بررسی تاثیر شاخص های توسعه بر توسعه اقتصاد منطقه ای با تاکید بر فقرزدایی (مطالعه موردی: سواحل مکران)

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 مربی گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران (pnu)

2 دانشیار گروه اقتصاد، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

3 استاد تمام اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

فعالیتهای مستمر و درازمدت نهادهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر سطوح مختلف توسعه اقتصاد منطقهای اثر گذار است. یکی از مهمترین شاخصهایی است که سطح رفاه یک کشور یا منطقه را نشان میدهد، خط فقر است. لذا هدف این مطالعه بررسی تاثیر شاخص‌های توسعه سواحل مکران (استانهای کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان) بر توسعه اقتصاد منطقه‌ای با تاکید بر فقر زدایی است. دوره زمانی مورد استفاده در این پژوهش از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۹۶ است. بدین منظور از شاخص خط فقر محاسبه شده در مطالعه محمدی (1398) به عنوان شاخص توسعه اقتصاد منطقهای استفاده شده است. شاخصهای توسعه مکران نیز به چهار دسته شاخصهای اقتصادی – اجتماعی، آموزشی- فرهنگی، بهداشتی- درمانی و شاخصهای صنعتی تقسیم شدند. نتایج تحقیق نشان داد که بجز شاخصهای صنعتی که تاثیر معنیداری بر خط فقر به عنوان شاخص توسعه اقتصاد منطقهای مکران نداشت، دیگر متغیرهای تحقیق تاثیر منفی و معنیداری بر خط فقر سواحل مکران داشتند؛ یعنی با بهبود این شاخصها خط فقر کاهش مییابد. همچنین با توجه به ضرایب شاخصها در بلندمدت میتوان نتیجه گرفت که بهبود شاخصهای آموزشی - فرهنگی در مقایسه با دیگر شاخصهای تاثیری بیشتری بر کاهش خط فقر در سواحل مکران دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Development Indicators on Regional Economic Development with the Emphasis on Poverty Reduction (Case Study: Makran coast)

نویسندگان [English]

  • Mahmoud Mohammadi 1
  • Mohsen Zayandeh Rudi 2
  • Seyed Abdolmajid Jalaei 3
1 Instructor of Economics Department, Payame Noor University, Tehran, Iran (pnu)
2 Associate Professor, Department of Economics,Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran
3 Faculty of Management and Economics, Shahid Bahonar University of Kerman
چکیده [English]

The activities of economic, social and cultural institutions affect different levels of regional economic development. One of the most important indicators that show the level of welfare of a country or region is the poverty line. The purpose of this study is to investigate the impact of Makran Beaches development indicators on regional economic development with the emphasis on poverty reduction. For this purpose, the poverty line index calculated in Mohammadi's study (2019) used as an indicator of regional economic development. The Makran coast Development Indicators divided into four categories: socio-economic, educational-cultural, health-related, and industrial. The results showed that except for industrial indices which had no significant effect on the poverty line as an indicator of regional economic development, other variables had a negative and significant effect on the poverty line of Makran coast. In other words, as these indicators improve, the poverty line decreases. Also, considering the coefficients of indicators in the long run, it can be concluded that the improvement of educational-cultural indicators had a greater effect on reducing the poverty line in Makran coast than other indicators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development
  • regional economic development
  • poverty line
  • Makran coast
احمدیان، مهدی؛ زنگی آبادی، علی؛ کرمی، محمد (1393). تحلیل فضایی شاخص­های توسعة منطقه­ای با بهره­گیری تلفیقی از تکنیک­های شباهت به گزینه ایده­آل، تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل خوشه­ای (نمونه موردی: استان کردستان). دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهش­های بوم شناسی شهری، 5 (9): 96-83.
امین بیدخت، علی اکبر (1385)، رتبه­بندی سطح توسعه یافتگی شهرستانهای استان سـمنان، مجلـه آموزش جغرافیا، دوره بیسـت و یکـم شـماره 1، انتشارات وزارت آموزش وپرورش پاییز.
بزاززاده، مهدی؛ داداش پور، ‌هاشم؛ مطوف، شریف (1393). بررسی و تحلیل عوامل کلیدی موثر بر توسعه منطقه‌ای با رویکرد آینده‌نگاری منطقه‌ای، مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی، ایران. برنامه­ریزی فضایی (جغرافیا)، 4 (2): 104-79.
بسحاق، محمدرضا، تقدیسی، احمد، تقوایی، مسعود (1394)، ارائه مدلی برای تبیین فقر در مناطق روستایی )مطالعه موردی: استان چهارمحال و بختیاری). مجله پژوهش و برنامه­ریزی روستایی، 4 (3): 2495-2383.
بیات، حمیدرضا؛ حاتمی، ایرج (1391)، بررسی عوامل موثر در توسعه نیافتگی سواحل مکران. اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران، 28 لغایت 30 بهمن 1391.
تشکینی، احمد (1384)، اقتصاد سنجی کاربردی به کمک Microfit، موسسه فرهنگی هنری دیباگران، تهران.
حســین زاده دلیــر، کــریم (1380)، برنامــه­ریــزی ناحیه­ای، انتشارات سمت، تهران.
طرح ویژه توسعه و عمران مکران (1398)، شناسایی الزامات نظام سکونت مبتنی بر فعالیت در منطقه مرکان با رویکرد RDS. وزارت راه و شهرسازی.
محمدزاده، پرویز؛ فلاحی، فیروز؛ حکمتی فرید، صمد (1390)، بررسی فقر و عوامل تعیین­کنندة آن در بین خانوارهای شهری کشور. فصلنامة تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شمارة 2، صص 66 -41.
محمدی، محمود (1398)، آثار شاخص­های توسعه مکران بر توسعه اقتصاد منطقه­ای با تاکید بر فقر زدایی. رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، به راهنمایی دکتر محسن زاینده رودی و مشاوره دکتر سید عبدالمجید جلائی.
نجفی، بهاءالدین و شوشتریان، آشان، (1386). برآورد خط فقر، اندازه ی فقر و بررسی تعیین کننده‌های آن در خانوارهای روستایی و شهری ایران، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال پانزدهم، شماره‌ی 59، صص24-1.
هادی­زنوز، بهروز (1394)، رهیافت­هایی نظری برای توسعه­ی ناموزون منطقه­ای در ایران: جغرافیا و طبیعت یا تدبیر و سیاست. ضمیمه اقتصادی روزنامه­ی شرق. 21-17.
Donaghy, K. P., & Dall'Erba, S. (2003). Structural and spatial aspects of regional inequality in Spain. Vol. 2, No. 2.
Hakizimana, J. M., & Geyer, H. (2014). Socio-economic inequality in South Africa according to different disparity indices.
Hashmi, A. A., Sial, M. H., Hashmi, M. H., & Anwar, T. (2008). Trends and Determinants of Rural Poverty: A Logistic Regression Analysis of Selected Districts of Punjab [with Comments]. The Pakistan Development Review, 909-923.
Lall, S. V., & Chakravorty, S. (2004). Industrial location and spatial inequality: theory and evidence from India. Research paper No. 2004/49, United Nations University. World Institute for Development Economics Research.
M as ou mi Ash kva ri , S. H. (2 00 7) , Principles of Regional Planning, Tehran, Payam Publications.
Nakabashi, L. (2018). Poverty and economic development: Evidence for the Brazilian states. EconomiA, 19(3), 445-458.
Narain, U., Gupta, S., & Van’t Veld, K. (2008). Poverty and the environment: exploring the relationship between household incomes, private assets, and natural assets. Land Economics, 84(1), 148-167.
Pacione, M (2003), Urban Geography, a Global Perspective, 2th, London: Routledge.
United Nations Development Program. (2005), Human Development Report, New York.