تحلیل فضایی شاخص‌های رشد هوشمند شهری( مطالعه موردی: منطقه22 شهر تهران )

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 گروه جغرافیا، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه مطالعات روسیه، واحد مطالعات جهان، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

رشد بیش‌ از اندازه جمعیت و گسترش سریع شهر‌ها و افزایش خودرو‌محوری، این مکان‌ها را با چالش‌های فراوانی مواجه کرده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی شاخص‌های چهارگانه؛ حمل‌و‌نقل و دسترسی، زیست‌محیطی، حفاظت از منابع طبیعی و فضای سبز و برنامه‌ریزی کالبدی در منطقه پرداخته است. برای تحلیل، از مدل ها و آزمون‌هایی نظیر مدل آنتروپی شانون،آزمون تی تک نمونه ای و ضریب رگرسیون استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد؛ برنامه‌ریزی کالبدی اراضی و دسترسی به صورت مستقیم و غیر‌مستقیم بیشترین تاثیر را در رشد هوشمند منطقه 22 دارا می‌باشند. می‌توان گفت با برنامه‌ریزی صحیح کالبدی اراضی وضعیت دسترسی و حمل ونقل نیز بهبود می‌یابد. شاخص‌های اقتصادی اجتماعی در راستای رشد هوشمند شهری در برنامه‌ریزی مورد توجه قرار نگرفته‌اند. همچنین وضعیت حمل‌و‌نقل عمومی، دسترسی و نیز شرایط زیست محیطی در سطح منطقه بسیار پایین است. منطقه دارای بافت فرسوده کمی می-باشد و اکثرا دارای ساخت وساز‌های جدید است که این مورد جزو محاسن منطقه محسوب می‌گردد. برخورداری منطقه از شاخص فضای سبز در شرایط خوبی قرار دارد اما شاخص‌های مورد بررسی در برنامه‌ریزی کالبدی محلات منطقه مورد توجه قرار نگرفته‌ یعنی توجه به ساخت مسکن برای گروه‌های مختلف درآمدی بسیار ضعیف است. در نهایت راه کار‌هایی چون ؛ارتقاء شاخص های دسترسی و حمل-ونقل عمومی، ارتقاء شاخص زیست محیطی در منطقه با تاکید بر حرکت پیاده و توسعه مسیر‌ها، به حداقل رساندن استفاده از خودروی شخصی، افزایش فضاهای سبز و مکان‌های عمومی جهت تقویت حس تعلق مکانی شهروندان، بهره‌گیری از توانایی شهروندان در تصمیم-گیری‌های محله‌ای پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Providing optimum pattern urban smart growth(Case Study: District 22 of Tehran City)

نویسندگان [English]

  • zivar azadi 1
  • Hossain mojtabazadeh 1
  • bahram amirahmadiyan 2
1 Department of Geography, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Department of Russian Studies, World Studies Branch, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The overpopulation and rapid expansion of cities and the growth of automobiles have created many challenges, with the consequences of the loss of agricultural land as well as environmental pollution. Thus, achieving smart growth can pave the way for sustainable development. This descriptive-analytical study investigates four indicators: transportation and access, environmental, natural resources and green space conservation and physical planning in the region. For analysis, models such as Shannon entropy model, single sample t-test and regression coefficient were used. The results show that physical land planning and direct and indirect access have the greatest impact on smart growth in region 22.. Socioeconomic indicators have not been taken into account in the context of urban smart growth in planning. Public transport, access and environmental conditions at the regional level are also very low. in The region is little in of wear and tear and most of it has new construction which is one of the benefits of the area. The green space index is in good condition, but the indices considered in the physical planning of the neighborhoods are poor, meaning that housing construction for different income groups is very poor. Finally, measures such as: improving accessibility and public transport indicators, promoting environmental indicators in the region with emphasis on pedestrian movement and route development, minimizing personal vehicle use, increasing green spaces and locations. To improve citizens 'sense of belonging, it has been suggested to take advantage of citizens' ability to make neighborhood decisions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Smart growth
  • Shannon entropy model
  • Regression coefficient
  • Tehran
  • Region 22

مراجع

پورمحمدی، محمدرضا؛ قربانی، رسول( 1382 )؛ ابعاد و راهبرد­های پارادایم متراکم سازی فضای شهری، فصلنامه مدرس، شماره دو:92.
حیدری سوشجانی، رسول؛ غلامی، یونس؛ صادقی، حشمت؛ (1395)؛ پتانسیل یابی الگوی پیاده مداری و رشد هوشمند در بافت مرکزی شهر کرد، اولین همایش بین المللی اقتصاد شهری؛ اردیبهشت صص 658-673.
حافظ نیا، محمدرضا. مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران، سمت، چاپ اول، 1377،
حکمت نیا، حسن؛ موسوی، میر نجف؛ (1385)، کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید بر برنامه­ریزی شهری و ناحیه ای؛ انتشارات آزاد پیما:129.
حسین زاده دلیر، کریم(1391)؛ فرآیند توسعه شهری و تئوری شهر متراکم. اولین همایش مدیریت توسعه پایدار در نواحی شهری. شهرداری تبریز:8.
دولتی،‌هاله؛(13869)، بررسی معیار‌های رشد هوشمند و انطباق آن با گسترش کالبدی شهر بابلسر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر‌های زیبا، دانشگاه تهران.
عباس زادگان، مصطفی(1387)، بهره­گیری از رشد هوشمند در ساماندهی رشد پراکنده شهرها، مجله فناوری و آموزش، شماره یک:65.
قرخلو مهدی و زنگنه شهرکی، سعید( 1388 )، شناخت الگوهای رشد کالبدی- فضایی شهر با استفاده از مدلهای کمی، مطالعه موردی: تهران، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، ، دوره 20، شماره 2: 19.
مختاری، ر؛ حسین زاده، ر؛ صفرعلی زاده، الف" (1392)؛ تحلیل الگوی رشد هوشمند شهری در مناطق چهارده گانه اصفهان براساس مدل‌های برنامه ریزی منطقه ای؛ نشریه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه ای؛ سال پنجم، شماره نوزدهم:66.
مشکینی، ابوالفضل؛ مهد نژاد، حافظ؛ پرهیز، فریاد(1392)، کتاب الگوهای فرانوگرایی در برنامه ریزی شهری، انتشارات امید انقلاب.
زنگنه شهرکی، سعید؛ دستیابی به رشد هوشمند شهری(1394)، ( 100 سیاست کاربردی)؛ انجمن بین المللی مدیریت شهری/روستایی رشد هوشمند شهری آمریکا، انتشارات پاپلی:20.
زنگنه شهرکی، سعید؛(1396)، مدیریت گسترش کالبدی شهر با رویکرد رشد هوشمند شهری، انتشارات دانشگاه تهران:15.
Chrysochoou. M. (2012) “A GIS and indexing scheme to screen brownfield for area-wide redevelopment planning”. Landscape and Urban Planning, 105.
Christopher B. Goodman (2019), “The Fiscal Impacts of Urban Sprawl: Evidence from U.S. County Areas, Public Budgeting and Finance
Flint, A. (2006) “This Land: the Battle over Sprawl and the Future of American”. The Johns Hopkins University Press, Baltimore, 6th edition.
Harrison, M., E. Stanwyck, B. Beckingham, O. Starry, B. Hanlone, and J. Ewcomerc.(2011). Smart Growth and the Septic Tank: Wastewater Treatment and Growth.
Lianyan Li, Xiaobin Ren,(2019) A Novel Evaluation Model for Urban Smart Growth Based on Principal Component Regression and Radial Basis Function Neural Network, 31 August 2019; Accepted: 29 October 2019; Published: 3 November 2019.
Littman, Todd (2005),”Evaluating criticism of smarmy growth “, Victoria transport policy institute. (www.vtpi.org)Management in the Baltimore Region, Land Use Policy, vol 29, pp 483– 492
Litman, T. (2003). Evaluating criticism of smart growth. Vicoria, BC: Victoria Transport Policy Institute. McCarty, J., & Kaza, N. (2015). Urban form and air quality in the United States. Landscape and Urban Planning, 139, 168-179.
Todd Litman,(2019) Understanding Smart Growth Savings Evaluating Economic Savings and Benefits of Compact Development, and How They Are Misrepresented By Critics, 28 October 2019.
Martina artmana &Manon kphler & Gotthard Meinel & Jing Gan& Ioan-Cristian Ioja (2019), How smart growth and green infrastructure can mutually support each other — A conceptual framework for compact and green cities, Ecological Indicators.
Rahnama, M.R., and Abaszadeh, GH. R., )2009(, Fundamental and Models of Urban Form Measuring. Jahad Danshghahi Mashhad University Press, Mashhad.
Rylan graham , Albert T.Han & Sasha Tsenkoa (2019), An Analysis of the Influence of Smart Growth on Growth Patterns in Mid-Sized Canadian Metropolitan Areas,Journal ,planning practice & research.
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 40
آذر 1399
صفحه 199-216

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار