تحلیل شاخص‌های زمینه‌گرایی در آثار معماریِ سنتی ایران (نمونه مطالعاتی: خانه صادقی اردبیل)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد تمام گروه معماری، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.

3 استاد تمام گروه معماری، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

تحقیق حاضر در 3 مرحله انجام پذیرفت که شامل:1- تدوین چارچوبی جامع برای تحلیل شاخص های زمینه گرایی بر مبنای پژوهش های انجام یافته در این حوزه 2- تطبیق این شاخص ها با خصوصیات معماری ایرانی بر مبنای نظریات صاحبنظران حوزه معماری ایرانی 3- تحلیل کالبدی فضایی خانه صادقی و بررسی انطباق خصوصیات آن با چارچوب های زمینه گرایی. تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع کیفی است که در پروسه پیشبرد پژوهش، از روش نمونه موردی(تک نمونه) و در جهت گردآوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شد؛ به گونه ای که در بخش اول تحقیق(چارچوب نظری تحقیق) از مفهوم به مصداق و در بخش دوم که شامل بررسی نمونه موردی است، از مصداق به مفهوم پرداخته شد. یافته‌های تحقیق، حاکی از این نکته می‌باشد که با توجه به مطالعات انجام یافته، متغیرهای متعددی در شکل گیری خانه دوره قاجار در شهر اردبیل مورد توجه قرار گرفته‌اند که بنظر همگی برگرفته از ارزشها، باورها و بن مایه‌های ساختاریِ جامعهِ انسانی و جغرافیاییِ آن دوران بوده است؛ طوریکه می‌توان مدعی شد که حداقل، مسکن قاجاریِ شهر اردبیل، واجد ارزشهای زمینه‌گراست؛ پس می‌توان نظریه انحطاط و غالبیت تفکرِ مدرن در شکل گیریِ معماری دوره قاجار را که به نظر غیر صحیح و یکجانبه می‌آید را رد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of contextualism in traditional Iranian architecture (Study sample: Sadeghi House, Ardabil)

نویسندگان [English]

  • Kourosh Hajizadeh Alamdari 1
  • Iraj Etesam 2
  • Seyed Mustafa Mokhtabad Amri 3
1 PhD Student, Department of Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Professor, Department of Architecture, Faculty Member, Islamic Azad University, Research Sciences Branch, Tehran, Iran.
3 Full professor of architecture, faculty member of Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present research was carried out in 3 stages, which include: 1- Developing a comprehensive framework for analyzing contextual indicators based on research conducted in this field 2- Adapting these indicators to the characteristics of Iranian architecture based on the views of experts in the field of Iranian architecture 3- Analysis The spatial body of Sadeghi House and the study of its properties in accordance with contextualist frameworks. The present study is a descriptive qualitative studyIn the process of advancing the research, the case sample method (single sample) was used and in order to collect data, library and field studies were used; In such a way that in the first part of the research (theoretical framework of the research) from the concept to the case and in the second part which includes the study of the case study, The concept was discussed from the example. Findings indicate that according to studies, several variables in the formation of the Qajar period house in Ardabil have been considered.Which seems to have all been taken from the values, beliefs and structural foundations of human society and geography of that time; As it can be claimed that at least the Qajar housing of Ardabil city has contextual values;Thus, the theory of degeneration and dominance of modern thought in the formation of Qajar architecture, which seems to be incorrect and one-sided, can be rejected.

کلیدواژه‌ها [English]

  • contextualism
  • contextualist architectural features
  • traditional Iranian architecture
  • Sadeghi House
  • Ardabil

مراجع

الکساندر، کریستوفر. (1389). شهر درخت نیست. ترجمۀ فرناز فرشاد و شمین گلرخ. تهران: آرمانشهر.
ابوالقاسمی، لطیف. ۱۳۷۴. معماری ایرانی در سخن چهار نسل از معماران صاحب‌نظر. آبادی، (۱۹): ۴-۴۵.
بل، سایمون. (1382). منظر الگو، ادراک، فرآیند. ت : بهناز امین زاده] تهران : [دانشگاه تهران.
بهمنی، المیرا و دیگران (1395). "بررسی شناخت عوامل زمینه‌گرا در کالبد خانه‌ها و بافت سنندج با نگاهی به ویژگی‌های عمارت وکیل‌الملک". فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی. زمستان 1395: 70-55، 26.
پیرنیا، محمدکریم. ۱۳۸۰. سبک‌شناسی معماری ایرانی. تهران: نشر پژوهنده.
تولایی، نوین. (1380) "زمینه‌گرایی در شهرسازی". نشریه هنرهای زیبا. زمستان 1380: 43-35، 10.
شایان، حمیدرضا (1387). "معماری در زمینه بیگانه، تحلیل نظریه‌ی منطقه‌گرایی تعاملی، در آثار دهه60 تا 90 معماران غیربومی در کشورهای مسلمان حوزه خلیج فارس". پایان‌نامه دکتری معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
شاهی زارع، ساحل؛ اسلام کرمی و مجتبی رفیعیان. (1398). " تجزیه و تحلیل کیفیت سکونت در مجتمع‌های مسکونی شهری از طریق مولفه‌های طمینه گرایی". نشریه محیط شناسی. پاییز 1398، (3): 436.
دهخدا، علی اکبر. (1377)، لغت نامه دهخدا، محل نشر: انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
دیبا، داراب. ۱۳۷۸. الهام و برداشت از مفاهیم بنیادی معماری ایران. معماری و فرهنگ. (۱): ۹۷-۱۱۱.
راپاپورت، آموس. (1388). انسان شناسی مسکن. ت: خسرو افضلیان. (1395)، مشهد : انتشارات کتابکده کسری.
گروتر، یورگ. (1383). زیبایی شناسی در معماری. ترجمه جهانشاه پاکزاد ]تهران[: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
لنگ، جان.(1386). آفرینش نظریه معماری. ت: علیرضاعینی فر ]تهران[ : نشر دانشگاه تهران.
لوکوربوزیه. (1354). چگونه به مسائل شهرسازی بیندیشیم. ت: محمد تقی کاتبی.]تهران[: انشارات امیر کبیر.
معماریان، غلامحسین. (1387)، آشنایی با معماری مسکونی ایرانی گونه‌شناسی درون‌گرا، تهران: انتشارات سروش دانش.
میرمقتدایی، مهتا. (1383). "معیارهای شناخت و ارزیابی هویت کالبدی شهرها". نشریه هنرهای زیبا. پاییز 1383: 26-17، 19.
نقره‌کار، عبدالحمید، حمزه‌نژاد، مهدی و علی‌محمد رنجبرکرمانی. ۱۳۸۷. درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و شهرسازی. تهران: شرکت طرح و نشر پیام سیما.
وایت، ادوارد.ت. (1385). مفاهیم پایه در معماری. ترجمه: محمد احمدی نژاد. چاپ ششم] اصفهان[: نشر خاک.
هاشم پور، پریسا؛ احد نژاد ابراهیمی و ثنا یزدانی. (1397). "کاربست زمینه گرایی در بازآفرینی بافت‌های تاریخی". نشریه معماری و شهرسازی پایدار. بهار و تابستان 1397، (1): 110.
یاران، علی و حسین بهرو. 1396. "تاثیر فرهنگ و اخلاق اسلامی بر مسکن و کالبد فضایی خانه‌ها". نشریه پژوهش‌های معماری اسلامی. (15): 101.
Brolin, B.C(1980) architecture in context: Fitting new building with old. New York: van Nostrand Reinhold
Capon, David Smith. 1999. Architectural theory. Vol. 2, Le Corbusier`s Legacy, John Wiley & Sons.
Çizgen, G. 2012. Rethinking the Role of Context and Contextualism in Architecture and Design, Thesis (M.S.), Eastern Mediterranean University, Institute of Graduate Studies and Research, Dept. of Architecture, Famagusta: North Cyprus.
Gaines, Merrill C. (1980). "Teaching a Contextual Architecture". JAE, Vol. 33, No. 3 (Spring, 1980), pp. 21.
Geddes, P. (1968). Cities in Evolution. An introduction to the Town Planning Movement and to the Study of Civics. London: Ernest Bern Limited.
Hillier, B. 1996. Space is the Machine: a Configurational theory of Architecture. Cambridge: Cambridge University Press.
Jencks, Charles. 2002. New Paradigm in Architecture (7th ed.). Yale University Press.
Merriam-Webster. (n.d.). Context. Retrieved from: https://www.merriam-webster.com/dictionary/contex.
Sanghvi, Nikhil. 2017. "Context in Architecture. International Journal on Emerging Technologies". Vol.8(1): 76.
Porter,Tom(2005), Archispeak an illustrated guide to architectural terms, published in the Taylor & Francis e-Library.
Rapaport, Amos. 1977. Human Aspects of Urban Form, New York: Program Press.
Rowe, C. & Koetter, F. (1978). College City. Cambridge: MIT Press.
Stokots, D. & I. Altman. 1987. Handbook of Environmental Psychology. New York: John Wiley & Sons.
Steven Hurtt, Contextualism of 6 paradigms, politics and poetry”. Inland Architect, sep./oct.1987.
Thomas Schumacher, “Contextualism: 4 Ueban Ideals and Deformations”. Casabella 359-360, 1970.
Yorgancioglu, Derya. 2004. Steven Holl: A Translation of Phenomenological Philosophy into the Realm of Architecture, For the Degree of Master of Architecture, Middle East Technical University, September 2004.
 
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 40
آذر 1399
صفحه 235-251

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار