بررسی نقش بناهای تاریخی در بازآفرینی پایدار و ارتقاء هویت شهری (مورد پژوهی: میدان مرکزی و تاریخی رشت)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.

2 استاد طراحی شهری و برنامه‌ریزی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

3 عضو هیئت علمی دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

شهرسازی امروز ما، که عمدتا بدون توجه به زمینه زیست بومی شکل گرفته، نه فقط شهر که جامعه شهری مربوط را نیز دچار بحران هویت کرده، امری که با بالا رفتن دانش جمعی شهر و مطالبات مدنی ضرب آهنگی شدیدتر می‌یابد و بحران شهر را عمیق‌تر می‌کند. زیست بوم تنها به شرایط اقلیمی بسنده نمی‌کند بلکه مباحث اجتماعی- اقتصادی و سیاسی- فرهنگی را نیز شامل می‌شود. از این سبب نشانه‌ها و نماد شهر جزء جدائی ناپذیر زیست بوم شهر هستند. نمادهای شهری به‌عنوان بناهای مهم از لحاظ معماری و شهرسازی در چارچوب تجربه بین نسلی شهر و شهروندان، معناگذاری می‌شوند، به نحوی که شهر با آن‌ها تعریف شده و از آن‌ها تعریف می‌پذیرد. آ‌ن‌ها بیانگر هویت شهر هستند و درخوانش شهروندان از شهر و محیط تاثیر مستقیم بر جای می‌گذارند. پژوهش انجام‌یافته از روش تحقیق آمیخته بهره برده‌ و پس‌از مطالعات کتابخانه‌ای و بازدیدها، مطالعه میدانی با استفاده از پرسشنامه انجام شد. نتایج نشان داد که بناهای تاریخی موجود در میدان شهرداری رشت از عناصر اصلی هویت بخش به شهر و میدان هستند و از این سبب چگونگی بازآفرینی و باز تعریف نمادها و نشانه‌های موجود به منظور باز تعریف هویت میدان و شهر در دستور کار قرار دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Role of Historic Buildings in Sustainable Regeneration and Upgrading the Urban Identity (Case Study: Rasht Historical City Square)

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Kahroba Seyedberenji 1
  • Seyed Mohsen Habibi 2
  • , Manouchehr Tabibian 3
1 PhD Student of Urban Planning, Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
2 Professor of Urban Design and Urban Planning, Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
3 Professor, Department of Urban Planning, Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Our today urbanization, which is often neglecting ecological contexts, has encountered city and urban community with identity crisis. This issue accelerated by increasing of collective knowledge in city as well as civil demands is deepening and extending urban crisis. The ecosystem not only involves the climatic circumstances but it also includes social-economic and political-cultural topics. Hence, urban symbols and monuments are inseparable components of urban ecosystem. Urban symbols or urban elements as important buildings are architecturally determined in the framework of inter-generation experiences of city and citizens so that the city is both defined by them and also gets its definition from them. They represent the identity and have a direct effect on citizens' perception of city and environment. The present research has benefited from mixed method and after library studies and visits, the field studies have been done using questionnaires. The results have indicated that the existing historical buildings in Rasht city square are of main identity giving elements to the city and square. Therefore, the recreation and redefinition of existing symbols and monuments are on the agenda to redefine the identity of square and city.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Historic buildings
  • Symbol and monument
  • Identity
  • Sustainable Regeneration
  • Rasht City square
اصلاحی عریانی، ابراهیم، ( 1374 )، کتاب گیلان، گروه پژوهشگران ایران، تهران.
بالادست، فروزنده، (1374)، مقدمه‌ای بر طراحی میدان مرکزی شهر رشت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران.
بحرینی، سید حسین و بهناز بلوکی و سوده تقابن، (1388)، تحلیل مبانی نظری طراحی شهری معاصر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
بحرینی، سید حسین، (1386)، فرآیند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
چنگیزی، نگار و رضا احمدیان، (1392)، بررسی شاخص‌های هویت فضای شهری در بافت تاریخی(نمونه موردی: بازار کرمان)، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره 11، صص: 63-53.
حبیبی، محسن و ملیحه مقصودی، (1382)، اصطلاحات و واژه‌شناسی مرمت، فصلنامه عمران و بهسازی شهری، سال چهارم، شماره 12-13.
حبیبی، محسن و ملیحه مقصودی، (1390)، مرمت شهری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
خوشحال، فاطمه السادات، ( 1386 )، نمادگرایی در معماری، پایگاه اطلاع رسانی معماری و شهرسازی ایران.
فکوهی، ناصر، (1383)، انسان‌شناسی شهری، انتشارات نشر نی، تهران.
کربلایی نوری، رضا و فرزانه ریاحی دهکردی، (1385)، مجموعه مقالات هویت شهرهای جدید، انتشارات شرکت عمران شهرهای جدید.
کیانی، اکبر و فرضعلی سالاری سردری و محمد صادق افراسیابی راد، (1388)، بررسی هویت بخشی شهر فیروزآباد در بهسازی و نوسازی بافت تاریخی شهر گور با استفاده از تکنیک سوات، فصلنامه جغرافیایی آمایش، شماره 6: صص 138-120.
لطفی، صدیقه و عبدالحمید محمدی، (1391)، بررسی ارتباط نمادهای شهری با هویت شهری(مطالعه موردی: شهر گنبد قابوس)، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا(برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، سال دوم، شماره2.
لینچ، کوین، (1383)، سیمای شهر، ترجمه منوچهر مزینی، انتشارات نشر دانشگاه تهران، تهران.
یاراحمدی، امیر، (1378)، بسوی شهرسازی انسان‌گرا، نشر شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، تهران.
Lewicka,M,(2008),Place attachment, place identity, and place memory: restoring the forgotten city past, Journal of Enviromental Psychology.
ODPM,(2003),Searching for Solid foundation; Community Involvement and Urban Policy, London: HMSO.
Roberts, M, (1998), Urban design and regeneration, introducing urban design, Longman
Roberts,P & Hugh Sykes, (2003),Urban Regeneration: a Handbook, London, Sage.
Roberts,P,(2000),The evolution, definition and purpose of urban regeneration, In P. Robert & K.
Vilaplana, B,(1998), partnership and networks as new mechanisms towards sustainable urban regeneration, development planning unit, university college London.
Zhang, X.&Skitmore, M.&De Jong, M.&Huisingh, D.& Gray, M. (2015)Regenerative sustainability for the built environment–from vision to reality: an introductory chapter,Journalof Cleaner Production, Vol.109, pp. 1-10.