل فضایی شاخص­های توسعه گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS(مطالعه موردی: شهرستان­های استان اصفهان). مجله جغرافیا و توسعه شهری، 1: 73-51.
شماعی، علی و موسی­وند، جعفر (1390). سطح­بندی شهرستان­های استان اصفهان از لحاظ زیرساخت­های گردشگری با استفاده از مدلTOPSIS و AHP. مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، 3 (10): 40-23.
 شمس­الدینی، علی (1389). گردشگری روستایی، راهکاری سازنده برای توسعه روستایی نمونه موردی: روستای فهلیان. مجله مسکن و محیط روستا، 131: 107-95.
غلامی برنجستانکی، مطهره و شریفی­نیا، زهرا (1397). اولویت­بندی سرمایه­گذاری در مناطق نمونه گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان سوادکوه). فصلنامه جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای). 31 (2): 72-55.
قاسمی، علی، نوابخش، مهرداد و کردوانی، پرویز (1396). اولویت­بندی مقاصد گردشگری پیرامونی کلان شهرها مورد: حومه­های ییلاقی شمال تهران. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 6 (2): 187-173.
لطفی، صدیقه (1384). نگرش سیستمی لازمه پایداری گردشگری در مازندران، تهران: انتشارات رسانش.
نصرتی قلعه­بین، ماهره. (1387). امکان سنجی توسعه گردشگری در نواحی روستایی، مطالعه موردی: نواحی روستایی بخش کرگان­رود شهرستان تالش استان گیلان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا.
Affisco, J. F. (1988). An empirical investigation of integrated spatial-proximity MCDM-behavioral problem solving tehnology group decision models, Developments in business simulation & experiential exercises, Vol 15, Hofstra University.
 Briedenhann, J. & Wickens, E. (2004). Tourism routes as a tool for the economic development of rural areas-vibrant hope or impossible dream? Tourism management. 25: 71-79.
Chen, S, & Hwang, C. (1992). Fuzzy multiple attribute decision making: methods and applications, Springer Verlag Inc, 536 pp.
Huang, J. H. & Peng, K. H. (2012). Fuzzy rasch model in TOPSIS: A new approach for generating fuzzy numbers to assess the competitiveness of the tourism industries in Asian countries, Tourism management 33: 456-465.
Mohamad, D. & Mohd Jamil, R. (2012). A preference analysis model for selecting tourist destinations based on motivational factors: a case study in Kedah, Malaysia, International congress on interdisciplinary business and social science (ICIBSoS), Procedia - social and behavioral: 20-25.
Mujiya Ulkhaq, M., Pradita Y. A., Rizal L. N. & Susatyo Nugroho W. P. (2016). Assessing Sustainable Rural Community Tourism Using the AHP and TOPSIS Approaches under Fuzzy Environment. International Conference on Industrial Engineering and Applications, At Hong Kong.
Oğuzhan Ilban, M. & Yıldırım H. H. (2017). Determination of tourism activities of the world’s best tourism destinations using the multi-criteria decision-making method. Cogent Social Sciences. 3:1-16.
Olson. D. L. (2004). Comparison of weights in TOPSIS models, Journal of mathematical and computer modeling, Elsevier science Ltd.
Royo-Vela, M. (2009). Rural-Cultural Excursion Conceptualization: A Local Tourism Marketing Management Model Based on Tourist Destination Image Measurement. Tourism Management, 30 (3): 419-428.
Sharpley, R. (2002). Rural tourism and the challenge of tourism diversification: the case of Cyprus. Journal of tourism management, 23: 233-244.
Taghizade, Z. (2012). The Ranking of Iran tourism unique regions casestudy: Kermanshah province, of M.Sc. in geography and tourism planning of university Sistan & Baluchestan.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 39
شهریور 1399
صفحه 653-666

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار